Με αφορμή την Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, κάνουμε μια λίστα με χρήσιμα βιβλία που μπορεί να φωτίσουν λίγο παραπάνω το ταξίδι προς την διαχείριση και θεραπεία του τραύματος.
Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε έχουν σημασία. Όπως και οι ιστορίες που λέμε στις εαυτές μας. Η γυναίκα που έχει επιζήσει από έμφυλη βία, κακοποίηση ή βιασμό δεν είναι θύμα. Είναι επιζώσα. Ή ακόμη καλύτερα, μια σύγχρονη μονομάχος, η οποία είναι στο δρόμο για ένα θεραπευτικό ταξίδι. Κι ας είναι τα βήματα ατσούμπαλα, αργά ή διστακτικά. Κι ας αλλάζουν πορεία ή ταχύτητα.
Καμία μόνη δεν πρέπει να είναι μέσα σε αυτήν την πανδημία έμφυλης βίας, η οποία είναι ζήτημα δημόσιας υγείας και συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με βάση το φύλο. Η έμφυλη βία είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Μιλάμε για τη βία που στρέφεται κατά ατόμων με βάση το φύλο τους ή την ταυτότητα φύλου τους και περιλαμβάνει τη σωματική, σεξουαλική, λεκτική, συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση, τις απειλές, τον εξαναγκασμό και την οικονομική ή εκπαιδευτική στέρηση, είτε στη δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 1 στις 3 γυναίκες έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία στη διάρκεια της ζωής τους.
Η έμφυλη βία είναι ένα πολιτικό ζήτημα, συνδέεται με θέματα εξουσίας και ελέγχου στις κοινωνίες μας. Η πατριαρχία καθιστά τις γυναίκες και τις θηλυκότητες ευάλωτες και η ανισότητα διαιωνίζεται. Υπάρχει λοιπόν άμεση ανάγκη για ολιστικό τρόπο δράσεων ανάκαμψης από το τραύμα με επίκεντρο την επιζώσα.
Σε γενικές γραμμές, η ανάκαμψη από το τραύμα διέρχεται από τρία στάδια: τον ορισμό και την αναγνώριση του προβλήματος, την απόφαση να αναζητήσει κανείς βοήθεια και στη συνέχεια την επιλογή των πόρων υποστήριξης που θα χρησιμοποιήσει. Έτσι, εδώ παραθέτουμε μια λίστα με βιβλία που μπορούν να υποστηρίξουν το επουλωτικό ταξίδι.
Reclaiming Pleasure: A Sex-Positive Guide for Moving Past Sexual Trauma and Living a Passionate Life – Holly Richmond
Ίσως το πιο σημαντικό βιβλίο της λίστας, καθώς είναι αυτό που θα συνοδεύσει τα βήματά σου, ώστε να περάσεις από το “simply surviving” σε μια ζωή, όπου η ικανοποίηση είναι δυνατή και εφικτή. Αν έχεις βιώσει σεξουαλική κακοποίηση, επίθεση, παρενόχληση ή βιασμό, μπορεί να αισθάνεσαι αποκομμένη από τον σεξουαλικό σου εαυτό, ακόμη και αν έχεις ξεπεράσει το αρχικό τραύμα. Είστε επιζώσα- αλλά η επιβίωση είναι μόνο η αρχή. Αυτό το βιβλίο διερευνά το μετά.
Γραμμένο από την ψυχοθεραπεύτρια Holly Richmond και βασισμένο στην τελευταία λέξη της έρευνας, το “Reclaiming Pleasure” συνεχίζει από εκεί που σταματάνε άλλα βιβλία για την αποκατάσταση του σεξουαλικού τραύματος. Προσφέρει πρακτικά εργαλεία που θα σε βοηθήσουν να καλλιεργήσεις μια αίσθηση ασφάλειας, σιγουριάς και εμπιστοσύνης, προκειμένου να διεκδικήσεις ξανά τη ζωτικότητα, την ευχαρίστηση και το υπέροχο σεξ που σου αξίζει.
Αυτό το βιβλίο θα βοηθήσει στην κατανόηση των ψυχικών, σωματικών, σεξουαλικών και σχεσιακών επιπτώσεων του σεξουαλικού τραύματος, στην προσπέραση των συναισθημάτων ντροπής και ενοχής και στην ανάκτηση της ευχαρίστησης και αναζωπύρωσης του πάθους. Με αυτόν τον sex-positive και ενδυναμωτικό οδηγό, θα νιώσεις ενθάρρυνση από την επιθυμία για καλύτερο σεξ, υγιέστερες σχέσεις και μια πιο απολαυστική ζωή γενικότερα.
Υπάρχει και σε audiobook για όσες προτιμούν να ακούν.
