Το 1999, ο πρόεδρος Clinton ορίζει το μήνα Ιούνιο ως pride month, προασπίζοντας την περηφάνια και τα ίσα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Με αφορμή αυτό, πολλές εταιρείες αλλάζουν τα λογότυπά τους, χρωματίζοντάς τα στις αποχρώσεις του ουράνιου τόξου. Είναι σαφές πως οι εταιρείες έχουν αντιληφθεί το γεγονός ότι οι καιροί έχουν αλλάξει και δυστυχώς πολλές φορές χρησιμοποιούν επικοινωνιακά τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα προς όφελός τους.
Εκτός αυτού, η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα είναι ένα μέρος του αγοραστικού κοινού, συνεπώς οι εταιρείες ψάχνουν τρόπους να προσελκύσουν αυτούς τους ανθρώπους για να αυξήσουν την πελατεία τους. Έτσι λοιπόν, σε πολλές εξ αυτών παρατηρείται πως κάνουν το λεγόμενο “Rainbow Washing”.
Τι είναι το “Rainbow Washing”;
Το “Rainbow Washing”, είναι: “Η πράξη της χρήσης ή της προσθήκης χρωμάτων ή/και εικόνων ουράνιου τόξου σε διαφημίσεις, ρούχα, αξεσουάρ προκειμένου να υποδηλωθεί η υποστήριξη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας (και να κερδηθεί η αξιοπιστία των καταναλωτών) χωρίς όμως να καταβάλει πραγματική προσπάθεια ή να παράγει ένα απτό αποτέλεσμα για τους queer ανθρώπους.
Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, οι εταιρείες που συμμετέχουν στο “Rainbow Washing” θα μεταμορφώσουν τα logo τους με φωτεινά χρώματα και ουράνια τόξα. Μπορεί να “αναδεικνύουν” μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που εργάζονται στις εταιρείες τους, παρουσιάζοντάς τα να φορούν το εποχιακό “Pride” merch τους, ή άλλα εταιρικά ρούχα, χωρίς να πληρώνουν (ή να υποαμείβουν) τα queer άτομα που εμπλέκονται.
Μπορεί να βάζουν τα χρώματα της σημαίας του ουράνιου τόξου στις διαφημίσεις τους για να τραβήξουν το βλέμμα μας και να μας δελεάσουν να μπούμε στα καταστήματά τους. Ή μπορεί να υπαινίσσονται πως υποστηρίζουν queer οργανώσεις, χωρίς να το κάνουν όντως. Και τότε, ξαφνικά ΜΠΟΥΜ! Ο Ιούνιος τελειώνει – και όλα επιστρέφουν στη κανονικότητα, ενώ αυτοί έχουν κερδίσει χρήματα μέσω εμπορευματοποίησης της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και των δικαιωμάτων τους.
Τι επιπτώσεις έχει αυτή η εμπορευματοποίηση;
Η εμπορευματοποίηση της σημαίας του Pride (μια σημαία που αντιπροσωπεύει τη μακρά ιστορία αντίστασης της queer κοινότητας ενάντια στην καταπίεση και τις διαμάχες) έχει και ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του Pride ως εκδήλωση.
Στο μυαλό πολλών ανθρώπων ακόμη και μέσα από την ίδια την κοινότητα, το Pride είναι απλά μια ευκαιρία για εμπορικές συμφωνίες, χορηγίες και εμφανίσεις διασημοτήτων και όχι για την ενίσχυση των queer φωνών και την ευαισθητοποίηση για τα ζητήματα ΛΟΑΤΚΙ+. Είναι επίσης επιζήμιο αφού παραπλανά τους καλοπροαίρετους ανθρώπους να νομίζουν ότι υποστηρίζουν την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+, ενώ στην πραγματικότητα γεμίζουν τις τσέπες εταιρειών.
Και τα χειρότερα έπονται…
Υπάρχουν όμως και επιχειρήσεις που δυστυχώς όχι μόνο δεν στηρίζουν έμπρακτα τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, αλλά την έχουν βλάψει. Πάρα πολλές πολυεθνικές -κυρίως στο εξωτερικό- κάνουν έντονες διακρίσεις εις βάρος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Σα να μην έφτανε αυτό, πολλές από αυτές έχουν δωρίσει χιλιάδες δολάρια ή ευρώ σε πολιτικούς, οι οποίοι θέλουν να νομοθετήσουν ενάντια στα δικαιώματα της κοινότητας. Παρόλα αυτά, κάθε Ιούνιο στολίζουν τα πάντα με τα χρώματα του ουράνιο τόξου και κάνουν δημοσιεύσεις για ίσα δικαιώματα.
Γνήσια υποστήριξη vs. “Rainbow Washing”
Μπορεί, όμως, να είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τη γνήσια υποστήριξη από το “Rainbow Washing”. Γι’ αυτό, πρέπει να φροντίσουμε να ενημερωνόμαστε. Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι πραγματικά υποστηρίζουμε μια επιχείρηση που δεν υποκρίνεται την υποστήριξή της στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και δεν αγοράζουμε απλά προϊόντα με χρώματα;
Ως γενικός κανόνας, αν μια επιχείρηση υποστηρίζει πραγματικά τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, φαίνεται. Αλλά πριν προβούμε στο οποιοδήποτε συμπέρασμα, μπορούμε να σιγουρευτούμε. Είναι η υποστήριξη τους ολόχρονη ή θυμούνται την κοινότητα μόνο όταν τους συμφέρει επικοινωνιακά; Προσλαμβάνουν και προάγουν queer άτομα ή κάνουν διακρίσεις;
Οι πολιτικές τους ευθυγραμμίζονται με τα πρότυπα συμπεριφοράς του ΟΗΕ; Έχουν κάνει κάποια δράση υπερ της κοινότητας και των δικαιωμάτων της; Αν οι εταιρείες θέλουν να υποστηρίξουν τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, δεν αρκεί να “ντύσουν” το logo τους στα χρώματα του ουράνιο τόξου. Απαιτούνται πραγματικές πράξεις που βοηθάνε ουσιαστικά τα μέλη της κοινότητας και πάνε ενάντια στην ομοφοβία.
Ευτυχώς υπάρχουν και αυτές οι επιχειρήσεις, που στηρίζουν έμπρακτα την κοινότητα και κάνουν πραγματικό έργο υπερ των δικαιωμάτων της. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει στήριξη από τόσο μεγάλους φορείς που έχουν καθημερινή επαφή στις ζωές όλων των πολιτών. Η συμβολή τους είναι καθοριστική για την κατάρριψη στερεοτύπων, την καταπολέμηση των διακρίσεων και τον αγώνα υπερ των δικαιωμάτων τους.
Όλες οι επιχειρήσεις που κάνουν “Rainbow Washing” πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η υποκρισία τους γίνεται αντιληπτή. Το απλό μάρκετινγκ για την ωφέλεια της εταιρείας δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ πραγματική υποστήριξη προς την κοινότητα. Το ίδιο πρέπει να συνειδητοποιήσει και ο καθένας από εμάς.