Η υπόθεση έφτασε στη Δικαιοσύνη το 2019, 13 χρόνια μετά τα περιστατικά, όταν η παθούσα, πλέον αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. και έχοντας διακριθεί στον αθλητισμό, αποφάσισε να τον καταγγείλει.
Στη φυλακή οδηγείται ένας 68χρονος προπονητής ταε κβον ντο, καθώς το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Θεσσαλονίκης τον καταδίκασε σε ποινή κάθειρξης πέντε ετών για γενετήσιες πράξεις σε βάρος ανήλικης αθλήτριάς του.
«Όλα αυτά τα χρόνια ένιωθα ένα βάρος μέσα μου, δεν μπορούσα να το ξεπεράσω» δήλωσε η ίδια στο Δικαστήριο, περιγράφοντας τις εμπειρίες της σε ηλικία 12 ετών. Σύμφωνα με την κατάθεσή της, είχε μιλήσει στους γονείς της, οι οποίοι προχώρησαν σε καταγγελία προς την Ομοσπονδία. Ο κατηγορούμενος κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις και μια κλειστή επιτροπή αποφάσισε την παύση του από τα καθήκοντα του διαιτητή, όπως ανέφερε ο εισαγγελέας στην αγόρευσή του.
«Κατέστρεψε την ψυχή της, την τσαλαπάτησε» κατέθεσε η μητέρα της, περιγράφοντας την ψυχολογική πίεση που βίωνε η κόρη της, η οποία έκλαιγε πριν από τους αγώνες και αρνιόταν να προπονηθεί. Ο πατέρας της καταγγέλλουσας ανέφερε ότι είχε αντιμετωπίσει τον προπονητή σχετικά με τις κατηγορίες, αλλά εκείνος αρνήθηκε τα πάντα, χαρακτηρίζοντάς τα ψέματα. Όπως ανέφερε, «δεν τον ξαναείδα μετά (αλλάξαμε προπονητή), ούτε ο ίδιος έκανε κάποια κίνηση να με μεταπείσει και να μου πει να ξαναφέρω το κορίτσι. Νιώθω τύψεις και ενοχές».
Στην απολογία του, ο 68χρονος αρνήθηκε τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για ψευδείς ισχυρισμούς και σκευωρία που είχε στόχο να αλλάξει προπονητή η αθλήτρια.
Οι ισχυρισμοί του δεν έγιναν δεκτοί και κρίθηκε ένοχος χωρίς να του αναγνωριστεί κανένα ελαφρυντικό. Αρχικά, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Γιαννιτσών τον είχε καταδικάσει σε έξι χρόνια κάθειρξης, αλλά είχε αφεθεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Μετά την απόφαση του Εφετείου, οδηγήθηκε στη φυλακή για να εκτίσει την ποινή του.
Όπως δήλωσε ο υπουργός Υγείας «Σε αυτό το συλλαλητήριο της Παρασκευής, αυτός που θα πάει και είναι ψηφοφόρος της ΝΔ, μάλλον δεν έχει καταλάβει πού πηγαίνει. Δεν μπορεί να πάει σε αυτό το συλλαλητήριο».
Ο Άδωνις Γεωργιάδης εμφανίστηκε ξανά προκλητικός, εξαπολύοντας σφοδρή επίθεση στους συγγενείς των θυμάτων, τους πολίτες, ακόμα και τους ψηφοφόρους της ΝΔ που σχεδιάζουν να παραστούν στις συγκεντρώσεις μνήμης της Παρασκευής 28 Φεβρουαρίου.
Ο υπουργός Υγείας δεν διακρίνει ποινικές ευθύνες υπουργών για την τραγωδία στα Τέμπη και, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν, απέδωσε πολιτικά κίνητρα στις συγκεντρώσεις μνήμης που προγραμματίστηκαν μετά από πρωτοβουλία του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τέμπη 2023.
Σφοδρή ήταν και η κριτική του προς τους συγγενείς των θυμάτων αλλά και όσους σκοπεύουν να παραστούν στις διαδηλώσεις: «σε αυτό το συλλαλητήριο της Παρασκευής κάποιος που θα πάει και είναι ψηφοφόρος της ΝΔ, δεν έχει καταλάβει πού πηγαίνει. Δεν μπορεί να πάει σε αυτό το συλλαλητήριο ψηφοφόρος της ΝΔ».
Όταν ρωτήθηκε γιατί θεωρεί τη συγκέντρωση πολιτικά ή κομματικά υποκινούμενη, απάντησε: «Όποιος πιστεύει ότι η Παρασκευή είναι ένα συλλαλητήριο χωρίς πολιτικό πρόσημο, τουλάχιστον αντικυβερνητικό, για να μην πω ενός κόμματος, σίγουρα αντικυβερνητικό και κυρίως αντιμητσοτακικό, γιατί είναι προσωποποιημένο στον Μητσοτάκη, μάλλον ζούμε σε άλλη χώρα. Δείτε στο ΤικΤοκ τι κυκλοφορεί και τις αφίσες που έχουν ανοίξει και τα πανό που θα είναι ανοιγμένα. Είναι προφανές, ότι αυτή θα είναι κατά βάση μια αντιμητσοτακική διαδήλωση».
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η τοποθέτησή του σχετικά με τη δυνατότητα κάποιου να διαδηλώσει για τη δικαιοσύνη, λέγοντας: «Είναι πολύ διαφορετικό να κάνεις διαδηλώσεις για ένα πολιτικό ζήτημα και πολύ διαφορετικό να χρησιμοποιείς νεκρούς ανθρώπους και οικογένειες νεκρών ανθρώπων κάτι που φέρνει πολιτικές δυσκολίες γιατί δεν μπορείς εύκολα να το αντιμετωπίσεις αυτό, για να μπορέσεις να ρίξεις μια κυβέρνηση», προσθέτοντας πως «τα θύματα των Τεμπών και οι οικογένειές τους, είναι μόνο το προκάλυμμα αυτού του συλλαλητηρίου. Το συναίσθημα του πένθους, του δικαιολογημένου που δημιουργεί η τραγωδία του δυστυχήματος των Τεμπών, είναι το προσάναμα για το “φύγε Μητσοτάκη”».
Αναφέρθηκε επίσης σε απειλές που, όπως υποστηρίζει, έχει δεχθεί λόγω του συλλαλητηρίου, γεγονός που κατά τη γνώμη του αποδεικνύει τον πραγματικό του χαρακτήρα: «όποιος μιλάει για ένα συλλαλητήριο της Παρασκευής που θα είναι για να αποτίσουμε φόρο τιμής στους νεκρούς και τις οικογένειές τους προφανώς ζει σε άλλη χώρα. Δεν είναι αυτό. Αν ήταν αυτό θα έπρεπε να πάμε όλοι. Μου έχουν ανεβάσει βίντεο που λένε ότι θα με πλακώσουν στο ξύλο. Μπορώ να πάω εγώ; Αν πάω θα με δείρουνε; Θα με σκοτώσουνε, δεν θα με δείρουνε».
Επανέλαβε επίσης την επίθεσή του στους ψηφοφόρους της ΝΔ που σκέφτονται να συμμετάσχουν στη διαδήλωση: «Σε αυτό το συλλαλητήριο της Παρασκευής, αυτός που θα πάει και είναι ψηφοφόρος της ΝΔ, μάλλον δεν έχει καταλάβει πού πηγαίνει. Δεν μπορεί να πάει σε αυτό το συλλαλητήριο. Να πάει σε άλλο να φωνάξει για τη δικαιοσύνη. Σε αυτό δεν μπορεί να πάει γιατί έχει άλλο πρόσημο… είναι ένα πολιτικό γεγονός κατά της κυβέρνησης».
Όταν ρωτήθηκε γιατί επιτίθεται στους πολίτες που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις και γιατί υποστηρίζει ότι η πλειοψηφία δεν έχει δίκιο, απάντησε: «Ο Πιλάτος είπε ποιον θέλετε να απελευθερώσουμε τον Ιησούν ή τον Βαραβάν; Και ο λαός είπε τον Βαραβάν. Και τον Ιησού τον έστειλαν να σταυρωθεί. Είχε δίκιο;».
Στη συνέχεια υποστήριξε ότι δεν υπάρχει καμία ποινική ευθύνη για τον Κώστα Καραμανλή, δηλώνοντας πως «την έκανε πολύ σωστά τη δουλειά του» και πρόσθεσε: «Δεν θα κάνουμε ποινικά ζητήματα σε ανθρώπους επειδή το θέλει ο όχλος», επιμένοντας πως δεν υπάρχει καμία ευθύνη Καραμανλή για τη μη ολοκλήρωση της σύμβασης 717.
Τέλος, όταν ρωτήθηκε αν υπάρχουν κυβερνητικές ευθύνες για το γεγονός ότι τα δύο τρένα μπήκαν στην ίδια γραμμή, απάντησε με το γνωστό πια: «αυτό ήταν λάθος του σταθμάρχη».
Από σήμερα ξεκινά και η διαδικασία λήψης καταθέσεων από μάρτυρες που εργάζονταν στην περιοχή γύρω από τον Λόφο του Τυρνάβου.
Ο Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Λάρισας, Απόστολος Τζαμαλής, αναμένεται να δεχθεί σήμερα, Δευτέρα (24/2), τις καταθέσεις της μητέρας του 39χρονου Βασίλη Καλογήρου, της Εισαγγελέως Σοφίας Αποστολάκη, καθώς και του πατέρα και του θείου του.
Σύμφωνα με το onlarissa.gr, οι καταθέσεις πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της επείγουσας προκαταρκτικής έρευνας που διέταξε η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου προς τον κ. Τζαμαλή, μόλις λίγες ώρες μετά την κηδεία του 39χρονου, με αναφορά μεταξύ άλλων:
«Στο πλαίσιο αυτής, να λάβετε ο ίδιος κατάθεση της κ. Σοφίας Αποστολάκη, η οποία έχει διατυπώσει δημόσια υπόνοιες για εγκληματική ενέργεια σε βάρος του ανωτέρω υιού της, προκειμένου να κατονομάσει το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που θεωρεί υπαίτια γι’ αυτήν, προσκομίζοντας και τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία. Να εξεταστούν επίσης και ο πατέρας, καθώς και ο θείος του θανόντος. Να μας ενημερώσετε σχετικά».
Αξίζει να σημειωθεί πως η μητέρα του 39χρονου, σε ανάρτησή της λίγες ώρες μετά τον εντοπισμό του γιου της στον Λόφο του Τυρνάβου, έγραψε:
«Στην υγειά σας! Είμαι ο Βασίλης που ψάχνατε. Εγώ, με τη Χάρη του Θεού, βρήκα τον Παράδεισο και βλέπω τον Χριστό που τόσο αγαπώ. Εσείς που με πετάξατε στα βουνά με τα άγρια ζώα, καθώς και το κακόψυχο αφεντικό σας, άραγε τι τέλος θα έχετε;»
Δύο ημέρες αργότερα, ο θείος του, Γιώργος Αποστολάκης, στον επικήδειο της κηδείας του ανιψιού του, ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Σου κόψανε βίαια και βάρβαρα το νήμα της ζωής σου, χέρια άνομα, χέρια που τα διατάξανε άλλοι άνομοι. Μας είπαν οι ιατροδικαστές ότι ο πιθανότερος τρόπος που σου πήραν τη ζωή ήταν ένας ασφυκτικός θάνατος, ένας στραγγαλισμός ίσως, και αυτό τρεις-τέσσερις ημέρες μετά την εξαφάνισή σου».
Αναμονή για τα αποτελέσματα των τοξικολογικών – ιστολογικών εξετάσεων
Η ιατροδικαστική έκθεση σχετικά με την αιτία θανάτου του Βασίλη Καλογήρου δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, καθώς οι δύο ιατροδικαστές περιμένουν τα αποτελέσματα των ιστολογικών και τοξικολογικών εξετάσεων από τα δείγματα που έχουν αποσταλεί.
Το Εργαστήριο Τοξικολογίας στη Θεσσαλονίκη έχει ζητήσει τον ιατρικό φάκελο του 39χρονου ψυχολόγου, ώστε να εξακριβώσει αν λάμβανε κάποια φαρμακευτική αγωγή και ποια συγκεκριμένα φάρμακα.
Επιπλέον, η κατάθεση ενός φαρμακοποιού στο κέντρο της Αθήνας παρείχε νέα στοιχεία στις αρχές, με τη μαρτυρία του να ενσωματώνεται στη συνεχιζόμενη έρευνα.
Καταθέσεις μαρτύρων
Από σήμερα ξεκινά και η διαδικασία λήψης καταθέσεων από μάρτυρες που εργάζονταν στην περιοχή γύρω από τον Λόφο του Τυρνάβου.
Ήδη έχουν κληθεί για κατάθεση οκτώ εργαζόμενοι που δραστηριοποιούνταν σε γεωτρήσεις της περιοχής. Σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονταν σε δύο γεωτρήσεις, σε απόσταση 250 μέτρων από το σημείο όπου βρέθηκε νεκρός ο Βασίλης Καλογήρου, μεταξύ 10 Ιανουαρίου και 12 Φεβρουαρίου. Ωστόσο, δεν παρατήρησαν κάποιο ύποπτο περιστατικό που να τους κινήσει υποψίες. Παρότι οι γεωτρήσεις είναι κοντά στον λόφο, δεν έχουν άμεση οπτική επαφή με το σημείο όπου εντοπίστηκε νεκρός ο 39χρονος ψυχολόγος.
Παράλληλα, οι αρχές προχωρούν στο άνοιγμα των δεδομένων των κεραιών κινητής τηλεφωνίας για όλους όσοι βρέθηκαν στην περιοχή κατά το κρίσιμο διάστημα. Επίσης, έχουν ληφθεί καταθέσεις από συναδέλφους και γείτονες του Βασίλη Καλογήρου στην Καστοριά, όπου εργαζόταν ως ψυχολόγος σε σχολεία της περιοχής από τον περασμένο Οκτώβριο.
Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών σηματοδοτεί μια πολιτική στροφή προς τα δεξιά, με τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) να κατακτούν την πρωτιά με 28,5%, αλλά χωρίς την επίτευξη της αυτοδυναμίας.
Ο Φρίντριχ Μερτς, ως ο επόμενος καγκελάριος, καλείται να διαχειριστεί όχι μόνο τη διακυβέρνηση της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, αλλά και την ανησυχητική άνοδο της Ακροδεξιάς. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αναδεικνύεται δεύτερη πολιτική δύναμη με 20,7%, το υψηλότερο ποσοστό στην ιστορία της, δημιουργώντας εύλογους συνειρμούς και προβληματισμό για το μέλλον.
Η «πύρρειος» νίκη του CDU και τα σενάρια κυβέρνησης
Παρότι το CDU πέτυχε μια νίκη, το ποσοστό του είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ιστορία του, ενώ δεν άγγιξε το «μαγικό 30%». Ωστόσο, λόγω της πεντακομματικής σύνθεσης του Bundestag, αρκείται πλέον σε έναν μόνο κυβερνητικό εταίρο. Η πιο πιθανή επιλογή φαίνεται να είναι ένας «μεγάλος συνασπισμός» με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι οποίοι υπέστησαν βαριά ήττα με μόλις 16,5%, το χαμηλότερο ποσοστό τους. Ο Μερτς ήδη κάλεσε τον επικεφαλής του SPD, Λαρς Κλινγκμπάιλ, σε συνομιλίες για το σχηματισμό κυβέρνησης, τονίζοντας: «Τώρα πρέπει να μιλήσουμε μεταξύ μας και το συντομότερο δυνατό να σχηματίσουμε μια κυβέρνηση για τη Γερμανία που μπορεί να αναλάβει δράση».
Αν το κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) είχε εισέλθει στο κοινοβούλιο, θα απαιτούνταν τρίτος κυβερνητικός εταίρος, πιθανότατα οι Πράσινοι. Ωστόσο, η πολυκομματική συγκυβέρνηση μπορεί να αποδεικνύονταν περίπλοκη, όπως έδειξε η πρόσφατη αποτυχία του συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελεύθερων υπό τον Σολτς.
Η άνοδος της AfD και οι κοινωνικοί προβληματισμοί
Η AfD εδραιώνεται ως δεύτερη δύναμη, καταγράφοντας θεαματικά ποσοστά, κυρίως στην Ανατολική Γερμανία. Είναι εντυπωσιακό ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόροι (άνω των 60) στηρίζουν κυρίως CDU (38%) και SPD (23%), ενώ στους νέους κάτω των 30 ετών η εικόνα αλλάζει ριζικά: πρώτο κόμμα είναι η Αριστερά (Die Linke) με 24% και δεύτερο η AfD με 21%. Η AfD αξιοποίησε θέματα όπως η οικονομία, η ασφάλεια και η μετανάστευση, με τη ρητορική της να στηρίζεται και από παράγοντες όπως ο Έλον Μασκ, ενώ σύμφωνα με καταγγελίες, υπήρξε υπόγεια προώθηση από τη Ρωσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Alice Weidel and the AfD Party didn't win Germany's election.
Elon Musk isn't as popular is he thinks he is around the world.
Εν τω μεταξύ, η Die Linke, παρά την εσωτερική διάσπαση, πέτυχε μια μικρή αναγέννηση με 8,5%, επιχειρώντας να εμφανιστεί ως η αριστερή εναλλακτική. Με δεδομένο ότι η SPD πιθανότατα θα εισέλθει σε κυβέρνηση, η Αριστερά επιδιώκει να καλύψει το πολιτικό κενό στα αριστερά του φάσματος.
Οι διεθνείς αντιδράσεις και η στάση της Γερμανίας στην Ευρώπη
Το εκλογικό αποτέλεσμα προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις. Ο Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε να προσεταιριστεί τους Χριστιανοδημοκράτες, γράφοντας: «Είναι μια μεγάλη ημέρα για τη Γερμανία και τις ΗΠΑ υπό την ηγεσία του κ.Τράμπ». Από την πλευρά του, ο Μερτς εμφανίζεται έτοιμος να χαράξει ανεξάρτητη ευρωπαϊκή πορεία, δηλώνοντας: «Πρωταρχικός μου στόχος η απελευθέρωση από τις ΗΠΑ». Παράλληλα, τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης των σχέσεων με τη Γαλλία και την Πολωνία, ενώ στηρίζει μια πιο αυτόνομη ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας και ενέργειας.
Η Αθήνα βλέπει θετικά τη νίκη του Μερτς, καθώς εκτιμά ότι θα στηρίξει την ευρωπαϊκή άμυνα, όπως είχε συζητήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί του κατά τη Σύνοδο του ΕΛΚ στο Βερολίνο. Ο Έλληνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε τη νίκη του Μερτς αποφασιστική για την πολιτική οικογένεια του ΕΛΚ, τη Γερμανία και την Ευρώπη.
Τα μεγάλα διλήμματα του Μερτς
Ο νέος καγκελάριος δήλωσε βέβαιος ότι θα έχει σχηματίσει κυβέρνηση μέχρι το Πάσχα. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις με το SPD δεν θα είναι εύκολες, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες είναι πλέον ο «μεγάλος ηττημένος» και η συμμετοχή τους σε κυβέρνηση συνεργασίας θα δυσχεράνει την πολιτική τους ανάκαμψη.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η επερχόμενη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 6 Μαρτίου για την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ασφάλεια θα είναι η πρώτη μεγάλη πρόκληση του Μερτς. Ο ίδιος έχει δηλώσει: «Η Ευρώπη περιμένει τη Γερμανία», αφήνοντας να εννοηθεί πως προτίθεται να έχει πιο παρεμβατικό ρόλο σε σχέση με τον προκάτοχό του, Όλαφ Σολτς.
Το μέλλον της Γερμανίας διαγράφεται πιο συντηρητικό και δεξιότερο, με πιθανές συνέπειες και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Η άνοδος της AfD προστίθεται σε ένα κύμα επιτυχιών ακροδεξιών κομμάτων στην ΕΕ, ενισχυμένο από την οικονομική ανασφάλεια και την απογοήτευση των πολιτών από την ενοποίηση της κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς σε βασικές πολιτικές. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν η νέα κυβέρνηση θα αποτελέσει φραγμό ή θα τροφοδοτήσει περαιτέρω την Ακροδεξιά.
Η Νατάσσα Μποφίλιου έστειλε το δικό της μήνυμα για την επέτειο των δύο χρόνων από τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη.
Στο βίντεο που κυκλοφόρησε στα social media, κατά τη διάρκεια της εμφάνισής της χθες το βράδυ στο νυχτερινό κέντρο όπου τραγουδά, η τραγουδίστρια εμφανίστηκε στη σκηνή με ένα μπλε t-shirt που έφερε τη φράση «Δεν έχω οξυγόνο», αναφορά στα πρόσφατα δημοσιοποιημένα ηχητικά ντοκουμέντα της τραγωδίας.
Απευθυνόμενη στο κοινό, δήλωσε:
«Οι μέρες του φωτός δεν ήρθαν ποτέ μόνες τους. Τις έφεραν πάντα άνθρωποι που πίστευαν σε κάτι καλύτερο, κάτι ανώτερο, κάτι υψηλότερο. Ως ελάχιστο χρέος μας, θα είμαστε και εμείς στους δρόμους του αγώνα στις 28 Φλεβάρη, να ενώσουμε τις φωνές μας με όλη την κοινωνία, για να μην υπάρξει καμία συγκάλυψη, για να μη ξεχαστεί αυτή η δολοφονία, για να αποδοθούν όλες οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες και να μη ζήσουμε ποτέ ξανά τη βαρβαρότητα του κέρδους πάνω από την ανθρώπινη ζωή. Μέχρι τότε, “δεν θα έχουμε οξυγόνο”. Δικαιοσύνη.»
Όπως αναφέρει το BBC, οι εκλογές στη Γερμανία δεν αφορούν απλώς τη διαδοχή του Σολτς, αλλά τη συνολική πολιτική κατεύθυνση της χώρας.
Οι πολίτες στη Γερμανία προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για μια εκλογική διαδικασία με διεθνές ενδιαφέρον, όπου η οικονομική κρίση και τα ζητήματα ασφάλειας κυριαρχούν στην ατζέντα.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 08:00 (09:00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 18:00, ενώ αναμένεται πως τα πρώτα αποτελέσματα θα διαμορφώσουν μια σαφή εικόνα το απόγευμα.
Περίπου 59,2 εκατομμύρια Γερμανοί έχουν δικαίωμα ψήφου, ενώ ένας σημαντικός αριθμός έχει ήδη ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα μέσω ταχυδρομικής ψήφου. Παράλληλα, οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι ένα 20% των ψηφοφόρων παρέμενε αναποφάσιστο μέχρι την ημέρα των εκλογών.
Βασικό ερώτημα αποτελεί το πόσα κόμματα θα κατορθώσουν να ξεπεράσουν το όριο του 5% για την είσοδό τους στη Βουλή. Η παρουσία λιγότερων κομμάτων διευκολύνει τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Το Φιλελεύθερο Κόμμα (FDP), το οποίο συμμετείχε στην απερχόμενη κυβέρνηση, ενδέχεται να μην καταφέρει να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, ενώ το αριστερό κόμμα BSW δίνει μάχη επιβίωσης. Από την άλλη, η Αριστερά (Die Linke) φαίνεται να ανακάμπτει και ενδέχεται να ξεπεράσει το 5%, αν και παραμένει πίσω από τους Πράσινους.
Ο 69χρονος επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), Φρίντριχ Μερτς, θεωρείται το φαβορί για τη διαδοχή του Όλαφ Σολτς στην καγκελαρία, με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Ο ίδιος έχει δεσμευτεί να «διορθώσει τα προβλήματα» εντός τεσσάρων ετών – μια τολμηρή υπόσχεση δεδομένων των σοβαρών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η γερμανική οικονομία, όπως οι υποδομές και η ανταγωνιστικότητα.
Αν η CDU επικρατήσει στις εκλογές, ο Μερτς θα πρέπει να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό, πιθανότατα με τους Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς, μετά την κατάρρευση της κυβέρνησής τους στα τέλη του 2024.
Η ενίσχυση του AfD και η στάση του Μερτς
Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αναμένεται να εξελιχθεί στη δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη, ξεπερνώντας το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD). Παρά τη σημαντική εκλογική του άνοδο, ο Μερτς έχει αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με το AfD.
Ωστόσο, έχει δεχθεί σφοδρή κριτική καθώς τον προηγούμενο μήνα βασίστηκε στις ψήφους του AfD στη Βουλή για την προώθηση νομοθεσίας, καταστρατηγώντας το παραδοσιακό «τείχος προστασίας» (Brandmauer) που διαχωρίζει τα μεγάλα κόμματα από την ακροδεξιά.
Το AfD, πέρα από την έντονη αντίθεσή του στη μετανάστευση, υποστηρίζει πολιτικές αποχώρησης από την ΕΕ, κατάργησης των κλιματικών μέτρων και αναθέρμανσης των σχέσεων με τη Ρωσία. Στην προεκλογική περίοδο, αξιοποίησε το ζήτημα της ασφάλειας, ιδίως μετά από πέντε θανατηφόρες επιθέσεις από μετανάστες, εκ των οποίων οι τρεις έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας.
Μετανάστευση και ασφάλεια στο προσκήνιο
Το βράδυ της Παρασκευής, μια επίθεση με μαχαίρι στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο συγκλόνισε τη χώρα. Ο δράστης, συριακής καταγωγής, συνελήφθη, ενώ οι αρχές κάνουν λόγο για αντισημιτικό κίνητρο.
Το AfD εκμεταλλεύτηκε άμεσα το περιστατικό, προβάλλοντας την πολιτική του για «επαναμετανάστευση», που αφορά την απέλαση μεταναστών που έχουν διαπράξει εγκλήματα. Αν και το κόμμα αναφέρεται κυρίως σε εγκληματίες, επικριτές προειδοποιούν ότι η πρόταση ενδέχεται να ερμηνευθεί ως υποστήριξη μαζικών απελάσεων μεταναστών και των απογόνων τους.
Η ενίσχυση της ακροδεξιάς στη Γερμανία δεν περιορίζεται πλέον στα ανατολικά κρατίδια, αλλά έχει επεκταθεί και στη δυτική χώρα, ειδικά σε περιοχές με οικονομικά προβλήματα, όπως η κοιλάδα του Ρουρ. Στο Ντούισμπουργκ, το AfD πέτυχε ποσοστά-ρεκόρ στις Ευρωεκλογές του 2024, ενώ το TikTok έχει εξελιχθεί σε βασικό μέσο προσέλκυσης νεαρών ψηφοφόρων.
Προκλήσεις για τη νέα κυβέρνηση και οι διεθνείς σχέσεις
Η Γερμανία βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο και η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει τόσο εσωτερικές προκλήσεις όσο και ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.
Ως ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, το Βερολίνο αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις λόγω των αλλαγών στην ηγεσία των ΗΠΑ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με τη στήριξη προς τον Ουκρανό ηγέτη Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενώ ο Αντιπρόεδρός του, JD Vance, έχει έρθει σε επαφή με το AfD, γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχία στη γερμανική πολιτική σκηνή.
Παράλληλα, η Γερμανία δέχεται πιέσεις να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες, την ώρα που η οικονομία της αντιμετωπίζει στασιμότητα και η χώρα αναζητά τρόπους να διατηρήσει τη δημοσιονομική της σταθερότητα.