The Politicization of Safety: Critical Perspectives on Domestic Violence Responses – Jane Stoever
Ποιο είναι το μέλλον του φεμινισμού και των κινημάτων κατά της έμφυλης βίας και της ενδοοικογενειακής βίας; Οι αναγνώστ(ρι)ες καλούνται να αμφισβητήσουν τις παραδοχές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία και το νομικό σύστημα ανταποκρίνονται στη βία μεταξύ συντρόφων και στην ενδοοικογενειακή βία, ώστε να ξεπεράσει τα παλιά παραδείγματα και να αναμετρηθεί με ευρύτερα ζητήματα δικαιοσύνης.
Violence Against Indigenous Women: Literature, Activism, Resistance – Allison Hargreaves
Η βία κατά των ιθαγενών γυναικών στον Καναδά είναι μια συνεχής κρίση. Το βιβλίο αυτό διερευνά πώς οι ιθαγενείς γυναίκες συγγραφείς και αφηγήτριες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Αναλύοντας το έργο ποιητριών, θεατρικών συγγραφέων, σκηνοθετριών και συγγραφέων μυθοπλασίας, η Hargreaves εξετάζει πώς η σύγχρονη λογοτεχνία φωτίζει νέους δρόμους προς τη δράση.
A Letter To My Perpetrator – Latifah Jacobs
Είναι κάτι περισσότερο από ένα βιβλίο –είναι ένας οδηγός, ένα εγχειρίδιο και ένα συλλογικό ημερολόγιο– μια συλλογή επιστολών, ποιημάτων και αφηγήσεων από επιζώσες που έχουν ζήσει ανείπωτες μορφές συναισθηματικής, σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης.
«Οι επιζώσες δεν έχουν σχεδόν ποτέ την ευκαιρία να πουν απευθείας στους δράστες πώς αισθάνονται γι’ αυτούς», εξηγεί η Jacobs «και αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά συστατικά της θεραπείας –να μπορείς να πεις πώς σε έκανε να αισθανθείς αυτό το άτομο. Αλλά δεν είναι όλοι σε θέση να το εκφράσουν με λόγια, επειδή μερικές φορές ο πόνος είναι τόσο βαθιά ριζωμένος που οι λέξεις γίνονται θολές». Η ίδια προσθέτει: «Ανακάλυψα μέσα από τα δικά μου εργαστήρια θεραπείας ότι το να γράφω γι’ αυτό βοηθάει πραγματικά».
Η Latifah Jacobs είναι ενεργό μέλος του One Billion Rising (Survivors of Abuse), μέρος μιας παγκόσμιας οργάνωσης κατά της έμφυλης βίας, καθώς και ακτιβίστρια της κοινότητας και ιδρυτική διευθύντρια του Aurorah – μιας κίνησης που διεξάγει θεραπευτικά εργαστήρια μέσω της γραφής.
Believing: Our Thirty-Year Journey to End Gender Violence – Anita Hill
Βασιζόμενη στα χρόνια της ως δασκάλα, νομικός και συνήγορος, καθώς και στις εμπειρίες χιλιάδων ατόμων που της έχουν διηγηθεί τις ιστορίες τους, η Anita Hill παρακολουθεί τη συμπεριφορά που ακολουθεί τα άτομα από το σπίτι στο σχολείο στη δουλειά και πίσω στο σπίτι. Με μετρημένους, σαφείς και ωμούς όρους, καταδεικνύει τον αντίκτυπο που έχει η έμφυλη βία σε κάθε πτυχή της ζωής μας.
Transgressed: Intimate Partner Violence in Transgender Lives – Xavier L. Guadalupe-Diaz
Ως ένα συναισθηματικά συναρπαστικό ανάγνωσμα, το Transgressed προσφέρει νέους τρόπους κατανόησης της πολυπλοκότητας της ενδοοικογενειακής βίας μέσα από τα μάτια των τρανς επιζωσών.
Βασισμένο σε συνεντεύξεις και γραπτές μαρτυρίες τρανς επιζώντων βίας μεταξύ συντρόφων, το Transgressed ρίχνει το απαραίτητο φως στη δυναμική της κακοποίησης που παγιδεύει τους τρανς συντρόφους σε βίαιες σχέσεις. Το βιβλίο δείχνει πώς οι αυστηρά έμφυλες συζητήσεις για τη βία έχουν χρησιμεύσει για να περιθωριοποιηθούν και να αποσιωπηθούν οι ιστορίες κακοποίησης.
Τελικά, αυτές οι ιστορίες επιβίωσης ακολουθούν τα μοναδικά τους ταξίδια, καθώς περιηγούνται -και ξεφεύγουν- από τον κύκλο της κακοποίησης, παρέχοντάς μας μια καλύτερη κατανόηση των εμπειριών τους.
The Power of Women: A Doctor’s Journey of Hope and Healing – Denis Mukwege
Από τον βραβευμένο με Νόμπελ, παγκοσμίου φήμης γιατρό και γνωστό ακτιβιστή για τα ανθρώπινα δικαιώματα έρχεται μια εμπνευσμένη έκκληση για δράση, ώστε να αντιμετωπίσουμε τη μάστιγα της σεξουαλικής βίας και να αντλήσουμε από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη των γυναικών.
