Κλασικά και σύγχρονα μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, δοκίμια και ποιητικές συλλογές που αξίζουν την προσοχή μας.

Οι έρευνες που διαχρονικά γίνονται για το βιβλίο χωρίζουν τους ανθρώπους σε τρεις κατηγορίες: μη αναγνώστες, μη εντατικούς αναγνώστες και εντατικούς αναγνώστες. Παραδοσιακά, τα στατιστικά δείχνουν ότι στη χώρα μας, μερικές χιλιάδες εντατικών αναγνωστών συντηρούν ολόκληρο τον κλάδο του βιβλίου. Πάντως, σε όποια κατηγορία κι αν ανήκετε, παρακάτω συντάξαμε μια λίστα με βιβλία που αξίζει να διαβαστούν για χίλιους διαφορετικούς λόγους και κυκλοφόρησαν -τα περισσότερα- κάποιους μήνες νωρίτερα.

Οι επιλογές είναι αρκετά προσωπικές και αποτελούν, εν πολλοίς, απάντηση στην υποθετική ερώτηση ενός φίλου/-ης: «Τι να διαβάσω αυτόν τον καιρό;». Αν και μάλλον ποτέ κανείς δεν πείστηκε να ανακαλύψει ένα βιβλίο γιατί διάβασε κάποιο quote σ’ ένα άρθρο, ο Descartes είχε πει:

«Η ανάγνωση όλων των καλών βιβλίων είναι σαν τη συνομιλία με τους καλύτερους (ανθρώπους) των περασμένων αιώνων». Με ένα λογικό άλμα, ο Descartes συνομιλεί με τη δημιουργό της σειράς “Girls”, Lena Dunham, η οποία ορθώς είχε ζητήσει να «φερθούμε λογικά και να προσθέσουμε μια όγδοη μέρα στην εβδομάδα που θα αφιερωθεί αποκλειστικά στην ανάγνωση». Αυτή την όγδοη μέρα, θα ξεκινούσαμε από τα παρακάτω βιβλία:

H τελευταία μου πνοή, Luis Buñuel

Η μόνη άλλη εποχή που θα ήθελα να έχω γεννηθεί είναι στις αρχές του 20ού αιώνα στο Παρίσι, για να ζήσω τη δεκαετία του ’20, όταν μεσουρανούσε η περίφημη ομάδα των σουρεαλιστών και σουρεαλιστριών: Σαλβαντόρ Νταλί, Ρενέ Μαγκρίτ, Λεονόρα Κάρινγκτον, Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Ντόρα Μάαρ, Μαξ Ερνστ, Χοάν Μιρό, Άιθελ Κολχούν, Λουίς Μπουνιουέλ φυσικά, και τόσοι άλλοι.

Στο κίνημα που γεννήθηκε το 1924, με τη δημοσίευση του ιδρυτικού Μανιφέστου από τον Αντρέ Μπρετόν, ο Μπουνιουέλ βρήκε την αγάπη του για το παράλογο, το αμφίσημο, το επικίνδυνο μαζί με την επαναστατική διάθεση για πρόκληση, βεβήλωση των ιερών και γκρέμισμα των κυρίαρχων αξιών, όπως η εργασία, η θρησκεία, η οικογένεια.

Ποιος δεν θα ήθελε να τον συντροφεύει για μέρες το πνεύμα του Μπουνιουέλ, μέσα από το ημι-αυτοβιογραφικό βιβλίο του, «H τελευταία μου πνοή» που κυκλοφόρησε στην εκπνοή του 2024, σε εξαιρετική μετάφραση του Θάνου Σαμαρτζή από τις εκδόσεις «Δώμα».

Οι συγκεκριμένες εκδόσεις, (ο Σαμαρτζής είναι ένας εκ των εκδοτών, η έτερη εκδότρια είναι η Μαριλένα Καραμολέγκου), εδώ και μια επταετία, προτείνουν στο αναγνωστικό κοινό προσεκτικά επιλεγμένους τίτλους, πέρα από την πεπατημένη, με απόλυτα σύγχρονη αισθητική.

Στην Τελευταία Πνοή, ο Ισπανός κινηματογραφιστής μιλάει για τη ζωή του, με παιγνιώδη ειρωνεία και με μια παράδοξη νηφαλιότητα, έχοντας επίγνωση ότι η πορεία του υπήρξε χορταστική. Σαν ήρωας σε πικαρέσκο μυθιστόρημα (είδος ευρωπαϊκού μυθιστορήματος του 16ου– 17ου αιώνα, όπου ο φτωχός, αμόρφωτος και κουτοπόνηρος ήρωας έρχεται αντιμέτωπος με την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του), ο αφηγητής ξεστρατίζει αμέριμνος σε αλλεπάλληλες παρεκβάσεις, καθώς καταπιάνεται με τα μεγάλα πάθη και τα όνειρά του, τους αγαπημένους φίλους και τους πολέμιούς του, τα έργα τα δικά του και τις επιρροές που τον καθόρισαν.  

«Επιτάφιος Θρήνος», Γιώργος Ιωάννου

Η χρονιά που έφυγε επεφύλασσε ένα μεγάλο δώρο στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Η εξαιρετικά επιδραστική συλλογή πεζογραφημάτων «Επιτάφιος Θρήνος» του Γιώργου Ιωάννου επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κέδρος», όπως και η συλλογή διηγημάτων του, «Η μόνη κληρονομιά».

Πολλοί αναγνώστες-θαυμαστές της περίφημης περίπτωσης Ιωάννου έψαχναν για χρόνια να βρουν τα βιβλία του, τα οποία, επειδή ήταν εξαντλημένα στον εκδότη, πωλούνταν μεταχειρισμένα σε πολύ υψηλές τιμές από ιδιώτες. Κάτι σαν την περίπτωση του Χρήστου Βακαλόπουλου και του λατρεμένου βιβλίου του «Η Γραμμή του Ορίζοντος», που επανακυκλοφόρησε, κάνοντας πολύ σημαντικές πωλήσεις. 

Ο Γιώργος Ιωάννου έχει ασκήσει μεγαλύτερη επίδραση στα ελληνικά Γράμματα απ’ ό,τι γνωρίζουν πολλοί. Θεωρείται εισηγητής του σύντομου πεζογραφήματος που ταξινομείται ανάμεσα στο δοκίμιο και την αφήγηση των ψυχικών περιπετειών του ομιλούντος προσώπου. Το νέο αυτό λογοτεχνικό είδος, αλλά και εν γένει η αισθητική της γραφής του Ιωάννου έχουν επηρεάσει σημαντικά τη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία.

Ο λόγος του έχει προέλευση βιωματική. Υποστήριζε ότι καλή λογοτεχνία δεν μπορεί να γραφεί όταν ο λόγος δεν έχει βιωματικό βάρος και όταν ο λογοτέχνης δεν τον έχει ψηλαφίσει με την ψυχή του και το πνεύμα του -πράγμα που ο Ιωάννου έκανε χωρίς φόβο. Με τα σημερινά δεδομένα, θα τον κατατάσσαμε στην queer λογοτεχνία, καθώς μιλάει μεταξύ άλλων για «υποψιασμένα κορμιά» γύρω απ’ την Ομόνοια, για το διαρκές κρυφτό, την αγωνία που τον κατατρώει και τον ριψοκίνδυνο και πάντα αποκλεισμένο κόσμο της ομοερωτικής επιθυμίας.

«Μεγάλη πόλη, δυστυχίες απέραντες», σκέφτεται ο ήρωας του «Επιτάφιου Θρήνου», όταν καταφτάνει από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα (όπως και ο ίδιος ο Ιωάννου), προσμένοντας «το μέγα γεγονός, αυτό το ακαθόριστο, που πάντα να με τριγυρίζει διαισθάνομαι […]».