Το διακύβευμα των εκλογών
Η ενίσχυση της ακροδεξιάς, η αποδυνάμωση των παραδοσιακών κομμάτων και η οικονομική στασιμότητα καθιστούν αυτή την εκλογική αναμέτρηση μία από τις πιο κρίσιμες των τελευταίων δεκαετιών.
Η νέα κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει τη δημοσιονομική κρίση, τις κοινωνικές εντάσεις, την αμερικανική πίεση και την ευρωπαϊκή ασφάλεια, σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων.
Ο Νετανιάχου επισήμανε πως οι «ταπεινωτικές τελετές» που χρησιμοποιεί η Χαμάς είναι ο λόγος της αναβολής της αποφυλάκισης 620 Παλαιστίνιων κρατούμενων.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δημιουργεί νέα εμπόδια στην εύθραυστη εκεχειρία, ανακοινώνοντας ότι η χώρα του δεν θα απελευθερώσει άμεσα 620 Παλαιστίνιους κρατούμενους, θέτοντας παράλληλα συγκεκριμένες απαιτήσεις. Ενδεικτικά, δήλωσε ότι το Ισραήλ θα καθυστερήσει τις αποφυλακίσεις μέχρι να εξασφαλιστεί ότι η επόμενη απελευθέρωση θα γίνει χωρίς τις «ταπεινωτικές τελετές» που, σύμφωνα με τον ίδιο, ατιμάζουν τους Ισραηλινούς ομήρους:
«Υπό το φως των επανειλημμένων παραβιάσεων της Χαμάς, ιδίως των ταπεινωτικών τελετών που ατιμάζουν τους ομήρους μας, και της κυνικής χρησιμοποίησης των ομήρων για σκοπούς προπαγάνδας, αποφασίστηκε να καθυστερήσει η απελευθέρωση των τρομοκρατών (σ.σ. των παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης) που προβλεπόταν (χθες Σάββατο) ώσπου να εξασφαλιστεί ότι η απελευθέρωση των επόμενων ομήρων θα γίνει χωρίς ταπεινωτικές τελετές», ανέφερε η ανακοίνωση του γραφείου του.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, κατηγόρησε την ισραηλινή κυβέρνηση για «κατάφωρη παραβίαση» της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, την ώρα που οι οικογένειες στην Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη περίμεναν ανυπόμονα την αποφυλάκιση των συγγενών τους. Ορισμένοι, όπως η Ουμ Ντίγια αλ Αγά, 80 ετών, που περίμενε σε νοσοκομείο στη Χαν Γιούνις της Γάζας, δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι ο γιος της, που είχε φυλακιστεί για 33 χρόνια, θα απελευθερωνόταν.
Το κύμα ψύχους Coral εξακολουθεί να επηρεάζει τη χώρα, διατηρώντας χαμηλές θερμοκρασίες και την Κυριακή, 23 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την ΕΜΥ.
Στην ανατολική και βόρεια Ελλάδα η θερμοκρασία θα παραμείνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ενώ αναμένονται τοπικές χιονοπτώσεις στα ορεινά και ημιορεινά της ανατολικής χώρας, καθώς και πιθανώς σε περιοχές με μικρότερο υψόμετρο.
Στη βόρεια Ελλάδα θα κυμανθεί από -6 έως 5 με 7 βαθμούς Κελσίου, ενώ στα ανατολικά ηπειρωτικά και την Εύβοια από -2 έως 9 με 11 βαθμούς. Στη δυτική χώρα τοπικά η θερμοκρασία θα φτάσει τους 13 βαθμούς Κελσίου. Παγετός θα σημειωθεί σε αρκετές ηπειρωτικές περιοχές, ενώ στα ορεινά ο παγετός θα είναι ισχυρός.
Στο νότιο Ιόνιο και τη δυτική Πελοπόννησο θα επικρατήσουν αυξημένες νεφώσεις, με τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες στα θαλάσσια και παραθαλάσσια τμήματα. Στην υπόλοιπη χώρα οι νεφώσεις θα είναι κατά διαστήματα αυξημένες, με ασθενείς τοπικές βροχές ή χιονόνερο κυρίως στην κεντρική Μακεδονία, την Εύβοια, την ανατολική Πελοπόννησο και την Κρήτη.
Χιόνια θα πέσουν σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι χιονοπτώσεις μπορεί να επεκταθούν και σε περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο στην κεντρική Μακεδονία, την ανατολική Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία και την Εύβοια. Στην Κρήτη, τα χιόνια θα περιοριστούν στις ορεινές και ημιορεινές ζώνες.
Οι άνεμοι στα δυτικά και βόρεια θα πνέουν ανατολικοί-νοτιοανατολικοί με ένταση 3 έως 5 μποφόρ, ενώ στην υπόλοιπη χώρα θα επικρατήσουν βόρειοι-βορειοανατολικοί άνεμοι με ένταση 4 έως 5 μποφόρ και τοπικά στο Αιγαίο έως 6 μποφόρ.
Οι αρχές συνεχίζουν την έρευνα για τις τελευταίες κινήσεις του Βασίλη Καλογήρου, εξετάζοντας οπτικό υλικό από τρεις κάμερες ασφαλείας στον Τύρναβο, κοντά στο σημείο όπου βρέθηκε η σορός του.
Οι αναλυτές των Εγκληματολογικών Εργαστηρίων της Ελληνικής Αστυνομίας στην Πέτρου Ράλλη εξετάζουν καρέ-καρέ τα βίντεο από διαφορετικά σημεία, ενώ παράλληλα αναλύονται τα στίγματα των κεραιών κινητής τηλεφωνίας για να διαπιστωθεί ποιοι βρέθηκαν στην περιοχή τις κρίσιμες ημέρες.
Στο πλαίσιο της έρευνας, οι αρχές εστιάζουν και σε υπαλλήλους της ΔΕΥΑΛ, οι οποίοι εργάζονταν στην περιοχή της Περαχώρας Τυρνάβου, σε απόσταση 200 μέτρων από το σημείο όπου εντοπίστηκε η σορός. Ο αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΛ, Κωνσταντίνος Αργυρόπουλος, δήλωσε στο onlarissa.gr ότι η Ασφάλεια ζήτησε τη λίστα με τα ονόματα των εργαζομένων που βρέθηκαν εκεί από τις 10 Ιανουαρίου έως τις 12 Φεβρουαρίου 2025, η οποία παραδόθηκε εγγράφως το πρωί της Παρασκευής. Οι οκτώ εργαζόμενοι αναμένεται να καταθέσουν στις αρχές για το αν αντιλήφθηκαν κάτι.
Σύμφωνα με τον κ. Αργυρόπουλο, η σορός βρέθηκε ανάμεσα στις γεωτρήσεις Γ4 και Γ5, όπου οι εργαζόμενοι πραγματοποιούσαν καθαρισμό και χλωρίωση. Όπως ανέφερε, «οι δύο δεξαμενές δεν έχουν ευθεία οπτική επαφή με το σημείο, αν και βρίσκονται μόλις 200 μέτρα μακριά». Επισημαίνοντας ότι μετέβη ο ίδιος στο σημείο, πρόσθεσε: «Επειδή πήγα ο ίδιος στο λόφο, να επισημάνω πως παρά την κοντινή απόσταση, το σημείο που βρέθηκε η σορός είναι πολύ πιο ψηλά από τις συγκεκριμένες γεωτρήσεις και ακολουθώντας τον δρόμο με το αυτοκίνητο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να έχει κάποιος οπτική επαφή. Οπότε δεν αντιλήφθηκαν κάτι, προφανώς και σε μένα προσωπικά δεν μου είπε κάτι κανείς από τους οκτώ εργαζόμενους».
Εν τω μεταξύ, νέες πληροφορίες αναδεικνύουν το ενδεχόμενο χρήσης φαρμακευτικής ουσίας. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, σε έγγραφο που εστάλη στις αρμόδιες αρχές της Λάρισας αναφέρεται: «Παρακαλούμε πολύ για την ταχύτερη διεκπεραίωση των τοξικολογικών εξετάσεων των βιολογικών υλικών του Βασίλη Καλογήρου όπως μας αποστείλετε ενδεχόμενη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθούσε».
Ο ιδιωτικός ερευνητής Γιώργος Τσούκαλης, μιλώντας στο Star, απέκλεισε πλήρως το σενάριο της αυτοκτονίας. Όπως δήλωσε, είναι κρίσιμο να περιμένουμε την άρση του απορρήτου των τηλεφωνικών κεραιών, καθώς αυτό θα δείξει ποια άτομα κινήθηκαν στην περιοχή όπου βρέθηκε νεκρός ο Βασίλης Καλογήρου και αν είχαν λόγο να βρίσκονται εκεί το τελευταίο διάστημα.
Επιπλέον, τόνισε τη σημασία δύο ακόμη στοιχείων: το τελικό ιατροδικαστικό πόρισμα και τις καταθέσεις των γονέων και του θείου του Βασίλη Καλογήρου, που αναμένεται να δώσουν νέα δεδομένα στην έρευνα.
«Δεν έχω να φοβηθώ κάτι. Θέλω μόνο να δικαιωθούν τα παιδιά μου», δήλωσε ο πατέρας των διδύμων που χάθηκαν στα Τέμπη.
Ο Νίκος Πλακιάς συγκλόνισε με την τοποθέτησή του κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο (22/2) από το Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Λαμίας, με θέμα το πολύνεκρο δυστύχημα.
Στην ομιλία του, υπογράμμισε: «Θα τους γίνω ένα αγκάθι στα πλευρά. Θα τους γίνω μια καυτή ανάσα στο σβέρκο». Πρόσθεσε με συντριβή: «Έχασα δύο παιδιά, έχασα όλη τη ζωή μου».
Ο πατέρας των διδύμων, που χάθηκαν μαζί με την ξαδέρφη τους σε εκείνο το μοιραίο δρομολόγιο, τόνισε τη σημασία των κοινωνικών κινημάτων στον αγώνα των συγγενών των θυμάτων για δικαίωση και απόδοση ευθυνών.
«Έχω ένα ακόμη παιδί και τη γυναίκα μου, έχω φίλους, έχω όλους εσάς δίπλα μου. Δεν έχω να φοβηθώ κάτι. Θέλω μόνο να δικαιωθούν τα παιδιά μου», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Πλακιάς κατέληξε με έμφαση: «Να είστε σίγουροι ότι τα Τέμπη αργά ή γρήγορα θα αφήσουν το αποτύπωμά τους και σε ποινικό επίπεδο, ακόμη και σε πολιτικούς».
Αναλυτικά οι δηλώσεις του Νίκου Πλακιά
«Μετά από 2 χρόνια είστε ακόμη δίπλα μας. Αν μου το λέγατε πριν από δύο χρόνια, δεν θα το πίστευα ούτε εγώ. Κι όμως μαζί σας κι εμείς όλες οι οικογένειες καταφέραμε το αδιανόητο. Την Παρασκευή 28.2, δύο χρόνια μετά, θα πάρουν όλοι το μήνυμα τι είναι τα Τέμπη. Να το περιφρουρήσουμε, να μην αφήσουμε να πάει χαμένος όλος αυτός ο αγώνας.
Να είστε σίγουροι ότι η αλήθεια και το φως θα λάμψει. Δυο χρόνια μετά, από εκατοντάδες γίναμε χιλιάδες, κι από χιλιάδες εκατομμύρια. Και να θυμάστε πάντα ότι αν κάποτε σε αυτή τη χώρα θέλουμε δικαιοσύνη, αυτό πρέπει να ξεκινήσει από σας. Εμείς τα παιδιά μας τα χάσαμε. Ας γίνει όμως αυτός ο αγώνας ένας αγώνας για ένα καλύτερο αύριο, για τα δικά σας παιδιά. Να υπάρχει ευθύνη σε κάθε ένοχο, όσο ψηλά κι αν βρίσκεται.
Μετά τις 26.1, με τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις σε όλη την Ελλάδα και την πίεση που ασκήσατε, είδατε ότι το τελευταίο διάστημα έγιναν τόσα όσα δεν είχαν γίνει τα προηγούμενα δύο χρόνια. Μας λένε να μην λέμε τις λέξεις “συγκάλυψη”, “έγκλημα”, “δολοφόνοι”. Είμαι ένας πατέρας που έχασα τρία παιδιά, η ανηψιά μου ήταν σαν παιδί μου. Τα τρίδυμα. Πώς πρέπει να αντιδράσει ένας πατέρας; Δεν έχω οργή; Δεν έχω θυμό; Δεν έχω μίσος; Δεν πρέπει να κάνω τα πάντα; Συνέβη το αδιανόητο.
Όταν ξεκινήσαμε τον αγώνα όλοι οι γονείς, με τους τσακωμούς μας, με τις διαφωνίες μας, με τις διαφορετικές απόψεις. Μετά από δύο χρόνια είμαι σίγουρος ότι όλη αυτή η πολυπλοκότητα και η διαφορά χαρακτήρων και η γεωγραφική διασπορά μας οδήγησε στο να έχουμε καλύτερο αποτέλεσμα. Βγήκαν οι εντάσεις, βγήκαν διαφωνίες, προσπαθούσαμε να αποδείξουμε το δίκιο, την αλήθεια πάντα και ίσως όλη αυτή η διαφωνία βοήθησε να φτάσουμε σε καλύτερα συμπεράσματα και να μαζέψουμε περισσότερες αποδείξεις για την υπόθεσή μας.
