Η κοινωνική αλλαγή που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει συμπαρασύρει, λίγο-πολύ, όλους τους τομείς.
Ειδικότερα, για τις μικρές μας φίλες (και όχι μόνο) η αλλαγή αυτή φαίνεται να εισέρχεται σταδιακά μέσα από αγαπημένες ηρωίδες που πρωταγωνιστούν στην παιδική τους ηλικία. Από τη “Μικρή Γοργόνα” με σκουρόχρωμη επιδερμίδα, τώρα η Mattel, αφουγκραζόμενη τον παλμό της κοινωνίας, κυκλοφορεί για πρώτη φορά κούκλα Barbie με σύνδρομο Down.
Γιατί κάθε παιδική ψυχή εκεί έξω αξίζει να έχει πρόσβαση στα όνειρα και στο παιχνίδι
Σαφώς, η κίνηση αυτή κρύβει πολύ σημαντικά μηνύματα, τα οποία σχετίζονται με τη διαμόρφωση των πρώτων σκέψεων και αντιλήψεων των παιδιών. Ως γνωστόν, τα παιχνίδια επιτρέπουν στα παιδιά να πλάθουν ιστορίες, να σκέφτονται, να ονειρεύονται και να δημιουργούν. Ακόμη, το παιχνίδι αποτελεί τη θεμέλιο λίθο στην ανάπτυξη του παιδικού εγκεφάλου, ενώ τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν ενσυναίσθηση και κοινωνικές δεξιότητες, εργαλεία πολύτιμα για την μετέπειτα ζωή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα Barbie με σύνδρομο Down έχει διττή σημασία: Αφενός, τα παιδιά έρχονται σε επαφή από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους με διάφορες ιδιαιτερότητες, με αποτέλεσμα να αντιλαμβάνονται σταδιακά πως δεν είναι κάτι κατακριτέο, ούτε αρνητικό. Χρειάζεται την ίδια ποσότητα φροντίδας και αγάπης, αν όχι και περισσότερη.
Και αφετέρου, εδώ έρχεται η παράμετρος της εκπροσώπησης, που είναι κομβικής σημασίας για τη βελούδινη ανάπτυξη της παιδικής ψυχής. Κάποτε, οι Barbie που προορίζονταν για τα νέα κορίτσια προωθούσαν το πασίγνωστο (και οριακά γραφικό πια) πρότυπο ομορφιάς της ψηλής, αδύνατης, ξανθιάς, γαλανομάτας, η οποία δεν είχε καμία ατέλεια. Εντούτοις, μιας και η κοινωνία εξελίσσεται στο σύνολό της και γίνονται καθημερινά προσπάθειες για να αποτινάξουμε τις στερεοτυπικές αντιλήψεις γύρω από την εικόνα μας, χρειάζεται να γίνουν ανάλογες προσπάθειες και στα ερεθίσματα που δέχονται τα παιδιά.
Ναι, οι άνθρωποι έχουμε ατέλειες. Και είναι απολύτως φυσιολογικό. Για την ακρίβεια, είναι καταπληκτικό. Καθένας από εμάς έχει τη μοναδικότητά του. Όχι, συγγνώμη, φαντάζεστε έναν κόσμο που θα ήμασταν όλοι ίδιοι; Σαν κονσερβοποιημένα γεύματα ένα πράγμα.
Πώς δημιουργήθηκε η Barbie με σύνδρομο Down;
Η δημιουργία της νέας Barbie με σύνδρομο Down δεν ήταν απλή υπόθεση. Άλλωστε, μιλάμε για ένα εξαιρετικά λεπτό ζήτημα, οπότε μια λανθασμένη κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει κύμα οργής για παραμορφωτικές ή ρατσιστικές αντιλήψεις. Προκειμένου, λοιπόν, η Mattel να διασφαλίσει ότι η νέα κούκλα Barbie θα αντιπροσωπεύει με ακρίβεια ένα άτομο με σύνδρομο Down συνεργάστηκε στενά με την Εθνική Εταιρεία Συνδρόμου Down (NDSS).
