Από τα πρώτα σχόλια που ακούστηκαν για τον κατά συρροή βιασμό του 12χρονου κοριτσιού από τον Κολωνό, ήταν πως η trap μουσική – μια μουσική που για πολλούς προωθεί και ενισχύει την κουλτούρα του βιασμού – ευθύνεται για τα όσα βίωσε.
Με τη δήλωση αυτή – όπως ήταν αναμενόμενο – προέκυψαν διάφορα σχόλια – ίσως και ένα μικρό rant από εκπροσώπους της trap – για το: «Αν και κατά πόσο μπορεί η trap να ευθύνεται για τη μαστροπεία και τον κατά συρροή βιασμό ενός παιδιού».
Οι ίδιοι δήλωσαν πως δεν ευθύνεται η μουσική αλλά όσοι διαπράττουν αυτά τα εγκλήματα, ανεξαρτήτως από το είδος της μουσικής που επιλέγουν. Που βρίσκεται η αλήθεια, λοιπόν;
Η κουλτούρα του βιασμού και η trap μουσική: Σχέση κότας-αυγού ή τροφοδότησή του ήδη υπάρχοντος status quo;
Για να απαντήσουμε την ερώτηση αυτή, θα πρέπει πρώτα να αναλύσουμε τι ακριβώς σημαίνει κουλτούρα του βιασμού και πώς την ενισχύει κανείς.
Η κουλτούρα του βιασμού ενισχύεται όταν εκφράζονται γνώμες ή απόψεις – και δη από άτομα που τα λόγια τους θα φτάσουν σε εκατομμύρια αυτιά – που παρουσιάζουν το βιασμό ως μία εδραιωμένη και νορμάλ κατάσταση. Ενισχύεται επίσης όταν η εμφάνιση του θύματος παρουσιάζεται ως το αποτέλεσμα και ο λόγος που ο θύτης επέλεξε τον βιασμό – αφού μ’ αυτά που φοράει πώς θα μπορούσε και ο άλλ@ να ελέγχει τις ορμές του.
Ακόμη, απόψεις όπως: «Ένας βιασμός γίνεται μόνο από κάποιους άσχημους και περίεργους τύπους και όχι από ωραίους γκόμενους», «οι γυναίκες από τη φύση τους δεν έχουν σεξουαλικές ορμές» – που το έχουν δει αυτό γραμμένο πραγματικά; – «γι’ αυτό το όχι τους δεν σημαίνει και κάτι γιατί έτσι και αλλιώς ποτέ δεν θα ήθελαν».
Ή ότι: «Μια γυναίκα – παντρεμένη ή σε σχέση – πρέπει να είναι σεξουαλικά διαθέσιμη προς τον γκόμενο/άντρα της όλη μέρα και κάθε μέρα και γι’ αυτό σε μια σχέση ή ένα γάμο δεν υφίσταται βιασμός», ενισχύουν με τη σειρά τους την κουλτούρα του βιασμού.
Την ίδια στιγμή, ακούγοντας trap μουσική, είμαστε εκτιθέμενοι σε στίχους όπως:
«Περάσαμε το όριο, κούνα την κωλ***α σου, κι ακολούθα τον πελώριο», «στο μ***νι πατάω κλωτσίδι, ρίχνω μπουνίδι», «φορτώνουμε μ***νια λες και παίζουμε σε τσόντες», «Προκαλείς να σου την πέσουνε όλοι και τους έχεις ακυρώσει με σόρρυ, με τις φίλες σου να βγαίνεις σαν πόρνη. Βγάζεις στορυ».
Η ποπ μουσική, το ελληνικό λαϊκό και η τηλεόραση
Μόνο που οι στίχοι αυτοί δεν είναι ιδιοκτησία μόνο της trap μουσικής. Στο τραγούδι του «Συστημένο» ένας από τους κυριότερους και πολύ λατρεμένους – ειδικά από τα μέσα – Έλληνες εκπροσώπους της ραπ μουσικής, ο Λέξ, μας λέει: «Αν η π***τάνα προκαλεί, δε φταίει ο βιαστής».
Την ίδια στιγμή, ο Γιώργος Αλκαίος στο: “Ντα ντα ντα”, μας ενημέρωσε πως η μίνι φούστα της κοπέλας τον εξωθεί και τον ερεθίζει στο να την κάνει “ντα ντα” (βλέπω φόρεσες φουστίτσα με τη φίλη σου τη Λίτσα και χορεύεις και γελάς και εμένα με ξεχνάς. Θα τρελαθώ, αφού σ’ αγαπώ. Θα τρελαθώ και θα σε κάνω “ντα ντα ντα”).
Επίσης, ο Βασίλης Καρράς μας λέει πως: «Αν ήσασταν όλες σας σωστές, δε θα υπήρχαν άντρες μεσ’ στις φυλακές».
