Η γυναικοκτονία είναι έγκλημα, ασχέτως που δεν το αναγνωρίζει ακόμη η ελληνική νομοθεσία.
Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι έπρεπε να φτάσει 2022, για να κάνουμε λόγο ανοιχτά για τον όρο γυναικοκτονια, το #MeToo, την κουλτούρα του βιασμού και κάθε είδους βίας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αμέτρητα χρόνια τώρα. Η έμφυλη βία υπήρχε ανέκαθεν. Ήταν τόσο κανονικοποιημενη και νομιμοποιημένη, όμως, που σχεδόν θεωρούνταν φυσικό επακόλουθο κάποιων πραγμάτων και γι’ αυτο περνούσε απαρατήρητη.
Δυστυχώς, όσα χρόνια μπροστά κι αν πιστεύουμε πως προχωρά η κοινωνία, οι νόρμες της πατριαρχίας καλά κρατούν. Η πατριαρχία, που επιτρέπει σε κάποιον να ρίξει χαστούκι στη γυναίκα του και το ανδρικό του φύλο να του δίνει άσυλο.
Η Κύπρος, όμως, δίνει ένα παράδειγμα, για αλλαγή.
Τι πραγματικά σημαίνει γυναικοκτονία;
Η γυναικοκτονία είναι ανθρωποκτονία διαποτισμένη με μισογυνισμό, όπου λόγω πατριαρχικών αρχών η γυναίκα δεν έχει ίση αξία ή λόγο με τον άνδρα. Σε περίπτωση που διαφωνήσει/αντιδράσει με τον προκαθορισμένο ρόλο που καλείται να έχει, μπορεί να χάσει ακόμη και τη ζωή της. Οι εξουσιαστικές αντιλήψεις κάποιων ανδρών, η ιδέα δηλαδή ότι το σώμα των γυναικών τους ανήκει και η αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος, είναι η βασικότερη αιτία των γυναικοκτονιών.
Τι έγινε στην Κύπρο;
Την Πέμπτη 7/7, το Κοινοβούλιο ενέκρινε νόμο που καθιστά τη γυναικοκτονία ιδιόρρυθμο έγκλημα, το οποίο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως και ισόβια κάθειρξη. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε με 38 ψήφους υπέρ και 4 κατά. Μιλώντας από το βήμα της Βουλής, η κ. Δημητρίου, η οποία κατέθεσε τη νομοθεσία, είπε ότι 9 δολοφονίες γυναικών σημειώθηκαν το 2019, πέντε το 2020 και μία μέχρι στιγμής φέτος.
“Κάθε αριθμός αντιστοιχεί σε μια γυναίκα”. “Όλες έχασαν τη ζωή τους επειδή ήταν γυναίκες, από άνδρες που εμπιστεύονταν ή που ασκούσαν εξουσία πάνω τους.” είπε. Από την πλευρά της, η βουλευτής του ΔΗΣΥ (Κόμμα Δημοκρατικού Συναγερμού) Ρίτα Σούπερμαν, δήλωσε ότι το κίνητρο θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κατά την επιβολή της ποινής για ένα έγκλημα.
Σύμφωνα με το νέο νόμο, κατά τον υπολογισμό και την επιβολή ποινής για το αδίκημα της γυναικοκτονίας, το δικαστήριο θα λαμβάνει υπόψη ως επιβαρυντικό παράγοντα ότι ο θάνατος επήλθε ως αποτέλεσμα βίας από σεξουαλικό σύντροφο, βασανιστηρίων ή μισογυνιστικής βίας, ενδοοικογενειακής βίας ή βίας με βάση την τιμή.
Στους επιβαρυντικούς παράγοντες θα περιλαμβάνονται επίσης οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ο θάνατος επήλθε ως αποτέλεσμα βίας με κίνητρο τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και/ή την ταυτότητα φύλου, καθώς και η διάπραξη του αδικήματος του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, η βία με σκοπό ή στο πλαίσιο σεξουαλικής εκμετάλλευσης και/ή εμπορίας ανθρώπων και/ή διακίνησης ναρκωτικών και/ή οργανωμένου εγκλήματος.
