Γκάντζα, φούντα, χόρτο, τρίφυλλο, mary jane, ντουμάνι, σενσιμίλια, γάρο, haze, skank, σοκολάτα και πολλά πολλά ακόμη, είναι ίσως κάποιες από τις ονομασίες που έχει τύχει να ακούσουμε σε κάποια παρέα ή συζήτηση.
Αν όχι όλοι, τότε ίσως οι περισσότεροι, γνωρίζουμε πως όλες αναφέρονται στη μαριχουάνα και σε διάφορες μορφές παρασκευασμάτων από το φυτό, Κάνναβη. Από το φυτό αυτό – που για χάρη του ξεκινούν διαμάχες, ανθρωποκυνηγητά, γράφονται τραγούδια, διεξάγονται έρευνες και μελέτες. Από το φυτό που έχει διχάσει την επιστήμη της Ιατρικής, της Ψυχολογίας αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Αν ρίξουμε μια προσεκτικότερη ματιά, ίσως και να καταλάβουμε για ποιο λόγο ένα φυτό να χωρά τόσες ερμηνείες, να ξεσηκώνει τόσες θύελλες και το όνομά του και μόνο να αποτελεί ταμπού.
Τι είναι η Κάνναβη, τέλος πάντων;
Η Κάνναβη ή Κάνναβις είναι ένα γένος φυτών, το οποίο κατηγοριοποιείται σε τρία διαφορετικά είδη φυτών. Την Cannabis Sativa (Ήμερη Κάνναβη), την Cannabis Indica (Ινδική Κάνναβη) και στο ξεχασμένο μέλος της οικογένειας, την Cannabis Ruderalis.
Κανναβινοειδή από την άλλη, ονομάζονται διάφορες χημικές ενώσεις (τουλάχιστον 426) και αλκαλοειδή (περισσότερα από 60) που εμπεριέχεται αποκλειστικά και μόνο στο φυτό της Κάνναβης. Η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC) είναι η κύρια ψυχοτρόπος ουσία που υπάρχει στα αποξηραμένα άνθη και το χασίς, καθώς και η Δ8-τετραϋδροκανναβινόλη, η οποία είναι λιγότερο δραστική από την πρώτη.
Ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία της είναι αδρανή από βιολογική άποψη, οι δύο αυτές ουσίες επιδρούν στον άνθρωπο τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Εκτός βέβαια από το THC (τετραϋδροκανναβινόλη), υπάρχει ένα ακόμη αξιοσημείωτο δραστικό συστατικό, το CBD (κανναβιδιόλη), που παρουσιάζει ηπιότερη ψυχοτρόπο δράση χωρίς να έχει ευφορική επίδραση όπως η THC.
Τα υψηλότερα επίπεδα της THC εντοπίζονται στην Ινδική Κάνναβη, η οποία έχει τη σημαντικότερη κατασταλτική επίδραση.
Οι μορφές που χρησιμοποιείται η Κάνναβη είναι ποικίλες.
1) Ολόκληρο το λουλούδι και φύλλο
Σε αυτό αναφέρονται οι όροι “μαριχουάνα”, “χόρτο” ή/και λανθασμένα, το “χασίς”. Είναι το αποξηραμένο μείγμα τους και συνήθως εντοπίζεται από 3% έως 22% περιεκτικότητα σε THC. Αυτά που καταναλώνονται είναι τα άνθη των θηλυκών φυτών. Το λουλούδι είναι το αναπαραγωγικό όργανό του, το οποίο γονιμοποιείται από τον άνεμο.
2) Κιφ
Πρόκειται για μια ακατέργαστη πούδρα αποξηραμένης Κάνναβης, με υψηλή συγκέντρωση σε CBD και λιγότερο από 0.2% THC, τερπένια και άλλα μόρια του φυτού, από τους ανθούς του φυτού Cannabis Sativa L.
3) Χασίς
Παρασκεύασμα που προέρχεται από την Ινδική Κάνναβη και δημιουργείται από τις ρητίνες του φυτού, με μεγάλη περιεκτικότητα σε THC.
4) Βάμμα
Ένα από τα αγνότερα και δημοφιλέστερα έλαια CBD. Είναι στην ουσία εκχυλίσματα που προορίζονται κυρίως για ιατρική χρήση.
5) Αιθέριο έλαιο
Το αποτέλεσμα της απόστασης των ανθών και των ανωτέρων στελεχών της Κάνναβης. Πλούσιο σε κανναβινοειδή, προσφέρει χαλάρωση και έχει αντιβακτηριακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιμυκητιακές, μυοχαλαρωτικές καιηρεμιστικές ιδιότητες.
6) Σπόροι Κάνναβης
Με περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη – σχεδόν όσο το κρέας, τα αυγά ή η σόγια – και πλούσιοι σε Ω-3, βιταμίνες και μέταλλα, θεωρούνται από πολλούς superfood. Δεν έχουν καμία ψυχοδραστική αξία, αλλά ιατρική.
