Πρόσεχε τι λες στο κινητό σου. Μας παρακολουθούν.
Αν το προηγούμενο διάστημα είχατε αποφασίσει να αποτοξινωθείτε από οποιοδήποτε μέσο ενημέρωσης και ξαφνικά ανοίγατε σήμερα την τηλεόραση ή το κινητό, θα βλέπατε δεκάδες άρθρα και ποστ σχετικά με τις παρακολουθήσεις πολιτικών και δημοσιογράφων, το Predator και την Ε.Υ.Π.
Η ιστορία των παρακολουθήσεων έχει πάρει τεράστια δημοσιότητα τις τελευταίες μέρες, λόγω της αποκάλυψη της παρακολούθησης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νίκου Ανδρουλάκη, και των πολιτικών προεκτάσεων της.
Το γεγονός αυτό οδήγησε, στην παραίτηση δύο κρατικών/ κυβερνητικών στελεχών της Ν.Δ., του Γρηγόρη Δημητριάδη, τέως Γενικού Γραμματέα του Πρωθυπουργού, και του Παναγιώτη Κοντολέοντος, τέως διοικητή Ε.Υ.Π (Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών). Τελικά, όμως, η ιστορία,, δεν ξεκίνησε στις 26 Ιουλίου, όταν ο Ανδρουλάκης κατέθεσε μήνυση για παρακολούθησή του μέσω του λογισμικού Predator.
Η δημοσιογραφική έρευνα και οι αποκαλύψεις σχετικά με τις παρακολουθήσεις στην Ελλάδα είχαν ξεκινήσει από τα τέλη του 2021 και τις αρχές του 2022, υπήρχε όμως πολιτική βούληση να κρυφτούν κάτω από το χαλί.
Το χρονικό της έρευνας και των αποκαλύψεων
Το κουβάρι των αποκαλύψεων αρχίσει να ξετυλίγεται στα τέλη του 2021. Τότε, το Citizen Lab, ένα εργαστήριο του Πανεπιστημίου του Τορόντο που ερευνά ψηφιακές απειλές και παρακολουθήσεις κατά πολιτών και η Meta, η εταιρεία του Facebook, αποκάλυψαν ότι υπάρχουν πελάτες του λογισμικού κατασκοπείας Predator (και) στην Ελλάδα, ενώ η Meta ανέφερε ότι στους στόχους υπήρχαν πολιτικοί και δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο.
Την έρευνα στην Ελλάδα συνέχισαν οι ερευνητικές δημοσιογραφικές ομάδες Reporters United και Inside Story και οι οποίοι έφεραν αρχικά, στο φως την υπόθεση παρακολούθησης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη από το λογισμικό Predator.
Για το γεγονός αυτό ενημερώθηκε στις 28 Μαρτίου του 2022 από το Citizen Lab, ενώ στις 15 Απριλίου, δημοσιεύεται έρευνα των Reporters United που αποδεικνύει ότι η Ε.Υ.Π παρακολουθούσε τις επικοινωνίες του Θανάση Κουκάκη, επικαλούμενη λόγους “εθνικής ασφάλειας”.
Αυτή η “νόμιμη” παρακολούθηση έληξε μερικές ημέρες πριν το κινητό του δημοσιογράφου μολυνθεί από το λογισμικό Predator
Το Μάιο, το Google Threat Analysis Group, δημοσιεύει έκθεση που συσχετίζει κρατικούς φορείς, ανάμεσα στους οποίους και την Ελλάδα, με κακόβουλα λογισμικά παρακολούθησης, όπως το Predator.
Την ίδια περίοδο, δημοσιεύματα των Reporters United και του Inside Story συνδέουν το ελληνικό δημόσιο και συγκεκριμένα τον Γρηγόρη Δημητριάδη με νομικά και φυσικά πρόσωπα που σχετίζονται με το εμπόριο του λογισμικού Predator και συγκεκριμένα την εταιρεία Intellexa που εμπορεύεται το εν λόγω λογισμικό. Παρόλη την άρνηση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας ότι η κυβέρνηση και η Ε.Υ.Π έχουν κάποια σχέση με τις παρακολουθήσεις Κουκάκη και το Predator, ακολουθεί στις 26 Ιουλίου η μήνυση του Νίκου Ανδρουλάκη για απόπειρα παγίδευσης και του δικού του τηλεφώνου από το λογισμικό.
Ακολουθούν και άλλες αποκαλύψεις και η ιστορία γίνεται ευρέως γνωστή με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν οι παραιτήσεις των Δημητριάδη και Κοντολέων στις 5 Αυγούστου, σε μια προσπάθεια αναζήτησης αποδιοπομπαίων τράγων από την κυβέρνηση.
Το ριάλιτι της ζωής
Με βάση τα παραπάνω αξίζει να αναρωτηθεί κανείς γιατί χρειάστηκε να έρθει στη φόρα η παρακολούθηση ενός αρχηγού πολιτικού κόμματος της αντιπολίτευσης για να ιδρώσει το αυτί της κυβέρνησης και να αναχθεί το ζήτημα των παρακολουθήσεων σε κεντρικό πολιτικό θέμα.
Λες και η παρακολούθηση δημοσιογράφων δεν ήταν αρκετή, δεν πλήγωνε αρκετά την δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας και το κράτος δικαίου, ή τουλάχιστον ό,τι έχει απομείνει από αυτά.
Η ιστορία θυμίζει κατά πολύ Truman Show, την ταινία στην οποία είχαν φυτέψει παντού κάμερες και μικρόφωνα, για να έχουν πρόσβαση σε κάθε δευτερόλεπτο από τη ζωή του Truman.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί, ότι πριν από την αποκάλυψη για παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη, η κυβέρνηση είχε προβεί σε ολιγόλεπτες δηλώσεις σχετικά με τις παρακολουθήσεις Κουκάκη και άλλων δημοσιογράφων, μέσω του εκπροσώπου της, Γιάννη Οικονόμου, που κινούνταν σε μια ρητορική «δεν γνωρίζουμε τίποτα».
Σε δηλώσεις του, ο Πρωθυπουργός δεν αναφέρθηκε καθόλου στις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων ούτε στην έκθεση της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών, που αναφέρει ότι το 2021 εκδόθηκαν 15.475 εισαγγελικές διατάξεις για άρση απορρήτου των επικοινωνιών πολιτών για λόγους «εθνικής ασφάλειας» και προσπάθησε να αποποιηθεί τις πολιτικές ευθύνες, ξεχνώντας όμως ότι από τις πρώτες αλλαγές που έφερε ως Πρωθυπουργός το 2019, ήταν να μεταφέρει την Ε.Υ.Π υπό την άμεση εποπτεία του. Ό,τι καταλάβατε, καταλάβατε.
Ποιο είναι το συμπέρασμα;
Το συμπέρασμα είναι ένα. Είτε αφορά πρόεδρο κόμματος, είτε αφορά δημοσιογράφους, είτε αφορά καθημερινούς πολίτες, το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων αποτελεί (ένα ακόμα) πλήγμα για τη δημοκρατία στην Ελλάδα. Διεθνή Μ.Μ.Ε, φορείς, οργανώσεις, αλλά και η ίδια η Ε.Ε έχουν τα αυτιά και τα μάτια τους στραμμένα στις εξελίξεις της υπόθεσης.
Όσον αφορά στη χώρα μας, ενισχύεται ένα κλίμα διαρκούς (αν)ασφάλειας και εντεινόμενου ελέγχου, που αρχίζει να έχει όλο και πιο έντονο άρωμα ολοκληρωτισμού.