Η χαρά που αισθανόμαστε όταν μας καλούν από μια επιχείρηση, στην οποία είχαμε στείλει βιογραφικό, με σκοπό να προχωρήσει η γνωριμία αυτή και στο στάδιο του job interview, δεν περιγράφεται.
Πόσω μάλλον, σήμερα, που η ανεργία είναι στα κόκκινα.
Για να πάρουμε τις αντιδράσεις με τη σειρά: Σηκώνουμε το τηλέφωνο ευγενικά, αλλά και σοβαρά ταυτόχρονα, με ένα κάπως «αδιάφορο» ύφος, ότι δηλαδή είμαστε χαλαροί και άνετοι –δεν είναι ότι αναζητούσαμε αγωνιωδώς δουλειά για να μπορούμε να πληρώσουμε το νοίκι. Μας ενημερώνουν ότι ενδιαφέρονται για μια πρώτη συνέντευξη, ούτως ώστε να γνωριστούμε καλύτερα και με μεγάλη προθυμία, συμφωνούμε σε ώρα και μέρα.
Αφότου λήξει αυτή η τηλεφωνική συνομιλία, χοροπηδάμε, τσιρίζουμε, κάνουμε τρεις ανάποδες κωλοτούμπες και σκεφτόμαστε ποιο είναι το τέλειο outfit, για να κάνουμε καλή εντύπωση στον υποψήφιο εργοδότη. Όλα καλά μέχρι εδώ. Τι γίνεται, όμως, όταν κάτι στραβώσει στη συνέντευξη; Ποια είναι τα σημάδια που υποδηλώνουν ότι αν ξεκινήσεις συνεργασία με την εν λόγω επιχείρηση, θα καταλήξεις στον ψυχίατρο;
1. Το κλίμα είναι «περίεργο»
Είναι πολύ σημαντικό, εφόσον βρίσκεσαι στο μελλοντικό χώρο εργασίας σου, να παρατηρήσεις πώς διαμορφώνεται το κλίμα μεταξύ των συναδέλφων αφενός, αν φαίνονται αγχωμένοι, πιεσμένοι και ασφυκτιούν από το φόρτο εργασίας ή αν φαίνονται ήρεμοι και προσηλωμένοι στη δουλειά τους, χωρίς υπερβολές.
Εκτός αυτού, το νου σου στον τρόπο, με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο εργοδότης. Σε περίπτωση που πάρει το μάτι σου τον εργοδότη να συζητάει με έναν εργαζόμενο σε πολύ φιλικό επίπεδο, όπου υπάρχει εκατέρωθεν κατανόηση, είσαι σε καλό σημείο.
Αν, όμως, υποπέσει στην αντίληψή σου, εργοδοτική συμπεριφορά του στιλ: «Θα γίνει αυτό που λέω εγώ, γιατί είμαι το αφεντικό», «δε ζήτησα την άποψή σου», «δε σε πληρώνω για να μου λες τι να κάνω» και πάει λέγοντας, τότε φύγε όσο προλαβαίνεις.
Αν, μάλιστα, δε, συνοδεύονται και από —το κερασάκι στην τούρτα—φωνές και νεύρα, πίστεψέ με, δε θέλεις να δουλέψεις εκεί. Μπορεί να έχει ειπωθεί αμέτρητες φορές, όμως, το κλίμα σε έναν χώρο εργασίας έχει την ίδια βαρύτητα με τις οικονομικές απολαβές.
Ακόμη, δηλαδή, κι αν αμείβεσαι ικανοποιητικά για τη δουλειά σου, αλλά τα νεύρα σου είναι μέχρι τ’ αστέρια, τι να το κάνεις; Κι επειδή δε ζούμε σε μια ουτοπική κοινωνία, είναι πολλές οι επιχειρήσεις που δε δείχνουν ούτε το στοιχειώδη σεβασμό στους υπαλλήλους τους. Έχω περάσει από πολλές τέτοιες.
