Τα λάθη και οι καθυστερήσεις, είναι εντάξει.
Συχνά, τα όρια μεταξύ της εμπλοκής και της υπερεμπλοκής θολώνουν, καθώς επίσης και τα όρια μεταξύ του φυσιολογικού άγχους με το άγχος της υπεραπόδοσης σε μια αρμοδιότητα, ένα πρότζεκτ ή εν πάση περιπτώσει, στη διεκπαιρέωση μιας εργασίας. Στην εποχή της ιλιγγιωδούς ταχύτητας και της υπεραπλούστευσης με τη συμβολή των ψηφιακών εργαλείων, ο ανθρώπινος εγκέφαλος καλείται, ουκ ολίγες φορές, να φέρει εις πέρας ορισμένα αποτελέσματα σε ασφυκτικά μικρό χρονικό περιθώριο. Καθώς ανατρεφόμαστε σε μία κοινωνία που επιβραβεύει την κοπιώδη εργασία, η φιλοσοφία μας, ενίοτε, εναρμονίζεται με αυτό το σκεπτικό, αναπτύσσοντας αγχώδεις τάσεις, προκειμένου να επιτευχθούν τα μέγιστα ωφέλη, στον ελάχιστο χρόνο.
Οργάνωση VS τελειομανία
Κατά γενική ομολογία, είναι πολύ λεπτή η γραμμή ανάμεσα στην οργάνωση και την τελειομανία. Ειδικότερα, όταν ένας άνθρωπος είναι συνεπής και αποδοτικός στη δουλειά του, δεν είναι απαραίτητα και τελειομανής. Όμως, αυτές οι δύο έννοιες δεν είναι κατ’ ανάγκην ταυτόσημες. Η τελειομανία συνδέεται άμεσα με το άγχος και ξεκινάει εκεί που εξαντλούνται τα όριά μας. Όταν, δηλαδή, υπερπροσπαθούμε
Αυτό οφείλεται σε τρεις, κυρίως, παράγοντες:
-Στην ανασφάλεια της ενδεχόμενης ανεπάρκειας.
-Στην ανάγκη δημιουργίας ενός ανταγωνιστικού προφίλ.
-Στον ανταγωνισμό με τον εαυτό, ώστε να διαπιστωθούν/αναπτυχθούν επιπλέον δεξιότητες.
Επίσης, τα βιώματά διαδραματίζουν, αδιαμφισβήτητα, καθοριστικό ρόλο. Αν, παραδείγματος χάρη, ένα άτομο δεχόταν αφόρητη πίεση σε προηγούμενη θέση εργασίας ή παροτρύνσεις από την οικογένεια, βάσει των οποίο έπρεπε να είναι «πάντα ο καλύτερος/η καλύτερη», εύλογα έχει συνηθίσει να λειτουργεί κατ’ αυτό τον τρόπο.
Η θέση των ειδικών
Σύμφωνα με τον Matt Plummer, ιδρυτή της Zarvana, μιας διαδικτυακής υπηρεσίας καθοδήγησης που βοηθά τους εργαζόμενους να γίνουν πιο παραγωγικοί: «Πολλές τάσεις τελειομανίας πηγάζουν από το φόβο και την ανασφάλεια». «Πολλοί τελειομανείς ανησυχούν, ότι αν αποβάλλουν [τη σχολαστικότητα και την ευσυνειδησία τους], αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην απόδοσή τους. Συνεπώς, προσκολλώνται στην τελειομανία τους, ακόμα κι όταν είναι αντιπαραγωγική. Αν αυτό σας περιγράφει, τότε πάρτε μια ανάσα. Το να βάλετε φρένο […] δεν είναι τόσο δύσκολο, όσο ακούγεται», συμπληρώνει.
«Ουσιαστικά, ο στόχος σας είναι να μειώσετε λίγη από την πίεση που ασκείτε στον εαυτό σας», προσθέτει η Alice Boyes, πρώην κλινική ψυχολόγος και συγγραφέας των: «The Healthy Mind Toolkit» και «The Anxiety Toolkit. Εντούτοις, πολλοί επιλέγουμε έναν τρόπο ζωής, στον οποίο αισθανόμαστε μονίμως πίεση να «πράττουμε» και όχι να «ζούμε».
Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί, ότι εδώ και μια δεκαετία, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Yale, ανακάλυψαν ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο γονίδιο που ωθεί κάποιους ανθρώπους να αγχώνονται διαρκώς. Μάλιστα, όσοι έχουν την ατυχία να διαθέτουν αυτό το γονίδιο, χρειάζεται να καταβάλλουν επιπλέον προσπάθεια για να αποσυμπιεστούν από το άγχος.
Συμβουλές για απεγκλωβισμό από το άγχος της υπεραπόδοσης
Παραγωγικό, όχι κοπιώδες
Κάποτε, ο όρος «σκληρή δουλειά» ήταν στο απόγειό του και χάρασσε μια υποτιθέμενη ευτυχισμένη πορεία. Στη σημερινή κοινωνία, όμως, δεν υπάρχει θέση για τέτοιες οπτικές, οπότε τείνει να αντικατασταθεί σοφά από τον όρο «παραγωγική εργασία». Εν ολίγοις, ο δρόμος προς την επιτυχία, έχει πολλά παρακλάδια, δεν υπάρχει προδιαγεγραμμένη πορεία και στο επίκεντρο πια βρίσκονται οι κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και οι προσδοκίες του ατόμου.
Overthinking
Τα τελειομανή άτομα έχουν την τάση να υπεραναλύουν και να επεξεργάζονται σε υπερβολικό βαθμό ζητήματα ίσσονος σημασίας. Από ένα μέτριο σχόλιο, μέχρι τη μη επίτευξη ενός στόχου εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, ο εγκέφαλος αρνείται πεισματικά να αποδεχτεί ότι τα λάθη και οι καθυστερήσεις είναι απόλυτα φυσιολογικές εκβάσεις, είναι εντός του προγράμματος.
Αισιοδοξία
Ίσως θεωρηθεί κλισέ, αλλά είναι απόλυτα ορθό. Καθώς όλα ξεκινούν από τη δουλειά που κάνει το κάθε άτομο με τον ίδιο του τον εαυτό, πώς, δηλαδή, επεξεργάζεται κάθε επιμέρους συνθήκη, πώς αντιδρά και πώς διαχειρίζεται τις καταστάσεις, μερικά ψήγματα θετικής σκέψης και αισιοδοξίας, δύνανται να μεταβάλουν ριζικά τη συνολική στάση απέναντι στα πράγματα.