Η 1η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως η Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικών Διακρίσεων. Ή καλύτερα, του: «Γιατί να μισείς κάτι που τυχαία δεν είσαι;»
Η διάθεση του ατόμου για διακρίσεις δεν είναι έμφυτο, αλλά επίκτητο χαρακτηριστικό. Εξυπακούεται, επιπλέον, ότι αναπτύσσεται μέσα από επαναλαμβανόμενα μοτίβα της καθημερινότητας, τα οποία λειτουργούν παρεμβατικά στην προσωπική φιλοσοφία. Η σημερινή ημέρα, λοιπόν, είναι μια καλή αφορμή για να τεθούν επί τάπητος ζητήματα ρατσισμού, σεξισμού, περιθωριοποίησης και, συλλήβδην, διακρίσεων.
«Για όλα φταίνε οι μετανάστες»
Είναι μια ανακρίβεια που ακούγεται αρκετά συχνά και δεν έχει καμία απολύτως υπόσταση. Η Σουηδία, η οποία είναι γνωστή για τα αξιοκρατικά εργασιακά περιβάλλοντα που προσφέρει –καθώς και για το άρτιο εκπαιδευτικό της σύστημα, μόνο το 2016, δέχτηκε 121.000 μετανάστες. Αν, λοιπόν, όντως οι εισροή μεγάλου αριθμού μεταναστών αποτελούσε κύριο πρόβλημα για μία χώρα, τότε η Σουηδία θα έπρεπε να είχε κηρύξει πτώχευση εδώ και πολλά χρόνια.
Μήπως, λοιπόν, το πρόβλημα δεν ξεκινάει από τη μετακίνηση ανθρώπων σε μία χώρα, αλλά από το πώς τους απορροφά (ή δεν τους απορροφά) η πολιτεία;
Παραδείγματος χάρη, στη Γερμανία (αλλά και σε άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης) δεν επιτρέπεται η μετανάστευση, αν πρώτα δεν έχει βρεθεί εργασία και οικία. Με αυτό τον τρόπο, εξασφαλίζεται η ομαλή μετανάστευση όσων μεταβαίνουν σε μία χώρα, δίχως να επιβαρύνουν τους δείκτες της ανεργίας. Συνεπώς, πρόκειται για ζήτημα που αντανακλά τους κανονισμούς και τους νόμους κάθε κράτους.
Ένα «σκουριασμένο» εκπαιδευτικό σύστημα
Στην Ελλάδα, το εκπαιδευτικό σύστημα ήταν ανέκαθεν προβληματικό. Μάλιστα, στην τωρινή του μορφή μοιάζει σαν να ορίστηκε από μία ομάδα ανθρώπων, που δεν είχε καμία απολύτως διάθεση να ασχοληθεί επί της ουσίας. Ως εκ τούτου, ορίστηκαν απλώς μερικά κακογραμμένα εγχειρίδια, μία ατελείωτη ύλη και μια σειρά από ατελείωτα τυπικά προσόντα, τα οποία αδυνατούν να διακρίνουν τους ικανούς εκπαιδευτικούς.
Ως γνωστόν, η παιδεία μιας χώρας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στις πεποιθήσεις των πολιτών της και η αέναη διαστρέβλωσή της, λειτουργεί επικουρικά στην ανάπτυξη αναχρονιστικών αντιλήψεων.
Η ανάγκη για μαθήματα συμπερίληψης και σεξουαλικής αγωγής
Αν μη τι άλλο, είναι αισθητή η απουσία μαθημάτων με κοινωνικό πρόσημο από το πρόγραμμα σπουδών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Ο λόγος για μαθήματα με προσανατολισμό στην ισότητα, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στη συμπερίληψη. Επίσης, η κοινωνιολογία είναι εξαιρετικά παραγκωνισμένη, αν και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μαθήματα που προσφέρουν ουσιώδεις γνώσεις και που συμβάλλουν στην ουσιαστική καλλιέργεια ενάρετων πολιτών.
Ταυτόχρονα, η σεξουαλική αγωγή συνδέεται με πάσης φύσεως κοινωνικά ζητήματα. Καταρχάς, χρειάζεται να γίνεται αναφορά σε θεμελιώδεις κοινωνικές ανάγκες, όπως η πλήρης και άνευ όρων σεξουαλική ταυτότητα όλων των ανθρώπων, ανεξαιρέτως. Στον αντίποδα, οι πατριαρχικές αντιλήψεις που κυριαρχούν γύρω από τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα είναι πεπαλαιωμένες και ανήκουν σε προηγούμενο αιώνα.
Το δηλητήριο της εκκλησίας
Είναι κοινώς αποδεκτό πως η θρησκεία έχει ξεχωριστή θέση στην ιδιοσυγκρασία κάθε ανθρώπου, συνυπάρχει με τα πιστεύω και τις αξίες του, ενώ δύναται να λειτουργήσει και σαν αποκούμπι στις δύσκολες στιγμές. Πάρα ταύτα, η εκκλησία είναι ένα εντελώς διαφορετικό κεφάλαιο, διότι αποτελεί ένα ανεξάρτητο οικονομικά κράτος, το οποίο έχει τη δύναμη να ασκεί επιρροή στους πολίτες. Εκτός αυτού, έχουμε γίνει ουκ ολίγες φορές μάρτυρες σε περιπτώσεις ιερέων που εξαπέλυαν ύβρεις και προσβολές.
Πρόσφατα, μάλιστα, είδε το φως της δημοσιότητας η υπόθεση ενός ιερέα στη Σαλαμίνα, ο οποίος επιτέθηκε σε τέσσερις ηλικιωμένους –χωρίς προφανή λόγο. Κατόπιν, οι ηλικιωμένοι υπέβαλαν μήνυση εναντίον του, με αποτέλεσμα να συλληφθεί το απόγευμα του Σαββάτου. Επιπλέον, πριν λίγους μήνες ο Μητροπολίτης Δωδώνης, Χρυσόστομος, προέβη σε ορισμένες απαράδεκτες δηλώσεις, λέγοντας πως: «Αν έχει βιαστεί… Δεν κάθεται και μια γυναίκα και να βιάζεται χωρίς να το θέλει. Μην τρελαθούμε τώρα. Ε, ε μη τρελαθούμε […] δε μένει έγκυος με αυτό το θέμα πρέπει να έχει συμμετοχή […] πρέπει να ενεργήσουν και οι δύο για γίνει σύλληψις».
Ο φόβος απέναντι στο άγνωστο
Εν γένει, οι άνθρωποι είμαστε κατασκευασμένοι με ενισχυμένο το ένστικτο της επιβίωσης. Λειτουργούμε με γνώμονα την ομαλή επιβίωση και την αποφυγή οποιασδήποτε επίφοβης κατάστασης. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι εύλογο πως μερικές νέες συνθήκες –από μία μετακόμιση, μία νέα εργασία, μια νέα γνωριμία –ενδέχεται να δημιουργήσουν αισθήματα φόβου. Πιθανότατα, και τα ΛΟΑΤΚΙ+ ή τα σκουρόχρωμα άτομα να τα φοβόμαστε κατά βάθος, ακριβώς επειδή δεν έχουμε συνηθίσει να συνυπάρχουμε μαζί τους.
Αν, όμως, μπούμε στη διαδικασία ανακάλυψης και γνωριμίας, τότε πιθανότατα θα αντιληφθούμε ότι δεν υπάρχει καμία λογική στο να φοβόμαστε ή να αισθανόμαστε αποστροφή απέναντι σε κάτι που τυχαία δεν είμαστε.