Ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη και η αναζήτησή ενός προσώπου θα οδηγήσει σε νέους δεσμούς, συγχώρεση και μπόλικη ανθρωπιά
«Η Κωνσταντινούπολη είναι το μέρος που πας για να εξαφανιστείς», είναι η φράση που ακούγεται στην ταινία «Πέρασμα» ή “Crossing” και που της ταιριάζει ταμάμ. Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις για μία πόλη που αγαπάς, που δυσκολεύεσαι να δεις τις ατέλειές της, επειδή έχει γίνει ο δεύτερος τόπος σου αλλά και που αντιμετωπίζει ακόμα πολλές δυσκολίες που πηγάζουν από την πολιτική και τους θεσμούς της.
Το κάνει όμως με μαεστρία ο Levan Akin, που γνωρίσαμε πριν από 4 χρόνια με το queer love story “And Then We Danced”. Ο γεωργιανοσουηδός σκηνοθέτης έφτιαξε μία ταινία για την αθέατη πλευρά της Κωνσταντινούπολης, τη γειτονιά των τρανς γυναικών από διαφορετικές χώρες, που είναι σεξεργάτριες. Μία γειτονιά με μετανάστες, παιδιά που ζητιανεύουν και φυσικά, αμέτρητες γάτες. Εικόνες που είναι πολύ οικείες αν επισκέπτεσαι συχνά την Πόλη και κινείσαι με τα πόδια ή το βαπόρι, που σε μεταφέρει στα διάφορα λιμάνια της. Το ζαχαροπλαστείο Sakarya Tatlicisi με τα λαχταριστά σεκέρ παρέ, οι ανηφορικοί δρόμοι του Cihangir, τα σιμίτια και τα κάστανα στα λιμάνια, οι πλανόδιοι μουσικοί στα καράβια, στις σύντομες διαδρομές που κάνουν τα εκατομμύρια κατοίκων ή περαστικών.
Η ταινία ξεκινά με την εξής φράση-ενημέρωση. «Τόσο η γεωργιανή όσο και η τούρκικη γλώσσα δεν έχει άρθρα και γένη». Στο «Πέρασμα», η Lia ξεκινά από το Batumi της Γεωργίας, διασχίζοντας τα σύνορα, για να καταλήξει στην Κωνσταντινούπολη, ώστε να βρει την trans ανιψιά της, Tekla, που αναγκάστηκε να φύγει από το χωριό, όταν έκανε coming out στους γονείς της. Ο πατέρας της την έδιωξε, γιατί «είναι ντροπιαστικό για μία οικογένεια».
Πριν πεθάνει η αδερφή της Lia, τη βάζει να της υποσχεθεί ότι θα την ψάξει και θα τη φέρει πίσω στο σπίτι της, αν και έχουν να τη δουν 10 χρόνια. Ο Achi, ένας νεαρός γείτονας της Tekla στη Γεωργία, θέλει απεγνωσμένα να φύγει και ζητά από τη Lia να πάει μαζί της, προκειμένου να βρει τη μητέρα του, που τον έχει εγκαταλείψει.
Το ταξίδι που ξεκινά έχει δυσκολίες. Με πολύ λίγα χρήματα, αλλάζουν μέσα μεταφοράς και αναζητούν την Tekla στη γειτονιά όπου μένουν trans σεξεργάτριες. Μπαίνει στη ζωή τους η δικηγόρος Evrim, που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν είναι η Tekla. Μία trans γυναίκα που δουλευει εθελοντικά σε οργανισμό για trans άτομα, που προστατεύει τα παιδιά χωρίς κηδεμόνα, και που προσπαθεί να βρει τον δικό της εαυτό και τον έρωτα, μέσα σε μία πόλη που κυριεύεται ακόμα από στερεότυπα.
Η γεωργιανή ηθοποιός Mzia Arabuli ενσαρκώνει μία γυναίκα που δεν παντρεύτηκε ποτέ, είναι συνταξιούχος δασκάλα και δείχνει να μην χωρά ούτε η ίδια στα σκληρά πρότυπα με τα οποία μεγάλωσε. Ο νεαρός Lucas Kankava και η Deniz Dumanli στο υποκριτικό τους ντεμπούτο, σε καθηλώνουν χωρίς υπερβολές ή μελό στιγμές. Δεν πρόκειται μόνο για μία ταινία που θίγει το ζήτημα των trans ατόμων και πώς ακόμα δεν γίνονται αποδεκτά από τις οικογένειές τους ή την κοινωνία. Βλέπουμε ανθρώπους που μεταναστεύουν επειδή νιώθουν ότι δεν έχουν ευκαιρίες στη χώρα τους, τη φτώχεια που μαστίζει την Τουρκία, ειδικά σε ό,τι αφορά τα παιδιά, τις ενοχές που σε ακολουθούν για το υπόλοιπο της ζωής σου. Δεν έχει καμία σημασία το τέλος, αλλά αυτά που ανακαλύπτουν στη διαδρομή οι πρωταγωνιστές. Με διαφορετική αφετηρία, άγνωστη κατεύθυνση αλλά με κοινό στοιχείο την ενσυναίσθηση.
Το «Πέρασμα» είναι μία ταινία για τις σχέσεις που αποκτάς στην πορεία της ζωής σου και γίνονται σημαντικές, ακόμα και αν διαρκούν λίγο. Για την ανθρωπιά που θα καρποφορεί, ακόμα και στις πιο άγονες συνθήκες. Για το ταξίδι που είναι το πιο δύσκολο και είναι αυτό που κάνεις με τον ίδιο σου τον εαυτό.