Αμέτρητα σημεία ελέγχου, 45.000 αστυνομικοί και 18.000 στρατιώτες επί ποδός για τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε ένα «ζωντανό videogame» και η αίσθηση ότι αν υπάρξει ο παραμικρός κίνδυνος, ακόμα και εσφαλμένος συναγερμός να είναι, όλοι θα ποδοπατηθούμε στην προσπάθειά μας να βρούμε το άνοιγμα στον ατέλειωτο μεταλλικό φράχτη.
-Συγγνώμη, ξέρετε πώς μπορώ να μπω μέσα στον περιφραγμένο χώρο; Δεν βρίσκω την είσοδο.
-Έχει πολύ περπάτημα, πρέπει να κάνετε τον γύρο και να ψάξετε για το άνοιγμα. Εγώ καλά μπήκα, τώρα δεν ξέρω πώς να βγω.
Αυτή αποτελεί μια παράλογα τυπική συζήτηση τις τελευταίες μέρες στο σιδερόφρακτο Παρίσι μεταξύ τουριστών, αλλά και όσων απελπισμένων Γάλλων δεν μπόρεσαν να εγκαταλείψουν την πρωτεύουσα ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων, ακριβώς 100 χρόνια μετά το 1924 και την τελευταία φορά που η πόλη του φωτός φιλοξένησε το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του πλανήτη. Το τίμημα, βέβαια, είναι πολύ ακριβό και το πληρώνουν κατά κύριο λόγο μόνιμοι κάτοικοι και επισκέπτες της γαλλικής πρωτεύουσας.
Αυτό το ταξίδι στο Παρίσι το προσπαθώ εδώ και δύο χρόνια τουλάχιστον, αλλά πάντα κάτι προέκυπτε. Φέτος το καλοκαίρι, ήμουν αποφασισμένη να τα καταφέρω. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες και τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας –όπου εδώ η κλισέ φράση βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή της– δεν θα στέκονταν εμπόδιο.
Θα επέστρεφα στην Αθήνα ακριβώς τρεις μέρες πριν από την έναρξη των Αγώνων. Τι θα μπορούσε να πάει στραβά; Οι 44.000 μπαριέρες και τα οδοφράγματα που υψώθηκαν στο Παρίσι κάνουν έναν μεταλλικό ήχο που μοιάζει με γέλιο.
Flash forward πέντε 24ωρα πριν την τελετή έναρξης. Νύχτα, μέσα στην ημιαποκλεισμένη γκρίζα ζώνη της περιμέτρου ασφαλείας που εκτείνεται γύρω από τις όχθες του Σηκουάνα, το Παρίσι θυμάται τον βροχερό εαυτό του, μετά από μια μέρα αστραφτερής λιακάδας.
Όσοι τουρίστες έχουμε καταφέρει με δυσκολία να μπούμε στη «νεκρή ζώνη», προσπαθούμε να βρούμε έναν τρόπο να ξεφύγουμε και να γυρίσουμε στο προσωρινό μας σπίτι.
Τουλάχιστον τρεις οδηγοί ταξί, αφού με ρωτούν τον προορισμό μου, μου ζητούν 75-85 ευρώ για μια απόσταση κυριολεκτικά 3,5 χιλιομέτρων. Μας πληροφορούν ότι στη διάρκεια της νύχτας, η αστυνομία αφήνει μόνο μία γέφυρα στον Σηκουάνα ανοιχτή, αποκόπτοντας ουσιαστικά την αριστερή από τη δεξιά όχθη.
Αποφασισμένοι να μην ενδώσουμε στη «μαύρη αγορά» της μετακίνησης στο προολυμπιακό Παρίσι, ξεκινάμε να φύγουμε με τα πόδια. Φυσικά, πάρα πολλοί δρόμοι είναι κλειστοί και για τους πεζούς. Περνάμε από διαδοχικά σημεία ελέγχου, όπου οι συγκεντρωμένοι αστυνομικοί μάς ρωτούν αν έχουμε τον QR κωδικό, που εξασφαλίζει πρόσβαση στην επόμενη πίστα αυτού του ζωντανού videogame.
Άγνωστοι κοιταζόμαστε μεταξύ μας με αυξανόμενη απόγνωση. Κανείς μας δεν έχει κωδικό, οπότε η μοναδική λύση είναι να περπατήσουμε όσο χρειαστεί μέχρι τον επόμενο ανοιχτό σταθμό του μετρό. Είναι κι αυτό μια ρώσικη ρουλέτα, διότι αρκετοί σταθμοί του κέντρου έχουν κλείσει, για λόγους ασφαλείας.
Εννοείται ότι τα δρομολόγια πολλών λεωφορείων έχουν τροποποιηθεί, λόγω των αποκλεισμένων δρόμων, πράγμα που καθιστά σχεδόν αδύνατη τη μετακίνηση των επισκεπτών με αυτά –τουλάχιστον εμείς δεν καταλάβαμε ποτέ ποια θα ήταν η καινούργια διαδρομή.
Μιας και μιλάμε για μικρές «οδύσσειες» στα παρισινά μέσα μαζικής μεταφοράς, Γάλλους και τουρίστες μάς περίμενε μία ακόμα έκπληξη το πρωί του Σαββάτου 20 Ιουλίου. Έχω κατέβει στο μετρό, προσπαθώ να βγάλω τέσσερα εισιτήρια μονής διαδρομής και το τελικό ποσό είναι 16 ευρώ -πάνω από 8 ευρώ περισσότερα σε σχέση με την ακριβώς προηγούμενη μέρα.
Δεν είναι δυνατόν, κάποιο λάθος θα έχω κάνει, σκέφτομαι πηγαίνοντας προς τον υπάλληλο. «Το ένα εισιτήριο κοστίζει 4 ευρώ», μου απαντά.
–«Από πότε;», του λέω έκπληκτη.
«Από σήμερα», είναι η πληρωμένη του απάντηση.
“It’s the Olympic Games, Madam, once in 100 years”, χρησιμοποιεί κι εκείνος τη μόνιμη επωδό αστυνομικών, στρατιωτικών, υπαλλήλων σε Μ.Μ.Μ. και σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος. Το κέντρο του Παρισιού έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο υπαίθριο escape room, έναν παράξενο λαβύρινθο από οδοφράγματα που ορίζουν τον προσωρινό χάρτη της πόλης.
Στην άνευ προηγουμένου επιχείρηση ασφαλείας (και ταλαιπωρίας κατοίκων και επισκεπτών) συμμετέχουν 45.000 αστυνομικοί από 43 χώρες. Αυτό που μπορεί να μην ξέρετε είναι ότι κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων θα πραγματοποιηθεί η μεγαλύτερη ανάπτυξη στρατευμάτων από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο: 18.000 στρατιώτες θα βρίσκονται επί ποδός.
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει επιστρατευτεί, όπως και πλήθος εναέριων δυνάμεων, ανάμεσά τους μαχητικά αεροσκάφη Rafale και ελικόπτερα με ελεύθερους σκοπευτές.
Περπατώντας στην καρδιά αυτής της αδιανόητης επιχείρησης ασφαλείας που θυμίζει ημέρες lockdown, δεν μπορεί να μην νιώσεις ανασφάλεια. Το αίσθημα ότι μια αδιόρατη απειλή επικρέμαται πάνω από το Παρίσι είναι κυρίαρχο. Συνεχώς, προσπαθώ να απωθήσω τη σκέψη ότι το κακό μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή, αλλά όταν βρίσκομαι σε περιοχές υψηλού κινδύνου δεν τα καταφέρνω καθόλου καλά.
Οι κλειστοί δρόμοι και ο αποκλεισμός ολόκληρων περιοχών δεν μου δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας, το αντίθετο. Σκέφτομαι ότι αν τυχόν υπάρξει ο παραμικρός κίνδυνος, ακόμα και false alarm να είναι, όλοι θα ποδοπατηθούμε στην προσπάθειά μας να βρούμε το άνοιγμα στον ατέλειωτο μεταλλικό φράκτη.
Από ένα σημείο και μετά, αφού πήγα σε ένα-δύο must τουριστικά αξιοθέατα που δεν είχα καταφέρει να δω όταν είχα επισκεφθεί το Παρίσι αρκετά χρόνια πριν, απέφευγα όπως ο διάολος το λιβάνι την γκρίζα ζώνη. Το κανάλι Saint-Martin λειτουργούσε σαν ιδανικό υποκατάστατο του περίκλειστου Σηκουάνα και για μένα και για τους Γάλλους, που άραζαν στις όχθες του με κρασί και τυριά, κατά το προσφιλές κλισέ.
Σε σχέση με την αστυνομοκρατούμενη καρδιά του Παρισιού όπου ουρλιάζουν οι σειρήνες των περιπολικών σε τακτά χρονικά διαστήματα, κάνοντας τους τουρίστες να γκουγκλάρουν “terrorist attack Paris, last hour”, οι γειτονιές λίγο πιο έξω μοιάζουν σχεδόν με κομμάτι της γαλλικής εξοχής.
Τα bistro, οι brasseries και τα μπαρ σφύζουν από ζωή, σε αντίθεση με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις στην ατσάλινη «ασπίδα» γύρω από τον Σηκουάνα που είδαν τους πελάτες τους να τις εγκαταλείπουν, για λίγη ηρεμία.
Μάλιστα, οι ιδιοκτήτες των εστιατορίων προβλέπουν 50% μείωση των εσόδων τους τον Ιούλιο, ενώ οι ξενοδόχοι 70%. Μέλη του εμπορικού κόσμου έχουν ήδη συνασπιστεί για να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Μακρόν.
Μαζί με τους Γάλλους που φρόντισαν να κάνουν εγκαίρως τη μεγάλη έξοδο από το Παρίσι, βρίσκομαι κι εγώ στο αεροδρόμιο, μια ανάσα πριν το εναρκτήριο λάκτισμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Το Παρίσι 2024 έχει ήδη ξεκινήσει να γράφει τη δική του σελίδα στην ιστορία των κορυφαίας αθλητικής διοργάνωσης.
Στα μαγαζάκια του αεροδρομίου, αγοράζω μια ελαφρώς κιτς χιονόμπαλα με έναν χρυσό Πύργο του Άιφελ μπροστά από το λογότυπο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 και την ρίχνω στην τσάντα μου.
Κατά βάθος, χαίρομαι που την τελετή έναρξης την βλέπω κολλημένη στην οθόνη της τηλεόρασης, αλλά για μερικές μέρες βρέθηκα στην πόλη, όπου έχει στρέψει το βλέμμα του ολόκληρος ο πλανήτης.