«Δεν έγινε και κάτι, απλώς τα λέγαμε με τη γάτα», είχε πει στους αστυνομικούς ο 33χρονος που σκότωνε γάτες. Η καταδίκη ανθρώπου για θανάτωση ζώου μπορεί να ταράξει τα νερά του σπισισμού;
Αρχές του 2024 φυλακίζεται ο 33χρονος που κακοποίησε και σκότωσε γάτα στον Βοτανικό. Είναι ο δεύτερος άνθρωπος που μπαίνει στη φυλακή για βασανισμό ζώου. Ο πρώτος ήταν ο Μπάμπης Αναγνωστόπουλος, δολοφόνος της 20χρονης Καρολάιν Κράουτς το 2021, ο οποίος είχε κρεμάσει τον σκύλο τους, για να σκηνοθετήσει το υποτιθέμενο έγκλημα από τρίτους. Ο Αναγνωστόπουλος καταδικάστηκε μεταξύ άλλων και για την θανάτωση του ζώου.
Ο 33χρονος όμως είναι ο πρώτος βασανιστής και δολοφόνος ζώων που μπαίνει στη φυλακή αποκλειστικά και μόνο για αυτό τον λόγο.
Τον Φεβρουάριο του 2023 κάμερα ασφαλείας είχε καταγράψει τον 33χρονο να ρίχνει με μανία το γατάκι στο δρόμο. Το βίντεο, που είχε δημοσιεύσει η εθελοντική ομάδα Empty the cages Athens, δείχνει τη γάτα να βασανίζεται μέχρι θανάτου στα χέρια του νεαρού. Ο νεαρός μπήκε σε πυλωτή πολυκατοικίας στον Βοτανικό και για λίγα δευτερόλεπτα ακούγονταν οι ήχοι από τα χτυπήματα και οι κραυγές της γάτας, που ξεσήκωσαν τους ενοίκους.
Ειδοποιήθηκε η αστυνομία και ο άνδρας συνελήφθη. Μετά από έρευνα στο σπίτι του βρέθηκαν ακόμη πέντε νεκρές γάτες. Η εισαγγελέας της έδρας δεν του αναγνώρισε κανένα ελαφρυντικό και τον καταδίκασε σε οκτώ χρόνια φυλάκισης χωρίς αναστολή και πρόστιμο 20.000 ευρώ.
Τα περιστατικά κακοποίησης και βασανισμού ζώων στην Ελλάδα είναι πολυάριθμα κι ακόμη όχι ενδελεχώς καταγεγραμμένα.
Στο «σβήσιμο» του 2023, όλη η χώρα σχολίαζε τον βασανισμό του Όλιβερ, του σκύλου που απεβίωσε στην Αράχωβα. Η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αναστασία Μασούρα, που έχει την εποπτεία των εισαγγελικών Αρχών για την προστασία των ζώων, παρενέβη και ζήτησε κατεπείγουσα έρευνα προς εντοπισμό του δράστη. Σύμφωνα με το Βήμα, συνέλαβαν λάθος πρόσωπο οι Αρχές για την υπόθεση βασανισμού και θανάτωσης του χάσκι Όλιβερ. Η υπόθεση μένει να διαλευκανθεί.
Τι ορίζεται ως κακοποίηση ζώου;
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 16, νόμος 4039/2012), ως κακοποίηση ζώου νοείται «ο βασανισμός, η κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ’ αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός».
Ο νέος νόμος 4830/2021 επιβάλλει ποινή κάθειρξης μέχρι 10 έτη για συγκεκριμένες περιπτώσεις κακοποίησης ζώων που χαρακτηρίζονται ποινικά ως κακουργήματα.