Συγκεκριμένα, η NDSS παρέχει πόρους, ωθεί στην αλλαγή πολιτικής και εμπλέκει τις τοπικές κοινωνίες, ενδυναμώνοντας τα άτομα με σύνδρομο Down και τις οικογένειές τους. Όσον αφορά στη δημιουργία της νέας κούκλας, η καθοδήγηση της NDSS και οι εμπειρίες ενός ατόμου με σύνδρομο down, βοήθησαν σε όλη τη διαδικασία του σχεδιασμού, από το καλούπι, τα ρούχα, τα αξεσουάρ και τη συσκευασία της νέας Barbie.
Η Kandi Pickard, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της NDSS δήλωσε σχετικά: «Ήταν τιμή μου να συνεργαστώ με τη Mattel για τη δημιουργία της Barbie με σύνδρομο Down. Αυτό σημαίνει τόσα πολλά για την κοινότητά μας, που για πρώτη φορά, τα παιδιά μπορούν να παίξουν με μια κούκλα που τους μοιάζει. Αυτή η Barbie αποτελεί υπενθύμιση ότι δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε τη δύναμη της εκπροσώπησης. Είναι ένα τεράστιο βήμα και μια ευκαιρία να γιορτάζουμε τη συμπερίληψη».
Με τη συμβολή της NDSS, η Mattel δημιούργησε προσεκτικά κάθε σχεδιαστική επιλογή για την κούκλα, όπως:
Νέα, διαφοροποιημένη φιγούρα
Η νέα Barbie διαθέτει ένα νέο καλούπι προσώπου και σώματος, για να ανταποκρίνεται καλύτερα στη φυσιογνωμία των γυναικών με σύνδρομο Down. Το σώμα της έχει μικρότερο κορμό και μεγαλύτερο στήθος, το πρόσωπο είναι πιο στρογγυλό, με μικρότερα αυτιά και επίπεδη ρινική γέφυρα, ενώ τα μάτια έχουν σχήμα αμυγδάλου με μία ελαφριά κλίση. Επίσης, οι παλάμες της κούκλας περιλαμβάνουν μία γραμμή, ένα χαρακτηριστικό που συχνά συνδέεται με άτομα με σύνδρομο Down.
Ορθωτικά ποδιού & αξεσουάρ
Επιπλέον, η νέα Barbie με σύνδρομο Down φοράει ροζ ορθωτικά ποδιού στον αστράγαλο (AFOs) για να ταιριάζει με το ντύσιμό της και έχει αθλητικά παπούτσια με φερμουάρ. Αυτό συμβαίνει, διότι μερικά παιδιά με σύνδρομο Down χρησιμοποιούν ορθωτικά για να στηρίξουν τα πόδια και τους αστραγάλους τους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η NDSS παρείχε στην ομάδα σχεδίασης της Mattel, ένα κουτί ορθωτικών ως έμπνευση γι’ αυτά τα αξεσουάρ.
Αγκαλιάζουμε την εκπροσώπηση και τη συμπερίληψη, για να δημιουργήσουμε έναν κόσμο μακριά από προκαταλήψεις και στερεότυπα
Διαχρονικά, η Barbie έχει κατηγορηθεί πολλάκις ότι προωθεί ένα ανθυγιεινό πρότυπο σλάβικης ομορφιάς, το οποίο παροτρύνει τα νέα κορίτσια να καταβάλλουν υπερπροσπάθειες για να το προσεγγίσουν, αψηφώντας τη μοναδικότητα και την προσωπική τους γοητεία. Εν έτει 2023, λοιπόν, το πρότυπο αυτό είναι που έρχεται να “τσαλακωθεί” και να αποδείξει ότι η ομορφιά, το παιχνίδι και τα όνειρα δεν γνωρίζουν στεγανά. Η συμπερίληψη και εκπροσώπηση αφορούν κάθε αναπτυσσόμενο (και μη) άνθρωπο. Η μοναδικότητά μας είναι η ομορφιά μας – και όχι τα πρότυπα που προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να μας εμφυσήσουν.