Γιατί ενοχλεί η λέξη συγκάλυψη; Δεν θα σας πω εγώ για συγκρούσεις, για φωτιές, για φορτία. Αυτά θα τα πουν οι ειδικοί όταν έρθει η ώρα. Θα σας πω μόνο ένα: εγώ τα παιδιά μου τα έχασα όταν τα έβαλα στο τρένο. Γιατί τα έβαλα σε ένα τρένο που δεν πληρούσε κανένα πρωτόκολλο ασφαλείας. Σε ένα κινούμενο φέρετρο. Σε αυτό το κινούμενο φέρετρο που κουνούσε ο Καραμανλής δεκαπέντε μέρες πριν τα χαρτιά και έλεγε ότι είναι το πιο ασφαλές μέσο. Ήταν το πιο θανατηφόρο μέσο. Γιατί δεν μας προστάτευσαν; Βάλαμε τα παιδιά μας μέσα και τα οδηγήσαμε στη σφαγή, στο εκτελεστικό απόσπασμα. Έτσι νιώθω εγώ.
Όλοι γνώριζαν τι γινόταν στα τρένα. Υπομνήματα δεκάδες στα συρτάρια των Υπουργών. Υπουργοί, Υφυπουργοί τα τελευταία δέκα χρόνια αδιάφοροι. Συμβάσεις; Φάγανε εκατομμύρια ευρώ. Δεν μπορούσαν να δώσουν ούτε 80.000 ευρώ για να φτιάξουν τοπική τηλεδιοίκηση; Και δώσαν 800.000 ευρώ ξαφνικά μετά το δυστύχημα για να μπαζώσουν-ξεμπαζώσουν και να πετάξουν τα παιδιά μας 12 χιλιόμετρα μακριά. Πώς να μην έχω οργή; 80.000 και δεν θα ήμουν εδώ, αλλά δώσαν 800.000 ευρώ σε ένα βράδυ μέσα για να συγκαλύψουν στο πολιτικό, στο επικοινωνιακό, στο όποιο επίπεδο. Γιατί λοιπόν τους ενοχλεί η λέξη συγκάλυψη και η λέξη δολοφόνοι;
Είμαστε 55 οικογένειες με τους νομικούς μας σταθερά εκεί. Να είστε σίγουροι ότι τα Τέμπη αργά ή γρήγορα θα αφήσουν το αποτύπωμά τους και σε ποινικό επίπεδο, ακόμη και σε πολιτικούς.
Είμαστε σε επαφή και με δικηγόρους του εξωτερικού, σε περίπτωση που δούμε κάποια κακοδικία ή αν δεν σταματήσει αυτό το αστείο με τα πλημμελήματα. Δεν είναι δυνατόν να είναι πλημμέλημα η βεβήλωση νεκρών, που βρήκα εγώ τα οστά των παιδιών μου 8 μήνες μετά πεταμένα σε ένα χωράφι 12 χλμ πέρα. Αν δεν είναι αυτό κακούργημα, τότε τι είναι;
Αν δούμε ότι δεν αποδοθούν ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα, θα στραφούμε και έξω. Εκεί όμως δεν μπορούμε να δικάσουμε πρόσωπα, εκεί θα δικάσουμε το οικονομικό έγκλημα. Εκεί θα μπορέσουμε να αναδείξουμε τη λέξη δόλος. Άλλη μια λέξη που δεν θέλουν να ακούσουν. Αν δεν ήταν δόλος όλα αυτά που έγιναν πριν και μετά το έγκλημα, τότε τι είναι δόλος; Θα κάνουμε τα πάντα. Πρώτα όμως θα εμπιστευτούμε την ελληνική δικαιοσύνη.
Εγώ προσωπικά δεν θα το αφήσω ποτέ, θα τους γίνω ένα αγκάθι στα πλευρά. Θα τους γίνω μια καυτή ανάσα στο σβέρκο. Έχασα δύο παιδιά, έχασα όλη τη ζωή μου. Δεν έχω πλέον ζωή. Έχω ένα ακόμη παιδί και τη γυναίκα μου, έχω φίλους, έχω όλους εσάς δίπλα μου. Δεν έχω να φοβηθώ κάτι. Θέλω μόνο να δικαιωθούν τα παιδιά μου.
Και τώρα που σας μιλάω, οι τάφοι των κοριτσιών μου είναι ανοιχτοί. Ντρέπομαι να πάω να ανάψω κερί στον τάφο των κοριτσιών μου, γιατί ακόμη αισθάνομαι ότι δεν έχω εκπληρώσει το χρέος μου απέναντι τους. Λυπάμαι, φορτίζομαι, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Οι τάφοι των παιδιών μας και όλων των συγγενών μας δεν έχουν κλείσει. Θα κλείσουν μόνο όταν θα πούμε εμείς, όταν θα πάμε και θα έχουμε την ψυχή μας καθαρή, και θα πούμε ότι κάναμε ό,τι ήταν αδύνατο κι ό,τι ήταν δυνατό κι ότι περνούσε από το χέρι μας για να καταφέρουμε να τιμωρήσουμε τους ενόχους».
Νέα ηχητικά ντοκουμέντα έρχονται στη δημοσιότητα, αποτυπώνοντας τις δραματικές στιγμές που βίωσαν οι επιζώντες και οι συγγενείς τους λίγα λεπτά μετά τη σύγκρουση των τρένων εκείνη τη μοιραία νύχτα.
Στο πιο πρόσφατο ηχητικό που παρουσίασε το MEGA, καταγράφεται η συνομιλία μιας μητέρας με τηλεφωνήτρια της γραμμής έκτακτης ανάγκης (112), όπου η γυναίκα αναφέρει πως έχει σημειωθεί «ένα ατύχημα με το τρένο». Συνεχίζει, εξηγώντας ότι «με πήρε το παιδί μου», το οποίο ταξίδευε με το τρένο, και ζητά να τη συνδέσουν «με ένα τηλέφωνο στη Θεσσαλονίκη, στον ΟΣΕ».
Ταυτόχρονα, η γυναίκα – της οποίας η ένταση στη φωνή είναι εμφανής – αποκαλύπτει τη χαοτική κατάσταση που επικρατεί στην επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές, λέγοντας πως «μου είπαν από την αστυνομία να πάρω το 112, ο ΟΣΕ δεν έχει τηλέφωνο». Έπειτα, ζητά να συνδεθεί με την αστυνομία της Θεσσαλονίκης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ούτε η Αστυνομία στη Θεσσαλονίκη φαίνεται να έχει ενημερωθεί για το δυστύχημα, ζητώντας λεπτομέρειες από τη γυναίκα, η οποία βιώνει έντονη αγωνία. «Δεν μπορώ να καθυστερώ στο τηλέφωνο, θέλω να φύγω», λέει αυθόρμητα.
Την Παρασκευή, ο ANT1 δημοσιοποίησε ένα ακόμα ηχητικό ντοκουμέντο, στο οποίο ένας νεαρός επιβάτης, τραυματισμένος, καλεί τη γραμμή έκτακτης ανάγκης ζητώντας βοήθεια.
Στην ηχογράφηση, ο 19χρονος ακούγεται να λέει: «Εκτροχιάστηκε το τρένο που πήγαινε στη Θεσσαλονίκη… τράκαρε, δεν έχω καταλάβει τι έχει γίνει… έχει πάρει φωτιά… εγώ έχω βγει έξω… όλο το τρένο έχει καταστραφεί, εγώ έχω βγει έξω και έχουν βγει και άλλοι και προσπαθούμε να βγούμε… λίγο μετά τη Λάρισα, έχω χτυπήσει το κεφάλι μου και τρέχει αίμα…».
Και σε αυτή την περίπτωση, είναι ο ίδιος ο νεαρός που ενημερώνει τις αρχές – συγκεκριμένα την Πυροσβεστική – για το δυστύχημα.
Η Hellenic Train αποδίδει την έκρηξη και την πυρκαγιά στα Τέμπη σε… ηλεκτρικά τόξα και βραχυκύκλωμα στον εναέριο ηλεκτροφόρο αγωγό, τα οποία σημειώθηκαν πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Επιπλέον, γίνεται λόγος για πρόσθετα βραχυκυκλώματα των πυκνωτών, που προκάλεσαν ανάφλεξη και έκρηξη του ψυκτικού υγρού, το οποίο στη συνέχεια κάηκε, σύμφωνα με το πόρισμα που η εταιρεία παρέδωσε στις Αρχές.
Το πόρισμα, που παρουσιάζεται σε ρεπορτάζ της Μαρίας Λιλιοπούλου στο ethnos.gr, υπογράφεται από τον Βέλγο εμπειρογνώμονα Yves Carton, ειδικό σε σιδηροδρομικά ατυχήματα, ο οποίος ανέλαβε τη διερεύνηση για λογαριασμό της Hellenic Train.
Σύμφωνα με το πόρισμα, «με εύλογα υψηλή πιθανότητα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η έκρηξη ήταν αποτέλεσμα των ηλεκτρικών τόξων και του βραχυκυκλώματος της αλυσοειδούς γραμμής επαφής που συνέβησαν πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή, με τελικά πρόσθετα βραχυκυκλώματα των πυκνωτών, δημιουργώντας ανάφλεξη και έκρηξη του ψυκτικού υγρού το οποίο στη συνέχεια κάηκε (2,4 τόνοι) μέχρις εξάντλησης».
Το έγγραφο αναφέρει επίσης πως «αρκετές ενδείξεις δείχνουν ότι ο μετασχηματιστής και πιο συγκεκριμένα το ψυκτικό υγρό είναι η κύρια πηγή της έκρηξης και της πυρκαγιάς».
Στην τεχνική έκθεση σημειώνεται ότι το βαγόνι Β2 καταστράφηκε ολοσχερώς λόγω της θέσης του ακριβώς πάνω από τη ζώνη πυρκαγιάς του μετασχηματιστή. Η φωτιά εξαπλώθηκε οριζόντια, επηρεάζοντας ολόκληρο το βαγόνι μέσω των υλικών της κατασκευής του, ενώ τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από εύφλεκτα υγρά που προέρχονταν από μπαταρίες και ψυκτικά μέσα κλιματιστικών.
Η Hellenic Train χαρακτηρίζει την έκρηξη και την πυρκαγιά ως «μια ατυχή σύμπτωση», καθώς θεωρεί ότι το βραχυκύκλωμα της αλυσοειδούς γραμμής επαφής έλαβε χώρα «πάνω ή κοντά στον μετασχηματιστή».
Για το βαγόνι Β3, αναφέρεται πως, αν και βρισκόταν κοντά στην εστία της φωτιάς, εμφάνισε μόνο μερικά σημάδια καύσης, χωρίς ωστόσο να πάρει φωτιά.
Το πόρισμα δεν εξετάζει την πιθανότητα ύπαρξης μη δηλωμένου φορτίου ή επιπρόσθετων εύφλεκτων υλικών, πέραν όσων σχετίζονται με τα εξαρτήματα της αμαξοστοιχίας. Ωστόσο, άλλες έρευνες αναφέρουν τον εντοπισμό ουσιών, όπως το ξυλόλιο. Ένα ανοιχτό ζήτημα παραμένει κατά πόσο ο μηχανισμός που περιγράφεται στο πόρισμα θα μπορούσε να προκαλέσει μια τόσο ισχυρή έκρηξη και φωτιά, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, η έκταση της πυρκαγιάς που καταγράφηκε στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ φτάνει έως και τα 80 μέτρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θεωρία του ηλεκτρικού τόξου έχει απορριφθεί από άλλους ειδικούς.
Συμπεράσματα του πορίσματος
Το πόρισμα της Hellenic Train, που έχει ήδη κατατεθεί στις ανακριτικές αρχές, στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), βασίζεται σε ανάλυση βιντεοληπτικού υλικού από δύο κάμερες, καθώς και στη σύγκριση με φωτογραφίες από τον τόπο του δυστυχήματος. Εκτός από την αναζήτηση της αιτίας της έκρηξης και της πυρκαγιάς, εξετάζει πιθανές τεχνικές βελτιώσεις στον σιδηροδρομικό εξοπλισμό και τις διαδικασίες συντήρησης, που θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο παρόμοιων ατυχημάτων στο μέλλον.
Ωστόσο, το πόρισμα δεν προχωρά σε συμπεράσματα σχετικά με την κίνηση των δύο τρένων στην ίδια γραμμή για αρκετά λεπτά πριν τη σύγκρουση.
Παράγοντες που εξετάστηκαν
Ο Βέλγος εμπειρογνώμονας στηρίζει τα συμπεράσματά του σε μια σειρά από στοιχεία, μεταξύ των οποίων:
Η θέση του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού στα συντρίμμια.
Οι λάμψεις των βραχυκυκλωμάτων του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού, που σημειώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα στο ίδιο σημείο όπου συνέβη η έκρηξη και η φωτιά.
Τα ηλεκτρικά τόξα σε συστήματα υψηλής τάσης, που μπορούν να φτάσουν θερμοκρασίες έως και 5000°C.
Η οπή έκρηξης στο δοχείο του μετασχηματιστή και η αιθάλη που παρατηρήθηκε σε εκείνο το σημείο.
Το ψυκτικό υγρό του μετασχηματιστή, που ήταν η κύρια πηγή καύσης, με σημείο ανάφλεξης 300-400°C.
Η θερμική παραμόρφωση και οι χρωματικές αποχρώσεις του μετασχηματιστή, που δείχνουν πως εκεί ξεκίνησε η φωτιά.
Η διάταξη των συντριμμιών, η οποία υποδεικνύει ότι η κύρια εστία της φωτιάς ήταν το δοχείο του μετασχηματιστή.
Εξετάζεται επίσης ένα δεύτερο ενδεχόμενο για την ανάφλεξη, το οποίο αφορά βραχυκύκλωμα στους πυκνωτές φίλτρου γραμμής και στους πυκνωτές του μετατροπέα έλξης. Το πόρισμα αναφέρει πως «η ενέργεια που αποθηκεύεται σε αυτά τα στοιχεία είναι πιο προσωρινή (δευτερόλεπτα) και όχι του ίδιου μεγέθους με εκείνη του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού, αλλά επαρκής για να δημιουργήσει έκρηξη ή να τροφοδοτήσει την ήδη υπάρχουσα πυρκαγιά».
