Τα ερωτήματα ενός παιδικού μυαλού γύρω από τον έρωτα, την ερωτική επιθυμία, την ελευθερία των σωμάτων και γενικότερα τη σεξουαλικότητα, πολύ συχνά έμεναν αναπάντητα, κρυμμένα στο ημίφως ενός υπογείου. Τα παιδιά μεγάλωναν, μαζί και η περιέργειά τους. Η ζωή είναι μικρή, όμως, και δεν υπάρχει χρόνος για να αφήνεις τα πιο έντονα συναισθήματα ανεξερεύνητα, με την ίδια την κοινωνία πολλές φορές, μέσα από το συντηρητικό της περιβάλλον, να μη σε αφήνει να τα ανακαλύψεις και να τα βγάλεις προς τα έξω πηγαία και φυσικά, ελεύθερα και άφοβα.
Συναντηθήκαμε ένα ηλιόλουστο πρωινό με τη Μαριάννα Ράντου, δημιουργό της παράστασης «The Land of Wanting More» και συζητήσαμε για την απενοχοποίηση της γυναικείας σεξουαλικότητας, για τον τρόπο που η τέχνη δεν απωθεί αλλά αγκαλιάζει τις σκοτεινές αναμνήσεις και για τον στόχο να φτιάξει μέσα από αυτή την performance ένα κόσμο μέσα στον κόσμο, εκεί που οι άνθρωποι θα μπορούν απολαμβάνουν την ελευθερία και τον έρωτα, δίχως φόβο.
Μαριάννα, ποια είναι η ιδέα πίσω από «The Land of Wanting More»;
Είναι μια μελέτη για το πώς οι γυναίκες που διαλέγουν με θάρρος και φόβο να βιώνουν το σώμα τους, την καθημερινότητά τους και τη ζωή τους ελεύθερα, βρίσκονται συνέχεια στο πεδίο της κριτικής, της παραβίασης, της κακοποίησης. Όχι μόνο της σωματικής αλλά και της ψυχολογικής, επειδή επιλέγουν να υπάρχουν όπως θέλουν να υπάρχουν. Δεν ήθελα να φανεί σαν ένα “κατηγορώ” απέναντι στην πατριαρχία και στους άντρες. Μέσα από όλη αυτή την έρευνα, ήθελα ένας άνθρωπος να δει ή να ακούσει μια ατάκα και να πει “κι εγώ έτσι σκέφτομαι”. Να νιώσει λίγο προβληματισμένος, έτσι ώστε την επόμενη φορά να σκεφτεί λίγο ακόμα για να το ξανακάνει. Για μένα, αυτή είναι η απόλυτη νίκη και η ουσία της παράστασης. Όπως επίσης κι αν οποιαδήποτε γυναίκα, οποιαδήποτε θηλυκότητα, νιώσει λιγότερο μόνη.
Μετά την παρουσίαση στον Στρέφη, είχαν έρθει αρκετές κοπέλες και μου έλεγαν ατάκες που ένιωσαν πολύ και ότι πολλές φορές έχουν αναρωτηθεί: “Τι θέλει μια γυναίκα;”. Ποτέ κανείς δεν ρωτάει πραγματικά. Μπορεί να θέλει τα πάντα, μπορεί να μη θέλει και τίποτα. Να είναι, όμως, ελεύθερη να αποφασίζει και όχι αναγκασμένη από την κοινωνία, την οικογένεια, τη ζωή γενικότερα.
Είναι λυτρωτικό για σένα το να εξωτερικεύεις και να επικοινωνείς την δική σου εμπειρία;
Ήθελα από την πρώτη στιγμή όλο αυτό το άσχημο που συνέβη και όσα ακολούθησαν, να γίνει κάτι μεγαλύτερο. Το να παίρνεις κάτι άσχημο και μέσα από την τέχνη να μεταμορφώνεται σε κάτι που σου φέρνει ένα χαμόγελο και πάνω σε αυτό να έρχονται και να προστίθενται κι άλλοι άνθρωποι με τις δικές τους ιστορίες, με τα δικά τους συναισθήματα και να ταυτίζονται με τα δικά σου, για μένα αυτή είναι η απόλυτη ουσία της δημιουργίας.
