Ανεπιθύμητη τριχοφυΐα, ακανόνιστες περίοδοι, κοιλιακό λίπος. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ενοχλητικά συμπτώματα του ΣΠΩ.
Πολλές γυναίκες που παίρνουν στα χέρια τους διάγνωση πολυκυστικών ωοθηκών, έχουν οδηγηθεί στον γυναικολόγο λόγω των ανεξήγητων συμπτωμάτων τους ψάχνοντας την αιτία αλλά και λύσεις για την αιφνιδιαστική ανεπιθύμητη τριχοφυΐα, τις ακανόνιστες περιόδους και την σταδιακή συσσώρευση κοιλιακού λίπους. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ενοχλητικά συμπτώματα που έχει το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών που μαρτυρούν την ορμονική ανισορροπία. Συχνά η οδηγία που δίνεται στις ασθενείς είναι να χάσουν βάρος και να επιστρέψουν όταν θα θελήσουν να κάνουν παιδιά ή να πάρουν αντισυλληπτικά χάπια για να επαναφέρουν τις χαμένες περιόδους τους.
Τι είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μια σύνθετη ενδοκρινική διαταραχή που επηρεάζει το 5-10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Είναι η πιο κοινή ενδοκρινική διαταραχή στις γυναίκες και η κύρια αιτία της μη ωορρηξίας (Ωορρηξία είναι η διαδικασία κατά την οποία σπάει το ωοθυλάκιο της ωοθήκης και απελευθερώνει το ωάριο που περιέχει. Η αποβολή αυτού του ωαρίου σηματοδοτεί την περίοδό μας).
Η αιτία του ΣΠΩ είναι άγνωστη. Ωστόσο, πιστεύεται ότι οφείλεται σε έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών αιτίων που προκαλούν ανισορροπία στις γυναικείες ορμόνες (που ονομάζονται οιστρογόνα) και στις ανδρικές ορμόνες (δηλαδή, τα ανδρογόνα).
Πολλές γυναίκες πιστεύουν λόγω του ονόματος του συνδρόμου ότι πρόκειται για μια ασθένεια των ωοθηκών η οποία έχει να κάνει μόνο με τις ωοθήκες. Στην πραγματικότητα είναι μια μεταβολική διαταραχή. Οι ωοθήκες απλώς αντιδρούν στην ύπαρξη αυτής της μεταβολικής διαταραχής δηλαδή στην αντίσταση στην ινσουλίνη και στα υψηλά ανδρογόνα στο αίμα.
Πως εκδηλώνεται το σύνδρομο;
Οι ασθενείς με Σ.Π.Ω. παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων,συμπτώματα που η καθεμία από εμάς βιώνει σε πολύ διαφορετική ένταση.
Γενικά εκδηλώνεται με 3 κύρια συμπτώματα, ωστόσο αρκούν τα 2 από τα 3 ώστε να γίνει διάγνωση: ολίγο / ανοωθυλακιορρηξία (απουσία περιόδου), υπερτρίχωση (δηλαδή αυξημένη τριχοφυϊα σε μέρη όπως το πιγούνι και τα μάγουλα του προσώπου, η κοιλιά, η πλάτη, το στήθος) και πολυκυστικές ωοθήκες (εικόνα κυστών στις ωοθήκες κατά τον υπέρηχο) λόγω της περίσσειας ανδρογόνων.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
- Άστατη εμφάνιση έμμηνου ρύσης
- Υπογονιμότητα, λόγω της έλλειψης ωορρηξίας
- Αυξημένη τριχοφυΐα σε πρόσωπο, στήθος, στομάχι, πλάτη, αντίχειρες και στα δάχτυλα των ποδιών
- Ακμή, λιπαρό δέρμα, πιτυρίδα
- Αραίωση των μαλλιών στο κεφάλι
- Αύξηση σωματικού βάρους, ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς (κοιλιακή παχυσαρκία)
- Αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτης τύπου 2
- Υψηλή χοληστερόλη ή/και αυξημένη πίεση του αίματος
Τα παραπάνω συμπτώματα επηρεάζουν τόσο την σωματική υγεία και το ορμονικό σύστημα όσο και βασικά χαρακτηριστικά της εξωτερικής μας εμφάνισής με αποτέλεσμα συχνά να προκαλείται άγχος και αίσθημα αβοηθησίας στις γυναίκες που το βιώνουν.
Πως μπορεί να επηρεάσει η διατροφή ;
Η Δυτικού τύπου τυποποιημένη διατροφή (αυτή που κατά βάση ακολουθούμε οι περισσότεροι λόγω των ρυθμών της καθημερινότητας), φαίνεται να αυξάνει την γλυκόζη κι αυτή με την σειρά της την αντίσταση στην ινσουλίνη. Χρειάζεται να καταλάβουμε ότι αυτή η σχέση μεταξύ των ορμονών λειτουργεί σαν κύκλος:
Για το ΣΠΩ αυξημένα επίπεδα γλυκόζης, σημαίνει και αυξημένα ανδρογόνα κάτι που προκαλεί συσσώρευση κοιλιακού λίπους κι ευθύνεται για όλα τα συμπτώματα που περιγράψαμε παραπάνω.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια μόλις 5% -10% του σωματικού βάρους οδηγεί στην επαναφορά της περιόδου και στη μείωση των επιπέδων ανδρογόνων στο αίμα. Οι διατροφικοί στόχοι πρέπει να στοχεύουν στην μείωση του περιττού κοιλιακού λίπους και στην αντιμετώπιση της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Η απώλεια βάρους είναι το κλειδί;
Σε πολλές περιπτώσεις του ΣΠΩ θα λέγαμε ότι πράγματι, η λύση στην ορμονική αποκατάσταση είναι η απώλεια ακόμα κι ενός μικρού ποσοστού λίπους. Ωστόσο δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τις περιπτώσεις του ‘’lean PCOS’’ όπου γυναίκες φυσιολογικού βάρους εκδηλώνουν τα συμπτώματα με την ίδια και μεγαλύτερη ένταση.
Στην πραγματικότητα παρότι η διατροφική παρέμβαση είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας, χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι πρόκειται για ένα σύνδρομο το οποίο δεν θεραπεύεται ποτέ πλήρως, και θα χρειαστεί να ζούμε με αυτό εστιάζοντας στην ύφεση των συμπτωμάτων. Για να συμβεί αυτό, δεν αρκεί η απώλεια βάρους (εξάλλου απώλεια βάρους θα μπορούσε να συμβεί και με πολύ επιθετικούς για το σώμα τρόπους).
Η πλήρης διαχείριση του συνδρόμου θα περιλάμβανε μία εφ΄όρου ζωής ολιστική αλλαγή στην οποία θα εστιάζαμε στην μείωση των ανδρογόνων. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να ρυθμιστούν οι ορμόνες του στρες, να αποκατασταθεί ο ύπνος και τα επίπεδα ενέργειας στο σώμα, να συμπληρώσουμε με τις κατάλληλες βιταμίνες, να φάμε επαρκώς και να κινηθούμε με τρόπο φιλικό προς το σώμα και τις ορμόνες μας.
Για να καταλάβετε αν μία παρέμβαση για το ΣΠΩ είναι σωστή και ρεαλιστική, αναρωτηθείτε αν θα μπορούσατε να διατηρήσετε αυτή την αλλαγή για το υπόλοιπο της ζωής σας.