Για ποιον λόγο πρώτα επιβλήθηκαν οι δασμοί και στη συνέχεια «πάγωσαν» για όλους εκτός από την Κίνα, τι αποτελέσματα θα φέρουν οι τελευταίες εξελίξεις και ποια θα είναι η επόμενη ημέρα;
Οι δασμοί που επέβαλε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump έχουν ήδη τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, επηρεάζοντας τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις και τη θέση των ΗΠΑ και της Κίνας στο τομέα της βιομηχανίας.
Τα πρώτα αντίμετρα από την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ήδη γεγονός και η βουτιά στα διεθνή χρηματιστήρια κάτι παραπάνω από αναμενόμενη. Μέχρι που εν μία νυκτί, ο Donald Trump επέλεξε να κάνει μία στροφή 180 μοιρών. Oυσιαστικά, προχώρησε σε άρση των δασμών και πάγωμά τους για 90 μέρες, με εξαίρεση την Κίνα.
Παρακάτω θα δούμε τι συμβαίνει με τους δασμούς, πώς αυτοί επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία και τελικά ποιος είναι ο λόγος που επιβλήθηκαν από τον Donald Trump, ως μία προσπάθεια των ΗΠΑ να μειώσουν τα ελλείμματά τους και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους.
Τι είναι οι δασμοί;
Ουσιαστικά, πρόκειται για φόρους οι οποίοι επιβάλλονται από ένα κράτος για προϊόντα που εισάγονται από κάποιο ξένο κράτος.
Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι δασμοί αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό επί της αξίας ενός συγκεκριμένου προϊόντος. Αν δηλαδή ένα κινητό κοστίζει 1000 ευρώ, ένας δασμός της τάξης του 20% είναι επιπλέον χρέωση 200 ευρώ.
Το κόστος αυτό το πληρώνουν οι εταιρείες που κάνουν τις εξαγωγές προς το κράτος στο οποίο εξάγουν. Συνήθως όμως μετακυλίουν το επιπλέον κόστος στον πελάτη, αυξάνοντας έτσι την τιμή του προϊόντος.
Γιατί χρησιμοποιεί το χαρτί των δασμών ο Trump;
Δεν μας είναι καθόλου άγνωστη η πεποίθηση του Trump πως οι ΗΠΑ θα έπρεπε να επιβάλλουν υψηλούς δασμούς προς τις περισσότερες χώρες με τις οποίες έχουν εμπορικές σχέσεις.
Ο απώτερος σκοπός δεν είναι φυσικά τα επιπλέον χρήματα που θα εξοικονομήσουν οι ΗΠΑ από τους δασμούς, αλλά ο εξαναγκασμός των Αμερικανών πολιτών να αγοράζουν περισσότερα αμερικανικά προϊόντα.
Μέσω αυτού, ο Trump πιστεύει πως θα αναβαθμιστεί η αμερικανική βαριά βιομηχανία, η οποία τις τελευταίες δεκαετίες έχει ρημάξει, οδηγώντας μεγάλα στρώματα της εργατικής τάξης στη φτώχεια.
Ταυτόχρονα, προσπαθεί να βελτιώσει το εμπορικό ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών, φέρνοντας περισσότερα λεφτά στην αμερικανική αγορά.
Είναι απλά ένας «τρελός» που επιβάλλει δασμούς;
Όχι. Η επιλογή του Trump είναι τελείως ακραία και σίγουρα ενέχει πολύ μεγάλο ρίσκο. Σε αντίθεση όμως με μία σειρά άλλων πολιτικών που εφαρμόζει στη δεύτερη και τελείως «έξαλλη» θητεία του, εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Ο Trump, συνεπής στη στάση του και στο εκλογικό κοινό που τον ψηφίζει, ουσιαστικά επιχειρεί να κάνει πιο ανταγωνιστικά τα αμερικανικά προϊόντα, τα οποία έχουν συντριβεί στη μάχη με άλλα κράτη που παράγουν, χρησιμοποιώντας φτηνά εργατικά χέρια.
Με άλλα λόγια, ένα προϊόν που εισάγεται πλέον από την Κίνα θα είναι πολύ πιο ακριβό και επομένως τα αμερικανικά προϊόντα θα γίνονται πιο θελκτικά για τον Αμερικανό καταναλωτή, η βιομηχανία θα ανθίσει και η ανεργία θα μειωθεί.
Όλο αυτό το πλάνο, βέβαια, μοιάζει με ένα μέτρο έκτακτης ανάγκης. Μπορεί να γίνεται στο όνομα μίας Αμερικής που πρέπει να γίνει πάλι μεγάλη, αλλά μάλλον καταδεικνύει την πολύ δύσκολη κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει η αμερικανική οικονομία.
Τι σημαίνει αυτό;
Το ζήτημα είναι πολύ κρίσιμο. Φαίνεται ότι ο Trump άνοιξε έναν πόλεμο απέναντι στον τρόπο που λειτουργεί εδώ και δεκαετίες η παγκοσμιοποιημένη οικονομία και το εμπόριο. Η αγωνία των αγορών με την πτώση των χρηματιστηρίων ήταν τελείως ενδεικτική.
Ακόμα πιο ενδεικτική είναι η σχεδόν ταυτόχρονη επάνοδος των χρηματιστηρίων, η οποία συνδέθηκε με την αναγγελία της άρσης των μέτρων του Trump, η οποία οδήγησε πολλούς να μιλούν ακόμα και για στημένο σενάριο.
Μετά τα νέα γεγονότα, λοιπόν, μας μένει ένα πολύ σοβαρό επεισόδιο ανάμεσα στα δύο ισχυρότερα κράτη του πλανήτη. Τα αντίμετρα της Κίνας είναι επίσης πολύ σκληρά και πολύ πιθανό να επηρεάσουν και τις αμερικανικές εξαγωγές.
Το Πεκίνο απαντάει στον «πόλεμο» Trump με αύξηση των δασμών από το 84% στο 125%, καθώς οι ΗΠΑ αύξησαν περαιτέρω τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα στο 125% με 145%.
Ποιο θα είναι το άμεσο αποτέλεσμα;
Φεύγοντας λίγο από το κομμάτι των αγορών και των χρηματιστηρίων, είναι σχεδόν δεδομένο ότι ένα νέο κύμα ακρίβειας πρόκειται να εμφανιστεί στον πλανήτη, αυξάνοντας τις τιμές των προϊόντων και μειώνοντας την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Αυτό δεν θα συμβαίνει μόνο στα προϊόντα εισαγωγής. Εξάλλου πολλά από όσα παράγονται στις ΗΠΑ χρειάζονται πρώτες ύλες που είναι εισαγόμενες.
Φαίνεται πάντως πως κάποιες εταιρείες θα μετακυλήσουν το κόστος των δασμών στους καταναλωτές ενώ άλλες, συμπεριλαμβανομένου και του γίγαντα “Walmart”, θα προσπαθήσουν να πιέσουν τους προμηθευτές τους για ακόμα μεγαλύτερες εκπτώσεις, που θα πιέσουν προς τα κάτω τις τιμές.
Ο,τι και αν συμβεί πάντως είναι δεδομένο ότι η επιλογή Trump και η γενικότερη στάση του είναι ακραία και θα αλλάξει τον τρόπο που ξέραμε μέχρι τώρα ότι κινείται η οικονομία, η βιομηχανία και το εμπόριο.