Οι καταγγελίες
Μάλιστα, το Τμήμα Προστασίας Ζώων λειτουργεί από το 2022 με στόχο την καλύτερη εφαρμογή του νόμου αλλά και την καθοδήγηση, την εποπτεία και τον συντονισμό όλων των υπηρεσιών της ΕΛ.ΑΣ. που χειρίζονται υποθέσεις κακοποίησης ζώων. Επιπλέον, υπάρχει η τηλεφωνική γραμμή καταγγελιών 10410 της ΕΛ.ΑΣ. μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν καθημερινά να επικοινωνούν άμεσα με το Τμήμα Προστασίας Ζώων και να καταγγέλλουν περιστατικά κακοποίησης ζώων.
Μέσα στους πρώτους έξι μήνες λειτουργίας της γραμμής σημειώθηκαν 2.500 καταγγελίες για κακοποίηση ζώων. Από αυτές, οι 2.270 καταγγελίες αφορούν κακοποιήσεις σε σκύλους, οι 146 σε γάτες, οι 52 σε ιπποειδή και 41 περιπτώσεις άλλων ζώων.
Προσοχή στο κενό…
Είναι άκρως σημαντική η θεσμική προστασία των ζώων, της ευζωίας και των δικαιωμάτων τους.
Οι παραπάνω αριθμοί, αλλά και γενικότερα ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την φιλοζωία στον δυτικό κόσμο, βέβαια, αποδεικνύουν πως οι σκύλοι και οι γάτες, τα ζώα που έχουμε ονομάσει ως κατοικίδια δηλαδή, είναι αυτά για τα οποία συνήθως οι άνθρωποι θα κινητοποιηθούν περισσότερο. Θα καταγγείλουν και θα φυλακίσουν. Και δίκαια.
Τι συμβαίνει όμως στις περιπτώσεις κακοποίησης και θανάτωσης ζώων, όπως τα γουρούνια, οι κότες, οι αγελάδες; Γιατί αντιλαμβανόμαστε τόσο διαφορετικά τα δικαιώματα για κάποια ζώα και για άλλα δεν νοούμαστε καν να φανταστούμε την κακοποίηση και τους βασανισμούς που υπόκεινται στις βιομηχανίες κρέατος και γάλακτος;
Ο σπισισμός είναι η πεποίθηση που έχουμε οι άνθρωποι ότι τα ζώα είναι κατώτερα από εμάς και ανάλογα με το είδος στο οποίο ανήκουν, αποδίδουμε στη ζωή τους αντίστοιχη αξία. Έτσι, ορίζουμε ποια ζώα αξίζουν να ζήσουν –και πως– και ποια όχι. Ποιες ζωές είναι άξιες να βιωθούν άραγε;
Και ο σεξισμός τι λέει στην ουσία; Ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άντρες. Βέβαια, δεν έχουμε θεσπίσει ακόμη τον όρο γυναικοκτονία κι ο δρόμος για την ζωοκτονία φαίνεται να είναι πολύ μακρύς, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η κοινωνία πρέπει να περιμένει. Διαθεματικοί αγώνες για ίσα δικαιώματα μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα για όλα τα άτομα.
Κι ο ρατσισμός με τη σειρά του «ορίζει» ότι οι λευκοί και οι λευκές είναι ανώτεροι κι ανώτερες από τους μαύρους και τις μαύρες και όλα τα μη λευκά άτομα. Μια αόρατη κλωστή συνδέει μια αίσθηση υπεροχής με όλες τις παραπάνω έννοιες. Ο άνθρωπος απέναντι στα ζώα, οι άντρες απέναντι στις γυναίκες, οι λευκοί απέναντι στους μαύρους.
Εμείς σε ποιο σημείο θέλουμε να φτάσουμε ως κοινωνία; Θέλουμε να είναι όλα τα πλάσματα ισότιμα, με κατοχυρωμένα δικαιώματα; Ο νόμος οφείλει να προστατεύει όλα τα ζώα (ανθρώπινα και μη ανθρώπινα) εξίσου και η δημόσια συζήτηση να διευρυνθεί.