Γιατί θα έπρεπε να μας αφορά η μάχη που δίνουν οι αγρότες;
Μια πόλη περικυκλωμένη από συρματοπλέγματα, τσιμεντόλιθους και περιφράξεις. Τρακτέρ κλείνουν τους δρόμους. Δακρυγόνα πέφτουν από τα χέρια των αστυνομικών σε χιλιάδες αγροτών. Όχι σε αριστερούς, αναρχικούς ή «επαναστάτες χωρίς αιτία» όπως τους αποκαλούν. Αλλά σε ανθρώπους που καλλιεργούν τη γη για να μας προσφέρουν το φαγητό μας.
«Κυριολεκτικά έβρεχε δακρυγόνα όλη μέρα», δήλωσε ένας δημοσιογράφος του BBC που ήταν εκεί. Τραυματίστηκε κόσμος και κάποιοι χτυπήθηκαν από πλαστικές σφαίρες που εκτόξευε η αστυνομία. Η εικόνα αυτή έρχεται από το μακρινό Νέο Δελχί στις οθόνες μας. Η κυβέρνηση της Ινδίας φοβάται ότι θα επαναληφθεί το χάος του 2020, όπου δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια μιας διαμαρτυρίας που διήρκεσε έναν ολόκληρο χρόνο.
Εικόνες όμως από αγρότες που έχουν βγει στους δρόμους και διαμαρτύρονται βλέπουμε και στις κοντινότερες σε εμάς, Γαλλία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ισπανία, Γερμανία, όπως και στην χώρα μας. Από τον Νοέμβριο, οι δρόμοι των ευρωπαϊκών πόλεων αντηχούν από τις διαμαρτυρίες των αγροτών και βλέπουμε εν εξελίξει μία από τις πιο μαζικές αγροτικές κινητοποιήσεις του 21ου αιώνα.
Please give the uk farmers a follow as they are very much in support of Farmers Alliance. https://t.co/WgrdDqHvcd pic.twitter.com/iC30CdB7Hf
— Farmers' Alliance (@FarmAlliance1) February 2, 2024
Με το σύνθημά τους “No Farmers No Food”, οι αγρότες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για μια σειρά από ζητήματα, από φοροαπαλλαγές για το πετρέλαιο κίνησης, την αύξηση του κόστους και τον αθέμιτο ανταγωνισμό από το εξωτερικό, μέχρι περιβαλλοντικούς κανονισμούς, καθώς υφίστανται περιορισμούς από τα μέτρα της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Στην Πολωνία, πολιτικοί κάλεσαν τον Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ να παραιτηθεί την περασμένη Παρασκευή, καθώς οι αγρότες απέκλεισαν δρόμους σε όλη την χώρα, καθώς και στα συνοριακά περάσματα με την Ουκρανία, ξεκινώντας μια μακροχρόνια γενική απεργία διαμαρτυρίας κατά των πολιτικών της ΕΕ.
Τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι υπήρχαν πάνω από 250 αποκλεισμοί σε όλη τη χώρα. Οι εικόνες έδειχναν αυτοκινητοπομπές τρακτέρ να κλείνουν τους δρόμους και πανό όπως το «Χωρίς εμάς, θα πεινάσετε, θα είστε γυμνοί και νηφάλιοι».
«Σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη έχει πάρει φωτιά. Ήρθε η Πράσινη Συμφωνία, η οποία κατέστρεψε τη σκέψη μας για τη γεωργία», δήλωσε ένας από τους διαδηλωτές, στην πολωνική τηλεόραση TVN24.
«Οι συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες των αγροτών στην Ευρώπη δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά με το ευρωπαϊκό γεωργικό σύστημα. Ωστόσο, πολλοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί βλέπουν το δέντρο και όχι το δάσος και συνδέουν τις διαμαρτυρίες με μια συγκεκριμένη πολιτική ή γεγονός», δήλωσε η αγροτική κοινωνιολόγος Natalia Mamonova από το ARC2020, μια πλατφόρμα οργανώσεων που εργάζονται από κοινού για το καλό φαγητό, την καλή γεωργία και τις καλύτερες αγροτικές πολιτικές στην ΕΕ.
Η αγροτική κοινωνιολόγος του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αγροτικής και Περιφερειακής Έρευνας Ruralis θεωρεί ότι τόσο στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, «οι αγρότες είναι μεταξύ εκείνων που υποφέρουν περισσότερο από την κρίση του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού», ο οποίος εγκλωβίζει τους αγρότες σε έναν φαύλο κύκλο.