Πώς διαχειρίστηκες τις στιγμές που ένιωθες εκτεθειμένη, όσο βουτούσες όλο και περισσότερο μέσα σε αυτό το συναίσθημα;
Δυσκολεύτηκα πάρα πολύ. Έχω βάλει trigger warning, γιατί υπάρχει αναλυτική περιγραφή βιασμού, η οποία έχει και πολλά στοιχεία από την δική μου εμπειρία. Μου ήταν πολύ δύσκολο να το γράψω, ξεκίνησα κάπως αποστασιοποιημένα και άχρωμα. Τις πρώτες φορές όταν το διάβαζα, πάγωνα, το κορμί μου μούδιαζε και έμενα ακίνητη. Όταν ξεκινήσαμε να το δουλεύουμε σαν σκηνική πράξη, η Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου ήταν εκεί συνέχεια να με βοηθάει και να με ξεκλειδώνει. Με έκανε να νιώθω ασφάλεια πως μπορώ να πω ό,τι θέλω να πω. Άρχισε να γίνεται κάτι παραπάνω από μένα. Περιγράφω μια κατάσταση που είναι δική μου, αλλά ταυτόχρονα είναι κάτι οικουμενικό. Δεν έχει να κάνει με μένα, αλλά με όλους τους ανθρώπους.
Παίρνεις έναυσμα από την δική σου ιστορία, από το παρελθόν, από σκέψεις. Βγαίνουμε από τον εαυτό μας και πάμε προς τα έξω.
Άρα η τέχνη είναι σύμμαχος σε όλο αυτό τον αγώνα, έτσι;
Φυσικά, είναι ο απόλυτος σύμμαχος. Μέσα από την τέχνη, όλα τα ζητήματα που μας ζορίζουν και μας πονάνε τόσο πολύ, η γυναικεία κακοποίηση, οι γυναικοκτονίες, η απόλυτη ανελευθερία των γυναικών μέσα στις κοινωνίες, μπορεί με έναν πιο τρυφερό και προστατευτικό τρόπο να χτυπήσει πιο βαθιά μέσα σου.
Μεγάλωνε η ανάγκη μέσα σου να μοιραστείς την εμπειρία σου;
Όσο πιο πολύ μάζευα ιστορίες γυναικών γύρω μου, στιγμές καθημερινές, στιγμές που ένιωθαν ανελεύθερες στις ζωές τους, τόσο πιο πολύ μεγάλωνε αυτή η κάψα μέσα μου για να το μοιραστώ. Αυτό που με άγχωνε ήταν ο τρόπος να το μεταφέρω με τρυφερότητα και φροντίδα. Για αυτό υπάρχει και το βίντεο, δεν ήθελα να είναι μονόλογος. Είναι πολύ σημαντικό το βίντεο και τα πρόσωπα των γυναικών που φαίνονται σε αυτό. Γυναίκες όλων των ηλικιών, από κάθε πλαίσιο ζωής και ύπαρξης. Στο κείμενο υπάρχει σκληρότητα και στο βίντεο ισορροπεί μέσα από την ομορφιά και την γυναικεία απαλότητα.

Είναι ωραίο να ζούμε, να θέλουμε, να υπάρχουμε, να απολαμβάνουμε τον έρωτα, την χαρά, την καύλα, την ζωή, τον αέρα που αναπνέουμε, ελεύθερα και απενεχοποιημένα.
Πώς ήταν να βλέπεις τις φίλες σου μέσα στο βίντεο, αλλά και κοπέλες που έγιναν φίλες στην πορεία;
Ήθελα να δημιουργήσω μια μεγάλη αγκαλιά, όπου όλες νιώθουμε λιγότερο μόνες και μεγαλύτερη παρηγοριά. Ήρθαν κοπέλες με μεγάλη δοτικότητα να δώσουν το πρόσωπό τους, το σώμα τους, το χρόνο τους, το βλέμμα, το χαμόγελο και το κλάμα τους για να γίνει όλο αυτό, ήταν φοβερό. Βούρκωνα συνέχεια, σε κάθε γύρισμα και πόσο μάλλον στο μοντάζ μετά, με τον Αλέξανδρο.
Αν συνοψίσεις τα λόγια των γυναικών σε μια φράση, ποια θα ήταν αυτή;
«Είναι όμορφο να θέλεις, τουλάχιστον σε κρατάει ζωντανή».
Βγάζει την γενικότερη ιδέα της performance. Είναι ωραίο να ζούμε, να θέλουμε, να υπάρχουμε, να απολαμβάνουμε τον έρωτα, την χαρά, την καύλα, την ζωή, τον αέρα που αναπνέουμε, ελεύθερα και απενεχοποιημένα. Μόνο έτσι μπορούμε να υπάρξουμε και να είμαστε ζωντανές. Να μη ζούμε μια ζωή με φόβο, δισταγμό, καταπίεση μέσα σε μια κοινωνία που μπορεί όλα αυτά να παρερμηνευτούν και να γίνουν πεδίο εκμετάλλευσης και κακοποίησης.