Για την οικοδόμηση κοινωνιών που θα είναι πιο περιεκτικές και ισορροπημένες ως προς τα δύο φύλα θα χρειαστεί να αναπτυχθεί αυτό που ο συγγραφέας αποκαλεί «θετική αρρενωπότητα» – μια συστημική αλλαγή στη συμπεριφορά και τις στάσεις των ανδρών απέναντι στις γυναίκες. Ο Δρ. Mukwege ελπίζει να εμπνεύσει και άλλους άνδρες να μιλήσουν και να συμμετάσχουν στον αγώνα, αντί να αφήνουν τις γυναίκες να δίνουν τη μάχη μόνες τους. Θα υποστηρίξει επίσης, βασιζόμενος στην εμπειρία του και σε πλήθος ερευνών επί του θέματος, ότι όταν οι γυναίκες συμμετέχουν ως υπεύθυνες για τη λήψη οικονομικών και πολιτικών αποφάσεων, όλη η κοινωνία επωφελείται.
Nobody’s Victim: Fighting Psychos, Stalkers, Pervs and Trolls – Carrie Goldberg
Η Carrie Goldberg προσκαλεί τους αναγνώστες της στη δικαστική αίθουσα, στην πρώτη γραμμή του πολέμου κατά της σεξουαλικής βίας και των παραβιάσεων της ιδιωτικής ζωής, καθώς μηνύει εταιρείες τεχνολογίας, σχολεία και σεξουαλικούς παρενοχλητές.
Το βιβλίο αυτό περιγράφει λεπτομερώς τις εμπειρίες των πελατών της από θύματα σε μαχήτριες και επιζώσες. Η Goldberg μοιράζεται επίσης τη δική της ιστορία που ενέπνευσε την καριέρα της στη δικηγορία, καθώς έγινε η συνήγορος και μαχήτρια που χρειαζόταν η ίδια.
Είμαι η φωνή τους: Η ιστορία της αιχμαλωσίας μου και ο αγώνας μου ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος – Nadia Murad
Η Nadia Murad είναι μια θαρραλέα νεαρή γυναίκα. Έχει χάσει δεκαοκτώ μέλη της οικογένειάς της και έχει επιβιώσει από τον εξευτελισμό μέσω της σεξουαλικής υποδούλωσης στο ISIS. Όμως έχει αντισταθεί. Τα απομνημονεύματά της μας μεταφέρουν από την ειρηνική παιδική της ηλικία σε ένα απομακρυσμένο χωριό στο Ιράκ, μέσα από την απώλεια και τη βαρβαρότητα, στην ασφάλεια της Γερμανίας.
Υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης, η πρώτη Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως για την αξιοπρέπεια των επιζώντων της εμπορίας ανθρώπων των Ηνωμένων Εθνών και νικήτρια του Βραβείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Βάτσλαβ Χάβελ, η Μουράντ μοιράζεται την ιστορία του θάρρους και της ανθεκτικότητάς της.
Unspeakable Acts: Women, Art, and Sexual Violence in the 1970s – Nancy Princenthal
Η τέχνη ίσως είναι το καταφύγιο που μπορεί να μας λυτρώσει. Μια πρωτοποριακή διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι καλλιτέχνιδες της δεκαετίας του 1970 συνδύασαν την τέχνη με τη διαμαρτυρία για να κάνουν ορατή τη σεξουαλική βία, δημιουργώντας ένα νέο είδος τέχνης.
Μια γενιά έθεσε το σώμα της σε κίνδυνο για να διαμαρτυρηθεί για την αδικία. Παρόλα αυτά, η σεξουαλική βία κατά των γυναικών έμενε σε μεγάλο βαθμό παραγνωρισμένη. Όμως κάποιες τολμηρές γυναίκες καλλιτέχνιδες και ακτιβίστριες, όπως η Yoko Ono, η Ana Mendieta, η Marina Abramovic, η Adrian Piper, η Suzanne Lacy, η Nancy Spero και η Jenny Holzer, ξεκίνησαν μια συζήτηση για τη σεξουαλική βία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Κάποιες εργάστηκαν χρησιμοποιώντας τον δρόμο ως θέατρο. Άλλες κατάφεραν να αντλήσουν υποστήριξη από τα υψηλότερα επίπεδα της δημοτικής εξουσίας. Στην πορεία, πρωτοπόρησαν σε μια μορφή που έμελλε να ονομαστεί performance.
Η βραβευμένη συγγραφέας Nancy Princenthal καταπιάνεται με αυτά τα διαχρονικά ζητήματα και συνθέτει μια νέα ιστορία της περφόρμανς, προκαλώντας μας να επανεξετάσουμε τη σχέση μεταξύ τέχνης και ακτιβισμού και το πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε τα διδάγματα εκείνης της ταραχώδους εποχής στο σήμερα.
Αν θες να επικοινωνήσεις άµεσα µε ένα φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας, η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να μιλήσουν και να ζητήσουν βοήθεια. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες το χρόνο. Ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: [email protected].