Λίγο πριν τον ερχομό της στην Αθήνα για το live της στις 8/12, η Καναδή Merrill Nisker σε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης, μίλησε στην Αναστασία Βαϊτσοπούλου για τη μουσική βιομηχανία, τη μάχη για την ισότητα και την Παλαιστίνη.
Στα early ‘00s, σην ταινία “Lost in Translation”, ο Bill Murray κάθεται σε ένα νυχτερινό κέντρο του Tokyo και παρακολουθεί μια γυναίκα να χορεύει το “Fuck the Pain Away” της Peaches, λίγο πριν μπει η 17χρονη τότε Scarlett Johansson στη σκηνή. Η αχαλίνωτη σεξουαλικότητα ολόκληρου του δίσκου “The Teaches of Peaches” που κυκλοφόρησε το 2000, στον οποίο ανήκει το προαναφερθέν κομμάτι, άλλαξε τα δεδομένα για το σεξ στην pop κουλτούρα γενικότερα και άνοιξε τον δρόμο προς την ενδυνάμωση και την απελευθέρωση.
Από τότε μέχρι και σήμερα η εκκεντρική Peaches, γνωστή κατά κόσμον και ως Merrill Nisker, εδώ και περίπου 20 χρόνια δείχνει τι θα πει τόλμη και σεξουαλική ελευθερία, ενώ τραγούδια της έχουν παίξει στο Sex Education, το The Handmaid’s Tale και το Broad City και το έργο της μελετάται σε πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο.
Η εμβληματική φεμινίστρια μουσικός, παραγωγός, σκηνοθέτιδα και performer που έχει ως βάση της το Βερολίνο, έχει συνεργαστεί από τον Iggy Pop και τους Daft Punk μέχρι την Kim Gordon και τους Major Lazer. Έχει κυκλοφορήσει πέντε άλμπουμ, στα οποία συνδυάζει τους κόσμους της ηλεκτρονικής μουσικής, με την hip hop και την punk rock, ενώ παράλληλα θίγει έμφυλα ζητήματα, σεξουαλική ταυτότητα, ηλικιακό ρατσισμό και, με δυο λόγια, τα βάζει με την πατριαρχία.
Λίγες μέρες πριν την εμφάνισή της μπροστά στο αθηναϊκό κοινό το Σάββατο 9 Δεκεμβρίου, με οpening act τον Kristof στο Fuzz Live Music Club, όπου υπόσχεται μια βραδιά γεμάτη ενέργεια και πολύ χορό, μίλησε στο Estella για όλα όσα την απασχολούν.
Peaches, σήμερα, έχουν επιτέλους βρει το χώρο τους οι γυναίκες και οι θηλυκότητες στην ανδροκρατούμενη μουσική βιομηχανία; Έχουν αλλάξει καθόλου τα πράγματα;
Σίγουρα έχουν γίνει πολλές αλλαγές και τις αναγνωρίζω. Αυτή η αλλαγή που έχει συμβεί όχι μόνο για τις γυναίκες, αλλά για όλες τις περιθωριοποιημένες κοινότητες γενικότερα, τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Ακόμη λειτουργούμε εντός ενός πατριαρχικού πλαισίου, όπου οι άνθρωποι αντιδρούν για κάποια δικαιώματα, καθώς παλεύουμε για αυτά, ώστε να αναγνωριστούν. Δεν έχω ψευδαισθήσεις όμως. Το πατριαρχικό σύστημα υπάρχει ακόμη.
Η μάχη με την πατριαρχία κερδίζεται ή χάνεται αυτήν τη στιγμή; Τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων κινδυνεύουν;
Πιστεύω ότι τα πράγματα κινούνται προς κάθε κατεύθυνση, την ίδια στιγμή. Από τη μία, κατακτάμε όλο και περισσότερα δικαιώματα, από την άλλη, υπάρχει κόσμος μάχεται για την κατάργηση κάποιων δικαιωμάτων. Για παράδειγμα, επιβάλλουν περιορισμούς στο δικαίωμα στην άμβλωση ή περιορίζουν τα δικαιώματα των τρανς ανθρώπων, κάτι που είναι αισχρό το 2023. Όσο περισσότερη ορατότητα αποκτούν κάποιες ομάδες ανθρώπων όμως, όπως οι τρανς γυναίκες, τόσο περισσότερο η πατριαρχία νιώθει ότι απειλείται.
