Το 2023 φτάνει στο τέλος του και τα situationships είναι μάλλον πιο in από ποτέ.
Είναι γεγονός. Οι ερωτικές σχέσεις -ειδικά των νέων- είναι όλο και πιο απροσδιόριστες και περίπλοκες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλά άτομα να μη γνωρίζουν τελικά ποιοι είναι οι όροι και τα όρια της κατάστασης στην οποία βρίσκονται.
«Βγαίνουμε, αλλά δεν είμαστε μαζί» μου λέει η Α.«Τι θα πει μαζί, τελικά;» αναρωτιέμαι. Στην προσπάθεια να ορίσουμε το μαζί και το χώρια, φτάνουμε να μετράμε πόσα στοιχεία από τη συγκεκριμένη κατάσταση, θυμίζουν «κανονική» σχέση. «Κοιμάστε αγκαλιά; Έχετε γνωρίσει ο ένας τους φίλους του άλλου; Λέτε γλυκόλογα;».
Μετά από κάθε ερώτηση, έπεται μία ολόκληρη συζήτηση, γεμάτη «ναι μεν, αλλά».
Τελικά, πώς ορίζεται η σχέση;
Ρωτώ έναν-έναν τους φίλους μου. «Σχέση είναι όταν ξέρεις ότι ο άλλος θα είναι εκεί αν τον χρειαστείς, θα σε βάλει προτεραιότητα» μου λέει ο Χ. «Σχέση θα πει μονογαμία, συγκατοίκηση και οικογένεια» υποστηρίζει η Δ. και συμπληρώνει «Όλα τα άλλα πριν από αυτό, είναι κακέκτυπα μίας πραγματικής σχέσης».
«Σχέση σημαίνει ότι θέλω να είμαστε μαζί και θέλεις και εσύ το ίδιο», λέει με μία διάθεση ρομαντισμού ο Α.«Τι μπορείς άραγε να περιμένεις από κάποιον με τον οποίο δεν έχετε ουσιαστικά τίποτα;» δηλώνει, σχεδόν ειρωνικά, η Κ.
Ή σχέση ή τίποτα;
Στο σημερινό κόσμο, που όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνάπτουν situationships αντί για «κανονικές» σχέσεις, ήρθε μάλλον η στιγμή να σταματήσουμε να ταυτίζουμε τις ασαφείς και μη ορισμένες ερωτικές καταστάσεις με το τίποτα.
Ρωτάω την Α: «Γιατί, αφού περνάς τόσο χρόνο με τον Δ., κάνετε σεξ, βόλτες, συζητήσεις και είναι σημαντικό κομμάτι της ημέρας σου, επιμένεις να λες ότι δεν έχετε τίποτα;». «Γιατί αν πούμε ότι έχουμε κάτι, τότε θα αρχίσω να έχω προσδοκίες», απαντά χωρίς σκέψη η φίλη μου.
Δεν μπορώ να έχω καθόλου προσδοκίες από κάποιον με τον οποίο «απλώς βγαίνουμε» χωρίς να έχουμε ορίσει τι έχουμε; Όσο και να το αρνούμαστε, οι προσδοκίες είναι σημαντικό κομμάτι της διαμόρφωσης οποιασδήποτε σχέσης.
Οι όροι, τα όρια και οι κανόνες
Πολλοί άνθρωποι υποστηρίζουν ότι επειδή μία περιστασιακή σχέση δεν είναι τυπική, θα πρέπει το κάθε άτομο να μπορεί να κάνει ό,τι θέλει: να εξαφανίζεται ανά μεγάλα διαστήματα, να μην σε ακούει όταν χρειάζεσαι να επικοινωνήσεις κάτι ή να μην νοιάζεται για τις ανάγκες σου. Είναι όμως πράγματι έτσι;
Οι όροι, τα όρια και οι κανόνες δεν είναι ίδιον μόνο των «κανονικών» ερωτικών σχέσεων. Το ότι είσαι σε ένα situationship δεν αναιρεί την ανάγκη για σεβασμό ή αμοιβαία ευγένεια. Και αυτό, γιατί σε κάθε άνθρωπο αξίζει να είναι σε σχέσεις όπου νιώθει ότι είναι καλά, ανεξάρτητα από το πόσο περιστασιακές είναι οι σχέσεις αυτές.
