Ας ταξιδέψουμε στην ιστορία της μεγάλης γιορτής του κινηματογράφου.
Ήταν το Σεπτέμβριο του 1960, όταν έγινε εμφανές ένα θεμελιώδες κύμα αλλαγής στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, με προτροπή της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας. Φυσικά, το βεληνεκές της τότε διοργάνωσης που έκανε δειλά-δειλά τα πρώτα της βήματα στη Θεσσαλονίκη δεν προμήνυε σε καμία περίπτωση τις λαμπερές κινηματογραφικές βραδιές που θα ακολουθούσαν τα επόμενα χρόνια.
Ποιος είναι ο σκοπός του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης;
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διοργανώνεται κάθε Νοέμβριο, από το 1960 στην όμορφη συμπρωτεύουσα από τον ομώνυμο πολιτιστικό οργανισμό υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού. Εκτός από το ότι αποτελεί ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα φεστιβάλ κινηματογράφου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, διαθέτει και διαγωνιστικό χαρακτήρα, ενώ παράλληλα περιλαμβάνει αφιερώματα σε κορυφαίους σκηνοθέτες ή/και παράλληλες εκδηλώσεις, όπως: Εκθέσεις, συναυλίες ή εργαστήρια.
Επίσης, δίνει έμφαση στον ανεξάρτητο κινηματογράφο και τους ανερχόμενους δημιουργούς από ολόκληρο τον κόσμο. Ως κόμβος συνάντησης ανθρώπων της κινηματογραφικής τέχνης, είναι ζωτικής σημασίας για σκηνοθέτες όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από τις γειτονικές χώρες. Ενδεικτικά, οι θεατές-επισκέπτες του φεστιβάλ ξεπερνούν τους 80.000 κάθε χρόνο, με σπουδαία ελληνικά και διεθνή ονόματα του χώρου να παρευρίσκονται ως τιμώμενα πρόσωπα.
Από την αρχή της δημιουργίας του, πραγματοποιείται στον ιστορικό κινηματογράφο «Ολύμπιον» της Πλατείας Αριστοτέλους και, από το 1999, στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, σε τέσσερις αίθουσες που προήλθαν από την ανακατασκευή των παλαιών αποθηκών του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης. Βέβαια, η Αποθήκη Γ’ στο Λιμάνι είναι η κεντρική του φεστιβάλ, ενώ εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο ανήκει στον ίδιο οργανισμό με το φεστιβάλ.
Η απαρχή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Η πρώτη Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου, όπως ονομαζόταν τότε, πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το Σεπτέμβριο το ’60, συγχρόνως με τον εορτασμό των 25 χρόνων της Διεθνούς Έκθεσης και με πρωτοβουλία του Παύλου Ζάννα. Μιας και την εποχή εκείνη ο κινηματογράφος ανήκε στο Υπουργείο Βιομηχανίας – και όχι στο Υπουργείο Πολιτισμού, όπως σήμερα – τα εγκαίνια έγιναν από τον τότε Υπουργό Βιομηχανίας, Νικόλαο Μάρτη.
Το πρώτο φεστιβάλ προκάλεσε ρίγη συγκίνησης τόσο στους διοργανωτές, όσο και στους ανθρώπους της τέχνης από τη Βόρεια Ελλάδα. Όπως ήταν λογικό, επικρατούσε αναβρασμός μεταξύ των κατοίκων της Θεσσαλονίκης εν όψει των δρώμενων και ανυπομονούσαν να συναντήσουν από κοντά τους μεγάλους κινηματογραφικούς αστέρες εκείνης της εποχής.
Τα ευτράπελα στην ιστορία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Το κωμικό της υπόθεσης ήταν το γεγονός πως, την πρώτη μέρα του φεστιβάλ, ελάχιστοι επέλεξαν να παρευρεθούν. Εντούτοις, στη συνέχεια πλήθος κόσμου παραληρούσε για ένα «χρυσό» εισιτήριο που θα του επέτρεπε να δει από κοντά τους μεγάλους πρωταγωνιστές του κινηματογράφου.
Τα πρώτα πέντε χρόνια, το φεστιβάλ εξακολουθούσε να διατηρεί την ονομασία: «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου», ενώ οι ταινίες που προβάλλονταν έφεραν την υπογραφή κορυφαίων σκηνοθετών υψηλής τέχνης, όπως ο Νίκος Κούνδουρος ή του εμπορικού κινηματογράφου, όπως ο Φιλοποίμην Φίνος.
Ακριβώς επειδή ο ανταγωνισμός ήταν τεράστιος, η σειρά προβολής των ταινιών αποτελούσε έναυσμα για να προκύψουν παράπονα και ενοχλήσεις από την πλευρά δημιουργών και συντελεστών, αφού ορισμένοι θεωρούσαν πως έτσι μερικές ταινίες αποκτούν την εύνοια της κριτικής επιτροπής. Προκειμένου, λοιπόν, να αποφευχθούν τέτοιου είδους περιστατικά, αποφασίστηκε από την τρίτη χρονιά του φεστιβάλ πως η σειρά προβολής των ταινιών θα καθοριζόταν κατόπιν κληρώσεως.
Όμως, τα ευτράπελα είχαν μόλις ξεκινήσει!