Τι σημαίνει αυτό για την Κύπρο και τι συμβαίνει στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη;
Η Κύπρος κάνει ένα βήμα μπροστά. Εφαρμόζει κανόνες, αλλά δίνει και ένα παράδειγμα και όπως όλοι γνωρίζουμε, οι κοινωνίες αλλάζουν με τα παραδείγματα. Η Κύπρος παύοντας να εθελοτυφλεί, δίνει ορατότητα στα εγκλήματα λόγω φύλου και εναντιώνεται στον σεξισμό, την έμφυλη βία αλλά και την πηγή τους: τη πατριαρχία.
Προσπαθεί να βάλει ένα τέλος σε ένα φαινόμενο το οποίο ενώ έχει την ίδια ηλικία με την πατριαρχία, συζητιέται μόνο τα τελευταία χρόνια. Στην Κύπρο μέσα στο 2020 δολοφονήθηκαν 4 γυναίκες λόγω του φύλου τους.
Στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη το φαινόμενο αυτό είναι ακόμη πιο έντονο. Μόνο στο 2020 διαπράχθηκαν συνολικά 400 γυναικοκτονίες στη Πολωνία, 117 στη Γερμανία 102 στην Ιταλία. Η Ελλάδα και το νομοθετικό της σύστημα επιλέγει, προς το παρόν, να κλείνει – για ακόμα μια φορά – τα μάτια. Αγνοεί, το πιο σημαντικό στοιχείο μιας ανθρωποκτονίας: Το κίνητρο. Ήρθε η στιγμή να ποινικοποιηθεί σε αυτά τα συγκεκριμένα εγκλήματα εκτός της πράξης, και το κίνητρο.
Γιατί τα εγκλήματα που διαπράττονται λόγω σεξισμού, ρατσισμού, ομοφοβίας, είναι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και των δικαιωμάτων. Οφείλουμε να κάνουμε λόγο για αυτά τα εγκλήματα. Οφείλουμε να τα λέμε με το όνομα τους. Πείτε την με το όνομά της. Γυναικοκτονία.
Σας θυμόμαστε…
-Φαίη Μπλάχα (γιατί δεν του συγχώρεσε ποτέ τον παράλληλο δεσμό με την αδελφή της)
-Ανθή Λινάρδου (γιατί “του έβρισε τη μάνα”)
-Αδαμαντία Αντύπα (γιατί διασκέδασε σε μια ταβέρνα)
–Ελένη Τοπαλουδη (γιατί τους είπε όχι)
-Σούζαν Ίτον (γιατί ήθελε να κάνει σεξ)
-Σβετλάνα-Φωτεινή (γιατί βρήκε άλλον σύντροφό)
-Κατερίνα Μελάκη (γιατί “τη ζήλευε παθολογικά”)
-Μόνικα Κωνσταντινίδου (γιατί δεν μπορούσε να δεχτεί τον χωρισμό τους)
-Ελένη Μπόνια (γιατί ήταν έγκλημα “πάθους” και “τον τύφλωσε ο θυμός”)
-Ερατώ (γιατί ήθελε να κάνει μια νέα αρχή)
-Κωνσταντίνα Τσάπα (γιατί έφυγε)
-Καρολάιν Κρουτς (γιατί ήθελε να χωρίσει)
-Λέλα Μαυρομάτη (γιατί τον χώρισε)
-Ζωή Δαλακλίδου (γιατί “του άρεσε σαν κοπέλα”)
-Βάια Γκάνια (γιατί τη ζήλευε)
-Παναγιώτα Μαζαράκη (γιατί “έθιξε τον ανδρισμό του”)
-Χρυσοβαλάντω Πολύζου (γιατί “ήταν μια κακιά στιγμή” και νόμισε πως ανταλλάσσει μηνύματα με άλλον άντρα)
-Γυναίκα στο Σοφικό, 2017 (γιατί του έθιξε τον ανδρισμό)
-Κλειώ Κουτσακη (γιατί δεν έκανε αυτό που συμφωνήσανε)
Kαι πολλές άλλες, θύματα της πατριαρχίας που χάθηκαν στη λήθη.