Βλέποντας την άνοδο του συντηρητισμού και της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και στον κόσμο εν γένει, και ως μια καλλιτέχνιδα που γράφει στίχους με πολύ ευθύ και ωμό τρόπο, σκέφτεσαι ότι σταδιακά βαδίζουμε προς μια εποχή όπου μπορεί να επέλθει μέχρι και λογοκρισία στη μουσική και στους στίχους;
Πιστεύω ότι τώρα η μουσική είναι πολύ πιο άμεση και μπορείς να λες ακριβώς αυτό που θες, ευθέως, γιατί υπάρχουν τόσες διέξοδοι -στην πραγματικότητα, χάρη στο Ίντερνετ-, ώστε οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να υπακούσουν σε αυτό που θα πει κάποιος συγκεκριμένος τηλεοπτικός σταθμός ή ραδιόφωνο. Οι καιροί που διανύουμε είναι παρανοϊκοί, προφανώς. Σίγουρα, είναι τρελή η περίοδος που διανύουμε και με το Ίντερνετ. Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τον πόλεμο σε πραγματικό χρόνο και πιστεύω ότι αυτό είναι πραγματικά καταστροφικό όσον αφορά τα fake news, τις αληθινές ειδήσεις, τα συναισθήματα των ανθρώπων, καθώς και την ευθύνη να συζητάμε για αυτά τα ζητήματα. Οπότε, δεν ξέρω που θα οδηγήσει όλο αυτό.
Σε προηγούμενη συνέντευξή σου, είχες πει ότι ένιωθες πως δεν σε καταλαβαίνει ο κόσμος και πως τώρα αισθάνεσαι λιγότερο παρεξηγημένη. Πώς έφτασες σε αυτό το σημείο;
Νομίζω πως όταν ξεκίνησα, δεν υπήρχαν ούτε οι δομές, ούτε το λεξιλόγιο για να κατανοήσει ο κόσμος αυτό που έκανα. Με έναν τρόπο, χρησιμοποιούσα μια γλώσσα που δεν υπήρχε. Επομένως, ο κόσμος ήταν μπερδεμένος, δεν είχε πυξίδα. Νιώθω ότι δινόταν μάχη. Κάποιοι άνθρωποι ένιωθαν αληθινή έμπνευση και άλλοι, φόβο. Δεν καταλάβαιναν ότι επρόκειτο για μουσική. Δεν έβλεπαν το έργο μου ως ένα επίκαιρο και εφικτό καλλιτεχνικό έργο. Ήταν το momentum, αλλά και κάτι παραπάνω από αυτό. Είχε να κάνει με το πως εκφράζομαι μέσα από την τέχνη και πως έδινα σημασία και νόημα μέσα από αυτήν.
Σε αντίθεση με εκείνη την περίοδο, τα τελευταία χρόνια νιώθω ότι οι άνθρωποι είναι μαζί μου, στο πλευρό μου, περισσότερο. Νιώθουν έτοιμοι να είναι στο πλευρό μου και να βιώσουν την ενέργειά μου και αυτό είναι κάτι που αξίζει να γιορτάσουμε -και την σημασία που εμπεριέχει αυτό. Εννοώ την γιορτή ως αντίσταση, κατά μία έννοια, με καταλαβαίνεις, ε;
Φτάνουμε αισίως στο 2024, πώς βλέπεις την εξέλιξη της underground ηλεκτρονικής μουσικής σκηνής -και όχι μόνο;
Έχει εξελιχθεί σίγουρα! Παράγεται πολλή, καλή και τρελή pop, με αρκετά πειράγματα και καλλιτέχνες που δημιουργούν αυτόν τον καταπληκτικό, καινούργιο ηλεκτρονικό ήχο. Περάσαμε την εποχή που η ηλεκτρονική μουσική είχε γίνει τόσο εμπορική, σε αρκετές εκφάνσεις της. Αγαπώ όλες τις γυναίκες που κάνουν μουσική, από την hip hop σκηνή, όπου οι καλλιτέχνιδες κάνουν πολύ χαμό αυτήν την περίοδο και γράφουν πολύ άμεσα και πολύ βρώμικα. Είναι τόσες πολλές και έχει έρθει επιτέλους η εποχή της ποικιλότητας στην hip hop και στην ηλεκτρονική μουσική και αισθάνομαι πραγματικά υπέροχα.
