Τα βιβλία έχουν την δύναμη να μας ταξιδεύουν σε διαφορετικά μέρη κι εποχές.
Συχνά, επιλέγουμε βιβλία που μας μιλούν για το παρελθόν, ώστε να γνωρίσουμε καλύτερα την ιστορία της κοινωνίας και του πολιτισμού μας. Άλλοτε, πάλι, επιλέγουμε βιβλία που φαίνεται να έχουν προβλέψει – με τρομακτική θα έλεγε κανείς ακρίβεια – το μέλλον, ώστε να ξέρουμε τι μας περιμένει.
Πώς έγινε αυτό; Όσο κι αν δυσκολευόμαστε να το πιστέψουμε, οι συγγραφείς δεν είναι μέντιουμ, αλλά ανήσυχα πνεύματα που δεν επαναπαύονται. Στην ανάγκη τους να εξηγήσουν γεγονότα και καταστάσεις της εποχής τους, η σκέψη τους ακολουθεί την φυσική ροή των πραγμάτων έτσι όπως αυτοί τη φαντάζονται, με αποτέλεσμα να τυχαίνει πολλές φορές να προφητεύουν» το μέλλον.
Όπως και να χει, παρακάτω θα βρεις 3 βιβλία που σχεδόν προέβλεψαν το μέλλον και που είμαι σίγουρη ότι θα βρεις ενδιαφέροντα:
1. 1984
Γράφτηκε από τον Τζόρτζ Όργουελ το 1948 και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ου αιώνα. Το δυστοπικό αυτό μυθιστόρημα προφήτευσε με τεράστια ακρίβεια πολλές πτυχές του μέλλοντος που βασίζονται στον έλεγχο και την επιρροή που ασκεί η τεχνολογία στην κοινωνία.
Σίγουρα έχετε ακούσει τον όρο «Μεγάλος Αδερφός» να χρησιμοποιείται ως τίτλος τηλεοπτικού ριάλιτι. Αυτό που πιθανόν να μην έχετε ακούσει, όμως, είναι ότι η ιδέα προέκυψε από το «1984» του Τζόρτζ Όργουελ, ο οποίος χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο για να περιγράψει την κατάχρηση της κυβερνητικής εξουσίας μέσω παρακολούθησης των πολιτών από μεγάλες οθόνες. Με τη χρήση τεράστιων «τηλεοθονών» ο «Μεγάλος Αδερφός» είχε την ικανότητα να παρακολουθεί την ιδιωτικη ζωή των ανθρώπων και να τους αναγνωρίζει με βάση τις εκφράσεις του προσώπου τους. Κάτι σαν τα σημερινά social media θα έλεγε κανείς…
Άραγε, κινδυνεύουμε να γίνουμε οι αυτοματοποιημένοι πολίτες του «1984» ή όλο αυτο αποτελεί απλώς μια σύμπτωση;
2. Φαρενάιτ 451
Το «Φαρενάιτ 451» είναι άλλο ένα δυστοπικό μυθιστόρημα, γραμμένο από τον συγγραφέα Ρέι Μπράντμπερι, που μας μιλά για την λογοκρισία και τους ανθρώπους που την αψηφούν. Γραμμένο πριν από 60 περίπου χρόνια, πούλησε περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλον τον κόσμο και αποτέλεσε ένα από τα πιο διορατικά βιβλία, που θίγει την υποδούλωση του δυτικού κόσμου στα media, τα ναρκωτικά και τον κομφορμισμό.
“Το σύστημα ήταν απλό. Όλοι το καταλάβαιναν. Τα βιβλία έπρεπε να καούν, μαζί με τα σπίτια όπου ήταν κρυμμένα”.
Η ιστορία τοποθετείται σε μια δυστοπική εποχή στο μέλλον όπου τα βιβλία απαγορεύονται. Ομάδες πυρονόμων εισβάλλουν στα σπίτια και καίνε βιβλία με σκοπό να αποτρέψουν την αμφισβήτηση και τον προβληματισμό των πολιτών. Ο τίτλος του βιβλίου, «Φαρενάιτ 451», αναφέρεται στη θερμοκρασία αυτανάφλεξης του χαρτιού.
Τι σχέση έχουν, όμως, όλα αυτά με το σήμερα;
Στο βιβλίο του, ο Ρέι Μπράντμπερι μας μιλά για μια κοινωνία που απαξιεί το βιβλίο, την κοινωνικοποίηση κι άλλες αξίες και προτιμά τα μέσα ψυχαγωγίας. Μάλιστα, όταν το βιβλίο κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία το 1953, η τηλεόραση ήταν ήδη ένα διαδεδομένο μέσο ψυχαγωγίας με πολλούς να ισχυρίζονται ότι ο συγγραφέας προέβλεψε το μέλλον.
Σε συνέντευξή του, όμως, ο Ρέι Μπράντμπερι, δηλώνει:
«Ο κόσμος μου ζητά να προβλέψω το μέλλον, όταν το μόνο που θέλω είναι να το αποτρέψω»
3. Η μηχανή σταματά
Αυτό ίσως είναι το πιο προφητικό και επίκαιρο βιβλίο απ’ όλα μιας που θα έλεγε κανείς ότι περιγράφει την πανδημία! Γραμμένο από τον συγγραφέα Έντουαρντ Μόργκαν Φορστερ το 1909, μας μιλά για μια «τοξική» κοινωνία που αδυνατεί να συντηρήσει την ανθρώπινη ζωή και ο μόνος τρόπος επικοινωνίας είναι οι τεχνολογικές πολυτέλειες που προσφέρονται. Μάλιστα, ο συγγραφέας αναφέρει ότι η χρήση αυτών γίνεται με τέτοιο τρόπο, που οι άνθρωποι χάνουν κάθε ενδιαφέρον να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να βγουν στον έξω κόσμο. Σας θυμίζει κάτι;
Εσείς πιστεύετε ότι υπάρχουν πράγματι βιβλία που προέβλεψαν το μέλλον;
Βρείτε τον μαγικό κόσμο των βιβλίων της Μαρία Μπρέντα (aka i mikri vivliofagos) στο Instagram και στο YouTube της.