Τι αναφέρεται για τα ψυκτικά υγρά
Ο πραγματογνώμονας εκτιμά ότι ο μετασχηματιστής και το ψυκτικό υγρό έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκρηξη. Συγκεκριμένα, αναφέρει πως το ψυκτικό υγρό (πολυδιμεθυλική σιλικόνη) μπορεί να αναφλεγεί σε θερμοκρασίες άνω των 300°C, ενώ το ηλεκτρικό τόξο θα μπορούσε να ανεβάσει τη θερμοκρασία πολύ πιο πάνω, οδηγώντας σε ανάφλεξη και έκρηξη.
Το πόρισμα υπογραμμίζει ότι, παρά τη σφοδρότητα της έκρηξης, η πυρκαγιά παρέμεινε εντοπισμένη, με τα συντρίμμια γύρω από τον μετασχηματιστή να μην εμφανίζουν έντονα σημάδια φωτιάς. Η καταστροφή περιορίστηκε κυρίως στα σημεία που βρίσκονταν ακριβώς πάνω από την εστία της πυρκαγιάς.
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε δει σε μια σειρά ή ταινία να ρίχνουν ταρώ για να προβλέψουν το μέλλον κάποιου ήρωα.
Υπάρχουν τραγούδια που αναφέρονται σε χαρτορίχτρες. Η ποπ κουλτούρα φέρεται να έχει αγκαλιάσει τα ταρώ, όμως τι έχει καταλάβει λάθος γι’ αυτά;
Τα ταρώ δεν προβλέπουν μόνο το μέλλον
Είναι χιλιάδες τα παραδείγματα στην ποπ κουλτούρα όπου κάποιος πάει για να του ρίξουν ταρώ και να μάθει τι μέλλει γενέσθαι. Έτσι, οι συμβολισμοί των καρτών προοικονομούν κάτι που θα συμβεί αργότερα στην ιστορία.
Στο 7ο επεισόδιο της μίνι σειράς Agatha All Along του Disney+, η μάγισσα Lilia διαβάζει τις κάρτες ταρώ και μια από αυτές είναι ο Πύργος αντεστραμμένος. Η ίδια την ερμηνεύει ως καταστροφή και πτώση, αλλά και με θαυματουργή μεταμόρφωση. Όντως, o Πύργος στον οποίο βρίσκεται για μια δοκιμασία καταρρέει, μα εκείνη καταφέρνει να σώσει τα υπόλοιπα άτομα που βρίσκονται μαζί της. Η Lillia επιλέγει να μείνει πίσω και να αποδεχθεί τον επικείμενο θάνατό της.
Ωστόσο, είναι λάθος να περιορίσουμε τη χρήση της ταρώ σε προβλέψεις. Η ταρώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμβουλευτικά και θεραπευτικά, να μας δώσει μέσα από τους συμβολισμούς της πολύτιμες πληροφορίες για το ποιοι είμαστε και ποιοι μπορούμε να γίνουμε. Άλλωστε, έχουμε ελεύθερη βούληση και με βάση αυτήν φτιάχνουμε το μέλλον μας.
Οι κάρτες παρερμηνεύονται
Ορισμένες κάρτες είναι παρεξηγημένες από την ποπ κουλτούρα. Το νόημά τους αλλοιώνεται. Μια αρκετά παρερμηνευμένη κάρτα είναι ο Θάνατος. Σε αρκετές περιπτώσεις, παρουσιάζεται ως το τέλος της ύπαρξής μας στον κόσμο. Για παράδειγμα, στο series finale της σειράς “Killing Eve” ερμηνεύεται ως σύμβολο ενός επικείμενου βιολογικού θανάτου. Στην πραγματικότητα, δεν είναι σχεδόν ποτέ έτσι. Ο Θάνατος στην ταρώ συμβολίζει τη μεταμόρφωση που έρχεται, αφού αφήσουμε πίσω μας οριστικά μια κατάσταση ή μια συνήθεια. Πολύ περισσότερο, είναι ένας συμβολικός θάνατος.
Δεν χρησιμοποιούμε την ταρώ για να κατασκοπεύσουμε τρίτα πρόσωπα
Δεν είναι λίγα τα άτομα που έχουν ρωτήσει την ταρώ έστω και μια φορά για το αν ο αγαπημένος/η τους τους απατά. Σε τέτοια άτομα αναφέρεται το τραγούδι «Πήγα σε μάγισσες» της Γλυκερίας. Η τραγουδίστρια δηλώνει στον αγαπημένο της «πήγα σε μάγισσες σε χαρτορίχτρες, να δω πού χάνεσαι όλες τις νύχτες». Έτσι υπονοείται ότι η τράπουλα ταρώ παίζει τον ρόλο του ντετέκτιβ που τον παρακολουθεί και γίνεται μάρτυρας στις απιστίες του. Όπως φαίνεται, η ίδια δεν χρειάζεται άλλα τεκμήρια. Η ταρώ έχει δει πίσω από κλειστές πόρτες για λογαριασμό της.
Σύμφωνα με τη δεοντολογία της ταρώ, κάθε ρίξιμο οφείλει να έχει επίκεντρο εμάς. Ακόμα και αν αυτό αφορά τη σχέση μας με κάποιο άλλο πρόσωπο, ο σκοπός του οφείλει να είναι η αυτοβελτίωση και η θεραπεία μας. Το να θέσουμε ως μοναδικό στόχο την «κατασκοπεία» του αγαπημένου μας, παρεκκλίνει από αυτόν το σκοπό.
Το «Παντού» του Saske εμπεριέχει ένα ακόμα παράδειγμα καψουρεμένης γυναίκας που ρίχνει ταρώ ώστε να μάθει για ποια έχει αισθήματα ο αγαπημένος της. «Ψάχνεις τα αρχικά μου μες στο φλιτζάνι, ρίχνεις χαρτιά για να δεις ποια αγαπώ» τραγουδάει. Εδώ, όμως, υπάρχει ένα twist. Υποπτεύεται ότι η κοπέλα με την οποία είναι ερωτευμένος είναι μάγισσα και του έχει κάνει ξόρκι. Η ικανότητά της να τον παρακολουθεί μέσω της τράπουλας, μοιάζει να συγκαταλέγεται στις μαγικές της δυνάμεις. Αυτήν τη φορά η μάγισσα/χαρτορίχτρα χρησιμοποιεί ό,τι μέσα έχει για να κάνει τον Saske να τον ερωτευτεί.
Η ποπ κουλτούρα έχει πολλές φορές συσχετίσει την ερμηνεύτρια ταρώ με κάποια που κάνει (κυρίως ερωτικά) ξόρκια. Αυτό δεν είναι απαραίτητο. Επειδή ένα άτομο έχει επιλέξει να ερμηνεύει ταρώ, δεν σημαίνει ότι θα κάνει και ξόρκια είτε στον εαυτό του είτε σε κάποιον άλλον. Μπορείς απλά να ρίξεις ταρώ για να έχεις μια εικόνα για το μέλλον σου.
Στίχοι που σιγοτραγουδάμε αλλά που βρίθουν σεξισμού, τον οποίο έχουμε πια εσωτερικεύσει. Το «Μία Ηρώ Μία Μέρα» είναι εδώ για να μας υπενθυμίσει αυτά που μάθαμε λάθος
Οτιδήποτε αφορά στον σεξισμό και την καταπολέμησή του, έχει πάντα τεράστιο ενδιαφέρον. Ο σεξισμός εξάλλου δεν είναι μόνο εμφανής όταν κάποιος υποτιμά μία θηλυκότητα ή της μιλά άσχημα. Είναι καλά κρυμμένος και εσωτερικευμένος από όλ@ μας, σε σημείο που τον αποδεχόμαστε ως κάτι κανονικό, γιατί πολύ απλά εμποτιστήκαμε με αυτόν καθώς μεγαλώναμε. Μπορεί ας πούμε να μας ενοχλεί η trap μουσική, αλλά ανέκαθεν υπήρχαν τραγούδια από κάθε είδος που ενθάρρυναν τη βία κάθε είδους και που κάπως είχαμε κανονικοποιήσει.
Ευτυχώς όμως, υπάρχουν projects όπως το «Μία Ηρώ Μία Μέρα» που είναι εδώ για να μας υπενθυμίσει τις βαθιές ρίζες της πατριαρχίας και του σεξισμού, έτσι όπως έχουν καταγραφεί στη μουσική, τα τελευταία 70 χρόνια. Με αφετηρία το 2018, η πολυπληθής ομάδα (μιλάμε για περισσότερα από 60 άτομα) δημιούργησε τελικά το ομώνυμο ραδιοφωνικό musical, που χρησιμοποιεί στίχους από τραγούδια που όλοι ξέρουμε, σε animated εκδοχή. Ταυτόχρονα, περιοδεύει στην Ελλάδα, έτσι ώστε να το μάθει περισσότερο το κοινό. Εμείς μιλήσαμε μαζί τους για να μάθουμε πώς επικοινωνεί μία ομάδα, διασκορπισμένη σε 10 πόλεις (και 4 χώρες), πώς νιώθουν οι γυναίκες του project και γιατί χρειαζόμαστε Μία Ηρώ περισσότερο από ποτέ.
Πότε και πώς ξεκίνησε το «Μία Ηρώ Μία Μέρα»; Ποια ήταν η αφορμή;
Βιργινία (παραγωγή): Η ιδέα για το musical γεννήθηκε την άνοιξη του 2019. Συζητούσαμε με βάση κάποιες πρόσφατες εμπειρίες μας, γι΄αυτά που υπάρχουν μέσα στους στίχους των τραγουδιών που ακούμε καθημερινά, σε τραγούδια που αγαπάμε ή σε αυτά με τα οποία διασταυρωνόμαστε τυχαία, και το πόσο σπάνια επεξεργαζόμαστε τις πραγματικές τους διαστάσεις.
Μερικές μέρες μετά, είχαμε ήδη ξεκινήσει να καταγράφουμε τραγούδια που ακούγαμε και είχαν σεξιστικό περιεχόμενο, ή στίχους που αναπαρήγαγαν μισογυνισμό και ομοφοβία και κανονικοποιούσαν την έμφυλη βία. Ο δρόμος για να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα ήταν, εν τέλει, αρκετά μακρύς, αλλά τα πρώτα του βήματα έγιναν με αφορμή τις δικές μας εμπειρίες σεξισμού και μέσα από την αγάπη μας για τη μουσική.
Είστε μία πολυπληθής ομάδα. Πώς καταφέρνετε να είναι λειτουργικό αφού ζείτε σε διαφορετικά μέρη;
Χριστιάνα Λαδοπούλου (ερμηνεία): Είμαστε πολλά άτομα και όλα μας συμμετέχουμε χωρίς καμία υλική ανταμοιβή, ανάλογα με το πόσο χρόνο διαθέτουμε. Το ότι ασχοληθήκαμε με το project με μόνο κίνητρο να πούμε αυτή την ιστορία και να φωτίσουμε τα ζητήματα που θέτει Η Ηρώ, έκανε πολύ πιο εύκολη τη συνεννόηση. Συν-εργαστήκαμε για κάτι που μας αφορά πραγματικά, και σε αυτό το πλαίσιο, το ζήτημα της απόστασης δεν δημιούργησε πρόβλημα γιατί όλ@ μας είχαμε τη διάθεση να προσαρμοστούμε στα διαφορετικά προγράμματα και τη διαθεσιμότητα των υπολοίπων.
photo: κολάζ με τα περισσότερα μέλη της ομάδας
Ρωμανός (σενάριο): Δόξα στο internet και στις καλές προθέσεις! Μιλάμε για περισσότερους από 60 ανθρώπους, από περίπου 10 πόλεις και 4 χώρες, με αρκετούς μάλιστα να μην έχουν καταφέρει ακόμα να συναντηθούν από κοντά. Το όλο εγχείρημα δουλευόταν πολύ καιρό, οπότε μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητό πως η λειτουργικότητα επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της υπομονής και της επιμονής όσων συμμετείχαμε σε αυτό.
Δεν έχουμε όλοι μας τις ίδιες απόψεις, τις ίδιες θέσεις ή προβληματισμούς, υπήρχε όμως μια κοινή ανάγκη να εκφραστούμε ενάντια σε μια συγκεκριμένη κοινωνική προβληματική συνθήκη και μια διάθεση να βάλουμε από ένα λιθαράκι για να χτιστεί η «Ηρώ». Και νομίζω πως, κάθε φορά που επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο, είναι μια ακόμα έμπρακτη απόδειξη πως η αλληλεγγύη και η συνεργατικότητα μπορούν πάντα να τα καταφέρνουν, κόντρα σε όποιες αντικειμενικές ή υποκειμενικές δυσκολίες.
Δανάη Σημαντήρη (ερμηνεία): Το «Μια Ηρώ Μια Μέρα» δημιουργήθηκε από έναν εξωπραγματικό αριθμό ανθρώπων. Ομάδες κειμένου, μουσικής, βίντεο, ερμηνευτών και μουσικών, ομάδα promo και παραγωγής, χωρίς να συνυπολογίσει κανείς την ομάδα brainstorming και τους λοιπούς συνεργάτες και συνεργάτιδες.
Γεωργία Τρύφωνα (ερμηνεία): Δεν έχω γνωρίσει όλα τα παιδιά της ομάδας. Η ηχογράφηση έχει γίνει τμηματικά, για παράδειγμα, δεν ηχογραφήσαμε μαζί με τους μουσικούς. Συνεργάστηκα κυρίως με τον Χρήστο που μας καθοδήγησε, και τα κορίτσια με τα οποία είχαμε κοινές σκηνές.
Η ανταμοιβή σας δεν είναι υλική, αλλά κάνετε πάρτι ενίσχυσης και crowdfunding. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε όλοι εμείς;
Βιργινία: Από την αρχή είχαμε στο μυαλό μας πως θέλουμε το «Μία Ηρώ Μία Μέρα» να είναι διαθέσιμο δωρεάν στο κοινό, και μάλιστα με όσο γίνεται πιο προσβάσιμο τρόπο. Όλα τα άτομα που συμμετείχαμε, το κάναμε χωρίς αμοιβή, προσφέροντας τον χρόνο και τις δεξιότητές μας για να φτιάξουμε το musical, το οποίο βλέπουμε σαν μια ευκαιρία για να εξαπλωθεί η συζήτηση αυτή σε όσο πιο πολλά άτομα. Μας έγινε όμως κατανοητό και ότι θα ήταν ένα πρότζεκτ που θα είχε κόστος παραγωγής, ειδικά επειδή μας ενδιέφερε πολύ και η ποιότητα του ήχου.
Τα έξοδα έχουν σε μεγάλο ποσοστό καλυφθεί από εκδηλώσεις οικονομικής ενίσχυσης σε Αθήνα και Βερολίνο, αλλά και μέσα από την καμπάνια crowdfunding μας. Είναι μια ευκαιρία να ευχαριστήσουμε και πάλι όλες κι όλους που μας στήριξαν και μας στηρίζουν σε αυτή τη διαδρομή.
Χρήστος (σύνθεση και παραγωγή): Η παραγωγή κόστισε περίπου 5.000 ευρώ τα οποία περιλαμβάνουν κυρίως τα μεταφορικά και τις ενοικιάσεις στούντιο, εκ των οποίων έχουμε καλύψει τα 4.460. Ευχαριστούμε και τα παιδιά που ήρθαν στις εκδηλώσεις και έβαλαν χρήματα στην καμπάνια μας, όσο και τα παιδιά που μας παραχώρησαν τον χώρο και τον εξοπλισμό τους για τις ηχογραφήσεις.
photo: στιγμιότυπο από το musical σε σχέδιο Φούτζικο
Πείτε μου για το musical και τις τυχόν δυσκολίες που συναντήσατε
Γιάννης Ισαακίδης (μουσική παραγωγή): Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισα σε αυτό το project ήταν η οργάνωση ενός τόσο μεγάλου εγχειρήματος. Ειδικότερα, ο συντονισμός τόσων ανθρώπων, με διαφορετικά προγράμματα και δεξιότητες, απαιτούσε λεπτομερή σχεδιασμό και συνεχή επικοινωνία, και η ομάδα παραγωγής τα πήγε περίφημα σε αυτό. Επιπλέον, η ηχογράφηση σε διαφορετικά περιβάλλοντα, από επαγγελματικά στούντιο μέχρι σπίτια, δημιούργησε τεχνικές δυσκολίες. Η διαφορετική ακουστική κάθε χώρου, σε συνδυασμό με τον εξοπλισμό που χρησιμοποιήθηκε, έκανε την ομογενοποίηση του ήχου κατά το mixing και mastering μια ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία. Επίσης, η αδυναμία μου να είμαι φυσικά παρών σε όλες τις ηχογραφήσεις πρόσθεσε ένα επιπλέον επίπεδο δυσκολίας. Έπρεπε να δίνω εξαιρετικά ακριβείς οδηγίες τηλεφωνικά στους συνεργάτες μου, διασφαλίζοντας ότι παίρνουμε την καλύτερη δυνατή ποιότητα στην ηχογράφηση.
Χριστίνα Ζαφειρίου (βίντεο): Ήταν πράγματι μια πάρα πολύ δημιουργική και ευχάριστη διαδικασία για μένα και άγγιζε θέματα που και, ως γυναίκα αλλά και γενικά ως άνθρωπος, έχω συναντήσει, όπως ολ@ μας θα έλεγα, στη ζωή μου. Δυσκολίες δεν μπορώ να πω ότι αντιμετώπισα, πέραν του χρόνου. Ήταν μια άκρως δημιουργική διαδικασία που με βοήθησε πάρα πολύ στο να εξελιχθώ και να αναπτύξω τον εαυτό μου.
Μιλήσατε με 25 γυναίκες προκειμένου να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες. Πόσο βοηθητικό ήταν;
Χρήστος: Πράγματι, μιλήσαμε με 25 φίλες και γνωστές, γιατί αναγνωρίσαμε από την αρχή την αξία του βιώματος και θέλαμε να συμπεριλάβουμε όσο πιο πολλές οπτικές μπορούσαμε. Η ομάδα των 25, μέσα από συνεντεύξεις, συζητήσεις και ατομικές ή ομαδικές «ασκήσεις» έδωσαν το υλικό για τον σκελετό του σεναρίου και αρκετούς διαλόγους. Δεν θέλουμε να δώσουμε δικά μας λόγια στη δική τους εμπειρία, νομίζουμε όμως πως το τελικό αποτέλεσμα είναι ενδεικτικό της έντασης τους σεξισμού που μας επικοινώνησαν ότι έχουν βιώσει.
Σεξισμός και μουσική. Τελικά έχουν βελτιωθεί τα πράγματα τα τελευταία χρόνια ή είμαστε ακόμα στα ίδια;
Drag Queen Lafert (ερμηνεία): Στα ίδια, μην πω και χειρότερα… Βελτίωση έχουμε δει μόνο στα είδη μουσικής που υπηρετούνται από άτομα που έχουν αποκτήσει ένα επίπεδο χειραφέτησης και κάπως εμπλέκονται με τα φεμινιστικά κινήματα. Το γενικό πλάνο στη μουσική στην Ελλάδα, βλέποντας την τραπ, τα μπουζούκια, το μιντιακό lifestyle, παραμένει αισχρό στην πλειοψηφία του. Και αυτό γιατί οι άνθρωποι αυτής της κουλτούρας, όχι μόνο δεν αντιλαμβάνονται τον σεξισμό ως κακοποιητική έννοια, αλλά τους αρέσει κιόλας. Τον εξελίσσουν.
photo: το πρώτο banner του Μία Ηρώ Μία Μέρα
Γεωργία: Η μουσική είναι καθρέφτης της ζωής. Έχει εξαλειφθεί ο σεξισμός από τη ζωή μας; Ε, τότε δεν έχει λόγο να εξαλειφθεί από τη μουσική. Ας ανοίξουμε απλά το ραδιόφωνο και ας δούμε τι μουσική ακούμε, με τι περιεχόμενο. Το κίνημα του #metoo είναι πολύ πρόσφατο για να φέρει μια τέτοια ριζική αλλαγή στην κουλτούρα. Όπως και στην πολιτική, υπάρχουν και στην τέχνη συντηρητικές δυνάμεις, όσο κι αν κάποια πράγματα «ντύνονται» σαν καινούρια, ενώ μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πολύ «παλιακά».
Σεξισμός παντού. Παρόλο που μιλάμε πιο ανοιχτά, έχουν όντως αλλάξει τα πράγματα;
Drag Queen Lafert: Σίγουρα υπάρχει κόσμος που έχει ευαισθητοποιηθεί ως έναν βαθμό, αλλά η κουλτούρα του εμπορευματοποιημένου lifestyle βασίζεται στον σεξισμό. Και μέσω των social media είναι δύσκολο κάποιο άτομο να ξεφύγει από αυτό. Η προσωπική εξέλιξη πάνω σε συμπεριφορές που αφορούν διπλανούς μας ανθρώπους, χρειάζεται πρώτα να έχει αποφασιστεί από το ίδιο το άτομο. Χρειάζεται διάβασμα, ενημέρωση, κατανόηση, ενσυναίσθηση, χειραφέτηση. Δύσκολες διεργασίες για την εποχή μας. Η στάση και αγώνας μας οφείλουν να συνεχίσουν σε όλα τα επίπεδα. Πάντα θα είμαι αισιόδοξη!
Ζωή (promotion και social media): Η έννοια της αλλαγής είναι σχετική. Αναμφίβολα, έχουν γίνει βήματα προς αυτό που εγώ θεωρώ σωστή κατεύθυνση, και δεν πρέπει να υποτιμούμε τις ελευθερίες που έχουν κερδηθεί μέσα από αγώνες. Ωστόσο, αυτές οι ελευθερίες εξακολουθούν να απειλούνται και να αμφισβητούνται κάθε μα κάθε μέρα.
Αυτό που έχει αλλάξει σημαντικά για μένα, είναι η ορατότητα του σεξισμού. Πλέον, υπάρχει μεγαλύτερη ενημέρωση για το τι σημαίνει, πώς επηρεάζει τις θηλυκότητες, πώς διαμορφώνει τις κοινωνικές σχέσεις και πώς βλάπτει συνολικά την κοινωνία. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι καμπάνιες ευαισθητοποίησης και οι μαρτυρίες θυμάτων έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της συνειδητοποίησης γύρω από το πρόβλημα. Επιπλέον, η νομική και θεσμική αναγνώριση του σεξισμού έχει κάνει κάποια δειλά βήματα – τα οποία δεν είναι σταθερά και ανακαλούνται συνεχώς, αλλά παρατηρούμε πως γίνονται κάποιες ελάχιστες προσπάθειες. Ωστόσο, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι ο σεξισμός έχει εκλείψει ή ότι οι κοινωνικές δομές έχουν μεταμορφωθεί – το αντίθετο ακριβώς. Ο σεξισμός προσαρμόζεται, εκδηλώνεται με νέους τρόπους και συχνά καλύπτεται με πιο έμμεσες μορφές διάκρισης. Η μάχη δεν έχει τελειώσει και δεν ξέρω καν αν θα τελειώσει, αλλά ως θετικό βλέπω πως έχουμε πλέον περισσότερα εργαλεία και μεγαλύτερη επίγνωση για να τη δώσουμε.
Χριστιάνα (ερμηνεία): Τα πράγματα αλλάζουν, αργά. Στον μικρόκοσμό μου, αλλάζουν γρηγορότερα, είμαι τυχερή να συναναστρέφομαι άτομα που με βοηθούν να βελτιώσω τα αντανακλαστικά μου απέναντι στον σεξισμό γύρω μου και άτομα που διατίθενται να ακούσουν και να βελτιώσουν και τα δικά τους. Όμως σε ευρύτερο πλαίσιο, στην Ελλάδα; Επικίνδυνα αργά. Είναι τόσο διάχυτος ο σεξισμός σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας και όσο κάποι@ παλεύουμε να τον καταπολεμήσουμε (όσο και όπως μπορούμε), τόσο ένα ολόκληρο σύστημα δουλεύει για τη διαιώνιση και την ενίσχυσή του. Δεν ξέρω, έτσι νιώθω, μιλώ χωρίς δεδομένα, μόνο με βάση το βίωμά μου.
Πόσο απαραίτητο είναι ένα τέτοιο musical και πώς συμβάλει στην καταπολέμηση του σεξισμού;
Βιργινία (παραγωγή): Καθετί που μας δίνει ευκαιρία να συζητήσουμε και κάνει ορατά πράγματα που πριν ήταν αόρατα, είναι απαραίτητο. Ο σεξισμός είναι κάτι που αναπαράγουμε όλες κι όλοι μαζί, και το musical είναι μια αφορμή για να προσπαθήσουμε να ξεμάθουμε αντανακλαστικά που κουβαλάμε και είναι αποτέλεσμα της παιδαγώγησής μας σε αυτό τον κόσμο.
Ρωμανός: Θα έλεγα πως κάθε πράγμα έχει εν τέλει την αξία και τη σημασία που του δίνεις. Προσωπικά για μένα ήταν απαραίτητο ως διαδικασία κατανόησης των πραγμάτων γύρω μου, του πόσο βαθιά ριζώματα έχει ο κυρίαρχος λόγος στην τέχνη και στην κουλτούρα (ακόμα και σε πλευρές της τέχνης και της κουλτούρας που αγαπώ πολύ), καθώς και στο να μάθω να δουλεύω και να λαμβάνω κοινές ευθύνες με πολλούς και διαφορετικούς από εμένα ανθρώπους.
Πόση κοινωνική σημασία μπορεί να έχει ένα τέτοιο musical; Πάρα πολλή και πάρα πολύ λίγη ταυτόχρονα, ανάλογα από ποια σκοπιά το βλέπεις, ανάλογα και από το πόσος χώρος θα του δοθεί για να ακουστεί. Θα έλεγα πως κάθε προσπάθεια όξυνσης της ανθρώπινης αντίληψης, κατανόησης του κοινωνικού γίγνεσθαι, στηλίτευσης κακώς κειμένων και προβληματικών εγγενών σε μια κοινωνία, έχει πάντα αξία. Είναι, με τον τρόπο της και από το δικό της μετερίζι, μια μικρή συμμετοχή στη συνολική απόπειρα για την αμφισβήτηση ενός αδίστακτου status quo, για την επικράτηση αυτού που θα μπορούσαμε να πούμε κάπως γενικά «κοινωνική δικαιοσύνη».
Ο σεξισμός, άλλωστε, δεν είναι από μόνος του κάποια γενεσιουργή αιτία προβλημάτων. Είναι περισσότερο ένα άσχημο σύμπτωμα. Οι πατριαρχικές αξίες δόμησης της κοινωνίας είναι τόσο παλιές και τόσο βαθιές, που στις περισσότερες των περιπτώσεων η έκφρασή τους (στην τέχνη αλλά και γενικότερα) είναι σχεδόν εντελώς ασυνείδητη και ακούσια, ένας αυτοματισμός. Γι’ αυτό δεν είδα ποτέ τη συμμετοχή μου στο συγκεκριμένο project ως κάποια προσπάθεια «να δοθεί γροθιά στον σεξισμό» ή ως κούνημα δαχτύλου σε όσους στιχουργούς και μουσουργούς έχουν βάλει το χέρι τους στη δημιουργία των αυθεντικών κομματιών (τα προβληματικά στοιχεία των οποίων επιχειρούμε να αναδείξουμε). Και γι’ αυτό επιμένω πως πρώτα και κύρια η «Ηρώ» είναι μια ενδοσκόπηση, ένα κοίταγμα προς τα μέσα, μια αναγνώριση των προβληματικών αυτών στον ίδιο μας τον πυρήνα. Οι αντιλήψεις μας και οι πράξεις μας εξίσου συνθέτουν αυτό που είμαστε. Και δεν μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο, αν αδυνατείς να κατανοήσεις πρώτα και κύρια τι πρέπει να αλλάξεις στον εαυτό σου.
Drag Queen Lafert: Μια συλλογική δουλειά όπως το Μία Ηρώ Μία Μέρα, δίνει τα απαραίτητα ερεθίσματα ώστε κάποιο άτομο να δει όλη την κουλτούρα του σεξισμού μπροστά του, στο πιάτο. Τέτοια εγχειρήματα όχι μόνο βοηθούν, αλλά προσανατολίζουν κιόλας, σε μια κατεύθυνση που επιθυμούμε να φτάσει η συλλογική αντίληψη, πάνω σε ένα τέτοιο ζήτημα.
Δανάη: Είπε πρόσφατα μια φίλη το εξής: «Εγώ θέλω να τραγουδάω τη “Σκλάβα” όπως είναι γιατί εγώ έτσι βιώνω τον έρωτα, έτσι εκφράζομαι. Μπορώ;». Με τρόμαξε αυτό το «Μπορώ;», αυτός ο φόβος που φέρει πια η πολιτική ορθότητα μαζί της. Πιστεύω είναι μεγάλη νίκη της ακροδεξιάς να παρουσιάζεται το wokeness σαν απειλή. Φυσικά μπορεί ο καθένας κι η καθεμία να εκφράζεται όπως θέλει. Φυσικά μπορεί ο καθένας, η καθεμία να βρίσκει διέξοδο στην τέχνη, στις χαρές, στις λύπες, στον έρωτα. Αλίμονο, γι’ αυτό είναι εκεί. Ταυτόχρονα πιστεύω, είναι καιρός να αντιλαμβανόμαστε το τι λέμε, το τι τραγουδάμε και το τι στηρίζουμε.
Θα αλλάξει κάτι αυτό το musical σε όσα έχουν γίνει και σε όσα έρχονται κατά πάνω μας, με την ακροδεξιά να κερδίζει κάθε μέρα περισσότερο χώρο στη διεθνή πολιτική σκηνή; Το πιο πιθανό είναι πως όχι. Σημαίνει αυτό το musical ότι δεν θα ακούσουμε ποτέ ξανά trap ή Καρβέλα ή ό,τι άλλο έχει συμπεριληφθεί; Όχι βέβαια, δεν ήταν άλλωστε αυτός ο στόχος.
Ίσως όμως καταφέρει να ανοίξει μια συζήτηση εντός μιας παρέας σε σχέση με τον σεξισμό και πως τον συναντάμε σε κάθε πτυχή της ζωής μας, όλοι και όλες μας. Κι ίσως αυτή η συζήτηση να μην μείνει εντός της φούσκας των «αριστερών, προοδευτικών», ίσως μπορέσει να επεκταθεί και σε άλλες αντίστοιχες και αναντίστοιχες φούσκες, μιας που η μουσική δεν ανήκει σε πολιτική παράταξη. Αυτή ήταν και είναι η ευχή μου για την «Ηρώ», να ξεκινήσει μια συζήτηση. Ό,τι έρθει μετά απ’ αυτό, καλοδεχούμενο!
Πείτε μας για τις εμφανίσεις σας σε πόλεις. Ποιες είναι συνήθως οι αντιδράσεις του κοινού;
Χρήστος: Η ομάδα μας, με τη βοήθεια φίλων, έχει προγραμματίσει μία σειρά από παρουσιάσεις (προβολή με συζήτηση) σε αρκετές πόλεις ανά την Ελλάδα. Εκτός από την Αθήνα, το φθινόπωρο κάναμε μία βόλτα στη βόρεια Ελλάδα και τις προηγούμενες μέρες είχαμε έξι προβολές στην Κρήτη.
Ζωή: Ως τώρα, οι προβολές μας έχουν συναντήσει εξαιρετικά θετική ανταπόκριση. Αυτό που με χαροποιεί ιδιαίτερα είναι η αλληλεπίδραση με το κοινό, το οποίο προβληματίζεται, θέτει ερωτήσεις και ανοίγει συζητήσεις. Οι απορίες τους αφορούν τόσο το τεχνικό κομμάτι όπως οι επιλογές των τραγουδιών: γιατί επιλέχθηκαν, πώς έγινε η διαλογή, πώς δημιουργήθηκαν οι διάλογοι.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία είναι η συνειδητοποίηση του πόσο βαθιά ριζωμένος είναι ο σεξισμός στη μουσική. Το κοινό αντιλαμβάνεται ότι οι σεξιστικοί στίχοι δεν περιορίζονται σε ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής. Αυτή η διαπίστωση οδηγεί σε ουσιαστικές συζητήσεις για το πώς η μουσική διαμορφώνει κοινωνικές αντιλήψεις και συμβάλλει στην κανονικοποίηση της έμφυλης ανισότητας.
Μάλιστα, έχουμε δεχτεί και προτάσεις να συμμετάσχουμε και σε άλλες δράσεις που σχετίζονται με την καταπολέμηση του σεξισμού. Η προοπτική να ενταχθούμε σε πρωτοβουλίες που προωθούν τη συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίο η μουσική αναπαράγει στερεότυπα και διακρίσεις, είναι φυσικά θετική. Για το «Μια Ηρώ Μια Μέρα», το σημαντικότερο δεν είναι προφανώς το musical και η εσωτερική προσπάθεια, αλλά η αφύπνιση του κοινού και η συμβολή μας σε έναν διάλογο που πρέπει να γίνει πιο δυνατός.
Οι γυναίκες του «Μια Ηρώ Μια Μέρα» φέρουν και τις δικές τους εμπειρίες σεξισμού. Είναι απελευθερωτικό; Σας δυσκολεύει συναισθηματικά;
Γεωργία: Νομίζω είναι ταυτόχρονα απελευθερωτικό και δύσκολο. Απελευθερωτικό στο κομμάτι «επιτέλους δεν χρειάζεται να σιγοτραγουδάω αυτούς τους στίχους και να κάνω οτι διασκεδάζω» το οποίο μπορεί να ήταν και υποσυνείδητο και ήταν από τα πράγματα που αισθάνθηκα όταν διάβασα το κείμενο. Και δύσκολο στο ότι έπρεπε να δεχτώ ότι έχω πει ή κάνει πράγματα που σήμερα τα βλέπω μισογύνικα, κυρίως ως έφηβη και φοιτήτρια, αλλά τότε πίστευα ότι ήταν ο σωστός τρόπος επιβίωσης απέναντι στην ανδρική επιθετικότητα.
photo: Συνδιοργάνωση με τη φεμινιστική συλλογικότητα «Τσούχτρες», για την παρουσίαση του musical στην Καβάλα
Βιργινία: Για εμένα, η συμμετοχή σε κάθε δράση που αφορά στον σεξισμό και τις έμφυλες ανισότητες περιλαμβάνει και τη χαρά και την ανακούφιση επειδή μπορώ να εκφραστώ, να μοιραστώ και να διεκδικήσω, αλλά και τη δυσκολία του να έρχομαι αντιμέτωπη με τις δικές μου εμπειρίες και εκείνες των ανθρώπων γύρω μου.
Υπήρχε μια περίοδος, στα πρώτα χρόνια της προετοιμασίας του musical, όταν γραφόταν το κείμενο, που η συνεχής μου εμπλοκή με ζητήματα έμφυλης βίας με έκανε να δυσκολεύομαι πολύ στο να συμμετέχω στην παραγωγή της «Ηρώς». Εν τέλει, όμως, όλη η διαδικασία έχει για μένα θετικό πρόσημο και μου γεννά ζεστά και ελπιδοφόρα συναισθήματα.
Μαριλένα Γρίσπου (βίντεο): Πιστεύω ότι η αναβίωση ή η συνεχής σκέψη τραυματικών εμπειριών σπάνια είναι απελευθερωτική. Αντίθετα, συνήθως επιβαρύνει συναισθηματικά, καθώς τα συναισθήματα που προκαλεί δεν θυμίζουν απλώς το βίωμα, αλλά σε έναν βαθμό σε κάνουν να το ξαναζείς. Αυτό που μπορεί να είναι πραγματικά απελευθερωτικό είναι η αίσθηση ότι ανήκεις σε έναν κύκλο ανθρώπων με παρόμοιες εμπειρίες, οι οποίοι επέλεξαν να συμμετέχουν στην Ηρώ για παρόμοιους λόγους.
Χριστιάνα: Δεν μπορώ να μιλήσω για όλα τα άτομα που έφεραν δικές τους εμπειρίες. Για μένα ήταν δύσκολο ανά στιγμές. Το περιβάλλον όμως που δημιούργησε και ο Χρήστος αλλά και η Δανάη με τη Γεωργία, που συνεργαστήκαμε πιο intimately, ήταν ασφαλές και πραγματικά υποστηρικτικό.
Υπήρχαν σημεία πολύ δύσκολα στο έργο, κυρίως γιατί το περιεχόμενο κάποιων κομματιών που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ακραίο. Πολλή χυδαιότητα, πολύς μισογυνισμός, βία, έχουν όλα κανονικοποιηθεί. Υπήρχαν στίχοι και σημεία στο έργο τα οποία τραγουδούσαμε ή μας τραγουδούσαν και μετά ένιωθες ότι έπρεπε να ξεπλύνεις το στόμα σου με οινόπνευμα. Έπειτα, η βία την οποία βίωνε ο χαρακτήρας της Ηρούς, που παρουσιαζόταν πάλι κυρίως μέσω τραγουδιού, ήταν και αυτή σοκαριστική. Δύσκολο το να δουλεύω πάνω σε αυτό. Απελευθερωτικό όμως να ακούω το τελικό αποτέλεσμα.
Χριστίνα: Ήταν αρκετά απελευθερωτικό. Ήταν απίστευτη η συνειδητοποίηση ότι ο σεξισμός υπάρχει σε τόσα πολλά κομμάτια που μπορεί να ακούγαμε και ίσως τραγουδούσαμε σε όλη μας τη ζωή. Και ένα σημείο που με δυσκόλεψε πάρα ήταν το σημείο με τα τραπ κομμάτια. Εκεί δυσκολεύτηκα πάρα πολύ και μόνο στο άκουσμα, και δυστυχώς το άκουσα πολλές μα πάρα πολλές φορές γιατί έπρεπε να δουλέψω το βίντεο που αντιστοιχούσε σε αυτήν τη σκηνή.
Κατά πόσο φέρατε τη δική σας εμπειρία από καθημερινό σεξισμό μέσα στο musical;
Δανάη: Αρχικά να πω πως αυτοπροσδιορίζομαι ως non binary άτομο, αλλά θα απαντήσω, αφού έχω κοινωνικοποιηθεί και οι γύρω μου με αντιμετωπίζουν ως γυναίκα. Σίγουρα οι εμπειρίες μου με τον σεξισμό εμπεριέχονται στο πώς φέρομαι, στο πώς είμαι, οπότε αναγκαστικά σε μεγάλο βαθμό και στη δημιουργία της Ηρούς. Το δύσκολο για μένα ήταν να συναντήσω τραγούδια που αγαπώ, όπως «Η σκλάβα» ή το «Από ξένο τόπο» τοποθετημένα σε ένα πλαίσιο, που με ανάγκασε να τα ακούσω σαν να ήταν η πρώτη φορά και να συνειδητοποιήσω ότι δεν τα είχα ακούσει μέχρι εκείνη τη στιγμή πραγματικά.
Δηλαδή να δω τη δική μου άγνοια, να καταλάβω ότι όσα βιβλία φεμινιστικής θεωρίας και να διαβάσω, η πατριαρχία είναι παντού γύρω μου, κρυμμένη στα παιδικά παραμύθια, στο ψευτοδίλημμα «πόρνης ή παρθένας» που συναντάμε παντού στην τέχνη, στον τρόπο που δομώ τις σχέσεις μου ως και στο πώς μιλάω και εκφράζομαι. Ήταν λοιπόν μια ευκαιρία να με μάθω καλύτερα, να συνομιλήσω με ανθρώπους που έχουμε κοινές εμπειρίες. Κάποιες φορές με δυσκολία, άλλες με άνεση.
Πιστεύετε ότι ταυτίζονται μαζί σας οι γυναίκες που έχουν δει διαδικτυακά το musical;
Χριστιάνα: Δεν έχω ιδέα. Εύχομαι τα άτομα που βλέπουν ή ακούν την Ηρώ να νιώθουν ότι, όποια βιώματά τους αναγνωρίζουν στο musical, έχουν εκπροσωπηθεί με την προσοχή και την ευαισθησία που τους αρμόζει.
Γεωργία: Κι εγώ δεν μπορώ να ξέρω αν ταυτίζονται άλλες γυναίκες με τους χαρακτήρες, κυρίως επειδή σε ένα musical, οι χαρακτήρες έχουν πάντα ένα στοιχείο σουρεαλιστικό που προκύπτει από το ίδιο το είδος μουσικής. Ο ρεαλισμός δηλαδή δεν είναι βασικό στοιχείο στο musical.
Δεν νομίζω άλλωστε ότι ο στόχος μας ήταν η ψυχογραφία μιας γυναίκας που βρίσκεται σε κίνδυνο από έναν σύντροφο. Το θέμα όπως εγώ το αντιλήφθηκα ήταν πως η κουλτούρα (η μουσική στην προκειμένη περίπτωση) είναι συνένοχη στη διαιώνιση της κακοποίησης, πως δίνει βήμα στον κακοποιητικό λόγο και τον κανονικοποιεί. Αν θα ήθελα κάτι από το κοινό, υποθετικά μιλώντας, δεν είναι να ταυτιστεί με κάποιον χαρακτήρα αλλά να αναγνωρίσει το φαινομενικά «αθώο» κομμάτι «μέσα του» που συνωμοτεί στη βία «έξω του».
