Και οι δείκτες του ρολογιού γυρνούν βασανιστικά…
Κατάσταση αναμονής aka “waiting mode” είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάποιος όταν αδυνατεί να ολοκληρώσει οτιδήποτε άλλο, εκτός από το σημαντικότατο ραντεβού που έχει κανονίσει για το απόγευμα. Ως εκ τούτου, κοιτάει όλη μέρα το ρολόι του, καθώς τα λεπτά κυλούν με αφόρητα αργούς ρυθμούς.
Φυσικά, το “waiting mode” δεν αφορά μόνο κάποιο σημαντικό ραντεβού αλλά μπορεί να συμβαίνει πριν από καθετί προγραμματισμένο
Συνήθως, το συναίσθημα που δημιουργείται κατά τη “λειτουργία αναμονής” είναι ανησυχία ή ανυπομονησία. Πρόκειται για μια συνθήκη καθόλου, μα καθόλου ευχάριστη, που, όμως, μπορεί να συμβεί σε όλους. Για την ακρίβεια, πιθανότατα οι περισσότεροι εξ ημών έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε αντίστοιχες καταστάσεις.
Η “λειτουργία αναμονής” είναι σχετικά κοινή και, ως επί το πλείστον, γίνεται αισθητή πριν από μια συνέντευξη για δουλειά, ένα πρώτο ραντεβού ή μια καθοριστική συνάντηση με τον γιατρό μας. Εν ολίγοις, προγραμματισμένες καταστάσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεσή μας και είναι βαρύνουσας σημασίας στη λίστα των προτεραιοτήτων μας.
Έτσι, ενώ μπορεί να γνωρίζουμε πως έχουμε τα χρονικά περιθώρια για να ρυθμίσουμε τις υπόλοιπες υποχρεώσεις της ημέρας, η αναμονή γι’ αυτό που αναμένεται να συμβεί αργότερα, μας παραλύει σε τέτοιο βαθμό, που η ολοκλήρωση οποιασδήποτε άλλης εργασίας φαντάζει ακατόρθωτη. Αξίζει να αναφερθεί, πως η “λειτουργία αναμονής” ενδέχεται να βρει πρόσφορο έδαφος σε κάθε άτομο εκεί έξω. Εκτός από τους νευροαποκλίνοντες, βέβαια, είναι πολύ πιο εξουθενωτική για άτομα που ήδη παλεύουν με τις εκτελεστικές λειτουργίες.
Ειδικότερα, τα άτομα με ΔΕΠΥ, αυτισμό, κατάθλιψη, άγχος και PTSD τείνουν να βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής πιο συχνά από άλλους ανθρώπους, προκαλώντας τους συχνά περισσότερο στρες. Στον πυρήνα του, το “waiting mode” είναι ένα πρόβλημα ρύθμισης της προσοχής που σχετίζεται με το άγχος. Από πολλές απόψεις, μοιάζει με μηρυκασμό – ένα μοτίβο σκέψης όπου το μυαλό μας εστιάζει σε μια οδυνηρή κατάσταση και συνεχίζει να επιστρέφει σε αυτήν ακόμη και αφού αποτραβηχτεί.
Ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπαθούμε, όταν είμαστε προσκολλημένοι σε μια κατάσταση αναμονής, το μυαλό μας παραμένει “αγκιστρωμένο” στο επερχόμενο γεγονός, στις αγωνίες και στα σχέδιά μας γύρω από αυτό.
Πώς θα βγεις από το “waiting mode”;
Τελικά, η “λειτουργία αναμονής” είναι ένας πολύπλοκος συνδυασμός άγχους, εκτελεστικής δυσλειτουργίας και κακής διαχείρισης χρόνου. Αυτή η πολυπλοκότητα σημαίνει ότι η καλύτερη προσέγγιση για να “απαγκιστρωθείς” απαιτεί μια ποικιλία στρατηγικών που να αντιμετωπίζουν τις διαφορετικές πτυχές του προβλήματος.
Εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα
Η λέξη-κλειδί είναι η ενσυνειδητότητα, η ικανότητά μας να επικεντρωνόμαστε στην τρέχουσα συνθήκη, χωρίς να εμπλέκονται παρελθοντικές ή ενδεχόμενες μελλοντικές καταστάσεις. Συνεπώς, καλλιεργώντας την ενσυνειδητότητα, έχουμε ευκολότερα την τάση να επεξεργαζόμαστε τις σκέψεις μας και να “φρενάρουμε” όσες από αυτές μάς αποσυντονίζουν, ώστε να διαχειριστούμε καλύτερα το άγχος.
Μετάθεση του άγχους
Το άγχος, αν και έχει κατά βάση αρνητικό πρόσημο, είναι αναπόφευκτο – ακόμα και για τους πιο ψύχραιμους. Σε περιπτώσεις όπου η ατμόσφαιρα είναι συναισθηματικά φορτισμένη, το άγχος είναι λογικό επακόλουθο. Αν προσπαθήσουμε να το καταπολεμήσουμε εκείνη τη στιγμή, είναι πιθανό να αγχωθούμε πολύ περισσότερο. Γι’ αυτό, μια εναλλακτική λύση είναι να το βάλουμε στην άκρη και να αφιερώσουμε όλη μας την ενέργεια σε ό,τι συμβαίνει τώρα.
Σίγουρα, είναι μια πρόσκαιρη λύση, αλλά μπορεί να λειτουργήσει.
Απλά tasks που δεν απαιτούν μεγάλη προσπάθεια
Η ενέργεια που δαπανάται ανά task διαφέρει από άτομο σε άτομο. Παρ’ όλα αυτά, ο γενικός κανόνας για να ξεφύγουμε από το “waiting mode” είναι να αναζητάμε απλές εργασίες που είναι, ταυτόχρονα, ενδιαφέρουσες ή πρωτότυπες, έτσι ώστε να ιντριγκάρουν το μυαλό μας. Η διαχείριση τόσο του χρόνου, όσο και του άγχους – ειδικά σε μία καθημερινότητα της οποίας οι ρυθμοί είναι φρενήρεις – δεν είναι απλή υπόθεση, οπότε το να εστιάζει το μυαλό μας σε μία κατάσταση αναμονής, κάποιες φορές είναι κάτι παραπάνω από φυσιολογικό.
Σταδιακά, με ένα βήμα τη φορά, όμως, μπορεί να βρεθεί λύση.