Χωρίς ίχνος διδακτισμού, με έξοχη γλώσσα, χιούμορ και χαρακτήρες που μένουν πάντα στη μνήμη μας, ο Ιωάννου σκιαγραφεί μια ολόκληρη εποχή της Ελλάδας του περασμένου αιώνα. Ο συγγραφέας παραδίδει πεζογραφήματα μεγάλης πολιτικής και λογοτεχνικής αξίας για το «αντικανονικό» του τότε, το οποίο αναδύεται παλλόμενο· σήμερα επιστρέφει στο κέντρο της ζωής, για να πάρει την «εκδίκησή» του από τα πιο αρτηριοσκληρωτικά κομμάτια της κοινωνίας.

Εν κατακλείδι, ο Γιώργος Ιωάννου είναι ένας μεγάλος συγγραφέας που αξίζει να ανακαλύψουμε πραγματικά, πέρα από τη μυθοποιημένη διάστασή του.

«Γάλα, αίμα», Αλεξάνδρα Κ*

Η συγγραφέας των βιβλίων «Πώς φιλιούνται οι αχινοί» και του πιο πρόσφατου και εξαιρετικού «Πράγματα που σκέφτεται η Παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο», μεταφέρει τον μύθο της Μήδειας στην ελληνική επαρχία του 1958. Η (αιώνια) Ξένη, περιορισμένη για χρόνια στους ρόλους της κόρης, της συζύγου και της μητέρας, ζει υπό την άγρυπνη επίβλεψη της στενής κοινωνίας, όπου την έφεραν να ζήσει.

Ο άντρας της, όμως, της επιφυλάσσει την υπέρτατη προδοσία· η ίδια θα καταλάβει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι οι γυναίκες δεν προορίζονται να έχουν την ίδια μοίρα στη ζωή με τους άντρες. Εκείνος πρόκειται να παντρευτεί μια νεότερή του γυναίκα κι εκείνη θα εκδιωχθεί από το χωριό, για να μην απειλήσει την ευτυχία τους. Η Μήδεια του 20ού αιώνα αποφασίζει κι εκείνη με τη σειρά της να σκοτώσει τις δύο κόρες της, ως μια τελευταία ακραία πράξη «φροντίδας» απέναντί τους.

Το «γάλα, αίμα» της Αλεξάνδρας Κ*, μιας συγγραφέως που διαθέτει εντελώς δική της, αναγνωρίσιμη φωνή επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη και στήνει έναν καθρέφτη απέναντι στην κοινωνία του 2025, η οποία -μόνο στη θεωρία- απέχει παρασάγγας από εκείνη του 1958. Άραγε, πόσες γυναίκες ακόμα εγκλωβίζονται και θα συνεχίζουν να εγκλωβίζονται σε ρόλους που δεν έχουν επιλέξει;

Ένα θεατρικό έργο που διαβάζεται και ως πεζό, επί της ουσίας φεμινιστικό, μακριά από τσιτάτα. Η Ξένη επιλέγει για τα παιδιά της που γεννηθήκανε κορίτσια το μια κι έξω από το μέρα με τη μέρα. Όταν ο άνδρας της τη ρωτάει πώς μπόρεσε να σκοτώσει τις κόρες τους για έναν γάμο, εκείνη του αποκρίνεται:

 «∆εν … το ’κανα για σένα. Γι’ αυτές το έκανα. Σε λίγο καιρό οι παλάµες τους θα ’φτάναν τις δικές µου. Καλύτερα µια κι έξω από τα χέρια µου παρά να µου τις φάτε λίγο λίγο».

Ο Αχός και το Πάθος, William Faulkner

Λίγα βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας μπορούν να χαρακτηριστούν εμβληματικά. Το μυθιστόρημα του William Faulkner «Ο αχός και το πάθος» είναι, μετά βεβαιότητας, ένα από αυτά. Η νέα μετάφραση, μάλιστα, από τον σπουδαίο Αχιλλέα Κυριακίδη, που κυκλοφόρησε στη σειρά «Orbis Literæ» των εκδόσεων Gutenberg μέσα στο 2024, ήταν ένα από τα εκδοτικά γεγονότα της χρονιάς. Το αριστούργημα του Faulkner και ο ίδιος ο συγγραφέας του περιέχεται σε πλήθος μεταγενέστερων βιβλίων κι έχει καθορίσει αμέτρητους δημιουργούς.

Η φαντασία του συγγραφέα της μεγάλης λογοτεχνικής παράδοσης του Αμερικανικού Νότου επινόησε την οικογένεια Κόμπσον, την πλέον εμβληματική απ΄όλα τα οικογενειακά συστήματα που ο ίδιος δημιούργησε. Η καταγραφή αυτού του σύμπαντος στο βιβλίο «Ο αχός και το πάθος» είναι παράφορη, σκοτεινή και βαθιά φιλοσοφική. Ο νομπελίστας συγγραφέας καταδύεται στα ιλιγγιώδη βάθη της ανθρώπινης ψυχής, εκεί όπου ελάχιστοι δημιουργοί κατάφεραν να φτάσουν. Όταν ο χαρακτηρισμός must-read αποκτάει πραγματική αξία, πέρα και πάνω από τη λίστα των best-sellers που αλλάζουν κάθε μήνα.

«Επιστολές», Δανάη Σιώζιου

Κι αν τα άψυχα αντικείμενα, τα στοιχεία της φύσης, τα ζώα, τα φυτά, τα συναισθήματα γίνονταν υποκείμενα και επιδίδονταν στην καταγραφή των σκέψεών τους και στην ανταλλαγή επιστολών με τον άγνωστο κύριο «Κ.»; Το πρωτότυπο αυτό εγχείρημα παίρνει σάρκα και οστά στην τρίτη κατά σειρά ποιητική συλλογή της Δανάης Σιώζιου, «Επιστολές» από τις εκδόσεις «Αντίποδες». Στο βιβλίο, η ποίηση συνομιλεί με τα εικαστικά έργα του Στέφανου Ρόκου, ο οποίος είχε και τη συνεπιμέλεια του εξωφύλλου.

Η ουσία της ποιήτριας και της ροής της συνείδησής της μεταφέρεται έξω από εκείνη, αλλά πάντα αντανακλάται πίσω στον εαυτό της, γεννώντας νέες εικόνες. Παράξενοι επιστολογράφοι, όπως ένα άγριο Δάσος, μια Αράχνη, μια Κλαίουσα Ιτιά, το Τραπέζι της Κουζίνας ή ο Ύπνος αναρωτιούνται από τι είναι φτιαγμένο το «ρούχο» του κόσμου και εκθέτουν τις χαραγματιές που τους έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος. Ο Κ., παραλήπτης των επιστολών δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο απ’ το να συνεχίσει να ζει, προσπαθώντας να κρατηθεί από τις λέξεις και το διαφεύγον νόημά τους.

«Η ξένη», Claudia Durastanti

Πώς είναι να αισθάνεσαι ότι δεν ανήκεις πουθενά; Η γεννημένη στην Αμερική από Ιταλούς γονείς Claudia Durastanti γνωρίζει αυτό το συναίσθημα πολύ καλά και το παραδίδει ατόφιο στο συναρπαστικό βιβλίο της «Η Ξένη», που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2024 από τις εκδόσεις Gutenberg

Η ηρωίδα της συγγραφέως -όπως και η ίδια, άλλωστε- έχει δύο γονείς κωφούς, οι οποίοι αποφασίζουν να μην μάθουν στα παιδιά τους τη νοηματική, την οποία ούτως ή άλλως δεν χρησιμοποιούν ούτε οι ίδιοι. Το χάσμα στην επικοινωνία μέσα και έξω από την οικογένεια είναι ένα διαρκές ζήτημα, απ’ το οποίο κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει.

