Η Gen Z βλέπει ως κάτι το μαγικό αυτό που οι millennials ξόρκιζαν σαν κιτς δαίμονα.
Κάντε το εικόνα. Χαμηλοκάβαλα τζιν σε ξεθωριασμένα χρώματα, φωσφοριζέ πανωφόρια, φανέλες του NBA μέσα από μποξεράκια, συνδυασμός του ίδιου χρώματος σε διάφορες εκδοχές, μπλουζάκια με τεράστιες στάμπες αλλά και t-shirt πάνω από μακρυμάνικα. Σκουφιά με γυαλιά ηλίου, τζιν που εκτός από χαμηλοκάβαλα είναι και τόσο μακριά που όταν βρέχει τα μπατζάκια τους γίνονται μούσκεμα.
Όσοι και όσες έχουμε προλάβει αυτό το πολύ παράξενο ντύσιμο, πιθανότατα έχοντας ακολουθήσει στην εφηβεία μας μερικές εκδοχές του, κάπου στη δεκαετία του 2010 θεωρήσαμε ότι με κάποιον μαγικό τρόπο απαλλαγήκαμε από αυτόν. Ειδικά από τη στιγμή που άρχισε να στιγματίζεται κοινωνικά: Κάθε άτομο που επέμενε στο στιλ Paris Hilton του 2005, ταυτιζόταν με κάτι το λούμπεν, το περιθωριακό, το πίσω από τον ήλιο.
Αντιθέτως, η μόδα της δεκαετίας του 1990 είχε επιστρέψει και είχε σαρώσει τα πάντα στο διάβα της. Πετρέλαιο ήταν φυσικά η νοσταλγική διάθεση των millennials, της πρώτης γενιάς που κυριάρχησε στο ίντερνετ. Για τη γενιά αυτή, τα 90s με τους πολύ πιο απλούς τόνους τους, σηματοδοτούσαν την επιστροφή σε ένα ασφαλές καταφύγιο που θα έσβηνε την εξαλλοσύνη της λεγόμενης Y2K μόδας. Τα πράγματα όμως άρχισαν να αλλάζουν και πάλι, όταν η ποπ κουλτούρα ένιωσε την ανάγκη να ανανεώσει τις αναφορές της.
Πρώτα είχαμε ένα mini revival των 80ς που περιστράφηκε γύρω από την απίστευτη επιτυχία της σειράς Stranger Things με sneakers, σίνθια και μουλέτι. Αυτή όμως δεν ήταν ιδιαίτερα παραγωγική και άρχισε σύντομα να ατονεί μαζί με την ποιότητα των επόμενων σεζόν της σειράς. Έμενε, λοιπόν, ένα μεγάλο κενό που έπρεπε να καλυφθεί, πράγμα που συνέβη με τον πιο απίστευτο, για έναν millennial, τρόπο.
Η μόδα του 2000 και πάλι relevant
Η επόμενη γενιά, αυτή των Zoomers, άρχισε να διεκδικεί πιο έντονα τον χώρο της στην ποπ κουλτούρα και επομένως και στη μόδα. Για τη γενιά αυτή, οι αρχές της δεκαετίας του 2000 ήταν κάτι τελείως διαφορετικό. Μία περιόδος κατά την οποία τα μέλη της ήταν είτε αγένητα είτε πολύ νέα για να θυμούνται. Τώρα ήταν η σειρά της κυκλικής ιδιότητας της μόδας να φέρει με τη σειρά της μία νέα, συνολικότερη ανάγνωση της περιόδου.
Οι stars και τα μεγάλα brands της μόδας δεν άργησαν φυσικά να το αντιληφθούν. Το Instagram της Dua Lipa είναι γεμάτο ποστ σε Y2K τόνους, ο Justin Bieber ακολουθεί επίσης την παράδοση. Αν υπάρχει όμως μία Βίβλος στην επιστροφή στα early 00s, αυτή είναι το πεντάλεπτο video clip της Ariana Grande με τις σαφέστατες στιλιστικές αναφορές σε εμβληματικές σειρές και ταινίες της εποχής (Mean Girls και Legally Blonde).
