audiobooks

Δεκάδες τίτλοι, σύγχρονων αλλά και παλαιότερων εκδόσεων, ηχογραφούνται κάθε μήνα και μέσω μηνιαίων ή ετήσιων συνδρομών είναι διαθέσιμοι στις ηλεκτρονικές συσκευές. Όπως κάθε τι φρέσκο, έτσι και τα ακουστικά βιβλία αντιμετωπίστηκαν κάπως διστακτικά στην αρχή της κυκλοφορίας τους αλλά σύντομα έσπασαν το φράγμα του ενδοιασμού. Το εγχώριο κοινό είναι εξοικειωμένο με αυτού του είδους την ανάγνωση εξάλλου.

Καθόλη τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, έφταναν στους ακροατές κυρίως μέσω ραδιοφωνικών εκπομπών, θεατρικών έργων και λογοτεχνικών διασκευών. Βιβλιοθήκες μεγάλων πόλεων και πανεπιστημίων διέθεταν (και ακόμα έχουν) τμήματα ηχογραφημένων αρχείων. Ο Φάρος Τυφλών της Ελλάδος δημιούργησε βιβλιοθήκη ομιλούντων βιβλίων την οποία, σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής, ψηφιοποίησε.

Τα audiobooks έχουν το καλό ότι μπορείς να τα ακούς κάνοντας παράλληλα κάτι άλλο. Μπορείς να μαγειρεύεις, να καθαρίζεις, να γυμνάζεσαι, να είσαι στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ακόμα και να δουλεύεις, αν η εργασία και η συγκέντρωσή σου το επιτρέπουν, και ταυτόχρονα να ακούς κάποιο βιβλίο γεμίζοντας κενό χρόνο. Είναι γεγονός πως αυτή η πρακτική ευελιξία δεν βολεύει τους πάντες, είναι όμως σωτήρια για όσους λόγω μειωμένου χρόνου είχαν απομακρυνθεί από την ανάγνωση και για όσους θέλουν να χρωματίσουν κάπως την ανιαρότητα αυτοματοποιημένων καθημερινών διαδικασιών.

Η γλαφυρότητα και το ηχόχρωμα του εκάστοτε αφηγητή, συχνά διανθισμένα με επιπλέον ηχητικά στοιχεία, παρατείνουν την ψυχαγωγική εμπειρία χαρίζοντας παραστατικότητα. Μπορεί στην παραδοσιακή ανάγνωση οι αισθήσεις της όρασης και της αφής να συμμετέχουν στην όλη διαδικασία, αλλά στα ακουστικά βιβλία που το βάρος δίνεται εξ ολοκλήρου στην αίσθηση της ακοής, δίνεται επίσης μεγάλη προσοχή στο πώς το τελικό σύνολο θα κερδίσει τον ακροατή. Σαν ένα τραγούδι που περνάει από διάφορα στάδια παραγωγής μέχρι να φτάσει στην τελειοποιημένη του μορφή.

Γνωστή είναι η περίπτωση της Audible, που ανήκει στην Amazon, η οποία για να κερδίσει το παιχνίδι του ανταγωνισμού και των εντυπώσεων, προσέλαβε τον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη Σαμ Μέντες για να διαβάσει τον Όλιβερ Τουίστ και τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ του Τσαρλς Ντίκενς, ενώ έχει ήδη ανακοινώσει νέα ηχογράφηση της σειράς Χάρι Πότερ της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ με τη φωνή περισσότερων από εκατό ηθοποιών. Υπερβολικό, αν ρωτάτε την προσωπική μου άποψη, αλλά σίγουρα ενδεικτικό της ζήτησης και της ανάπτυξης της συγκεκριμένης βιομηχανίας.

