Μπορούμε να νοιαζόμαστε περισσότερο για τους ανθρώπους δίπλα μας, δεν κοστίζει.
Κάθε μέρα περιτρυγιριζόμαστε απο δεκάδες, εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες ανθρώπους. Πολλές φορές ξεχνάμε πως ο καθένας έχει προσωπική ζωή, προσωπικές σκέψεις, συναισθήματα, ανασφάλειες, προβλήματα. Κυρίως όμως, ξεχνάμε πως πολλοί αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας, που αόρατα και αθόρυβα «καταστρέφουν» το μέσα τους. Μήπως αυτό αποτελεί ζήτημα για το οποίο χρειάζεται να νοιαστούμε λίγο παραπάνω;
Όλα μας (και είναι λογικό), βυθιζόμαστε στην ρουτίνα της δικής μας καθημερινότητας. Δουλειά, υποχρεώσεις και προσωπικές σχέσεις κατακερματίζουν τον χρόνο, την ενέργεια την διάθεσή μας. Αποφεύγουμε να κάνουμε τα προβλήματα των άλλων δικά μας προβλήματα, καταλήγοντας έτσι να απομακρύνουμε από μέσα μας αρετές όπως η ενσυναίσθηση και η αλληλεγγύη.
Τι συμβαίνει πραγματικά;
Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής, τα αποτρόπαια εγκλήματα που διαπράττονται, η πίεση, οι κοινωνικές κρίσεις που βιώνουμε έχουν διαταράξει την ψυχολογία όλων μας. Μάλιστα, πολλά άτομα αντιμετωπίζουν σοβαρές ψυχικές ασθένειες που αποτελούν τους αόρατους «βασανιστές» τους και δυστυχώς για κάποιους, είναι αιτία θανάτου.
Η ψυχική υγεία ως συλλογικό πρόταγμα είναι φυσικό να απειλείται και να πληγώνεται λόγω των ασφυκτικών κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που επικρατούν. Μετά τον κοινωνικό αποκλεισμό που επέβαλε η καραντίνα για δύο ολόκληρα χρόνια, αντιμετωπίσαμε αλλεπάλληλες κρίσεις τόσο σε κοινωνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί έντονα η ψυχοσύνθεσή μας. Ο πληθωρισμός, η ακρίβεια, η εντατικοποίηση της εργασίας, οι καθημερινοί διαξιφισμοί, οι πόλεμοι και οι συνέπειές τους είναι ήδη αρκετοί λόγοι για να μην είμαστε καλά.
Σαν να μην έφταναν αυτά όμως, το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, το ναυάγιο στην Πύλο, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες που έχουν γίνει ετήσια φαινόμενα, οι αναίτιοι θάνατοι και δολοφονίες τόσων ανθρώπων, όπως τα θύματα οπαδικής ή έμφυλης βίας, καθώς και η γενικότερη βαρβαρότητα και κακοποίηση που επικρατεί ανάμεσα σε μέλη της κοινωνίας, δυσχεραίνουν την κατάσταση.
Όσο κυριαρχεί η ανασφάλεια σε όλους τους τομείς της ζωής, τόσο θα χειροτερεύει το επίπεδο ψυχικής μας υγείας. Ενδεικτικό στοιχείο είναι και η αυξητική τάση των αυτοκτονιών από το 2020 έως το 2022, της τάξεως του σχεδόν 25%, που καταγράφεται στη χώρα μας, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία αυτοκτονιών που αναλύθηκαν και επεξεργάστηκαν από το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών και το ερευνητικό δίκτυο καταγραφής του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της οργάνωσης «ΚΛΙΜΑΚΑ».
Συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός των αυτοκτονιών που καταγράφηκε το 2022 αγγίζει τις 600, που αντιστοιχεί σε τουλάχιστον δύο αυτοκτονίες καθημερινά.
Και εμείς…τι κάνουμε;
Όσο ο τραγικός απολογισμός των ανθρώπων που βάζουν τέλος στη ζωή τους αυξάνεται, ας θυμίζουμε στους γύρω μας ότι είμαστε εδώ για να τους ακούσουμε για όλα όσα τους απασχολούν αντί να συσσωρεύουν μέσα τους σκέψεις και προβληματισμούς που τροφοδοτεί η πραγματικότητα σε συνδυασμό με μία ψυχική νόσο. Ακούγοντας την ιστορία κάποιου ανθρώπου, μπορεί να σωθεί, στην κυριολεξία, μια ζωή.
