Παιχνίδια, κούκλες και αντιγηραντικές κρέμες αγοράζουν σήμερα τα ανήλικα κορίτσια. Ο υπερκαταναλωτισμός, η επιθετικότητα και ο ρόλος των influencers και των γονέων στη νέα «επιδημία» που χτυπά την τρυφερότερη ηλικία.
Βίντεο από παιδιά να κατακλύζουν γνωστές αλυσίδες καλλυντικών και να καταστρέφουν ό,τι βρουν στο διάβα τους, κάνουν τον γύρο του διαδικτύου. Kορίτσια, των οποίων η ηλικία δεν ξεπερνά τα 14 έτη, επισκέπτονται πολυτελή καταστήματα για να αγοράσουν ακριβά προϊόντα ομορφιάς, παράλληλα λερώνουν τις συσκευασίες, καταστρέφουν τα δείγματα, ενώ αν αυτό που ψάχνουν βρίσκεται σε έλλειψη, συμπεριφέρονται υποτιμητικά και υβριστικά προς τους υπαλλήλους, με τους γονείς –πολλές φορές– απλά να παρακολουθούν.
Αυτή η -σχεδόν αιρετική θα έλεγε κανείς – ομάδα που έχει συσταθεί χάρη στην υπερκαταναλωτική μανία της εποχής και την επιρροή των social media, προτιμά προϊόντα ομορφιάς από τα brands δημοφιλών pop τραγουδιστριών, κρέμες και αρώματα σε χαριτωμένες χρωματιστές συσκευασίες και καλλυντικά που έγιναν viral στo Instagram και το TikTok από διάσημους influencers.
Και εμείς στην εφηβεία τα ίδια κάναμε. Μόνο που εμείς βάζαμε άχρωμο lip gloss, ενώ σήμερα οι έφηβοι επιλέγουν ρετινόλη.
Η ρετινόλη είναι ένα συνθετικό παράγωγο της βιταμίνης Α και σημειώνει ιδιαίτερη επιτυχία τα τελευταία χρόνια λόγω της έντονης αντιγηραντικής της ιδιότητας, αφού συμβάλλει στην αναγέννηση των κυττάρων και στην παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης. Παρόλο που η χρήση της δεν προορίζεται αποκλειστικά για συγκεκριμένη ηλικία, συχνά επιλέγεται από άτομα που επιθυμούν να κρύψουν τα σημάδια του χρόνου, αφού μειώνει τις ρυτίδες και την χαλάρωση του δέρματος. Γιατί λοιπόν ένα παιδί, του οποίου το δέρμα βρίσκεται σε άριστη κατάσταση, θέλει ξαφνικά να προμηθευτεί τέτοιες κρέμες;
To «άνοιγμα» της αγοράς απέναντι στους «μικρότερους καταναλωτές» είναι μια τακτική του καπιταλιστικού συστήματος που δεν μπορούμε να πούμε ότι μας κάνει εντύπωση. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις συνεχείς διαφημίσεις που προβάλλονταν, όταν σαν παιδιά βλέπαμε κινούμενα σχέδια, με αποτέλεσμα να ζητάμε από τους γονείς μας να μας αγοράσουν παιχνίδια; Έρευνες, άλλωστε, δείχνουν πως όσο περισσότερη τηλεόραση παρακολουθεί ένα παιδί, τόσο περισσότερα παιχνίδια επιθυμεί.
Πώς όμως από εκεί που ζητούσαμε από τους γονείς μας τις γνωστές σε όλους στερεοτυπικές αψεγάδιαστες κούκλες, φτάσαμε να ζητάμε τα υλικά για να τις ενσαρκώσουμε;
Τα τελευταία χρόνια, οι beauty gurus έχουν μπει για τα καλά στις ζωές όλων μας. Influencers έχουν κάνει επάγγελμα το να μοιράζονται κομμάτια από τη ζωή τους, άλλοτε εύστοχα προωθώντας παράλληλα κοινωνικές ευαισθησίες, και άλλες φορές επιδεικνύοντας ένα άπιαστο lifestyle, συνοδευόμενο από προώθηση μη ρεαλιστικών προτύπων ομορφιάς.