«Ήθελα να δημιουργήσω μια μεγάλη αγκαλιά, όπου όλες νιώθουμε λιγότερο μόνες και μεγαλύτερη παρηγοριά»
Γι’ αυτό «The Land of Wanting More»
Ναι. Το «The Land of Wanting More» είναι ένας κόσμος που μπορούμε να είμαστε παραπάνω.
Να είμαστε όλα όσα θέλουμε χωρίς φόβο. Δεν θέλω να είμαι μια θυμωμένη φεμινίστρια που φωνάζει απέναντι στον κόσμο, θέλω να έρχεται ο κόσμος και μέσα από τον πόνο και το ζόρι που, δυστυχώς, υπάρχει, να γίνει αισιοδοξία και χαρά. Μέσα από την τρυφερότητα τα πράγματα θα αλλάξουν σε κάτι διαφορετικό, κάτι καλύτερο.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που μολύνουν την παρουσία σου σε αυτή τη Γη που θέλεις να δημιουργήσεις;
Είναι η γενικότερη κουλτούρα της κοινωνίας που ευνοεί τον άντρα, που τον αφήνει να είναι όπως θέλει, ότι είναι εντάξει να είναι δυναμικός στο κομμάτι της εργασίας, αλλά την ίδια ώρα η δυναμική γυναίκα γίνεται υστερική και σκύλα. Οι άντρες μπορούν να περπατήσουν μόνοι το βράδυ χωρίς να φοβηθούν, ενώ καμία γυναίκα δεν θα μπορεί να απολαύσει στο 100% μια βόλτα τη νύχτα. Στη δική μου ιστορία το αφήγημα ξεκινάει με το: “Γιατί δεν είπες κάτι;”. Εκεί έγκειται η ανελευθερία, δεν τολμάς πολλές φορές και να μιλήσεις, κάνεις τα στραβά μάτια, γιατί φοβάσαι ότι αν μιλήσεις θα κατηγορηθείς. Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο δικό μας μέσα στον επικίνδυνο αυτόν κόσμο.
Ο υπερστόχος είναι να έρθουν άτομα που θα νιώσουν λιγότερη μοναξιά, ότι υπάρχει μια αγκαλιά εκεί έξω. Θα μοιράζουμε στο τέλος ένα χαρτάκι, στο οποίο, αν θέλει το κοινό μπορεί να μοιραστεί μια σκέψη, μια λέξη, ένα σκίτσο. Με αυτό τον τρόπο, θέλουμε να προσαρμόζεται το κείμενο μέσα από τα λόγια του κόσμου.
Θέλουμε να ανοίξει μια κουβέντα, να πάει σε πλατείες, σε χωριά, σε πόλεις, στο εξωτερικό και να έρχονται όλο και περισσότερες κοπέλες. Η performance θα φύγει από μένα, θα ανήκει σε όλες τις γυναίκες, είτε βρίσκονται επί σκηνής είτε όχι.

Λίγα λόγια για την παράσταση
The Land of Wanting More
Μία έρευνα πάνω στην απενοχοποίηση της γυναικείας σεξουαλικότητας
Η έκφραση της σεξουαλικότητας αποτελεί μια από τις βασικές διαστάσεις της προσωπικότητας του ανθρώπου. Η εικόνα, την οποία αποκτά κανείς για το σώμα του, έχει άμεση σύνδεση με τη σεξουαλική του ταυτότητα και συνεπώς με την αυτοεκτίμηση του καθενός. Ισχύει αυτή η απλή αρχή ισότιμα για όλα τα φύλα;
Το Συμβούλιο της Ευρώπης από το 2019, περιέγραψε την ισχύουσα κατάσταση σε σχέση με το γυναικείο φύλο ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περιέγραψε ένα περιβάλλον εχθρικό και ταυτόχρονα προσβλητικό για τη σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, κοινωνικοοικονομική έκφραση των γυναικών, το οποίο κυρίως εμποδίζει την αυτονομία και την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξακολουθεί να διατηρεί τα στερεότυπα των φύλων τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό βίο. Αυτός είναι ο πρώτος ορισμός του σεξισμού σε διεθνές κείμενο. Τα στερεότυπα σχετικά με τα φύλα διαιωνίζουν την άνιση μεταχείριση ανδρών και γυναικών. Οι γυναίκες που αμφισβητούν τον υποτιθέμενο προορισμό τους στην κοινωνία, μπορεί να αντιμετωπίζονται με σεξιστική και μισογυνιστική συμπεριφορά. Στην εποχή του Μεσοπολέμου, η απελευθέρωση της γυναικείας σεξουαλικότητας γίνεται για την κοινωνία η ενσάρκωση της λαγνείας. Ένας δράκος που δηλητηριάζει ό,τι ακουμπάει και μετατρέπει τις γυναίκες σε αδιάφορα, ανεύθυνα, τοξικά πλάσματα.