Πέρα από την τεχνολογική ανάπτυξη που ευνόησε τη συγκεκριμένη βιομηχανία, τις χρονικές και χωρικές ευελιξίες που προκύπτουν από αυτή, το πραγματικά θετικό που συνοδεύει όλα τα παραπάνω είναι η προσβασιμότητα. Επιτέλους τα άτομα με προβλήματα όρασης και όσοι αντιμετωπίζουν αναγνωστικές δυσκολίες βρίσκονται στο επίκεντρο των παροχών. Για τα άτομα με προβλήματα όρασης εξαλείφεται η ανάγκη του οπτικού στοιχείου, καταλύονται οι περιορισμοί και οι δυσκολίες που αυτό φέρνει και επιτρέπεται αδιάσπαστα η πρόσβαση στο κείμενο. Για τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες, όπως η δυσλεξία, τα audiobooks προσφέρουν καλύτερη εστίαση.

Τα βιβλία δεν είναι μόνο λέξεις. Η παιδική λογοτεχνία είναι γεμάτη με εικόνες και σκίτσα. Πολλά ιστορικά και κοινωνικά βιβλία περιέχουν οπτικό υλικό όπως πίνακες, χάρτες και ντοκουμέντα. Υπάρχουν ακόμα και μυθιστορήματα με ιδιαίτερη τυπογραφία, στοιχείο που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι κομμάτι της πλοκής, όπως στο μυθιστόρημα «Σπίτι από Φύλλα». Πολλά από τα παραπάνω μπορούν να αποδοθούν με επιπλέον περιγραφές και οπτικές μεταφράσεις στα ηχητικά βιβλία. Το θέμα είναι ότι κάτι χάνεται από τη συνολική εμπειρία της ανάγνωσης και ασυνείδητα υποβαθμίζεται αρκετά η οπτική επίδραση.

Δύο ακόμα σημαντικές αδυναμίες που έχουν επισημάνει οι συστηματικοί ακροατές είναι η δυσκολία εκτενών σημειώσεων και η κάπως δύσχρηστη επιστροφή σε σημεία ενδιαφέροντος. Σε ορισμένες εφαρμογές δίνεται η δυνατότητα καταχωρήσεων και η δημιουργία σελιδοδεικτών. Πολλοί εκδότες έχουν προσθέσει επιπλέον κεφάλαια και διαχωρισμούς στις ηχητικές διασκευές για να διευκολύνεται η επιστροφή και η αναζήτηση. Πράγματι, σε αυτούς τους τομείς οι υπάρχουσες εφαρμογές υστερούν, αλλά δεν είναι απίθανο σε μελλοντικές αναβαθμίσεις να βρούμε περισσότερα εργαλεία που θα κάνουν την αναζήτηση και την αρχειοθέτηση κάπως πιο χρηστική.

Στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής, τρεις τουλάχιστον εταιρείες, η JukeBooks, η Bookvoice και η Public, προσφέρουν ηχητικές παροχές με πληθώρα τίτλων, πολυάριθμους και εξειδικευμένους αφηγητές και δυνατότητα αγοράς μεμονωμένων βιβλίων ή ακρόασης μέσω μηνιαίας ή ετήσιας συνδρομής. Οι προς διάθεση τίτλοι είναι λίγοι μπροστά στον παραδοσιακό χάρτινο όγκο, αλλά με τον καιρό θα αυξηθούν, όπως θα συνεχίσουν να βελτιώνονται και οι παροχές μέσω της ζήτησης.

Θα είχε ενδιαφέρον, πάντως, σε λίγα χρόνια να γίνει μια έρευνα που να μετράει το ποσοστό των εγχώριων αναγνωστών και ακροατών. Δεν θα ήταν απίθανο να δούμε το ποσοστό των δεύτερων να έχει αυξηθεί και μάλιστα όχι από τη δεξαμενή των πρώτων. Ίσως τα audiobooks γίνουν ένας νέος προσβάσιμος κόσμος για όλους εκείνους που δεν είχαν πιάσει ποτέ βιβλίο.

Γνωμούλα;
+1
0
Έκλαψα
+1
0
Βαριέμαι
+1
0
Νευρίασα
+1
0
Αγαπώ
+1
0
Σοκαρίστηκα