Προφανώς, αυτή η τάση ανατροφοδοτείται τελικά από το TikTok του οποίου ο αλγόριθμος μοιάζει να αγαπάει και να προωθεί οτιδήποτε αφορά αυτό που οι Zoomers ονομάζουν “nowstalgia”. Τα εμβληματικά brands Juicy Couture και Ugg έκαναν μία πραγματικά εντυπωσιακή επιστροφή.
Τελικά, τα περισσότερα μεγάλα περιοδικά μόδας (και όχι μόνο αυτά) έχουν στη βάση δεδομένων τους δεκάδες άρθρα που μιλούν για αυτή την επιστροφή στη μόδα της δεκαετίας του 2000. Συνήθως, όταν αυτά τα περιοδικά παρατηρούν κάτι μέσα από τα κείμενα τους, ταυτόχρονα είναι και σαν να το προτείνουν.
Φυσικά, αυτό δεν πέφτει από τον ουρανό. Πλαισιώνεται από μία ευρύτερη τάση που έχουν οι άνθρωποι να νοσταλγούν τις εποχές που δεν πρόλαβαν να ζήσουν και συχνά τις αμέσως προηγούμενες από τις δικές τους.
Σε έρευνα που έγινε από τον Johh Della Volpe, διευθυντή στο Harvard Kennedy School Institute of Politics, φαίνεται ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένης και της Gen Z, πιστεύουν ότι η ζωή πριν τα social media ήταν καλύτερη. Πού κολλάει αυτό; Τελευταία περίοδος πριν τα social media ήταν οι αρχές των 00s.
Ταυτόχρονα, πολύ συχνά αναφέρεται η πανδημία και το τραύμα της καραντίνας ως πηγή αυτου του revival. Η μόδα των 00ς γεννιόταν μέσα σε μια περίοδο θετικών προβολών για το μέλλον και η θετική σκέψη είναι το πράγμα που λείπει πιο πολύ από κάθε άλλο στην παρούσα ζωή μας. Το να βλέπεις και να ακολουθείς το ντύσιμο της Britney στο εξώφυλλο του “…Baby One More Time” στην κλεισούρα της πανδημίας είναι αν μη τι άλλο μια νότα αισιοδοξίας.
Είναι καλό όλο αυτό;
Το συναίσθημα της νοσταλγίας είναι γλυκό και σίγουρα πολύ ελκυστικό αλλά μπορεί την ίδια στιγμή να είναι και κάπως αντιπαραγωγικό. Το τελευταίο συμβαίνει κυρίως όταν η νοσταλγία είναι αυτοσκοπός: Όταν λες «κοίτα τις τσίχλες που αγοράζαμε όλοι το καλοκαίρι του 1996», συγκινείσαι και τελικά μένεις εκεί.
Στην προκειμένη περίπτωση, η επιστροφή στα 00s είναι μάλλον πιο παραγωγική. Το ντύσιμο και η μόδα της εποχής μας παίρνουν μεν αναφορές, αλλά δεν αντιγράφουν απλά στιλ. Αντιθέτως, τα βλέπουν με άλλον τρόπο. Ταυτόχρονα, ο λόγος στα social media γίνεται με όρους επανεπινόησης του παρελθόντος.
Η Gen Z θέλει να δώσει τη δική της, πιο φρέσκια ανάγνωση σε μία εποχή που οι παλαιότεροι έχουν στιγματίσει ως κιτς, trash και αντιπνευματική. Δεν έχει καμια σημασία ποιος έχει το δίκιο.
Η κάτασπρη ζώνη πάνω από το ξεπλυμένο denim on denim για κάποιους ανθρώπους μοιάζει αισθητικός εφιάλτης. Για κάποιους άλλους είναι μία στυλιστική επιλογή σχεδόν απελευθερωτική. Κάθε γενιά έχει τους κώδικές της και αυτό είναι κάτι πραγματικά ανακουφιστικό.