Στον σύγχρονο 20ό αιώνα (δεκαετίες ‘70, ’80, ’90), οι γυναίκες ενδυναμώνονται, χειραφετούνται και αψηφούν τα στερεότυπα μαζικά. Στη νέα εποχή της σεξουαλικής απελευθέρωσης, η γυναίκα δύναται να εκθέτει ακόμη πιο πολύ το κορμί της, σαν σύμβολο ενάντια στο σεξισμό που επιβιώνει στην κοινωνία. Στέκεται γυμνή χωρίς να απολογείται για το σώμα της, αντίθετα του δείχνει την αγάπη της. Παρόλα αυτά, η κριτική, η απομόνωση, η περιφρόνηση, η ενοχή, η παραβίαση, η κακοποίηση και ο μόνιμος φόβος που βιώνει για τις επιλογές της αυτές, είναι διαχρονικά έκδηλες ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας του τότε και του τώρα.
Η σύγκρουση για το ζήτημα της ισότητας των φύλων, από όπου προκύπτει και η απρόσκοπτη έκφραση της σεξουαλικότητας, είναι σε ουσιαστική διαδικασία σύγκρουσης από τις αρχές του 20ου αιώνα με τη δημιουργία του φεμινιστικού κινήματος στην πρώτη φάση του. Έναν αιώνα μετά, το φεμινιστικό κίνημα στην τρίτη του φάση μάχεται με την ίδια ένταση ενάντια στις νοοτροπίες, πρακτικές και συμπεριφορές που βασίζονται στην ιδέα ότι ένα πρόσωπο υπερέχει ή όχι λόγω του φύλου του.
Μέσα από συστηματική έρευνα, πρακτική αναπαράσταση και εμπεριστατωμένες συζητήσεις, επιχειρείται μια προσπάθεια ουσιαστικού προβληματισμού του κοινού και αναζητείται η βαθύτερη ενδοσκόπηση πάνω στο ζήτημα της διαχρονικής καταπίεσης του ερωτισμού και της ελεύθερης βίωσης του εαυτού των γυναικών.
(Trigger Warning – στην παράσταση περιλαμβάνεται περιγραφή βιασμού)
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Σύλληψη, σύνθεση, ερμηνεία: Μαριάννα Ράντου
Κίνηση: Σαμπίνα-Ανδρέα Άλλεν
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση, μουσικός επί σκηνής: Shushan Kerovpyan
Καλλιτεχνική συνεργασία: Χαρά Γιώτα
Σκηνογραφία, γραφιστικά: Μαίρη Βασιλάκη
Κινηματογράφηση: Αλέξανδρος Ζήλος
Οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής και επικοινωνίας: Librart Performing
Arts Ensemble
Στο βίντεο εμφανίζονται οι: Ναταλία Σουίφτ, Χαρά Γιώτα, Έλενα Βακάλη,
Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου, Κατερίνα Φασσέα, Μαρία Καραπαναγιώτου, Νίκη
Ρουσομάνη, Μαίρη Βασιλάκη, Σεμίνα Μπομπότα, Σαμπίνα-Ανδρέα Άλλεν,
Μαριάννα Μιάρης Freistuck, Πηνελόπη Μαμάη, Κατερίνα Μολφέση, Σίλια
Μπαξεβάνη, Αλεξάνδρα Φωκά, Ευαγγελία Μέμμου, Κατερίνα Σωτηρίου, Αννέτα
Χρυσίδου, Πατρίσια Τόσκα, Αμαλία Διακάκη, Ηλιάνα Καλαδάμη, Ζωή
Κουρτσοπούλου, Στέλλα Τζέκου, Κωνσταντίνα Βουλγαράκη, Fart.
6, 13, 20, 27 Νοεμβρίου και 4 Δεκεμβρίου
21:00 | ΠΛΥΦΑ – Κτήριο 7Γ
Εισιτήρια: https://tickets.public.gr/theater/the-land-of-wanting-more/
Crowdfunding, εδώ.