Το θέμα της γλώσσας και του ανήκειν είναι πολλαπλό και επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο όταν η μητέρα με τα δύο της παιδιά, μετά τον χωρισμό από τον σύζυγό της, επιστρέφουν στην Ιταλία, και πάλι ως μετανάστες -αυτή τη φορά στον τόπο καταγωγής τους.

Από τη Νέα Υόρκη στην περίκλειστη κοινωνία ενός ιταλικού χωριού και από εκεί στο Λονδίνο του Brexit, τόπο που διάλεξε να στήσει τη ζωή της, η ηρωίδα παλεύει να βρει τις λέξεις και να κατασκευάσει τη δική της «γλώσσα», αφού κανείς δεν της έμαθε πώς να υπάρχει μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο.  

Από τις πιο δυνατές ιστορίες ενηλικίωσης που έχω διαβάσει για το πώς βρίσκει ένας άνθρωπος τη θέση του στον κόσμο. Η φωνή της Durastanti είναι τρυφερά αστεία, οικεία και αναγνωρίσιμη. Βαθιά ανθρώπινη γραφή μιας συνείδησης που εκρήγνυται στις σελίδες του βιβλίου. Συστήνεται ανεπιφύλακτα.

Το στρες στη ζωή μας, Γεώργιος Χρούσος

Αν υπάρχει ένας επιστήμονας στην Ελλάδα που ανατέμνει το πανταχού παρόν ζήτημα του άγχους εδώ και δεκατίες είναι ο Γεώργιος Π. Χρούσος, Ομότιμος Καθηγητής και μέχρι πρότινος Διευθυντής της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ και ένας εκ των διακοσίων κορυφαίων κλινικών ερευνητών στον κόσμο.

Επίσης, αν υπάρχει ένα θέμα που όλες και όλους μας ενώνει αυτό είναι το καθημερινό στρες, που προτού το καταλάβουμε έχει γίνει χρόνιο. Ο διακεκριμένος ενδοκρινολόγος προσφέρει μια επαναστατική ανάλυση του στρες, εξετάζοντας σε βάθος τις επιπτώσεις του στο ανθρώπινο πνεύμα και σώμα.

Αντλώντας από δεκαετίες έρευνας, παρουσιάζει με κατανοητό τρόπο τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από την αντίδραση στο στρες, το πώς αυτό επηρεάζει την υγεία μας και τον ρόλο του σε χρόνιες ασθένειες όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές διαταραχές, αλλά και τα αυτοάνοσα νοσήματα.

Το βιβλίο του Γεώργιου Χρούσου δεν περιορίζεται στην ανάλυση του στρες, αλλά δίνει στους αναγνώστες πρακτικές στρατηγικές για τη διαχείρισή του και την ανάπτυξη της ψυχοσωματικής ανθεκτικότητας, έτσι ώστε να πάρουν τον έλεγχο της υγείας τους στα χέρια τους -όσο αυτό είναι εφικτό. Σε μια εποχή που ο κάθε αυτοαποκαλούμενος life coach συγγράφει τις 10 αυθαίρετες εντολές του, έχει νόημα να επιστρέψουμε στους ανθρώπους που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στη γνώση.

Περί γυναικών, Susan Sontag

Η Susan Sontag είναι μία σημαντική φιλόσοφος του 20ού αιώνα. Η επιδραστικότητα της σκέψης της στα Γράμματα δεν μειώθηκε καθόλου με τον θάνατό της το 2004. Για αυτό και οι θεματικές εκδόσεις υπό την επιμέλεια του γιου της, David Rieff γνωρίζουν επιτυχία. Η Sontag, μέσω αυτών των εκδόσεων επανασυστήνεται στο κοινό και προσεγγίζει αναγνώστες νεότερης ηλικίας.