Επομένως, ίσως να είναι το default που θα συναντήσεις –τουλάχιστον στην Ελλάδα, διότι η συντριπτική πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αμείβει πενιχρά τους εργαζόμενους για το multitasking που καλούνται καθημερινά να φέρουν εις πέρας. Εν ολίγοις, ασαφείς αρμοδιότητες, νεύρα, υπερφόρτωση, μη τήρηση του ωραρίου εργασίας και σαφώς, χαμηλές απολαβές.
Όσο μπορείς, μακριά. Και λέω όσο μπορείς, διότι οι περισσότεροι χρειάστηκε να εργαστούμε υπό τέτοιες συνθήκες για να βγάλουμε το ψωμάκι μας.
2. Όταν έρχεται η ώρα για τις απολαβές, τα «μασάνε»
Σου έχει τύχει ποτέ να πας σε μια συνέντευξη για δουλειά κι ενώ σου έχουν παραθέσει καμιά πενηνταριά αρμοδιότητες, αποφεύγουν να αναφερθούν σε αμοιβές; Αν όχι, είσαι πολύ τυχερ@. Αν ναι, τρέχα –προς την αντίθεση κατεύθυνση. Ένας εργοδότης, ο οποίος δεν είναι ξεκάθαρος εξ αρχής με τις απολαβές που πρόκειται να προσφέρει, είναι —το λιγότερο— αφερέγγυος και αναξιόπιστος. Άλλωστε, είναι και ζήτημα δούναι και λαβείν.
Να σου την κάνω τη δουλειά που θες, αλλά αν είναι να μου βγάζεις το λάδι για τρεις κι εξήντα, καλύτερα να ξεκινήσω από τώρα τα ψυχοφάρμακα. Ή να ψάξω για μια άλλη δουλειά. Κατά προτίμηση το δεύτερο. Και πάλι, η μισθολογική πραγματικότητα στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική, εν αντιθέσει με την Κύπρο, βέβαια, όπου οι μισθοί σου επιτρέπουν να έχεις έναν αξιοπρεπέστατο τρόπο ζωής.
Σε κάθε περίπτωση –όσο κι αν ακούγεται/διαβάζεται πολύ θεωρητικό— υπάρχουν επιχειρήσεις που εκτιμούν τους εργαζόμενους και τους προσφέρουν ικανοποιητικές απολαβές, ωραίο κλίμα και work-life balance.
Δυστυχώς, δεν είναι το default και ενδεχομένως, ο δρόμος μέχρι να φτάσεις εκεί να μην είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Ωστόσο —και μιλώ εκ πείρας— όσοι έχουν ταλέντο, προσόντα και όρεξη για δουλειά, δεν υπάρχει περίπτωση να χαθούν. Πάντα θα βρίσκουν το δρόμο τους.
3. Αλλάζει διαρκώς το εργατικό δυναμικό
Και ερωτώ: Αν ήσουν ευχαριστημέν@ με τη δουλειά σου, θα έφευγες; Είναι ρητορική ερώτηση, σαφώς. Ενδεχομένως, να έφευγες στην περίπτωση που σου πρότειναν από μια άλλη εταιρεία μια πολύ ανώτερη θέση με τα διπλάσια χρήματα. Εκεί, πάσο. Γιατί —εδώ που τα λέμε— ο εχθρός του καλού, είναι το καλύτερο. Αν εξαιρέσουμε, λοιπόν, αυτή την περίπτωση, που αλλού μπορεί να οφείλονται οι διαρκείς αλλαγές στους εργαζόμενους μιας επιχείρησης;
Εδώ τα τινά είναι δύο:
1. Οι εργαζόμενοι παραιτούνται διαρκώς, επειδή βρίσκουν μια καλύτερη θέση εργασίας (ή δεν την παλεύουν άλλο στο τρελάδικο).