Το να θέλουμε να νιώθουμε ότι το άλλο άτομο νοιάζεται για τις ανάγκες και τα όριά μας, μας σέβεται και μας ακούει, δεν είναι μία πολυτέλεια που χαρακτηρίζει μόνο τις τυπικές, «κανονικές» σχέσεις. Αντιθέτως, πρόκειται για χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να έχει κάθε ανθρώπινη σχέση: εργασιακή, οικογενειακή, φιλική, συντροφική.
Όπως άλλωστε υποστηρίζει ο συγγραφέας, Joe Sanok, «Όταν ορίζουμε τι χρειαζόμαστε για να νιώθουμε ασφαλείς και υγιείς, πότε το χρειαζόμαστε και δημιουργούμε εργαλεία για να προστατεύσουμε αυτά τα μέρη του εαυτού μας, μπορούμε να κάνουμε θαύματα για την ευημερία μας».
Όσο και αν αποτελεί ταμπού, το να συζητάμε για ανάγκες και συναισθήματα με ανθρώπους με τους οποίους δεν έχουμε «κανονική» σχέση, αυτό μάλλον είναι κάτι που πρέπει να ξεπεράσουμε. Από το τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε να κάνουμε στο σεξ, μέχρι το πόσο συχνά θέλουμε να βρισκόμαστε, το αν νιώθουμε άνετα να γνωρίσουμε το άλλο άτομο στην οικογένεια και τους φίλους μας ή να περάσουμε το βράδυ μαζί, οι συζητήσεις που θα πρέπει να κάνουμε με το κάθε άτομο που βγαίνουμε, έστω και περιστασιακά, είναι αρκετές, αν θέλουμε φυσικά να νιώθουμε ασφαλείς και προστατευμένοι.
Θέτοντας όρια
Σύμφωνα με το συγγραφέα, Joe Sanok, όταν θέλουμε να θέσουμε όρια, θα πρέπει, για αρχή, να διαχωρίσουμε τα όριά μας σε «σκληρά» (μη διαπραγματεύσιμα) και «μαλακά» (διαπραγματεύσιμα). Μόλις διαχωρίσουμε τα όριά μας, είναι καλό να τα επικοινωνήσουμε με σαφήνεια με το άλλο άτομο με το οποίο σχετιζόμαστε, έτσι ώστε να έχει τη δυνατότητα να καταλάβει ποια είναι τα σκληρά μας όρια και να δει αν μπορεί να μην τα υπερβεί. Κατ’ αντίστοιχο τρόπο, είναι σημαντικό να ρωτήσουμε και εμείς ώστε να μάθουμε τα όρια του άλλου ατόμου, για να δούμε αν είναι συμβατά με τον τρόπο που μπορούμε να λειτουργήσουμε.
Πέφτοντας στα σκληρά
Πολλοί άνθρωποι, όταν εμπλέκονται σε περιστασιακές σχέσεις ρίχνουν πολύ χαμηλότερα τις προσδοκίες τους και ανέχονται την παραβίαση των ορίων τους πολύ πιο εύκολα, γιατί δεν έχουμε μάθει να θεωρούμε την ουσιαστική και ειλικρινή επικοινωνία περί ορίων και αναγκών κομμάτι των σχέσεων που δεν είναι αρκετά «σοβαρές». Η επικοινωνία είναι όρος κλειδί για κάθε ανθρώπινη σχέση και μόνο αυτή μπορεί να μας διασφαλίσει πως ό,τι και να έχουμε με το άλλο άτομο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες μας και θα μας κάνει να νιώθουμε καλά, χωρίς να ξεπερνάει τα όριά μας.
Αν τα ξεπερνάει, ήρθε μάλλον η ώρα να πάμε παρακάτω.