Μαριλένα: Σε κάποια σημεία μπορεί να ταυτίζονται, ενώ σε άλλα όχι τόσο. Πιστεύω, όμως, ότι πολλές γυναίκες, σε μεγάλο βαθμό, έχουν βιώσει παρενόχληση στον δρόμο ή σεξιστικές συμπεριφορές στον εργασιακό τους χώρο. Ίσως, μάλιστα, ένας από τους λόγους που κάποιος επιλέγει να δει το Μία Ηρώ Μία Μέρα είναι η ανάγκη να εκφραστεί μέσα από αυτό.
Ζωή: Εγώ πιστεύω ότι ταυτίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Έχω ακούσει από πολλές θηλυκότητες πως ταυτίζονται βαθιά με όσα παρουσιάζονται στο musical. Οι αντιδράσεις ποικίλλουν – κάποιες συγκινούνται, άλλες νιώθουν θυμό, άλλες πάλι βιώνουν μια αίσθηση επιβεβαίωσης, ότι δηλαδή προφανώς και το έχω ζήσει αυτό.
Σε προβολές, συχνά παρατηρώ στιγμές αλληλοκατανόησης ανάμεσα στο κοινό. Ξέρεις, συνωμοτικά βλέμματα, σαν να αναγνωρίζουν μια κοινή εμπειρία, ένα περιστατικό που τους έχει συμβεί. Αυτή η σιωπηλή επικοινωνία είναι ιδιαίτερα δυνατή – δείχνει πως όσα θίγουμε δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά, αλλά κοινά βιώματα που μοιραζόμαστε, έστω και σιωπηλά, στην καθημερινότητά μας.
Το musical λειτουργεί, λοιπόν, όχι μόνο ως καλλιτεχνική έκφραση, αλλά πρωτίστως ως καθρέφτης της πραγματικότητας πολλών θηλυκοτήτων. Προκαλεί σκέψη, ανασύρει αναμνήσεις, δημιουργεί συζητήσεις και, το πιο σημαντικό, ενδυναμώνει. Το γεγονός ότι αυτές οι εμπειρίες βγαίνουν από το ατομικό επίπεδο και γίνονται συλλογικές είναι, για μένα, ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του έργου.
Βιργινία: Αυτό που βρίσκω ωραίο στο μιούζικαλ είναι πως περιέχει διαφορετικές ηρωίδες και ήρωες με τις οποίες μπορεί να ταυτιστείς, άλλες κι άλλους που θα αντιπαθήσεις, κάποια άτομα που θα σε αφήσουν αδιάφορα. Πιστεύω, λοιπόν, πως ανεξάρτητα από το βαθμό ταύτισης της καθεμίας με εμάς ή με τις ηρωίδες μας, οι περισσότερες θα είχαν κάτι που θα σκέφτηκαν ή θα συζήτησαν, αφού είδαν την «Ηρώ», και αυτό είναι αρκετό.
«Η Μαρία Καρυστιανού προέβη σε μία άκρως δυσφημιστική σε βάρος μου ανάρτηση στην οποία όλως αναληθώς, μου καταλόγιζε σπουδή και σκοπιμότητα στην εκτέλεση της συγκεκριμένης εντολής», αναφέρει μεταξύ άλλων στην επιστολή παραίτησής της.
Οι εξελίξεις στην υπόθεση θανάτου του Βασίλη Καλογήρου είναι ραγδαίες.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το onlarissa.gr, η ιατροδικαστής Ρουμπίνη Λεονταρή υπέβαλε την παραίτησή της από την υπόθεση πριν από λίγη ώρα.
Η παραίτηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου οι αρχές συνεχίζουν να διερευνούν τα αίτια θανάτου του 39χρονου Βασίλη Καλογήρου, γιου εισαγγελέως που είχε ασχοληθεί με την πολύνεκρη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη.
Ο Βασίλης Καλογήρου βρέθηκε νεκρός την περασμένη Δευτέρα, έπειτα από 50 ημέρες αναζήτησης μετά την εξαφάνισή του.
Τι αναφέρει στην επιστολή παραίτησής της
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ διά της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Λάρισας ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟΧΗΣ Της Ρουμπίνης συζ. Γεωργίου Λεονταρή, Ιατροδικαστού Β’ Τάξεως και Προϊσταμένης της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Λάρισας, κατοίκου λόγω υπηρεσίας, επί της οδού Παναγούλη αριθμού 73 Λάρισα. Αξιότιμε κύριε Εισαγγελεύ Με την υπ’ αριθμό 3005/2/2770-ρκγ ́ έγγραφη παραγγελία του Τμήματος Ασφαλείας Λάρισας, δόθηκε εντολή στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Λάρισας για τη διενέργεια Ιατροδικαστικής εξέτασης νεκροψίας-νεκροτομής επί της σορού του Βασιλείου Καλογήρου. Στις 17-02-2025, με τη δημοσιοποίηση της εύρεσης της σορού του Βασιλείου Καλογήρου, έγιναν γνωστά και τα ονοματεπώνυμα των δύο ιατροδικαστών της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Λάρισας, που συμμετείχαμε στην αυτοψία και αναλάβαμε εν συνεχεία και την διενέργεια της νεκροψίας-νεκροτομής της συγκεκριμένης σορού. Την επόμενη ημέρα αργά το μεσημέρι μετά την ολοκλήρωση της νεκροψίας – νεκροτομής, ενημερώθηκα ότι: α) στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης με τον τίτλο « X. com» (όπως μετονομάστηκε το twitter) η Μαρία Καρυστιανού, μητέρα ενός εκ των θυμάτων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, προέβη σε μία άκρως δυσφημιστική σε βάρος μου ανάρτηση στην οποία όλως αναληθώς, μου καταλόγιζε σπουδή και σκοπιμότητα στην εκτέλεση της συγκεκριμένης εντολής, πλημμελή εκ προθέσεως εκτέλεση των νεκροψιών – νεκροτομών των θυμάτων του δυστυχήματος, που επέφερε δήθεν την απόκρυψη χημικών ουσιών, απέδωσε σε εμένα εκφορά φράσεων που ουδέποτε διατύπωσα, και ισχυρίστηκε ότι, δήθεν, όλα εντάσσονται σε ένα καλά οργανωμένο σχέδιο. β) όλα σχεδόν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ενημερωτικά μέσα του ηλεκτρονικού τύπου αλλά και τηλεοπτικές εκπομπές, κατακλύσθηκαν από υβριστικές αναφορές σε βάρος μου, δυσμενή, συκοφαντικά και αναληθή σχόλια σχετικά με την επιστημονική μου επάρκεια και γνώση της ιατροδικαστικής επιστήμης, την αντικειμενικότητά μου, την αμεροληψία μου, την ηθική μου υπόσταση ακόμη και για τον απολύτως σύννομο βίο μου, μεταδίδοντας επίσης σαν είδηση, κατασκευασμένες πληροφορίες για την υπηρεσιακή μου πορεία αλλά και για κάθε έκφανση του ιδιωτικού και κοινωνικού μου βίου που πάντα χαρακτηρίζεται από ακεραιότητα και ανεξαρτησία. Στη μακρά διάρκεια της σταδιοδρομίας μου έχω αντιμετωπίσει χιλιάδες ιατροδικαστικά περιστατικά, πολλές φορές ανάμεσα σε αντιτιθέμενα συμφέροντα, απόψεις και αντιδικίες. Πάντοτε οι επιστημονικές μου θέσεις δικαιώθηκαν. Ορισμένες φορές οι δυσαρεστημένοι, για να με εκδικηθούν, ή οι έχοντες συγκεκριμένα συμφέροντα, για να κάμψουν το φρόνημά μου, με απείλησαν, με κατηγόρησαν και με καταδίωξαν με θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους, εντός και εκτός των δικαστηρίων, χρησιμοποιώντας και ΜΜΕ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης προς βλάβη εμού και προς επηρεασμό της εκάστοτε δικαστικής κρίσης. Σε όλες όμως ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, η αθώωση μου είναι αμετάκλητη. Την υπηρεσιακή ως εκ της καθ’ ύλην, κατά τόπον και κατά λειτουργία εμπλοκή μου στην υπόθεση του Βασίλειου Καλογήρου επιχειρούν ήδη να σπιλώσουν, με ψεύδη, υποψίες και συνομωσιολογικά σενάρια, με στόχο να προκαταλάβουν την κοινή γνώμη και να απαξιώσουν τελικά το πόρισμα της ιατροδικαστικής έρευνας με αυθαίρετα συμπεράσματα. Ούτε ως άτομο ούτε ως υπάλληλος του Υπουργείου Δικαιοσύνης, διαθέτω μηχανισμούς άμυνας και απάντησης στις διασπειρόμενες και εκτοξευόμενες εναντίον μου χυδαιότητες και ψεύδη. Η φωνή μου στον δημόσιο χώρο, για να υπερασπισθώ την Ιατροδικαστική Υπηρεσία Λάρισας και το πρόσωπό μου, είναι ασθενής. Για λόγους δεοντολογίας και με δεδομένο ότι επλήγη βάναυσα έως σημείου κατακρεούργησης η προσωπικότητά μου, η επιστημονική μου και υπηρεσιακή μου τιμή και υπόληψη και θεωρώντας ότι υπό τις προεκτεθείσες συνθήκες, έχω υπηρεσιακό καθήκον να περιφρουρήσω το κύρος της Υπηρεσίας, της οποίας έχω την τιμή να προΐσταμαι, και την προσωπική, επιστημονική και υπηρεσιακή μου αξιοπρέπεια, Αιτούμαι Να αποδεχτείτε την παρούσα δήλωση αποχής μου από κάθε περαιτέρω ενέργεια όπως και από την αξιολόγηση ευρημάτων, εργαστηριακών αποτελεσμάτων, σύνταξης της ιατροδικαστικής έκθεσης νεκροψίας νεκροτομής, του Βασιλείου Καλογήρου, καθώς ως είναι αυτονοήτως εύληπτο, υπό τις ανωτέρω συνθήκες δεν μου επιτρέπεται να ενεργήσω ελεύθερα κατά επιστήμη και συνείδηση, ενώ στο όποιο πόρισμα μου είναι απολύτως βέβαιο ότι θα αποδοθούν, δήθεν, εσκεμμένες προθέσεις και θα δοθούν ερμηνείες που σε καμία περίπτωση δεν σχετίζονται με επιστημονική κρίση. Λάρισα, 21-02-2025 Με τιμή PhD ΡΟΥΜΠΙΝΗ ΛΕΟΝΤΑΡΗ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΗΣ Β ΤΑΞΕΩΣ Κοιν. Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης νομίμως εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό Δικαιοσύνης κύριο Γιώργο Φλωρίδη.
Οι αρχές συνεχίζουν να ερευνούν τα ακριβή αίτια θανάτου του Βασίλη Καλογήρου, με το ενδεχόμενο της ανθρωποκτονίας να παραμένει ανοιχτό.
Υπενθυμίζεται ότι η νεκροψία-νεκροτομή δεν κατέληξε σε σαφές συμπέρασμα, αφήνοντας όλα τα πιθανά σενάρια ανοιχτά.
Τα επόμενα αποτελέσματα των ιστολογικών και τοξικολογικών εξετάσεων αναμένεται να ρίξουν περισσότερο φως στην υπόθεση.
Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, δεν εντοπίστηκεξένο DNA στα νύχια του, γεγονός που θα μπορούσε να υποδηλώνει πάλη με άλλο άτομο.
Γαλεντέρης: «Η αυτοκτονία είναι το λιγότερο πιθανό σενάριο»
Ο ιατροδικαστής Δημήτρης Γαλεντέρης ανέφερε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να οδηγούν τις αρχές στην υπόθεση της αυτοκτονίας, υπογραμμίζοντας πως το σενάριο της ανθρωποκτονίας εξακολουθεί να εξετάζεται σοβαρά.
Όπως τόνισε, «η αυτοκτονία είναι το λιγότερο πιθανό σενάριο».
Παράλληλα, εξήγησε ότι θα χρειαστεί περίπου ενάμιση μήνας για να υπάρξει σαφής εικόνα σχετικά με τα αίτια θανάτου.
«Το υοειδές οστό για να κοπεί και να εξεταστεί από μικροσκόπιο πρέπει να περάσει από μία χημική επεξεργασία για να αφαλατωθεί. Χρειάζεται μέρες, τουλάχιστον έναν μήνα αυτή η διαδικασία για να γίνει αυτό. τα εργαστήρια λοιπόν είναι υποχρεωμένα να περιμένουν. Το λιγότερο 40 μέρες θα χρειαστούν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Δημογλίδου: «Δεν αποκλείεται η εγκληματική ενέργεια»
Η εκπρόσωπος Τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας, Κωνσταντία Δημογλίδου, σημείωσε ότι, μέχρι στιγμής, δεν έχουν βρεθεί στοιχεία που να υποδεικνύουν εγκληματική ενέργεια στο σημείο όπου εντοπίστηκε η σορός του Βασίλη Καλογήρου, αν και αυτό το ενδεχόμενο δεν αποκλείεται.
Σύμφωνα με την ίδια, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η σορός μεταφέρθηκε από άλλο άτομο, λόγω της δυσπρόσιτης περιοχής. Η Αστυνομία συνεχίζει την έρευνα, αναζητώντας βιντεοληπτικό υλικό από κοντινές περιοχές.
Από την ερχόμενη Δευτέρα, αναμένεται η κατάθεση της μητέρας, του πατέρα και του θείου του Βασίλη Καλογήρου, έπειτα από σχετικό αίτημα της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, καθώς έχουν αφήσει αιχμές περί δολοφονίας.