Powerful words @1GarethWynJones. ✊ pic.twitter.com/tKevnff6D4
— Farmers Weekly (@FarmersWeekly) February 13, 2024
Οι διαμαρτυρίες των αγροτών αναδεικνύουν την συστημική κρίση του νεοφιλελεύθερου γεωργικού μοντέλου που έχει απογοητεύσει τους αγρότες και τον πλανήτη.
Στη Γερμανία οι αντιδράσεις πυροδοτήθηκαν από τους φόρους στα καύσιμα, ενώ στην Πολωνία από την εισροή αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.
Στην Ελλάδα, αυτά που ζητούν οι αγρότες είναι: Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), μείωση του κόστους παραγωγής, αφού έγινε αύξηση του κόστους ενέργειας, επιδότηση σε εφόδια και ζωοτροφές, αφορολόγητο αγροτικό πετρέλαιο, επιστροφή του Ενιαίου Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα καύσιμα, καθώς και ένα τέλος στις παράνομες ελληνοποιήσεις και πλήρη αποζημίωση για τις απώλειές τους, την οποία ακόμη περιμένουν μετά την πρόσφατη κακοκαιρία Daniel.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η γεωργία είναι πολύπλευρες και απορρέουν από έναν συνδυασμό περιβαλλοντικής υποβάθμισης, οικονομικών πιέσεων και πολιτικής αδράνειας. Οι ευρωπαίοι αγρότες βρίσκονται παγιδευμένοι στο «δίχτυ» των δυνάμεων της αγοράς, το οποίο περιορίζει όλο και περισσότερο την αυτονομία τους και την πρόσβασή τους σε ένα δίκαιο εισόδημα.
Η Πράσινη Συμφωνία πρόσθεσε ένα επιπλέον εμπόδιο, καθώς η σημαντική πρωτοβουλία της Επιτροπής von der Leyen «προσπάθησε να εισαγάγει περιβαλλοντικούς στόχους μέσω της ίδιας λογικής της αγοράς» και «είναι συχνά οι αγρότες που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος για την οικολογική μετάβαση».
Οι διαμαρτυρίες αυτές διαπερνούν τα σύνορα και υπογραμμίζουν την κοινή απογοήτευση των γεωργών σε όλο τον κόσμο εξαιτίας του ολοένα και αυξανόμενου κόστους, της περιβαλλοντικής κατάστασης, αλλά και της έλλειψης πολιτικής δράσης.
#NoFarmersNoFood pic.twitter.com/pP2rQ6Slcd
— No Farmers, No Food (@NoFarmsNoFoods) February 13, 2024
Τον Ιανουάριο, το Ινστιτούτο Mathias Corvinus Collegium, κινούμενο προς μια συλλογική κατεύθυνση, διοργάνωσε στις Βρυξέλλες μια συνάντηση Ευρωπαίων αγροτών για να ξεκινήσει η συλλογική αντίσταση. Η οργάνωση προσπαθεί να σφυρηλατήσει ένα δίκτυο αγροτών από διάφορες χώρες, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ολλανδία, ώστε «να καταλάβουν ότι δεν είναι μόνοι τους», όπως λέει ο Frank Furedi στο Fortune, διευθυντής του τμήματος του MCC στις Βρυξέλλες. Ο απώτερος στόχος είναι μια πανευρωπαϊκή συλλογική αντίδραση για να ασκηθεί πίεση στην ΕΕ να αλλάξει τους κανόνες.
Η Farmer’s Alliance σημειώνει: «Το σημερινό σύστημα παραγωγής τροφίμων διαχωρίζει τον αγρότη από τον άνθρωπο. Η λαϊκή αγορά επιτρέπει στον καταναλωτή να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με το άτομο που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην παραγωγή των τροφίμων του. Μια ευκαιρία να οικοδομήσει μια σχέση μαζί τους και να κατανοήσει περισσότερα για το πώς παράγεται το φαγητό τους».
«Η αγορά πραγματικών, τοπικά παραγόμενων τροφίμων σε μια αγορά κόβει τους μεσάζοντες, κάνει καλό στο περιβάλλον και κάνει καλό στην υγεία & την ψυχή σας», τονίζει.
Χωρίς αγρότες, δεν έχουμε φαγητό. Αυτή είναι η αλήθεια.