2. Η επιχείρηση απολύει κόσμο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, για να μη χρειάζεται να πληρώνει προϋπηρεσία, επιδόματα ή αποζημίωση σε περίπτωση απόλυσης έπειτα από μακροχρόνια συνεργασία.
Όποιο απ’ τα δύο κι αν ισχύει, όπως αντιλαμβάνεσαι, δεν τιμά τη φιλοσοφία της επιχείρησης.
Tip: Τώρα πια, οι περισσότερες επιχειρήσεις βρίσκονται στο LinkedIn. Έτσι, μπορείς να δεις τον αριθμό των εργαζομένων, να εντοπίσεις κάποιους που εργάζονται ή εργάζονταν εκεί, κατά πόσο έχουν συναφείς γνώσεις και εμπειρίες με το αντικείμενο κ.λπ.
Γενικώς, το LinkedIn είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος στο να κάνεις «επαγγελματικό stalking».
4. Ποια είναι η φήμη της επιχείρησης;
Αν πληκτρολογήσεις το όνομα της επιχείρησης στην αναζήτηση Google μαζί με τη λέξη «συνεργασίες» ή τη λέξη «αξιολογήσεις», τότε σίγουρα κάτι θα βρεις. Με ποιους προμηθευτές ή πελάτες συνεργάζεται; Πώς χαρακτηρίζουν τη συνεργασία τους; Είναι τυπικοί; Είναι αξιόπιστοι;
Ακόμη και από τις απλές αξιολογήσεις Google μπορείς να διακρίνεις αν μια επιχείρηση ικανοποιεί τους πελάτες της.
Disclaimer: Ό,τι κι αν διαβάσεις, να το έχεις κατά νου, όμως, μην το πάρεις τοις μετρητοίς. Υπάρχουν επιχειρήσεις —έχω περάσει από τέτοιες— που, φαινομενικά, έχουν πολύ καλές αξιολογήσεις, αλλά οι εργοδότες μας έστελναν να τους πάρουμε καφέ και φαγητό.
Και ήθελα να ‘ξερα, χεράκια δεν έχουν; Α, ναι. Είναι «αφεντικά».
Και λίγα tips για το σβήσιμο
1. Να θέτεις πάντα τα όριά σου
Θα εργάζεσαι το ωράριο που αναγράφεται στο συμβόλαιό σου και όχι παραπάνω. Το παραπάνω είναι απλήρωτη υπερωρία, και ο μόνος κερδισμένος είναι ο εργοδότης που σου στερεί χρόνο από την προσωπική σου ζωή, για να δουλεύεις αμισθί. Επίσης, οι αρμοδιότητές σου είναι συγκεκριμένες. Δε θα σου αναθέτουν ό,τι τους κατέβει, επειδή βαριούνται να το κάνουν οι ίδιοι.
2. Να ρωτάς
Γιατί έφυγε ο προηγούμενος εργαζόμενος; Ποια είναι η πολιτική της επιχείρησης όσον αφορά την τήρηση των όσων αναγράφονται στο συμβόλαιο εργασίας; Υπάρχει δυνατότητα ανέλιξης μέσα στην εταιρεία με την πάροδο του χρόνου;
3. Να λες την άποψή σου
Ζούμε σε μια κοινωνία, στην οποία –από το σχολείο ακόμα, «απαγορεύεται» να έχουμε άποψη. Πάρε να παπαγαλίσεις ιστορία, μάθε απ’ έξω κι ανακατωτά ΑΟΔΕ και καμιά πενηνταριά θεωρίες. Αυτό το τραγικό μοτίβο, λοιπόν, συνεχίζεται και στην αγορά εργασίας, όπου πολλές επιχειρήσεις ζητούν απλά ρομπότ που δε μιλούν και μόνο εκτελούν. Σε έναν τέτοιο κόσμο, εσύ να λες την άποψή σου και να την τεκμηριώνεις με τα καλύτερα επιχειρήματα.