7) Έλαιο σπόρων Κάνναβης τύπου hemp
Ένα καθόλου ψυχοδραστικό έλαιο, γεμάτο υγιή λιπαρά οξέα και μέταλλα όπως μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και ασβέστιο καθώς και βιταμίνη Ε. Με μεγαλύτερο σημείο τήξης από το ελαιόλαδο, ενδείκνυται και για τηγάνισμα.
Μπορεί επίσης να γίνει και τσάι σε μεγάλες ποσότητες – και σε συνδυασμό με μια λιπαρή ουσία.
Δύο ακόμη δημοφιλείς όροι είναι αυτοί της φαρμακευτικής και της βιομηχανικής ή κλωστικής Κάνναβης. Η διαφορά τους είναι η περιεκτικότητά τους σε THC. Η πρώτη έχει μεγαλύτερη του 2% και η δεύτερη μικρότερη. Η καλλιέργεια, η χρήση και η εμπορία της κλωστικής Κάνναβης είναι απόλυτα νόμιμη, ενώ της φαρμακευτικής όχι.
Ποια είναι η ιστορία πίσω από την Κάνναβη;
Η χρήση της Κάνναβης ξεκινά από την αρχαιότητα. Εντοπίζεται στους πολιτισμούς των Αιγυπτίων Φαραώ, των Αρχαίων Ελλήνων (από τον 5ο αιώνα π.Χ.) και των Κινέζων Αυτοκρατόρων.
Οι σπόροι, το λάδι, τα άνθη και οι ίνες του φυτού χρησιμοποιούνταν ως τροφή, κατασκευαστικό υλικό (σχοινιά κ.α.), υφάσματα, καραβόπανα καιχαρτί. Επίσης, τη χρησιμοποιούσαν εξαγνιστικά σε διάφορες τελετές. Το 2737 π.Χ., εντοπίζεται μάλιστα η αρχαιότερη αναφορά στις θεραπευτικές ιδιότητες της Κάνναβης, στο Pen Ts’ao Ching, ένα κινέζικο ιατρικό βοτανολόγιο.
Στις αρχές του 20ου αιώνα μ.Χ πλέον, καθίσταται παράνομη η χρήση, κατοχή ή πώληση οποιασδήποτε μορφής Κάνναβης με υψηλή περιεκτικότητα σε ψυχοδραστικά συστατικά, σχεδόν σε όλο τον κόσμο, καθώς και στη χώρα μας. Έτσι, η απαγόρευσή της έκανε για πολλά χρόνια σχεδόν αδύνατη τη διεξαγωγή ερευνών για τις ευεργετικές ιδιότητες του φυτού. Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον στράφηκε στη μελέτη του θέματος της εξάρτησης που επιφέρει η αλόγιστη χρήση της, καθιστώντας το φυτό απαγορευμένο.
Τα απότελέσματα των συγκεκριμένων ερευνών έφεραν στην επιφάνεια ορισμένες αδιαμφισβήτητες επιδράσεις του φυτού για την υγεία του ανθρώπου. Η μακροχρόνια χρήση Κάνναβης, φαίνεται να μπορεί να επιφέρει αρκετές ψυχολογικές επιπτώσεις στους χρήστες (ψυχιατρικές διαταραχές, τύπου: Σχιζοφρένεια, μανιοκατάθλιψη).
Παρόλες, βέβαια, τις αξιοσέβαστες και έγκυρες κλινικές μελέτες, η εμφάνιση τέτοιων συμπτωμάτων είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων και μεμονωμένων περιπτώσεων, καθώς κάποιοι άνθρωποι εκδηλώνουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από κάποιους άλλους. Έτσι, η πιθανότητα εμφάνισης ψυχωσικών διαταραχών εξαρτάται και ως ένα σημείο από την αλόγιστη χρήση, τη δοσολογία και το ιατρικό ιστορικό του χρήστη, καθώς και από την εμπειρία διαχείρισης των επιδράσεων της THC ουσίας.
Με ποιόν τρόπο μπορεί το κάπνισμα ή οποιαδήποτε άλλη χρήση του THC να επηρεάσει, κυρίως, έναν αρχάριο οργανισμό;
Το THC, αυξάνει την καρδιακή συχνότητα κατά 20-50% σε λίγα μόλις λεπτά μετά τη χρήση του, για περισσότερο από 3 ώρες. Επίσης, αυξάνει την πίεση του αίματος και μειώνει την κινητική απόδοση και προσοχή.
Τα τελευταία χρόνια παρόλα αυτά, άνοιξε η συζήτηση γύρω από τις θετικές επιδράσεις της Κάνναβης και τη λανθασμένη δαιμονοποίησή της. Πολλές είναι οι χώρες που έχουν προχωρήσει μάλιστα στη νομιμοποίησή της και η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα πλέον, ύστερα από αμέτρητες εργαστηριακές έρευνες, τείνει να υποστηρίζει πως CBD και THC όχι μόνο δεν βλάπτουν αλλά αντιθέτως, βοηθούν την υγεία του ανθρώπου.
Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε στην THC ικανότητα αντιφλεγμονώδους, αναλγητικής, αντιμικροβιακής και νευροπροστατευτικής δράσης και θεωρείται πως μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της ναυτίας, των μυϊκών σπασμών και των καρκινικών κυττάρων. Αντιστοίχως, η CBD έχει αποδειχθεί πως καταπολεμά την κατάθλιψη, το άγχος, διάφορες φλεγμονές, την επιληψία καθώς και τον παιδικό αυτισμό.
Το 2005 στο περιοδικό «Nature» ανακοινώθηκε το πρώτο παρασκεύασμα που βοηθούσε στον πόνο και το άγχος, από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια και στη συνέχεια ακολούθησαν και αλλά, για την επιληψία και τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι έρευνες πλέον για την παρασκευή φαρμάκων, βασισμένων στις ουσίες της Κάνναβης χωρίς ψυχοτρόπες επιδράσεις, έχουν εντατικοποιηθεί. Τα αποτελέσματά τους σοκάρουν, με τις ιδιότητες του φυτού να χαρακτηρίζονται ευεργετικές για συμπτώματα αμέτρητων ασθενειών.
Συγκεκριμένα, κάποια στοιχεία φανερώνουν σημάδια θεραπείας της σπαστικότητας σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας, του νευρογενούς πόνου, των κινητικών δυσκολιών, του άσθματος, του γλαυκώματος, καθώς και στη θεραπεία του εθισμού στο αλκοόλ. Η διπολική διαταραχή, το μετατραυματικό σύνδρομο, ο καρκίνος του παχέος εντέρου, συγκεκριμένες παθήσεις του πεπτικού συστήματος, η ηπατίτιδα C, η νόσος του Χάντιγκτον, η λευχαιμία, το Πάρκινσον, η ψωρίαση και η νευρική ανορεξία, ανήκουν επίσης στους τομείς στους οποίους μελετάται η ευεργετική επίδραση της χρήσης της Κάνναβης.
Τελικά, όμως, που είναι η αλήθεια και που το ψέμα;
Είναι ικανή η Κάνναβη να θεραπεύσει ή ανακουφίζει απλώς τα συμπτώματα, κάνοντάς τα περισσότερο υποφερτά στους ασθενείς;
Προκαλεί, τελικά, εθισμό ή όχι;
Ποιες οι παρενέργειες και ποια η σωστή δοσολογία;
Την ώρα που γίνονται ανά τον κόσμο αρκετές και μεγάλες προσπάθειες να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα, η HempHeals, μια οικογενειακή επιχείρηση πού ιδρύθηκε το 2017 από τον Κωνσταντίνο Σύρο, διεκδικεί το συνταγματικό δικαίωμα των ασθενών στην ελεύθερη επιλογή της προσωπικής τους θεραπείας. Κατ’ επέκταση, δημιούργησε σύλλογο ασθενών που αγωνίζονται για τη νομιμοποίηση της αυτοκαλλιέργειας του φυτού για ιατρική χρήση.
Ο ιδιος, μάλιστα, δηλώνει ύστερα από ένα τροχαίο τροχαίο που είχε στα 17 του: «Έχω κάνει 12 ολικές ναρκώσεις, έχω πάρει όλα τα συμβατικά φάρμακα, αλλά μόνο η Κάνναβη με βοηθάει».
Ίσως, λοιπόν, να ήρθε η ώρα να αναθεωρήσει και ο πιο σκεπτικός και να ξεκινήσει από την αρχή ένας υγιής διάλογος για τη σωστότερη ενημέρωση του κόσμου.
Στην εποχή, λοιπόν, που το να επηρεαζόμαστε είναι πιο in από ποτέ, ίσως αξίζει να αναφέρουμε πως ονόματα, όπως ο ράπερ Snoop Dogg με το ηλεκτρικό vaporizer του (G-Pen), η ηθοποιός Whoopi Goldberg, η Gwyneth Paltrow, ο Jay-Z καιη Kourtney Kardashian με τα CBD-based σέρουμ προσώπου της ως λύση στην αντιγήρανση, ο γνωστός ράπερ Method Man με το «Tical» και ο Θεός της κιθάρας Carlos Santana με τη δική του σειρά Κάνναβης «Mirayo», είναι κάποιοι από τους celebrities που επενδύουν στον συγκεκριμένο τομέα. Κάπως έτσι, αποδεικνύουν εμπράκτως ότι στηρίζουν τις προσπάθειες αποδαιμονοποίησης της Κάνναβης.
Βέβαια, δεν είναι οι πρώτοι ούτε και οι τελευταίοι που παίρνουν ανοιχτά θέση στο συγκεκριμένο ζήτημα. Δεν ξεχνάμε, άλλωστε, και τη γνωστή δήλωση του 16ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Abraham Lincoln:
«Δύο από τα αγαπημένα μου πράγματα είναι να κάθομαι στη μπροστινή μου βεράντα και να καπνίζω μια πίπα από γλυκιά Κάνναβη και να παίζω την Hohner φυσαρμόνικά μου».
Σκεφτήκατε, λοιπόν, ποτέ πως ανοίγοντας το μυαλό μας, ανοίγουμε και τους ορίζοντές μας;