Μαίνεται το πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας.
Το τελευταίο διάστημα, η Γερμανία αντιμετωπίζει έναν έντονο πολιτικό αναβρασμό, με αρκετούς να κάνουν λόγο για τη σοβαρότερη πολιτική κρίση του πρόσφατου παρελθόντος. Στον πυρήνα αυτών των εντάσεων, βρίσκεται η σύγκρουση εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Η απομάκρυνση του υπουργού Οικονομικών και επικεφαλής του FDP (Συντηρητικοί), Christian Lindner, από το κυβερνητικό σχήμα υπό την ηγεσία του καγκελάριου, Olaf Scholz, αποτέλεσε την κορύφωση των υφιστάμενων αντιπαραθέσεων. Οι διαφωνίες επικεντρώθηκαν κυρίως γύρω από τη δημοσιονομική πολιτική και την κατεύθυνση της οικονομικής στρατηγικής της χώρας.
Η απομάκρυνση του Lindner προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις, με αρκετούς υπουργούς του FDP να αποχωρούν οικειοθελώς. Ενδεικτική είναι η δήλωση του καγκελάριου Scholz, ο οποίος δήλωσε: «Πολύ συχνά, ο υπουργός Οικονομικών εμπόδιζε νομοσχέδια με τρόπο που δεν εξυπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον. Δεν μπορώ να επιτρέψω να συνεχιστεί αυτή η παρεμπόδιση, ειδικά σε εποχές που η χώρα μας χρειάζεται ενότητα». Από την πλευρά του, ο Lindner εξέφρασε την απογοήτευσή του, υποστηρίζοντας πως η παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων ήταν ζήτημα αρχής για εκείνον.
Οι εντάσεις διατρανώθηκαν με τη στάση του FDP απέναντι στις προτάσεις του SPD και των Πράσινων για αυξημένες κοινωνικές δαπάνες και στήριξη της βιομηχανίας. Η διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού, εξαιτίας αυτών των διαφωνιών, πυροδότησε το αίτημα για πρόωρες εκλογές, οι οποίες αναμένεται να διεξαχθούν τον Φεβρουάριο του 2025.
Olaf Scholz, Bernadett Szabó/Reuters
Οι δημοσιονομικές διαφορές και οι στρατηγικές επενδύσεις
Η κύρια αιτία της πολιτικής κρίσης πηγάζει από αξιοσημείωτες διαφορές στη δημοσιονομική στρατηγική. Ο Lindner τάχθηκε υπέρ της μείωσης των δαπανών και της μείωσης των φόρων, θεωρώντας αυτές τις κινήσεις αναγκαίες για την οικονομική ανάκαμψη της Γερμανίας. Αντίθετα, οι άλλοι δύο κυβερνητικοί εταίροι –SPD και οι Πράσινοι– προτίμησαν αυξημένες κοινωνικές δαπάνες και χρηματοδότηση για την ενίσχυση της βιομηχανίας. Η επιμονή του FDP για αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία αποτέλεσε σημείο τριβής με το SPD και τους Πράσινους να επισημαίνουν την ανάγκη ευελιξίας στην οικονομική πολιτική, ειδικά σε συνάρτηση με την αρωγή στην Ουκρανία και την ενίσχυση της γερμανικής οικονομίας.
Η πολιτική αστάθεια και οι πρόωρες εκλογές
Η πολιτική αβεβαιότητα οδήγησε στην ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών, τον Φεβρουάριο του 2025, ενώ ο Scholz αναμένεται να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Bundestag, στις 16 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις των ινστιτούτων Infratest dimap και την Forsa, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, με μια υπεροχή έναντι των άλλων κομμάτων. Σε περίπτωση που οι Χριστιανοδημοκράτες καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, αναμένονται αυστηρότερες πολιτικές σε θέματα μετανάστευσης και ενίσχυση της στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
(Από αριστερά) Christian Lindner (FDP), Robert Habeck (Πράσινοι) και Olaf Scholz, Fabrizio Bensch/Reuters
Οι συνέπειες για την Ελλάδα και την Ευρώπη
Η πολιτική κρίση στη Γερμανία ενδέχεται να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην Ελλάδα και την ΕΕ. Η Γερμανία, ως γνωστόν, είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας, επομένως οποιαδήποτε πολιτική αβεβαιότητα ενδέχεται να επηρεάσει τις ελληνικές εξαγωγές, τον τουρισμό και γενικότερα την οικονομία της χώρας. Οι πιο αυστηρές πολιτικές που ίσως υιοθετήσουν οι Χριστιανοδημοκράτες όσον αφορά στη διαχείριση του μεταναστευτικού, επίσης, θα μπορούσαν να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στην Ελλάδα, η οποία αποτελεί κόμβο μεταναστευτικών ροών.
Επιπλέον, η Γερμανία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διακυβέρνηση της ευρωζώνης. Οπότε, η εγχώρια πολιτική αστάθεια μπορεί να καθυστερήσει ή να ανατρέψει σημαντικές αποφάσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία, όπως οι στρατηγικές λιτότητας ή οι στρατηγικές χρηματοδότησης για την ανάπτυξη κρατών-μελών της ΕΕ.
Αρκετοί πολιτικοί αναλυτές υπογραμμίζουν πως η πολιτική κρίση στη Γερμανία ενδέχεται να λειτουργήσει καταλυτικά στην ατζέντα με θέματα υψίστης σημασίας για ολόκληρη την ΕΕ. Παράλληλα, τονίζεται πως, λόγω των συνεχών διακυμάνσεων, η Γερμανία επιδίδεται σε σκληρές προκλήσεις στην προσπάθειά της να διατηρήσει την πολιτική σταθερότητα. Τέλος, η άνοδος της ακροδεξιάς (AfD) εγείρει λόγους ανησυχίας, καθώς η απογοήτευση των πολιτών απέναντι στο υπάρχον πολιτικό σύστημα ενδέχεται να ενισχύσει τα λαϊκιστικά κόμματα, γεγονός που θα μπορούσε να διαμορφώσει ανάλογα τη γενικότερη πολιτική εικόνα της Γερμανίας και της ΕΕ.