Η αγάπη και το ενδιαφέρον δεν κοστίζει. Δεν είναι τίποτα να δώσουμε στήριξη σε έναν άνθρωπο που βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό και τις σκέψεις του και καθημερινά δίνει μάχες απλά για να επιβιώσει μέσα στο ίδιο του το σώμα. Άτομα που νιώθουν φυλακισμένα μέσα στο χάος των σκέψεων τους με τα συναισθήματά τους να απειλούν τη ζωή τους αντί να την κάνουν καλύτερη.
Με ένα δυνατό βίντεο, η αγγλική ομάδα ποδοσφαίρου Norwich αποφάσισε να αφυπνίσει τους οπαδούς της σχετικά, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Ψυχικής Υγείας στις 10 Οκτωβρίου. Στο βίντεο αποτυπώνεται με ένα συγκλονιστικό plot twist πως ένας άνθρωπος μπορεί να είναι εξωστρεφής, να εμφανίζεται ως ευδιάθετος και χαρούμενος, ενώ στη πραγματικότητα αντιμετωπίζει θέματα ψυχικής υγείας. «Κάποιες φορές είναι εμφανές πως κάποιος δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, άλλες φορές όχι και τόσο. Δώστε σημασία στους γύρω σας», σημειώνεται στο βίντεο.
Η δική μας ψυχική υγεία;
Το να βοηθάμε και να στηρίζουμε ανθρώπους που υποφέρουν από ψυχικές ασθένειες δεν είναι πάντα εύκολο. Η στήριξή μας σε άλλους όμως δεν συνεπάγεται το να βάζουμε την κατάστασή τους τους πάνω από τη δική μας ψυχική υγεία.
Δεν είμαστε ειδικοί, ούτε και οφείλουμε να γίνουμε. Η υποστήριξή μας μπορεί να μεταφραστεί ως κατανόηση, υπομονή, αλλα και ως απλή παρουσία. Το να δηλώνουμε «παρών», να ακούσουμε ή να σταθούμε δίπλα σε κάποιον ή μέχρι και να δώσουμε μια φιλική συμβουλή είναι από μόνο του πολύ βοηθητικό.
Βέβαια, όση σημασία έχει η ψυχική υγεία των γύρω μας, άλλο τόσο έχει και η δική μας, οπότε καλούμαστε να την φροντίζουμε και να της δίνουμε την απαραίτητη προσοχή και φροντίδα.
Τέλος με τα ταμπού γύρω από την ψυχική υγεία
Για χρόνια, το να πηγαίνει κάποιος σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο αποτελούσε ταμπού. Το τελευταίο διάστημα –ευτυχώς– παρατηρείται η κατάρρευση των στερεοτύπων γύρω από τα ζητήματα ψυχικής υγείας.
Είναι υπέροχο να μπορούμε να σταθούμε δίπλα στους συνανθρώπους μας και αυτοί σε εμάς. Πάντα θα χρειαζόμαστε την στήριξη των φίλων και των αγαπημένων μας ανθρώπων για όλα όσα μας απασχολούν. Κανείς όμως δεν μπορεί να μας βοηθήσει όσο ένας/μία ειδικός για την αντιμετώπιση ψυχικών ασθενειών.
Δυστυχώς, όπως όλα πλέον στην κοινωνία μας, έχουν εμπορευματοποιηθεί, μαζί και η ψυχική στήριξη. Υπάρχουν όμως δομές που προσφέρουν αλληλέγγυα βοήθεια, χωρίς οικονομικές απολαβές και είναι όλα τα άτομα ευπρόσδεκτα.
-Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης «11528 – Δίπλα σου» για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα
-Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης)
-Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας 197 (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης)
-Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 (Χαμόγελο του Παιδιού)
-Γραμμή Βοήθειας «ΥποΣΤΗΡΙΖΩ» 800 11 800 15
-Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116 111 (Χαμόγελο του Παιδιού)