Αν μιλήσουμε για παράδοξα, το άκρον άωτον!
Ο Harrison H. Schmitt έχει ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό βιογραφικό. Εκτός από γεωλόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου και πρώην γερουσιαστής των ΗΠΑ, ήταν και ο πρώτος επιστήμονας που περπάτησε στο φεγγάρι – και ανακάλυψε ότι είναι αλλεργικός!
Ειδικότερα, ο Schmitt συμμετείχε ως μέλος του πληρώματος του «Apollo 17», τον Δεκέμβριο του 1972. Ενώ βρισκόταν στην επιφάνεια της Σελήνης, συλλέγοντας δείγματα προς διερεύνυση – ως γεωολόγος – όταν ήρθε σε επαφή με τη σεληνιακή σκόνη, του προέκυψε… αλλεργική αντίδραση!
Το πρόγραμμα «Apollo» σφραγίστηκε με μια αλλεργία
Ήταν η τελευταία αποστολή του πληρώματος στη Σελήνη πριν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα «Apollo». Και ήταν τότε, τον Δεκέμβριο του 1972, που ο Schmitt έγινε το πρώτο μέλος της πρώτης ομάδας επιστημόνων-αστροναυτών της NASA με προορισμό το διάστημα. Δεδομένου του ακαδημαϊκού του υπόβαθρου, ο Schmitt παραμένει μέχρι και σήμερα ο μοναδικός επιστήμονας – που βιοποριζόταν αποκλειστικά από αυτό – ο οποίος κατάφερε να ξεπεράσει τα όρια της Γης και να προσγειωθεί στη Σελήνη. Μόνο που δεν γνώριζε τότε, ότι θα έμενε στην ιστορία ως ο μοναδικός επιστήμονας με αλλεργία στο φεγγάρι!
Όσο συνέλεγε δείγματα του εδάφους γύρω από την κοιλάδα Taurus-Littrow, κοντά στη Θάλασσα της Γαλήνης, δεν αισθάνθηκε κάποια αντίδραση του οργανισμού του στο περιβάλλον. Εντούτοις, όταν έβγαλε τη στολή του στη μονάδα προσγείωσης, ήρθε σε επαφή με τη σεληνιακή σκόνη.
The rest is history.
«Την πρώτη φορά που μύρισα τη σκόνη, είχα μια αλλεργική αντίδραση. Το εσωτερικό της μύτης μου πρήστηκε, κάτι που είχε αντίκτυπο και στον τόνο της φωνής μου», είπε ο Schmitt στο διαστημικό φεστιβάλ Starmus το 2019, όπως αναφέρει η Telegraph.
«Αλλά […] σταδιακά η αντίδραση αυτή εξαφανίστηκε, ενώ την τέταρτη φορά που εισέπνευσα σεληνιακή σκόνη δεν είχαμε τα ίδια».
Έλα, όμως, που η αλλεργική αντίδραση στη Σελήνη δεν προκαλεί έκπληξη – πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα
Μεταξύ άλλων, ο Schmitt πρόσθεσε επίσης ότι δεν ήταν το μοναδικό άτομο που υπέστη αλλεργική αντίδραση στη Σελήνη. Ένας γιατρός που βρισκόταν στο πλήρωμα, αναγκάστηκε άμεσα να σταματήσει τις δραστηριότητές του λόγω της έντονης αλλεργικής αντίδρασης που κλήθηκε να αντιμετωπίσει.
«Για ορισμένα άτομα πρέπει να γνωρίζουμε αν είναι επιρρεπή σε αλλεργικές αντιδράσεις, σε περίπτωση επαφής με τη σεληνιακή σκόνη. Βέβαια, εγώ προτείνω να μην επιτρέπεται η έκθεση του πληρώματος στη σκόνη αυτή. Εξάλλου, υπάρχουν πολλές λύσεις για να την αποφύγει κανείς. Είναι, μάλλον, μηχανολογικό το πρόβλημα».
Επίσης, πολλοί αστροναύτες έχουν υποφέρει σε κάποιο βαθμό από «σεληνιακό αλλεργικό πυρετό», σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Γενικά, τα συμπτώματα που παρουσιάστηκαν υπό τις συνθήκες αυτές ήταν ήπιο φτέρνισμα και ρινική συμφόρηση. Ευτυχώς, τα συμπτώματα υποχώρησαν γρήγορα, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάστηκαν μερικές μέρες για να εξαφανιστούν εντελώς.
Ποια επιστημονική εξήγηση κρύβεται πίσω από την ύπουλη σκόνη της Σελήνης;
Η επιστημονική εξήγηση γύρω από το εν λόγω φαινόνενο, σύμφωνα πάντα με την ESA, βρίσκει την απάντησή της σε μια ευρέως διαδεδομένη έννοια: Τη διάβρωση. Ως γνωστόν, στη Γη, τα σωματίδια εξομαλύνονται από τη διάβρωση του νερού και του ανέμου. Εντούτοις, στη Σελήνη τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικα. Εφόσον δεν υπάρχουν τα στοιχεία που συμβάλλουν στη διάβρωση, η σκόνη παραμένει αιχμηρή και έντονη.
Συν τοις άλλοις, η ατμόσφαιρα της Σελήνης απέχει παρασάγγας από αυτή της Γης, υπό την έννοια ότι το έδαφος φορτίζεται στατικά, με αποτέλεσμα τα αιχμηρά σωματίδια να ενσωματώνονται στον αέρα. Ως εκ τούτου, αυξάνονται κατακόρυφα οι πιθανότητες εισχωρησής τους στους ανθρώπινους πνεύμονες – με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Υπό αυτό το πρίσμα, εύλογα, το μέγεθος των σωματιδίων της σεληνιακής σκόνης προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, ενώ είναι και ένα από τα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν πάραυτα καθώς ταξιδεύουν διαρκώς αστροναύτες στη Σελήνη.
Τέλος, ο Kim Prisk, πνευμονολόγος που ασχολείται εκτενέστερα με τις αποστολές της NASA στο διάστημα, δήλωσε: «Πρόκειται για σωματίδια 50 φορές μικρότερα από μια ανθρώπινη τρίχα, τα οποία μπορούν να κρέμονται για μήνες μέσα στους πνεύμονές σας. Όσο περισσότερο μένει το σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα για τοξικές επιδράσεις».