Παράλληλα, κάποιους μήνες πριν, σε εκπομπή ενός εκ των δημοφιλέστερων καναλιών της Ελλάδας, ακούστηκαν απόψεις, όπως: «Είδα στο δρόμο έναν βιαστή, έτρεχα, έτρεχα, αλλά δεν τον πρόλαβα», «Παλιά οι γυναίκες ήταν πολύ πιο δύσκολες, τώρα πάνε και με 100 ευρώ», και «Η βότκα είναι λιπαντικό για να κατεβάζουν οι γυναίκες τα βρακιά τους και να γκαστρώνονται».
Αν λάβουμε όλα αυτά υπόψη, μήπως τελικά δούμε πώς αυτό που τελικά ισχύει είναι πως και κουλτούρα του βιασμού αναπαράγεται από την όλη την κοινωνία γενικότερα και όχι μόνο από την trap;
Ο κακοποιητικός λόγος, η τοξικότητα και ο σεξισμός
Όταν, όμως, η συζήτηση μεταφέρεται στον κακοποιητικό λόγο, την τοξικότητα και το σεξισμό, τότε τα πράγματα διαφέρουν κάπως.
Ακούγοντας ένα οποιοδήποτε trap κομμάτι, μέσα στα 3-5 λεπτά που διαρκεί, περισσότερα από τα 3/4 του θα έχουν να κάνουν με την κακοποιητικά λόγια πάντα προς τις γυναίκες ( «Σκάσε π****ανα, μπουνιές μη σου βάλω», «Σκύλα μην το παίζεις κάποια, έχεις φάει τόση π***σα και έχεις γίνει σάπια», «Ξέρεις θα σε σκότωνα αν με πλήγωνες, θα το ‘κανα»).
Το αρχικό ερώτημα, όμως, παραμένει. Είναι όλα αυτά παιδιά της trap μουσικής ή ο καθρέφτης της κοινωνίας μας; Ένας καθρέφτης γεμάτος σεξισμό, υποτίμηση για τις γυναίκες, κακοποιητικό λόγο και υπέρμετρη τοξικότητα; Πόσο διαφέρει η κοινωνία μας από αυτές τις αντιλήψεις και τις εικόνες;
Όταν μεγαλώσαμε με τραγούδια, όπως: «Να πεθάνουν οι γυναίκες να πεθάνουνε», «Τότε φορτώνω μου ανάβουν τα λαμπάκια, χάνω τον έλεγχο και γίνομαι θηρίο, φοβάμαι θα σε στείλω εγώ στα θυμαράκια» γιατί μας ενοχλεί τόσο που οι νέοι σήμερα μεγαλώνουν με trap;
Μια κοινωνία που αλλάζει (;)
Ίσως να μας ενοχλεί τόσο, γιατί όλα αυτά μας θυμίζουν πράγματα που προσπαθούμε να αλλάξουμε, να ξεχάσουμε και να αφήσουμε πίσω μας. Πριν από 10 χρόνια, το #metoo θα ήταν απλώς μία γυναίκα που θα κατάφερνε να τη σωπάσει ξανά ένας άντρας.
Πριν από 10 χρόνια, το “cancel culture” θα ήταν το beef ανάμεσα σε κάποιους ανθρώπους και clickbait τίτλος για να πουλήσουν τα κουτσομπολίστικα περιοδικά και οι εκπομπές. Σήμερα, όλα αυτά όμως σημαίνουν κάτι παραπάνω.
Οι πατριαρχικές αντιλήψεις, η τοξική αρρενωπότητα και η κουλτούρα της ματσίλας, που θέλει τους άντρες να είναι άντρες μόνο όταν γ***νε πολλές μ***ρες, όταν δέρνουν όποιον δει κάπως τη γυναίκα-κτημα που βρίσκεται «πίσω» – και όχι δίπλα – τους.
Ωστόσο, αν δεν τα κάνεις αυτά είσαι αδερφή (δε θέλω τα χρυσά για να βγάλω μ**νί, έχω προσωπικότητα κι εσύ είσαι αδερφή – στίχος από το τραγούδι “PUTA” του Blvk Medusa x Big Towl). Αυτά τα στερεότυπα προσπαθούν διαρκώς να αργοπεθάνουν, με πολύ αργό (δυστυχώς) ρυθμό, αφού ζούμε σε μια κοινωνία που ακόμη υπάρχουν εκπρόσωποι που μάχονται για να τα διατηρήσουν.
Και όλες αυτές οι αντιλήψεις απευθύνονται μέσω της μουσικής σε νέα παιδιά μεταξύ 12-18 χρονών. Παιδιά που θεοποιούν καλλιτέχνες με αυτές τις αντιλήψεις. Οι αντιλήψεις αυτές, όμως, δεν είναι επίκτητες αλλά πολιτισμικό φαινόμενο. Δεν προέρχονται μόνο από 10 διάσημους trappers, αλλά από χιλιάδες άντρες – και κάποιες φορές και γυναίκες.
Αν, λοιπόν, αυτή είναι ακόμα η κοινωνία μας, πώς η trap μπορεί να είναι διαφορετική;