O Κωνσταντίνος Βρεττός γράφει για τη σκοτεινή γενιά των ‘90s που βγαίνει στους δρόμους και διεκδικεί, γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
Η γενιά του ‘90 θα δει φέτος στην τούρτα γενεθλίων της να σβήνονται από 25 μέχρι και 34 κεράκια. Γεμάτες ανάσες πριν την καθιερωμένη ευχή, την οποία δεν πρέπει να πεις πουθενά για να μη χαλάσει. Πόσες ευχές άραγε να πραγματοποιήθηκαν και πόσες μπορούν να γίνουν πραγματικότητα, μέσα σε μια χώρα χωρίς οξυγόνο, της οποίας η ατμόσφαιρα μολύνεται καθημερινά ολοένα και περισσότερο;
Μια γενιά που μεγάλωσε μέσα σε μια κρίση σε όλα τα επίπεδα, η οποία όλο και μεγάλωνε, με τα όνειρα της να μικραίνουν. Χαμηλές προσδοκίες, χαμηλά βλέμματα, σιωπηλοί συμβιβασμοί. Όταν πρέπει στο τέλος του μήνα να πληρώσεις τους λογαριασμούς σου, πόσα όχι μπορείς να πεις; Στα πόσα όχι καίγεσαι;
«Δουλειές υπάρχουν, εσείς βαριέστε να δουλέψετε», θα πει ο γραφικός θείος στο τραπέζι, που αγόρασε το 1980 σπίτι με εκατό δραχμές. Αυτοί οι γραφικοί θείοι όμως δεν ζουν ανάμεσα μας, αλλά εμείς ανάμεσα τους. Δουλειές των 600 ευρώ, εργοδότες που περιμένουν ευχαριστώ για τα αυτονόητα και ένα κεφάλι που όλο και γεμίζει με λόγια ανείπωτα, μέχρι να εκραγεί. Λόγια που γεννούν ανασφάλεια, φόβους, κρίσεις πανικού. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι απαραίτητη, αλλά ταυτόχρονα είναι και ένα ακριβό σπορ. Όλοι τραβούν το δικό τους κουπί και δεν έχουν πάντα χώρο και χρόνο για τα προβλήματα «των άλλων», που σαν εκείνους είναι, στην ίδια θάλασσα αβεβαιότητας κολυμπάνε ψάχνοντας σανίδα.
Η σανίδα έρχεται σε πρόσκαιρες απολαύσεις, σε ατελείωτες σειρές που σε κρατούν καρφωμένο σε ένα παράλληλο κόσμο για να ξεφύγεις από τον δικό σου. Ο μήνας τελειώνει, το υπόλοιπο του λογαριασμού τρομάζει, μακαρόνια για τρεις μέρες και υπομονή να φύγει. Για να έρθει τι; Η προσμονή χάνεται.
«Μα καλά, μένεις ακόμα με τους γονείς σου;», «πώς συγκατοικείς με άλλα τρία άτομα;». Οι εξαιρέσεις αυτής της γενιάς φροντίζουν κάθε φορά να επικοινωνήσουν τα καμώματα τους, να υπενθυμίσουν το πόσο επιτυχημένοι και χαρούμενοι (νομίζουν ότι) είναι, να απαντήσουν σε ερωτήσεις που δεν τους έκανες ποτέ, μπαίνοντας μόνοι τους σε ένα δικό τους TedX talk, το οποίο δεν ενδιαφέρει κανέναν. Μετά θα αναρωτιούνται όμως «που χάθηκες» όταν σταματήσεις να απαντάς.
Συμφωνώ, υπάρχουν και στιγμές που δεν είναι μόνο σκοτεινές. Υπάρχουν και άνθρωποι που δημιουργούν τις καταστάσεις που κάνουν χρόνο και μυαλό να σταματούν, να βρίσκονται στο τώρα. Το μυαλό όμως συνηθίζει κάπως το δρόμο προς το σκοτάδι και το επαναφέρει σχεδόν εκδικητικά. Σα να σου λέει, απόλαυσε λίγο τον ήλιο, αλλά μη ξεχνάς τα μαύρα σύννεφα και την καταιγίδα που έρχεται. Κι εκεί που απολαμβάνεις τον ήλιο, πράγματι, σε λίγο σηκώνεσαι να πας στη δουλειά.
«Μα καλά, γιατί δεν τα αλλάζεις όλα αυτά;», θα αναρωτηθεί εύλογα κάποιος άνθρωπος. Η απάντηση δεν είναι τόσο σύνθετη. Γιατί δεν είναι εύκολο να αλλάξουν «όλα αυτά». Και συνήθως ο παράγοντας δουλειά είναι εκείνος που αλλάζει δυσκολότερα από όλους και σε παρασύρει στην εσωστρέφεια. LinkedIN, αγγελίες, γνωστοί γνωστών, υπάρχουν όντως πολλοί δρόμοι αναζήτησης. Η αγορά όμως είναι μικρή και ο δρόμος τελικά στενεύει. Το σενάριο που χτιζόταν όλη την εβδομάδα για παραίτηση παίρνει παράταση μηνών. Η παράταση αυτή γεννά ψυχοσωματικά, στα οποία δεν αρκούν οι βιταμίνες δίκην placebo να τα περιορίσουν. Ταχυπαλμίες, αϋπνίες και ντεζαβού.
Ένα ταξίδι του μυαλού σε μέρη απόκρυφα, στο οποίο υπάρχει μοναξιά, αλλά υπάρχουν συνεπιβάτες. Συνεπιβάτες που ξέρουν τι θα πει να μην είναι αρκετό το οξυγόνο, γιατί γνωρίζει καλά αυτές τις βαθιές ανάσες. Είναι παρήγορο να ξέρεις ότι υπάρχουν άνθρωποι που δυσκολεύονται επίσης να κοιμηθούν τα βράδια, ότι δεν συμβαίνει μόνο σε σένα. Είναι παρήγορο να ακουμπάς τα σκοτάδια σου σε σκοτάδια άλλων. Είναι όμως και παράδοξο. Και δεν πρέπει να γίνει η συνήθεια.
Η σκοτεινή γενιά του ‘90 φέρνει στο τραπέζι όλα εκείνα που οι «φωτεινές» προηγούμενες γενιές αρνούνταν πεισματικά και τα κρατήσουν κλειδωμένα για καιρό. Ο καιρός όμως άλλαξε και όλες αυτές οι σκέψεις έφεραν ένα σεισμό που γκρέμισε τα ράφια. Η σκοτεινή γενιά του ‘90 βγαίνει στους δρόμους και διεκδικεί εκείνα που άλλες γενιές δεν τόλμησαν και συμβιβάστηκαν, γιατί η ασφάλεια της συνήθειας κάμια φορά είναι γλυκιά.
Για αρκετούς όμως, παραμένει η γενιά που επαναστατεί πίσω από τα πληκτρολόγια, πίσω από μια οθόνη. Η γενιά που κάνει καταλήψεις γιατί τεμπελιάζει. Η γενιά που απεργεί, επειδή βαριέται να δουλέψει. Η γενιά που δεν κοπιάζει και τρώει τα λεφτά των γονιών της. Σίγουρα θα τα έχετε ακούσει και εσείς.
Η σκοτεινή γενιά του ‘90 θα δει φέτος στην τούρτα γενεθλίων της να σβήνονται από 25 μέχρι και 34 κεράκια. Και η τούρτα μπορεί να είναι πικρή. Με αυτή την πίκρα όμως, θα συνεχίσει την αναζήτηση προς το φως, γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος.