Ναι, υπάρχει συσχετισμός.
Όπως κάθε χρονιά από το 1945, μέχρι σήμερα, έτσι και φέτος, η 16η Οκτωβρίου γιορτάζεται ως η Παγκόσμια Ημέρα Φαγητού από τη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organization, FAO) του ΟΗΕ. Για το 2023, το θέμα είναι: «Water is life, water is food. Leave no one behind».
Για ένα λεπτό… Πρόκειται για την Παγκόσμια Ημέρα Φαγητού. Για ποιο λόγο μιλάμε για το νερό; Αυτό έχει δική του μέρα, στις 22 Μαρτίου.
Αν και το νερό καλύπτει το 71% της επιφάνειας της Γης, μόλις το 2,5% αυτού αποτελεί γλυκό, πόσιμο νερό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη γεωργία και τη βιομηχανία. Απ’ όλο το γλυκό νερό που αντλείται παγκοσμίως, το 72% χρησιμοποιείται από τη γεωργία και αυτές οι απαιτήσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 35% ως το 2050 (πίστεψέ με, αυτά τα ποσοστά θα βγάλουν περισσότερο νόημα σε λίγο). Ωστόσο, το νερό δεν είναι κάτι που πρέπει να θεωρούμε δεδομένο. Ήξερες ότι το απόθεμα γλυκού νερού ανά άτομο έχει μειωθεί κατά 20% τις τελευταίες δεκαετίες;
Σοκ.
Ναι, οκέι, αλλά τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά;
Επειδή είμαι geek και ΛΑΤΡΕΥΩ τα ποσοστά, ορίστε μερικά facts από τον FAO που σίγουρα θα σε ταρακουνήσουν:
– Περίπου το 74% όλων των καταστροφών κατά την περίοδο 2001-2018 είχαν να κάνουν με το νερό και προκάλεσαν οικονομική ζημιά 700 δισ. δολαρίων
– Από το 2000 και μετά, οι καταστροφές λόγω πλημμυρών έχουν αυξηθεί κατά 134%, ενώ ο αριθμός και η διάρκεια των ξηρασιών κατά 29%
– Οι υδροβιότοποι εξαφανίζονται 3 φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τα δάση (σκέψου ότι το 85% των υδροβιότοπων έχει χαθεί τους τελευταίους μόλις 3 αιώνες). Αν και καλύπτουν μόνο το 1% της επιφάνειας της Γης, σε αυτούς ζει το 40% όλων των ειδών ψαριών του κόσμου: Από αυτά ψαρεύουμε 3.000 και εκτρέφουμε πάνω από 650!
– Τουλάχιστον 600 εκ. άνθρωποι εξαρτώνται (έστω και εν μέρει) από τα υδάτινα συστήματα διατροφής είτε λόγω επαγγέλματος (ψαράδες, εκτροφείς κ.ά.), είτε λόγω των θρεπτικών τους συστατικών (ω-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνες και μέταλλα).
– Αν σκεφτούμε πως το 95% του φαγητού μας παράγεται στο έδαφος και πως όλα ξεκινούν από το χώμα και το νερό, αντιλαμβανόμαστε ακριβώς τον λόγο για τον οποίο η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Φαγητού αφιερώθηκε στο νερό.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον FAO: «Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να διαχειριζόμαστε το νερό με σύνεση. Πρέπει να παράγουμε περισσότερα τρόφιμα και άλλα βασικά γεωργικά προϊόντα με λιγότερο νερό, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι το νερό κατανέμεται ισότιμα, ότι τα υδάτινα συστήματα διατροφής μας διατηρούνται και κανείς δεν μένει πίσω».
Σε αυτήν την περίπτωση, delulu is not the solulu.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω;
Ο FAO καλεί τις κυβερνήσεις, τους οργανισμούς, τους ακαδημαϊκούς, τον ιδιωτικό τομέα και τον κάθε πολίτη να συνεργαστούν για να προστατεύσουν τους υδάτινους πόρους – και άρα το μέλλον μας.
Ίσως νιώθεις μικρ@ μπροστά σε όλα αυτά, όμως υπάρχουν πολλά που μπορείς να κάνεις για να συμβάλεις κι εσύ σε αυτή την προσπάθεια:
– Επίλεξε φρούτα και λαχανικά εποχής, όσπρια, κεχρί και ξηρούς καρπούς όχι μόνο για τα θρεπτικά συστατικά που σου προσφέρουν, αλλά και επειδή χρειάζονται λιγότερο νερό για να παραχθούν
– Προτίμησε φρέσκα προϊόντα έναντι των επεξεργασμένων, μιας και τα πρώτα απαιτούν λιγότερο νερό για την παραγωγή τους – άσε που σε βοηθούν να αποκτήσεις μια ισορροπημένη διατροφή!
– 1 δισ. τόνοι φαγητού πετιούνται κάθε χρόνο! Μείωσε τη σπατάλη φαγητού (και άρα νερού), οργανώνοντας τα γεύματα και τα ψώνια σου, ώστε να μην περισσεύει φαγητό. Αν περισσέψει, κατανάλωσέ το την επόμενη μέρα (ή και μέσα στους επόμενους μήνες αν μπει κατάψυξη). Ακόμη, μπορείς να το χρησιμοποιήσεις σε μια νέα συνταγή ή να το κομποστοποιήσεις
– Επίλεξε ψάρια και θαλασσινά που έχουν πιστοποίηση βιώσιμης ιχθυοκαλλιέργειας ή αλιείας
– Εξοικονόμησε νερό συντομεύοντας το μπάνιο σου (ξέρω, ούτε σε μένα αρέσει), επιδιορθώνοντας βρύσες που τρέχουν και ποτίζοντας τα φυτά σου με περισσευούμενο νερό από βράσιμο/ αφυγραντήρα. Μιας και το νερό χρησιμοποιείται και στην παραγωγή ενέργειας, βοηθάς ακόμα και με το να κλείνεις το φως και τις ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τα χρησιμοποιείς
– Πάρε μέρος σε εθελοντικά προγράμματα καθαρισμού παραλιών, ποταμών και λιμνών της περιοχής σου
– Προτίμησε ρούχα από φυσικά υλικά, όπως βαμβάκι ή μαλλί, διότι τα συνθετικά υλικά (π.χ. πολυεστέρας) απελευθερώνουν μικροπλαστικά, τα οποία καταλήγουν στο νερό και, τελικά, στο φαγητό μας.
Για μια μέρα, άσε τη selfie στα drafts σου και ανέβασε ένα Instagram story με τον δικό σου τρόπο να εξοικονομείς νερό: Από ένα ισορροπημένο πιάτο με υλικά που παράγονται με λιγότερο νερό, μέχρι άλλες καθημερινές δράσεις. Τάγκαρε το @FAO και χρησιμοποίησε τα hashtags #FoodHeroes και #WorldFoodDay για να συμμετάσχεις στην καμπάνια.
Διότι, όλοι μπορούμε να βάλουμε το λιθαράκι μας.
– –
Ιωάννα Νακάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος M.Sc. @a.nutritious.notebook
Μάθε τα πάντα για την *πραγματικά* ισορροπημένη διατροφή εδώ
Εγγράψου δωρεάν για καθημερινά tips διατροφής απευθείας στο inbox σου εδώ