Το βιβλίο της «Περί Γυναικών» σε μετάφραση της σημαντικής ποιήτριας Δανάης Σιώζιου κυκλοφόρησε την περασμένη χρονιά από τις εκδόσεις Gutenberg και έφερε την Αμερικανίδα συγγραφέα ξανά στα βιβλιοπωλεία, μετά από ένα εκδοτικό κενό σχεδόν 15 ετών.

Η συλλογή περιέχει δοκίμια και συνεντεύξεις της Sontag που δημοσιεύτηκαν μεταξύ 1972 και 1975 σε διαφορετικά μέσα. Το βάθος της διανόησης της Sontag είναι εμφανές σε όλα τα κείμενα και απηχεί τη βαθμιαία της εξοικείωση με το δεύτερο κύμα του φεμινισμού που κάλπαζε στα ’70s.

Σίγουρα όμως, κάποιες από τις απόψεις που παρουσιάζονται στο βιβλίο είναι αμφιλεγόμενες, καθώς από τότε η κοινωνία έχει αλλάξει δραματικά. Οι αντιδράσεις στην παρούσα συλλογή έχουν υπάρξει ποικίλες, με κάποιες βιβλιοκριτικούς να εντοπίζουν ένα «κούνημα του δακτύλου» στις γυναίκες.

Παρ΄ όλα αυτά, για να διαπιστώσουμε τι θέλουμε να κρατήσουμε από τις θέσεις μιας εκ των πιο διεισδυτικών διανοητών του 20ού αιώνα, πρέπει να της αφιερώσουμε τον χρόνο που της αξίζει. Άλλωστε, όπως γράφτηκε στους Times, η γραφή της Sontag «προσφέρει τροφή για σκέψη που χορταίνει ακόμα και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες».

Η αναζήτηση του χαμένου χρόνου, Marcel Proust
Θέματα, πρόσωπα και σκηνές, Επιλογή, σύνθεση, πρόλογος, μετάφραση: Κλαίρη Μιτσοτάκη

Το έχουν χαρακτηρίσει μυθιστόρημα των μυθιστορημάτων. Το σπουδαίο έργο του Προυστ αποτελεί, ίσως, τη μεγαλύτερη λογοτεχνική κατάκτηση του 20ού αιώνα. Το magnus opus του εμβληματικού Γάλλου συγγραφέα περιέχει εφτά τόμους και 3.200 σελίδες στην πρώτη γαλλική έκδοση.

Χωρίς να υποτιμούμε στο ελάχιστο τη σπάνια αναγνωστική απόλαυση που μπορεί να προσφέρει το ολοκληρωμένο έργο, είναι δεδομένο ότι κάποιοι αναγνώστες δεν θα το τελειώσουν ποτέ -ακόμα κι αν έχουν την πρόθεση.

Στο βιβλίο Η αναζήτηση του χαμένου χρόνου, Θέματα, πρόσωπα και σκηνές, των εκδόσεων Άγρα, η συγγραφέας και μεταφράστρια Κλαίρη Μιτσοτάκη αναλαμβάνει το δύσκολο έργο να επιλέξει αποσπάσματα του συνολικού έργου και να διαμορφώσει μια νέα αναγνωστική εμπειρία για το κοινό.

Σε τέτοια θηριώδη έργα, οι αναγνώστες πολλές φορές χρειαζόμαστε ένα σημείο εισόδου. Ο τόμος που μετέφρασε και επιμελήθηκε αρτιότατα η Κλαίρη Μιτσοτάκη μπορεί να λειτουργήσει ακριβώς κατ’ αυτόν τον τρόπο: ως γνωριμία με ένα από τα εμβληματικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που ειδάλλως μπορεί να έμενε στο συρτάρι μας. Ας διαψεύσουμε τον Mark Twain που είχε δώσει τον εξής ορισμό για το κλασικό βιβλίο: «ένα βιβλίο που οι άνθρωποι επαινούν και δεν διαβάζουν».