«Αγόρασε αυτή την λοσιόν και θα γίνεις σαν εμένα» λένε πίσω από τα αμέτρητα φίλτρα και τις αισθητικές επεμβάσεις. Χωρίς να διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις, προωθούν προϊόντα που ενδέχεται να μην είναι κατάλληλα για κάθε τύπο δέρματος, πόσο μάλλον για κάθε ηλικία. Ως εκ τούτου, τα κορίτσια θέλοντας να τις μιμηθούν, ακολουθούν πιστά τις συμβουλές τους, αγνοούν ωστόσο την επιβάρυνση που μπορεί κάτι τέτοιο να έχει στην υγεία τους.
Ειδικοί και δερματολόγοι εξηγούν ότι σε περιπτώσεις ακμής, ορισμένα ρετινοειδή μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά για το δέρμα του ασθενή, μόνο όμως υπό την καθοδήγηση και την επίβλεψη του κατάλληλου γιατρού. Η αλόγιστη και απρόσεκτη χρήση μπορεί να επιφέρει ερεθισμούς, ξηροδερμία, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις η χρήση τους είναι σίγουρα περιττή.
Ακόμα όμως και αν η σωματική υγεία δεν απειλείται, η ψυχική χτυπάει κόκκινο συναγερμό. Σύμφωνα με έρευνες, την μεγαλύτερη επιβάρυνση από τα πρότυπα που προβάλλονται σήμερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δέχονται τα κορίτσια των ηλικιών 10 έως 14 ετών, που συγκρίνουν τον εαυτό τους με όσα βλέπουν.
Αν βάλουμε στην εξίσωση την υπερπληροφόρηση στα social media, τον καπιταλισμό που δημιουργεί συνεχώς νέες ανάγκες και συμπεριλάβουμε και αιώνια κοινωνική αποστροφή της φυσιολογικότητας του γήρατος, τι περιμένουμε;
Εμείς επηρεαζόμαστε, τα ανήλικα θα μείνουν έξω από τον χορό;
Στο TikTok έχουν στραφεί τώρα εργαζόμενες των μεγάλων καταστημάτων καλλυντικών, που μοιράζονται τη δική τους εμπειρία από την εξαιρετικά άβολη συναναστροφή με τα εν λόγω κορίτσια. Όπως λένε, δεν δείχνουν ίχνος σεβασμού προς τα προϊόντα αλλά ούτε προς τους υπαλλήλους και τους υπόλοιπους πελάτες.
Μια χρήστρια περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο τα κορίτσια καταστρέφουν τις συσκευασίες, βάζοντας μέσα στις κρέμες τα δάχτυλα τους και μεταφέροντας σε αυτά μικρόβια. «Είναι μια τρέλα» λέει. «Αυτό όμως που είναι πιο τρελό, είναι ότι οι γονείς δεν κάνουν απολύτως τίποτα για να το αποτρέψουν» προσθέτει.
Οι γονείς της σημερινής Generation Alpha δεν είναι άλλοι από τους Millennials. Δεν μεγαλώσαμε εμείς με προβληματικά πρότυπα; Κάθε άλλο. Μπορεί να μην είχαμε TikTok και να μην ακολουθούσαμε πιστά τις συμβουλές των beauty gurus, δεχόμασταν όμως και εμείς επιρροή από περιοδικά, τηλεόραση, ίντερνετ και τη γενικότερη pop κουλτούρα που υπερ-προωθούσε την ιδέα ότι για να μοιάσεις στον/στην αγαπημένο/η σου star, πρέπει να ξοδέψεις πολλά χρήματα σε ρούχα και καλλυντικά. Κάθε γενιά δέχεται πίεση από τα πρότυπα της εποχής της και αυτό δεν χωράει αμφιβολία.
Εν πάση περιπτώσει, το να μη διδάσκεις στο παιδί σου στοιχειώδη σεβασμό για τους συνανθρώπους του δεν έχει καμία, μα καμία, δικαιολογία.