Με landmark τον δίσκο σου “Teaches of Peaches” ήσουν από τις πρωτοπόρους που έγραφαν τόσο ωμά, με τόση αυτοπεποίθηση και αμεσότητα, για το σεξ, την σεξουαλικότητα και την εικόνα που έχουμε για τα σώματά (μας). Πώς βλέπεις τα πράγματα τώρα; Τα τραγούδια που βγαίνουν τώρα θεωρείς ότι είναι πιο άμεσα, ειλικρινή και ενδυναμωτικά σε σχέση με το παρελθόν;
Ναι, το βλέπω να συμβαίνει και είμαι χαρούμενη για αυτό! Ο κόσμος πρέπει να έχει το δικαίωμα στην σεξουαλικότητά του, στο body positivity και στο να είναι αυτοί που πραγματικά πρέπει να είναι. Ούτε καν αυτό που θέλουν να είναι, αλλά αυτό που έχουν ανάγκη να είναι. Και αν δεν πληγώνουν κανέναν άλλο άνθρωπο, τότε δεν καταλαβαίνω γιατί υπάρχουν μερικοί που προσπαθούν να τους σταματήσουν ή να τους διαλύσουν.
Άρα, πιστεύεις ότι απομακρυνόμαστε από το male gaze και την καταπίεση της πατριαρχίας, ώστε να φερόμαστε και να είμαστε -εμείς και τα σώματά μας- με συγκεκριμένο τρόπο μέσα στην κοινωνία;
Το πρώτο βήμα πάντα είναι να συνειδητοποιούμε τι συμβαίνει και ξέρω ότι είμαστε πολύ πιο συνειδητοποιημένοι τώρα απ’ ότι παλιότερα. Ή, τουλάχιστον, μιλάμε δημόσια για αυτό και το εντοπίζουμε. Οπότε, τώρα, χρειάζεται να δράσουμε. Η δική μου οπτική είναι ότι πρέπει να περάσουμε στην πράξη τώρα. Λέμε ότι πρέπει να είμαστε η αλλαγή που επιθυμούμε να δούμε.
Έχεις εβραϊκή καταγωγή και ήθελα να σε ρωτήσω πως νιώθεις με τον πόλεμο του Ισραήλ ενάντια στην Παλαιστίνη και όλη την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα που διαχέεται σε σχέση με το τι πραγματικά συμβαίνει στην περιοχή.
Νιώθω απαίσια. Είναι μια φρικτή περίοδος για όλους. Και πολύ τραυματική. Χρειάζεται το ίδιο πράγμα που λέγαμε και πριν: να είμαστε συνειδητοποιημένοι σε σχέση με το τι συμβαίνει στ’ αλήθεια. Οφείλουμε να μαθαίνουμε και να καταλαβαίνουμε τι ισχύει πραγματικά. Είναι δύσκολο με όλες τις τραυματικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα να δούμε τη μεγάλη εικόνα και να καταλάβουμε ειλικρινά τι χρειάζεται.