Ο Φίνος δεν άφησε την Αλίκη να πάει στο Φεστιβάλ Καννών
Ο ρόλος στην ταινία «Μανταλένα» χάρισε στην Αλίκη Βουγιουκλάκη την υποψηφιότητα της Καλύτερης Ηθοποιού στο Φεστιβάλ Καννών. Μάλιστα, ήταν συνυποψήφια με την Κλαούντια Καρντινάλε.
Ωστόσο, ο Φίνος δεν της επέτρεψε να πάει.
«Γιατί δε με άφησε ο Φίνος; Γιατί θα μ’ έχανε. Γιατί δεν έφυγα απ’ το Φίνο; Γιατί είχα πάντα father complex». Δηλαδή, μου έλειπε ο πατέρας. Κι εκείνος μου είχε δείξει τέτοια στοργή, ήμουνα σίγουρη, λοιπόν, ότι κοντά στο Φίνο έχω μια προστασία. Γι’ αυτό δεν έγινα διεθνής», είχε δηλώσει σχετικά σε συνέντευξή της αργότερα η Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Μια κυρία με μπικίνι για το Χατζηχρήστο
Την ημέρα προβολής της ταινίας «Της κακομοίρας», με πρωταγωνιστή τον Κώστα Χατζηχρήστο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έφτασε στη ρεσεψιόν του «Ολύμπιον» μια τεράστια τούρτα. Τότε, όλοι έτρεξαν να δουν περί τίνος πρόκειται, ενώ κάλεσαν και τον Κώστα Χατζηχρήστο στη ρεσεψιόν, διότι ήταν ο παραλήπτης του ογκώδους αυτού δώρου.
Αφότου μεταφέρθηκε και ο γνωστός ηθοποιός στη ρεσεψιόν, διαπιστώθηκε ότι η τούρτα στάλθηκε από τον Ελληνοαμερικανό παραγωγό ταινιών, Τζέιμς Πάρις.Όμως, η έκπληξη δεν τελείωσε εκεί. Όταν ο Κώστας Χατζηχρήστος άνοιξε το καπάκι, ξεπρόβαλε μια πανέμορφη κοπέλα με ένα προκλητικότατο μπικίνι.
Η ηθοποιός Ελένη Ανουσάκη συνελήφθη, επειδή… φορούσε βαθύ ντεκολτέ
Στην κινηματογραφική διοργάνωση του 1964, η Ελένη Ανουσάκη εμφανίστηκε με ένα άκρως εντυπωσιακό φόρεμα, το οποίο χαρακτηρίστηκε υπερβολικά προκλητικό για τα ήθη της εποχής. Μάλιστα, ήταν τόσο ακραία η ενδυμασία της για τα ασφυκτικά καλούπια του ‘60, ώστε συνελήφθη (!) από τις αστυνομικές αρχές για προσβολή της δημοσίας αιδούς.
Πηγή: Μηχανή του χρόνου
Αλίκη, Αλίκη, είσαι εδώ;
Ως «περιφρονητική» χαρακτήρισε ο Τύπος τη στάση της Αλίκης Βουγιουκλάκη, όταν αποδέχτηκε μεν την πρόταση από τη διοργάνωση του φεστιβάλ για να πάρει μέρος στην κριτική επιτροπή, το 1965, αλλά τελικά δεν συμμετείχε.
Οι παραγωγοί Φιλοποίμην Φίνος και Κλέαρχος Κονιτσιώτης απείλησαν να αποσύρουν τις ταινίες τους γιατί… διαφωνούσαν με τον τρόπο προβολής τους
Ειδικότερα, εκείνη την εποχή, ο Φίνος είχε δηλώσει στον Τύπο: «Λυπούμαι διά την πιθανώς προκαλούμενην ανωμαλίαν, αλλά ως αντιλαμβάνεσθε, η επαγγελματική μου ζημία αναιρεί την διαθεσίν μου όπως βοηθήσω την υμετέραν εκδήλωσιν».
Από πλευράς του, ο κ. Κονιτσιώτης υποστήριξε πως, όχι μόνο δε θα αποσύρει, τελικά, την ταινία του, αλλά θα προβληθεί ακόμη μια δική του. Και τελικά, η επιτροπή στο φεστιβάλ του 1965, αρνήθηκε να δώσει Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας.
Ο Τζέιμς Πάρις κατέβασε τανκς στη Θεσσαλονίκη, για να προωθήσει την ταινία του
Το 1966, συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης – και με τη βούλα πια – ο Τζέιμς Πάρις με την ταινία «Ξεχασμένοι Ήρωες». Η εν λόγω ταινία περιστρεφόταν γύρω από την ιστορία ενός αξιωματικού του ελληνικού στρατού, ο οποίος έφτασε στην, υπό γερμανική τότε κατοχή, Μυτιλήνη, με σκοπό να συμβάλλει σε μια αντάρτικη αποστολή.
Πηγή: Μηχανή του χρόνου
Και ο Τζέιμς Πάρις, ως μεγαλοπαραγωγός και διαφημιστής των ταινιών του, ήξερε καλύτερα από τον καθένα πώς να δημιουργήσει σκηνικά για να προσελκύσει τον Τύπο. Έτσι, λοιπόν, έφερε μια σειρά από τανκς στη Θεσσαλονίκη, ενώ επιβράβευσε κάθε στρατιώτη που μετείχε στο… θορυβώδες αυτό εγχείρημα, με ένα κοστούμι. Και σαν να μην έφτανε αυτό, μοίρασε 1.500 πακέτα τσιγάρα στο κοινό που παρακολουθούσε την ταινία για να κερδίσει τη συμπάθειά του.