Ο περισσότερος κόσμος δεν ξέρει από που προέρχεται η σάρκα ζώου που τρώμε και τα γαλακτοκομικά που καταναλώνουμε και σοκάρεται όταν αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα πίσω από τα λόμπι και το μάρκετινγκ.
Καθόλου τυχαία, το να μαθαίνεις τις συνθήκες στις οποίες υπόκειται ένα ζώο που εκτρέφεται για να σφαγεί δεν είναι στα highlights των to-dos ή των εμπειριών που φιλοδοξεί ένας άνθρωπος να αποκομίσει στη ζωή του. Ο λόγος; Η βαναυσότητα που κρύβεται πίσω από τους αδιάτρητους τοίχους των σφαγείων και των βιομηχανιών της κτηνοτροφίας.
Η κακοποίηση των ζώων ορίζεται πολύ διαφορετικά αν ρωτήσεις τους διευθυντές μεγάλων εταιρειών κρέατος ή άτομα που αγωνίζονται για τα δικαιώματα των ζώων σε κινηματικό επίπεδο. Για τους μεν, το να ζήσουν λίγες μέρες ήλιο ή να έχουν τα ζώα δήθεν(!) ένα τετραγωνικό μέτρο για να βοσκήσουν όσο θα είναι ζωντανά, πριν τα σφάξουν, είναι αρκετό. Για τους δε, η πλήρης ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτο αίτημα.
Λέγοντας εκτρεφόμενα ζώα εννοούμε κυρίως τα γουρούνια, τα βοοειδή, τις κότες και τις γαλοπούλες, τα πρόβατα, τις κατσίκες και τις πάπιες. Περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια κότες σφάζονται ετησίως μόνο στις ΗΠΑ και 72 δισεκατομμύρια σφαγιάστηκαν παγκοσμίως το 2019. Περίπου 300 εκατομμύρια βοοειδή και 1,5 δισεκατομμύριο γουρούνια θανατώνονται για τροφή σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο.
Δεν είναι όμως μόνο τα ζώα της στεριάς. Ας μην ξεχνάμε τα ψάρια και άλλα υδρόβια ζώα, που εκτρέφονται ανα τρισεκατομμύρια. Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς θαλασσινών προέρχεται πλέον από την υδατοκαλλιέργεια – την εκτροφή υδρόβιων ειδών – παρά από την άγρια αλιεία.
Η σκληρή αλήθεια πίσω από τις εργοστασιακές φάρμες, οι οποίες παράγουν τεράστιες ποσότητες αποβλήτων, είναι ότι στηρίζονται συνήθως στις πλάτες και τον κόπο ανθρώπων με χαμηλό εισόδημα, συχνά από μεταναστευτικές κοινότητες και επηρεάζουν δυσανάλογα όσους εργάζονται σε καθεστώς πλήρους ευαλωτότητας, χωρίς χαρτιά και υπό άθλιες συνθήκες.
Μάλιστα, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κτηνοτροφίας επηρεάζουν φυσικά τις κοινότητες που ζουν γύρω από τα εργοστάσια, μολύνοντας τον αέρα και τις υδάτινες οδούς.
Ο βλαβερός αντίκτυπος όμως της κτηνοτροφίας για το περιβάλλον δεν σταματά εκεί, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι οι πλέον απειλητικές για την υγεία μας, όμως ακόμη και σήμερα οι περισσότερες πολιτικές για το κλίμα αφήνουν την επικερδή βιομηχανία κρέατος να ξεγλιστρά από τις ευθύνες της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρώην υπάλληλοι της ομάδας κτηνοτροφίας του ΟΗΕ δήλωσαν ότι βίωσαν τη λογοκρισία, το σαμποτάζ και την υπονόμευση, ενώ θυματοποιήθηκαν για περισσότερο από μια δεκαετία αφότου έγραψαν για την εξαιρετικά επιζήμια συμβολή των εκπομπών μεθανίου από την κτηνοτροφία στην παγκόσμια θέρμανση.
Οι ισχυρισμοί αυτοί χρονολογούνται από το 2006, όταν ορισμένοι από τους αξιωματούχους που μίλησαν στον Guardian υπό τον όρο της ανωνυμίας, έγραψαν την έκθεση Livestock’s Long Shadow (LLS), η οποία έθιξε για πρώτη φορά το ζήτημα με τις εκπομπές διοξειδίου από κτηνοτροφικές φάρμες και τις τοποθέτησε στην ατζέντα για το κλίμα. Η έκθεση περιελάμβανε την πρώτη καταμέτρηση του οικολογικού κόστους του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, αποδίδοντας το 18% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην κτηνοτροφία, κυρίως στα βοοειδή. Αυτό το ξεμπρόστιασμα σόκαρε τη βιομηχανία του κρέατος και οι λομπίστες αμέσως ανέλαβαν δράση για να αποκαταστήσουν τα κέρδη τους.
Σύμφωνα με το Our World in Data, για τα τρία τέταρτα της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών ευθύνεται η κτηνοτροφία, με την παραγωγή βοείου κρέατος να κατακρεουργεί το 41% των δασών. Η έρευνα του Instituto Centro de Vida που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2022 διαπίστωσε ότι η αποψίλωση του Αμαζονίου για την παραγωγή σόγιας, η οποία προορίζεται για ζώα, συνεχίζεται σαν να μην συνέβη τίποτα. Το γεγονός ότι σχεδόν το 80% της παγκόσμιας σόγιας τρέφει δισεκατομμύρια εκτρεφόμενα ζώα που με τη σειρά τους εκτρέφονται για ανθρώπινη κατανάλωση, φαίνεται παράδοξο, καθώς οι πόροι της γης ολοένα και λιγοστεύουν.
Η κτηνοτροφία εκχερσώνει όλο και περισσότερη γη και καταλαμβάνει ήδη ένα τρομακτικό ποσοστό έκτασης. Συγκεκριμένα, το μισό της κατοικήσιμης γης χρησιμοποιείται για την γεωργία και η πλειονότητα αυτής της γης –περισσότερα από τα τρία τέταρτα– χρησιμοποιείται για την εκτροφή ζώων. Πρόκειται για μια μαζική και αναποτελεσματική χρήση της γης, δυσανάλογη με τα οφέλη της όσον αφορά την παραγωγή θρεπτικών συστατικών. Η κτηνοτροφία συνεισφέρει μόνο το 18% των θερμίδων μας και το 37% των πρωτεϊνών, σύμφωνα με το Our World in Data.
Δεν θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε τη γη αλλιώς και τα ζώα να μην υποφέρουν και σφάζονται για χάρη μιας πρόσκαιρης απόλαυσης που μπορεί να υπάρξει και χωρίς βία απέναντι στα ζωντανά;