Είναι απαραίτητο να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου, αν θες να βρεις τις αληθινές ιστορίες, γιατί υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση και γίνεται χρήση λέξεων που αλλάζει το νόημα μιας φράσης. Για παράδειγμα, όταν μιλάς για «ανθρώπους που σκοτώνονται» από τη μία πλευρά και από την άλλη, για «νεκρούς ανθρώπους», αλλάζεις μέσω του λόγου τη σημασία του τι συμβαίνει. Όπως αν πεις «παιδιά» ή αν πεις «άνθρωποι κάτω των 18 ετών» γίνεται η πλαισίωση με διαφορετικό τρόπο. Όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που χρησιμοποιείται η γλώσσα, γιατί μπορεί να γίνει προπαγάνδα, όπως είπες κι εσύ. Οι άνθρωποι πρέπει να επιμείνουν για να βρουν την αλήθεια, γιατί τα mainstream μέσα ενημέρωσης δεν δουλεύουν όπως θα έπρεπε. Πώς νιώθεις εσύ ως δημοσιογράφος για αυτό το ζήτημα;
Είναι πραγματικά μια μάχη, ειδικά όταν ασκείς δημοσιογραφία σε μια χώρα όπου η ελευθερία του Τύπου βάλλεται ολοένα και περισσότερο.
Πιστεύω ότι η Δύση οδεύει προς τη λάθος κατεύθυνση κι ολόκληρος ο κόσμος βασικά οδεύει προς τη λάθος κατεύθυνση. Το να μην αφήνεις τους ανθρώπους να ζήσουν με αξιοπρέπεια, σε τόσα διαφορετικά επίπεδα, είναι αλήθεια τρομακτικό. Δεν μπορώ να πω ότι δεν είμαι πληγωμένη ή τρομαγμένη, γιατί είμαι. Ωστόσο, ακόμη προσπαθώ να έχω ελπίδα, να εκπαιδεύω την εαυτή μου, να συζητώ με τους ανθρώπους και να καταλαβαίνω τι συμβαίνει. Γιατί επικρατεί μια πολύ ειδική κατάσταση εδώ στη Γερμανία, όπως μπορείς να καταλάβεις.
Ναι… Για να γυρίσουμε στα της τέχνης, κοιτώντας την πορεία σου ως καλλιτέχνιδα, ποιες στιγμές ξεχωρίζεις σήμερα;
Το τώρα. Το παρόν είναι η καλύτερη στιγμή και το λατρεύω! Νιώθω ότι είναι πολύ επίκαιρο αυτό που κάνω, το show πιστεύω ότι είναι πολύ δυναμικό και λατρεύω τις αντιδράσεις του κοινού. Το νιώθουν πραγματικά. Μου αρέσει πολύ, αλήθεια. Εύχομαι να μπορούσαν όλοι να δουν το show αυτό, γιατί είναι πολύ διασκεδαστικό και ανοιχτό και νιώθω ότι όλοι όσοι έρχονται, περνούν φανταστικά.
Μπορείς να μας δώσεις κάποιο sneak peek για το live της Αθήνας;
Θα έχει έντονη ενέργεια, πολλές εκπλήξεις, θα αλλάξουμε πολλά κοστούμια και θα έχει πολύ χορό. Θα περάσουμε πολύ καλά!
Πώς νιώθεις που έρχεσαι στην Ελλάδα;
Είμαι ενθουσιασμένη! Είχα παίξει στην Αθήνα πριν από 15 χρόνια και ανυπομονώ. Ελπίζω οι άνθρωποι να πάρουν λίγη έμπνευση και να περάσουν εκπληκτικά στο live.
Τι θα ήθελες να δεις ξανά στην Αθήνα και τι είναι αυτό που σου έλειψε περισσότερο;
Είχα έρθει στην Αθήνα και πριν από 3 χρόνια και επισκέφθηκα διάφορα μέρη. Κυρίως, αράζαμε έξω από τα clubs μαζί με όλα τα queer άτομα. Είχαμε πάει και σε ένα θερινό σινεμά. Λατρεύω το φαγητό στην Αθήνα και απλά θέλω να εξερευνήσω την πόλη και τον πολιτισμό της. Οι φίλοι μου δίνουν tips για την πόλη. Έχεις προτάσεις για μένα;
Ναι, εννοείται, θα σου φτιάξω μια ολόκληρη λίστα!
Θα ήταν τέλειο. Μοιάζει σαν μια πολύ cool πόλη η Αθήνα και ανυπομονώ να έρθω ξανά!
Peaches, 9 Δεκεμβρίου στο Fuzz Live Music Club, εισιτήρια εδώ.