Το να επενδύσουμε τα χρήματά μας είναι σήμερα πιο εύκολο από ποτέ, όμως υπάρχουν και ρίσκα. Τελικά πόσο αξίζει και τι χρειάζεται κάποιος για να έχει κέρδος;
Πολύ συχνά γίνονται viral ιστορίες απλών καθημερινών ανθρώπων που έγιναν πλούσιοι μέσα από μία επένδυση ή ιστορίες μεγάλων επενδυτών που κατάφεραν να θεωρούνται πρότυπα. Αυτές οι περιπτώσεις διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό από τον τζόγο, ο οποίος έχει ως αποκλειστικό παράγοντα την τύχη.
Η έλξη που ασκούν οι ιστορίες αυτές οφείλεται στο γεγονός πως η έννοια της επένδυσης ενέχει το στοιχείο του ελέγχου μίας κατάστασης και δίνει την ψευδαίσθηση πως με αρκετή μελέτη και συντονισμένες κινήσεις πάντα θα υπάρχει κέρδος, σε αντίθεση με τα τυχερά παιχνίδια.
Φυσικά, σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από διακινδυνεύσεις και ταχύτατες μεταβολές, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Επενδύστε μέσα σε δευτερόλεπτα
Πλέον ο καθένας έχει πρόσβαση σε πλήθος επενδυτικών προϊόντων μέσα από το διαδίκτυο ανά πάσα στιγμή.
Από το laptop ή το smartphone μας μπορούμε να αποκτήσουμε ολόκληρες μετοχές ή ποσοστά τους από τις κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες, να αγοράσουμε κρυπτονομίσματα, πολύτιμα μέταλλα, ακίνητα, τις προβλέψεις για τις κινήσεις των τιμών κάποιων αγαθών (futures), NFTs και πολλά άλλα.
Ακόμα και ο πιο αρχάριος χρήστης μίας εφαρμογής, αν έχει θέληση, μπορεί να τοποθετήσει ένα κεφάλαιο κάπου και απλά να περιμένει. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει πως όλα τα επενδυτικά προϊόντα είναι ποιοτικά ή εξασφαλίζουν πως θα βρίσκονται στην κατοχή μας για χρόνια, καθώς υπάρχουν και πολλές απάτες.
Ο ρόλος της εκπαίδευσης
Πολλοί άνθρωποι επενδύουν τα χρήματά τους ύστερα από την ανάδειξη μίας ιστορίας στα ΜΜΕ, άλλοι αναζητούν μία ευκαιρία σαν να παίζουν ένα τυχερό παιχνίδι και άλλοι προσπαθούν να εκπαιδευτούν ώστε να μειώσουν το ρίσκο και να αυξήσουν τις πιθανότητες κέρδους.
Το βασικό ζήτημα είναι πως στους περισσότερους φιλόδοξους επενδυτές δεν λείπει πάντα το κεφάλαιο, αλλά οι βασικές γνώσεις οι οποίες και θα τους προστατέψουν.
Η εκπαίδευση ως διαδικασία είναι κάτι πολύ παραπάνω από την απλή κατοχή γνώσης. Αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο θα έρθει κάποιος σε επαφή με το αντικείμενο, τους στόχους του και τις αξίες τις οποίες θα καλλιεργήσει και με τις οποίες θα επιλέξει αν θα προβεί ή όχι σε μία επένδυση, αλλά και τον τύπο της. Οι επενδυτές οφείλουν να γνωρίζουν πως τοποθετούν τα χρήματά μας σε έναν σκοπό και εδώ παίζει ρόλο η ηθική.
Hustler κουλτούρα και επενδύσεις
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως η εκπαίδευση γύρω από τις επενδύσεις ποτέ δεν έρχεται χωρίς κόστος και αποτελεί αντίστοιχα μία ιδιαίτερα επικερδή βιομηχανία.
Οι περισσότεροι –ειδικά οι νέοι– δεν ενδιαφέρονται να μάθουν οικονομική θεωρία και να κατανοήσουν το πώς λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα ή τα αποκεντρωμένα οικοσυστήματα, αλλά προσβλέπουν στις ευκαιριακές γνώσεις που μοιράζουν οι διάφοροι «guru» στα social media και σε κλειστές ομάδες σε πλατφόρμες, όπως το Discord και το Telegram, στις οποίες η πρόσβαση γίνεται φυσικά έναντι αμοιβής.
Αυτοί οι «σοφοί» επενδυτές πολλές φορές αυτοπροβάλλονται ως μεγιστάνες στα social media.
Πρόκειται για άτομα τα οποία επιδεικνύουν έναν πολυτελή και γεμάτο απολαύσεις τρόπο ζωής. Στην πραγματικότητα, μέσα από τη σκηνοθεσία της ζωής τους διαφημίζουν courses και υπηρεσίες coaching, όχι πάντα μόνο για τις επενδύσεις και το trading, αλλά και για γυμναστική, φλερτ και αυτοπεποίθηση.
Το περιεχόμενο που παράγουν στοχεύει αποκλειστικά στο να είναι τραυματικό και να προκαλεί φθόνο. Αναφέρονται στο κοινό τους με υποτιμητικούς όρους όπως πλέμπα, φτωχοί και αποτυχημένοι. Καταγγέλλουν οποιαδήποτε μορφή εξαρτημένης εργασίας, θεωρώντας τη μορφή σύγχρονης σκλαβιάς και μετριότητα. Παροτρύνουν σε ανεύθυνη υπερκατανάλωση χωρίς να υπολογίζουν το όποιο περιβαλλοντικό κόστος και τη βιωσιμότητα. Προάγουν την τοξική αρρενωπότητα και αντικειμενοποιούν τις γυναίκες. Υπενθυμίζουν συνεχόμενα πως ο κόσμος τους ανήκει, δεν οφείλουν σε κανέναν εξηγήσεις και αυτό μπορεί να το πετύχει ο καθένας, αρκεί να πληρώσει και να πάρει μαθήματα.
Βέβαια, δεν είναι τυχαίο πως αυτές οι περσόνες έχουν εμπλοκές με τον νόμο. Ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες κυριαρχούν αυτές για trafficking, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και οικονομικές απάτες έναντι των πελατών τους.
Το παραπάνω μπορούμε να το περιγράψουμε ως «hustler κουλτούρα» και είναι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους σε ό,τι έχει να κάνει με τις επενδύσεις.
Τελικά να αποταμιεύσω αντί να επενδύσω;
Πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση του πλούτου μας.
Με την αποταμίευση συσσωρεύουμε τα χρήματά μας, με σκοπό να μπορούμε να τα δαπανήσουμε όταν θελήσουμε. Η αποταμίευση είναι η καλύτερη και ασφαλέστερη πρακτική, αν έχουμε στόχο να κάνουμε μία σημαντική αγορά όπως ένα αυτοκίνητο ή ένα ακίνητο.
Φυσικά, αυτό προϋποθέτει οι συνθήκες να το επιτρέπουν. Ένα μεγάλο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού, σύμφωνα με τις στατιστικές, αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις καθημερινές του ανάγκες και αυτό δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως μιζεραμπιλισμός, αλλά ως ένα δεδομένο της κοινωνικής πραγματικότητας, πάνω στην οποία βασίζονται οι hustlers για να βρουν θύματα.
Από την άλλη πλευρά, η επένδυση ενέχει πάντα ρίσκο. Στοχεύει στην αύξηση του κεφαλαίου μέσα στον χρόνο. Προτιμάται διότι στην ουσία προστατεύει ένα μεγάλο αδρανές κεφάλαιο από τη σταδιακή υποτίμηση λόγω του πληθωρισμού.
Προϋποθέσεις όμως για να επενδύσει κάποιος αποτελούν να κατέχει τις κατάλληλες γνώσεις, να ενημερώνεται τακτικά για τις γεωπολιτικές, τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις από έγκυρες πηγές και να έχει την «πολυτέλεια» αυτό το ποσό να μην το χρειαστεί άμεσα.