Η ενσυναίσθηση υφίσταται ως η ψυχική ταύτιση ενός ατόμου με ένα ή περισσότερα άτομα. Αποτελεί, δηλαδή, την συναισθηματική αντίδραση συμπόνιας ή κατανόησης προς τον άλλο.
Δεν είναι αυτονόητο ότι όλ@ς μας, μας διακατέχει το αίσθημα της ενσυναίσθησης. Μέσα όμως από το ζήτημα της απουσίας ενσυναίσθησης σε πολλά άτομα, έχει γεννηθεί μια νέα στερεοτυπική αντίληψη. Η άποψη της έλλειψης ενσυναίσθησης του ανδρικού φύλου.
Η θέση αυτή αποτυπώνεται συχνά με φράσεις όπως: «Oι άνδρες είστε αναίσθητοι», «Όλοι οι άνδρες είναι γουρούνια», κ.α. Χρειάζεται να διερευνήσουμε σε βάθος τα αίτια της καλλιέργειας αυτής της αντίληψης και εάν τελικά η ενσυναίσθηση είναι κάτι που λείπει από τους άνδρες.
Παρά τις αυτονόητες βιολογικές διαφορές που υπάρχουν στα φύλα, στον συναισθηματικό τομέα δεν υπάρχουν έντονες διαφορές μεταξύ των φύλων ως υφιστάμενα. Όλοι οι άνθρωποι βιώνουν χαρά και λύπη, όπως και ταυτόχρονα διακατέχονται από μηχανισμούς προστασίας και συμπόνιας προς άλλα άτομα.
Ο τομέας των συναισθημάτων και της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης, παρόλα αυτά, επεκτείνεται παράλληλα στην ίδια τη δομή της κοινωνίας και τα πρότυπα που εξάγει η ίδια στα άτομα. Σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως φύλου, καταγωγής, θρησκείας, κτλ, ασκούνται κοινωνικές πιέσεις από τον περίγυρο τους ως προς το πώς πρέπει να ζουν και να συμπεριφέρονται.
Εξυπακούεται πως οι συγκεκριμένες πιέσεις διακρίνονται στη δυναμική τους από χώρα σε χώρα, θρησκεία σε θρησκεία, ακόμη και από ήπειρο σε ήπειρο, χωρίς όμως να παύουν να υπάρχουν.
Σε πρακτικό πλαίσιο, οι επί το πλείστον πατριαρχικά δομημένες κοινωνίες εξάγουν κάποια συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφορών επάνω στους άνδρες. Το πρότυπο του άνδρα που δεν κλαίει, δεν έχει ευαισθησίες και δρα στην ζωή του με την ρητορική ενός κυνηγού που παλεύει για την επιβίωση του έναντι των άλλων, υφίσταται έως και σήμερα.
Συνεπώς, σε ένα τεράστιο ποσοστό ανδρών ασκείται η κοινωνική πίεση της «τοξικής αρρενωπότητας», η οποία και περιέχει μέσα της συνήθως την συμπεριφορά της κοινωνικής αναισθησίας.
Επιβεβαιώνει η τοξική αρρενωπότητα τη θεωρία της έλλειψης ενσυναίσθησης στο ανδρικό φύλο;
Εφόσον, λοιπόν, αποδεχόμαστε την απουσία ενσυναίσθησης ως συνέπεια της τοξικής αρρενωπότητας, τεκμηριώνεται η αντίληψη της κοινωνικής αναισθησίας στο ανδρικό φύλο; ΟΧΙ!
Αν και θα ήταν εθελοτυφλία να προβούμε σε πλήρη απόρριψη της έλλειψης ενσυναίσθησης στο ανδρικό φύλο, η ομογενοποίηση όλων των ανδρών σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά πέρα από βαθύτατα σεξιστική, είναι επιπλέον αβάσιμη.
Η τοξική αρρενωπότητα παρά το γεγονός πως αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πατριαρχικής κοινωνίας, δεν βρίσκει αντίκρυσμα σε όλους τους άνδρες. Αντίθετα, σταδιακά πλέον το ανδρικό φύλο έχει ξεκινήσει να αποκόπτεται από τον ομφάλιο λόρο της τοξικής αρρενωπότητας με αργά αλλά σταθερά βήματα, σε μια εποχή όπου μάλιστα τα πρότυπα σεξισμού και τοξικότητας διαφημίζονται καθημερινά και ειδικότερα στα social media.
Σημαντικό παράδειγμα αυτών των προτύπων αποτελεί ο γνωστός μισογύνης, Andrew Tate.
Ο influencer, που προωθούσε και προωθεί τον σεξισμό, τον μισογυνισμό και την πατριαρχία και που κατηγορείται, παράλληλα, για trafficking και σεξουαλική κακοποίηση.
Όταν, λοιπόν, το feed μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γεμίζει με αναρτήσεις που μιλούν για την επιβλητικότητα, την βιαιότητα και την χειριστικότητα ως ένδειξη ανδρισμού και αρρενωπότητας, θα πρέπει να κατανοήσουμε πως τα πρότυπα που γεννούν αυτά τα φαινόμενα, αποτελούν την προμετωπίδα ανάλογων συμπεριφορών.
Not all men, όχι όλοι οι άνδρες.
Το τοξικό αυτό κλίμα, ως εκ τούτου, αν και επηρεάζει έντονα τις κοινωνικές σχέσεις, δεν αναιρεί ολικώς την ενσυναίσθηση από το ανδρικό φύλο.
Η αντίληψη της κατανόησης και του αλληλοσεβασμού διακατέχει τους περισσότερους άνδρες, όπως άλλωστε και τα περισσότερα άτομα συνολικά.
Ακόμη και οι άνδρες που προβαίνουν σε συμπεριφορές κοινωνικής αναισθησίας και ψυχρότητας, δεν έχουν γεννηθεί με αυτού του είδους την αρωγή, αλλά βρίσκονται στην πλειοψηφία τους υπό την αιγίδα της πίεσης και των προτύπων που τους προβάλλει καθημερινά η πατριαρχική κοινωνία.
Δεν χρειάζεται, συνεπώς, να υιοθετούμε σεξιστικές αντιλήψεις τις οποίες, άλλωστε, τελικά γέννα το ίδιο το πατριαρχικό σύστημα. Απαιτείται να βρισκόμαστε απέναντι σε κάθε είδους σεξισμού και στερεοτύπων.
Δεν είναι όλοι οι άνδρες ίδιοι, δεν είναι όλοι οι άνδρες αναίσθητοι. Όλοι, όλες, όλ@ είμαστε διαφορετικά άτομα με διαφορετικές ζωές και διαφορετικούς χαρακτήρες. Η έλλειψη ενσυναίσθησης δεν οφείλεται στο άτομο αλλά στο σύστημα που την καλλιεργεί.
Η απάντηση στα κοινωνικά δεινά που προκαλεί η πατριαρχία δεν είναι η ομογενοποίηση του ανδρικού φύλου ούτε και η περαιτέρω τοξικότητα. Ο εχθρός δεν είναι το ανδρικό φύλο, αλλά η πατριαρχία και οι αντικοινωνικές συμπεριφορές που γεννά.