Ποιήματα 1978-2012, Μιχάλης Γκανάς

Το 2024 αποχαιρετήσαμε έναν σπουδαίο ποιητή της σύγχρονης Ελλάδας. Ο Μιχάλης Γκανάς που άφησε βαθύ αποτύπωμα στην κοινή μας συνείδηση πέθανε σε ηλικία 80 ετών. Είναι γνωστό ότι όταν ένας καλλιτέχνης φεύγει από τη ζωή, το ενδιαφέρον για το έργο του αυξάνεται κατακόρυφα.

Με αυτήν την κυνική διαπίστωση, θέλω να πω ότι όποιος δεν έχει ανακαλύψει ακόμα το έργο του Γκανά, ας το κάνει -ακόμα και με την αφορμή του θανάτου του. Αντί άλλης περιττής προτροπής, ακολουθεί το ποίημά του «Προσωπικό», που περιλαμβάνεται στον συγκεντρωτικό τόμο των εκδόσεων «Μελάνι», Μιχάλης Γκανάς: Ποιήματα 1978-2012.

Επειδή η ζωή μας μοιάζει να φυραίνει
μέρα τη μέρα, δε θα πει πως η ζωή
δεν αξίζει τον κόπο.

Επειδή σ´αγάπησα και σ´αγαπώ ακόμη
κι ας μην είναι όπως παλιά,
δε θα πει πως πέθανε η αγάπη,
κουράστηκε ίσως, σαν καθετί που ανασαίνει.

Επειδή περνάς δύσκολες μέρες
σκυμμένη σε χαρτιά και γκρεμούς
που δεν κλείνουν, κι εγώ πηδάω
τις νύχτες επί κοντώ λαχανιάζοντας,
δε θα πει πως δεν έχουμε
μοίρα στον ήλιο, έχουμε
τη δική μας μοίρα.

Επειδή πότε είσαι άνθρωπος
και πότε πουλί, φέρνεις στο σπίτι μας
ψωμάκια μικρά της αποδημίας
κι ελπίζουνε τα παιδιά μας
σε καλύτερες μέρες.

Επειδή λες όχι και ναι κι ύστερα όχι
και δεν παραιτείσαι, ντρέπομαι
για τα ίσως, τα μπορεί τα δικά μου,
μα δεν αλλάζω, όπως δεν αλλάζεις κι εσύ,
αν αλλάζαμε θα ´μαστε πάλι
δύο άγνωστοι και θ´ αρχίζαμε
απ´ το άλφα.

Τώρα ξέρουμε πού πονάς
πού σωπαίνω πότε γίνεται παύση,
διακοπή αίματος και κρυώνουν
τα σώματα, ώσπου μυστικό δυναμό
να φορτίσει πάλι τα μέλη
με δύναμη κι έλξη και δέρμα ζεσ
τό.

Επειδή είναι δύσκολο ν´αγαπάς
και δυσκολότερο ν´αγαπάς τον ίδιο άνθρωπο
για καιρό, κάνοντας σχέδια και παιδιά
και καβγάδες, εκδρομές, έρωτα, χρέη,
κι αρρώστιες, Χριστούγεννα, Κυριακές

και Δευτέρες, νόστιμα φαγητά
και καμένα, θέλοντας ο καθένας
να ´ναι ο άλλος γεφύρι και δέντρο
και πηγή, κατά τις περιστάσεις
ή και όλα μαζί στην ανάγκη,

δε θα πει πως εγώ δε μπορώ
να γίνω κάτι απ´ όλα αυτά ή και όλα μαζί,
κι αν είναι να περάσω
μια ζωή στη σκλαβιά -έτσι κι αλλιώς-
ας είμαι λέω σκλάβος της αγάπης.

Γνωμούλα;
+1
1
Έκλαψα
+1
0
Βαριέμαι
+1
0
Νευρίασα
+1
2
Αγαπώ
+1
0
Σοκαρίστηκα