Η 22η Απριλίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως η Διεθνής Ημέρα Μητέρας Γης, ώστε να μας θυμίζει την ανάγκη συμφιλίωσης της ανθρωπότητας με τη φύση και τον περιορισμό της λεηλασίας της.
Παραδοσιακά, κάθε χρόνο εκείνη την ημέρα, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να μας ευαισθητοποιήσουν στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Σήμερα όμως, η ανάγκη συμφιλίωσης με τη φύση, δεν είναι απλά μία συμβολική ημέρα στο calendar μας, αλλά ένα ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα με τολμηρά βήματα, ώστε να εξασφαλίσουμε την ίδια την επιβίωση της ανθρωπότητας. Δυστυχώς, όμως, τα βήματα που έχουν γίνει ως τώρα όχι απλά δεν αρκούν, αλλά πολλά από αυτά φαίνεται να ήταν και λάθος. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τι γίνεται με την κλιματική αλλαγή;
Η Μητέρα των Κρίσεων και η ανεπάρκεια μας
Τα τελευταία χρόνια έχουμε μπει για τα καλά σε αυτό που αποκαλούμε «κλιματική κρίση». Αυτό σημαίνει πως η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι που θα έρθει, αλλά είναι ήδη εδώ. Με άλλα λόγια, η άμμος στην κλεψύδρα του περιβάλλοντος έχει πλέον στερέψει και ο κόσμος τρέχει να προλάβει τα χειρότερα. Έτσι, στην Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε ένα σχέδιο «κλιματικής οικονομίας», με σκοπό μέχρι το 2050 να μηδενιστούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η Ευρώπη επενδύει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), δηλαδή τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα. Η Ελλάδα με τη σειρά της θέλοντας να πρωταγωνιστήσει σε αυτό το σχέδιο, αποφάσισε να κλείσει τις μονάδες παραγωγής λιγνίτη. Σε αυτό το σημείο ξεκινάνε και τα προβλήματα.
Το πρώτο πρόβλημα αφορά τις ίδιες τις ΑΠΕ. Ακριβώς επειδή βασίζονται στον ήλιο και στον άνεμο, δεν έχουν καθόλου σταθερή παραγωγή, με αποτέλεσμα κάποιες μέρες να καλύπτουν τις ενεργειακές μας ανάγκες και άλλες να μην το κάνουν. Για να λυθεί το πρόβλημα σταθερότητας χρειαζόμαστε μπαταρίες, η τεχνολογία των οποίων όμως δεν έχει προχωρήσει σε επαρκές επίπεδο ώστε να καταφέρουν να αποθηκεύουν την ενέργεια. Επίσης, τα υλικά που χρειάζονται οι συγκεκριμένες μπαταρίες, όπως το λίθιο, είναι εξαιρετικά δυσεύρετες. Όλα αυτά σημαίνουν πως το συνολικό κόστος για τις ΑΠΕ εκτινάσσεται.
Το επόμενο πρόβλημα είναι πολιτικό. Το άνοιγμα μετά την πανδημία δημιούργησε αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Η αδυναμία να καλυφθούν, εκτόξευσε την τιμή στην ενέργεια. Κερασάκι στην τούρτα ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, η οποία εκτροχίασε την ενεργειακή κρίση φέρνοντας μαζί και την επισιτιστική κρίση με ορατό τον κίνδυνο να σπάσει το supply chain. Με την Ευρώπη να αδυνατεί να εξασφαλίσει επαρκής ενέργεια για τις κοινωνίες της και τις τιμές να βγαίνουν εκτός ελέγχου, η συζήτηση για μία κλιματική οικονομία άρχισε να πηγαίνει πίσω.
Για την Ελλάδα, αυτό σήμαινε το άνοιγμα ξανά των μονάδων παραγωγής λιγνίτη. Μέσα σε λίγους μήνες η κλιματική οικονομία μπήκε ξανά στο συρτάρι και η Ευρώπη άρχισε να τρέχει να μαζέψει τα σπασμένα – χωρίς καμιά επιτυχία.
Υπάρχει ελπίδα;
Οι λανθασμένοι χειρισμοί στο ενεργειακό ζήτημα, όχι απλά δεν μας πήγαν μπροστά, αλλά αποδείχθηκαν ζημιογόνες οικονομικά, βαραίνοντας ακόμα περισσότερο τις τσέπες όλων μας, που έχουν εξουθενωθεί ήδη από μία δεκαετία οικονομικής κρίσης. Η κατάσταση όμως είναι πια ξεκάθαρη: Η πανδημία, η ενεργειακή και επισιτιστική κρίση, όλες συνδέονται με την κλιματική κρίση. Μόνο αν δούμε την κατάσταση με αυτό βλέμμα θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τη Μητέρα των Κρίσεων.
Στις αποφάσεις που θα πάρουμε δεν χωράνε πια λάθη, ούτε καθυστερήσεις. Ποιος όμως θα το εξασφαλίσει, όμως, αυτό; Η νέα γενιά μας, αυτή που συνειδητοποίησε πως έρχεται ένα καταστροφικό μέλλον για την ίδια! Τα τελευταία χρόνια άλλωστε αυτή ήταν που έγινε η φωνή της κλιματικής κρίσης, πιέζοντας τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να λάβουν δραστικά μέτρα.
Για το 2022 όμως η συμφιλίωση με τη φύση δεν είναι μονάχα να βρεθεί μία άμεση οικολογική και οικονομική λύση στο ενεργειακό πρόβλημα, αλλά να γίνουν και άλλα άμεσα βήματα, τα οποία μπορεί να εξασφαλίσει μονάχα η γενιά μας. Αυτό σημαίνει να απαλλαχτούμε από το πλαστικό, να μειωθούν τα Ι.Χ., να αυξηθούν οι χώροι πρασίνου στις πόλεις και τα ηλεκτροκίνητα οχήματα, να γίνει η ανακύκλωση ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Έχουμε αποδείξει ότι έχουμε τη διάθεση και να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά και να γίνουμε καλύτεροι.