Σήμερα είναι μια Παγκόσμια Ημέρα, αφιερωμένη στις γυναίκες και τα κορίτσια. Δεν είναι η γιορτή της γυναίκας και ούτε γιορτάζουμε το δώρο της μητρότητας.
Είναι μια μέρα που δυστυχώς, θα έλεγα είναι αφιερωμένη στις γυναίκες και μάλιστα, για το χειρότερο λόγο. Γιατί οι γυναίκες και τα κορίτσια πέφτουν θύματα βίας καθημερινά και χρειαζόμαστε μια Παγκόσμια Ημέρα για να μας υπενθυμίσει ότι αυτό πρέπει να σταματήσει.
To κίνημα #metoo ήρθε στη ζωή μας πριν μερικά χρόνια και πυροδότησε παγκόσμια κινητοποίηση για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών.
Για πρώτη φορά, ο επιζώσες βίας πήραν το λόγο και ένωσαν τις φωνές τους για να αφυπνίσουν όλο τον πλανήτη
Έκτοτε, βιασμοί, γυναικοκτονίες και σεξουαλικές παρενοχλήσεις δε μένουν πλέον στην αφάνεια, είναι μέρος του δημόσιου διαλόγου και αυτό με την σειρά του, σαν ντόμινο εφέ, έχει καταφέρει να κατατάξει την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών ψηλά στην πολιτική ατζέντα με αποτέλεσμα την ενίσχυση των νόμων και πολιτικών, των υπηρεσιών υποστήριξης των θυμάτων, καθώς και την ενδυνάμωση των στρατηγικών πρόληψης.
Ωστόσο, παρά τις αυξανόμενες προσπάθειες, την ενημέρωση και τα μέτρα που λαμβάνονται από την πολιτεία, η βία που αντιμετωπίζουν γυναίκες και κορίτσια, παραμένει η μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, καθώς επηρεάζει περισσότερες από περίπου 1 στις 3 γυναίκες.
Φυσικά, η έμφυλη βία δεν κάνει διακρίσεις
Μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε και οπουδήποτε, αλλά ορισμένα γκρουπ είναι ιδιαίτερα ευάλωτα – για παράδειγμα, νεαρά κορίτσια και ηλικιωμένες γυναίκες, γυναίκες που προσδιορίζονται ως λεσβίες, αμφιφυλόφιλες, τρανς ή ίντερσεξ, μετανάστριες, προσφύγισσες και εθνικές μειονότητες, γυναίκες και κορίτσια που ζουν με HIV, ανάπηρες γυναίκες ή εκείνες που βρίσκονται σε εμπόλεμη ζώνη ή σε ανθρωπιστική κρίση.
Οι παγκόσμιες εκτιμήσεις δείχνουν ότι, κατά μέσο όρο, μια γυναίκα ή ένα κορίτσι σκοτώνεται από κάποιο μέλος της οικογένειας της ή τον σύντροφο της κάθε 11 λεπτά, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου 130 γυναίκες δολοφονούνται καθημερινά, επειδή είναι γυναίκες. Το νούμερο αυτό σοκάρει ακόμα περισσότερο αν λάβουμε υπόψη ότι το 2021, το 56% των ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες ήταν στην πραγματικότητα γυναικοκτονίες, γυναίκες που δολοφονήθηκαν δηλαδή από το σύντροφό ή μέλος της οικογένειάς τους.
Δυστυχώς, η πανδημία COVID-19 έχει εντείνει το πρόβλημα, αφού όχι μόνο δεν έχει παρατηρηθεί κάποια πρόοδος, αλλά μπορούμε να μιλάμε για βήματα προς τα πίσω, αντιστρέφοντας την πρόοδο δεκαετιών σχετικά με την εργασία, την οικονομική κατάσταση, τη συμμετοχή σε θέσεις εξουσίας αλλά και το δυσανάλογο βάρος της οικιακής εργασίας και φροντίδας, τα οποία συμβάλλουν στην αύξηση των κινδύνων που συνδέονται με τη βία.
Τα στατιστικά μιλούν από μόνα τους
Από την αρχή της πανδημίας, το 45% των γυναικών αναφέρει ότι οι ίδιες ή μια γυναίκα που γνωρίζουν έχει βιώσει κάποια μορφή βίας. Την ίδια στιγμή 7 στις 10 γυναίκες πιστεύουν ότι λεκτική ή σωματική κακοποίηση από κάποιον σύντροφο έχει γίνει περισσότερο αναμενόμενη, ενώ 6 στις 10 έχουν νιώσει ότι η σεξουαλική παρενόχληση σε δημόσιους χώρους έχει επιδεινωθεί.
Νιώθω την ανάγκη να παραθέσω όλα αυτά τα στατιστικά στοιχεία, γιατί είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε το μέγεθος του προβλήματος. Πολλοί ίσως φαντάζονται ότι η βία είναι κάτι μακρινό, κάτι που δεν αφορά αυτούς ή τους οικείους τους, κάτι που δε θα συμβεί στις γυναίκες που αγαπούν. Θα τολμήσω να πω ότι κάποιος μπορεί να είναι ακόμα και θύτης και να μην το αναγνωρίζει και αυτό γιατί η βία δεν έχει μόνο μια μορφή, δεν είναι αποκλειστικά σωματική.
Βία είναι και η λεκτική και ψυχολογική κακοποίηση, η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να μην περιλαμβάνει επαφή αλλά μπορεί να είναι και η λεκτική παρενόχληση στο δρόμο (catcalling) ή μπορεί να λαμβάνει χώρα ψηφιακά με ύβρεις και απειλές.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να υποφέρει κανείς
Άλλες μορφές βίας είναι η διακίνηση και το εμπόριο ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση, ο εξαναγκασμός κοριτσιών σε γάμο πριν καλά-καλά μπουν στην εφηβεία, όπως και ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Έχει πολλά ποδάρια ο διάβολος, έλεγε η γιαγιά μου, και αν αναλογιστώ όλους τους πιθανούς τρόπους που μια γυναίκα ή ένα κορίτσι μπορεί να υποφέρει, δε θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο.
Η βία κατά των γυναικών δεν είναι κάτι μακρινό, ούτε κάτι που συμβαίνει μόνο σε λίγες που στάθηκαν άτυχες ή που κάπως έφταιγαν και αυτές. Η βία είναι καθημερινή, συμβαίνει δίπλα σου, συμβαίνει σε γυναίκες που ξέρεις, μην κλείνεις τα μάτια, πάρε θέση.