Για κάποιο λόγο, οι ταινίες που μιλούν για ερωτικές σχέσεις, για situationships, για χωρισμούς και απορρίψεις σχεδόν αυτομάτως πηγαίνουν στο συρτάρι με τη σαβούρα για πολλούς από εμάς. Κυρίως δε τους άντρες.
Υπάρχει μια αγωνία για διαφύλαξη της αρρενωπότητας του άντρα που δήθεν ασχολείται με μπάλα και αυτοκίνητα, αλλά ποτέ με έρωτες και δράματα. Έχει να κάνει επίσης με τον συναισθηματικό εκβιασμό που χαρακτηρίζει πολλές από αυτές τις ρομαντικές ταινίες, καθώς και με το γεγονός ότι συνήθως αφηγούνται έναν έρωτα πολύ ξένο προς την εποχή μας –ειλικρινά πείτε μου πώς θα νιώθατε αν ακούγατε στην πραγματική ζωή την ιστορία του Notebook.
Όταν πιάνεις όμως μία τέτοια θεματική, η οποία έχει απασχολήσει επί αιώνες την ανθρώπινη σκέψη και την καλλιτεχνική έκφραση, προφανώς δεν έχει κανένα νόημα να μένεις σε προκαθορισμένες απόψεις. Ναι, υπάρχουν κυριολεκτικά χιλιάδες σαχλαμάρες που αφηγούνται ερωτικές ιστορίες.
Υπάρχουν όμως και πάρα πολλές ταινίες που καταπιάνονται με τον έρωτα και αποτελούν πραγματικά αριστουργήματα. Παρακάτω επιλέξαμε μόνο 5 από αυτές.
Eternal Sunshine of the Spotless Mind
Υπάρχει ένα τεράστιο εύρος ταινιών που τις βλέπεις, τις συμπαθείς ή τις αντιπαθείς, και τελικά, με την πάροδο των χρόνων, τις ξεχνάς. Το Eternal Sunshine of the Spotless Mind σίγουρα δεν είναι μία από αυτές. Αντιθέτως, αφού τη δεις, τη ζεις και να την ξαναζείς σε κάθε χωρισμό. Ίσως να σου περνάει από το μυαλό και όταν είσαι με κάποιον/-α.
Το “Eternal Sunshine of the Spotless Mind” αφηγείται την ιστορία του Joel και της Clementine οι οποίοι γνωρίστηκαν, ερωτεύτηκαν και τελικά πληγώθηκαν. Ο Joel μαθαίνει ότι η πρώην κοπέλα του έκανε μία πειραματική επέμβαση, προκειμένου να σβήσει κάθε μνήμη της σχέσης τους. Πληγωμένος επιλέγει να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία, όταν ξαναβιώνει όμως τις καλύτερες στιγμές τους μετανιώνει και προσπαθεί να κρατήσει έστω και την ελάχιστη μνήμη της Clementine.
Το σενάριο είναι του Charlie Kauffman είναι πάντα μία δυνατή βάση για τη σκηνοθετική απογείωση που έφερε ο εξαιρετικός Michel Gondry στην αδιαμφισβήτητα κορυφαία στιγμή της μέχρι τώρα καριέρας του.
Μία ταινία, η οποία σε μία πολύ καλή περίοδο για το sci-fi (αρχές της δεκαετίας του 2000) βρίσκει έναν πραγματικά πρωτότυπο και τελικά ανεπανάληπτο τρόπο για να μιλήσει για χιλιοειπωμένα πράγματα που όμως μας αφορούν όλους. Τον έρωτα, τη μνήμη, τις ανθρώπινες σχέσεις και την απώλεια.
In the Mood for Love
Η πλοκή της ταινίας τοποθετείται στο Hong-Kong της δεκαετίας του 1960 και συγκεκριμένα σε ένα ασφυκτικό κτίριο. Αφορά τη διαπροσωπική σχέση που αναπτύσσουν δύο γείτονες, ένας άνδρας και μία γυναίκα, οι οποίοι έρχονται μπροστά σε μία πολύ δύσκολη πραγματικότητα: οι σύζυγοί τους έχουν αναπτύξει παράλληλη σχέση.
Σταδιακά, αρχίζουν να αναπτύσσουν μία τρυφερή σχέση, η οποία γεννιέται μέσα από το παρόμοιο βίωμα της απόρριψης, του αισθήματος του κενού και του πλήγματος στην αυτοπεποίθηση που φέρνει η απάτη.
Ειλικρινά, δεν μπορώ να σκεφτώ άλλη ταινία που να έχει αποτυπώσει τόσο καλά και τόσο αβίαστα όλο το πένθος και την ευτυχία του έρωτα ως ενός συναισθήματος που τελικά αντανακλά άλλες ανάγκες του ανθρώπου γεννώντας του ταυτόχρονα απογοήτευση, ανασφάλεια, ματαιότητα, αλλά και ελπίδα.
Notting Hill
Εδώ έχουμε ένα κατεξοχήν παράδειγμα μίας ταινίας που είναι ταυτόχρονα σαχλή, αλλα και πολύ καλή. Είναι πολύ καλή ακριβώς γιατί είναι σαχλή με τον σωστό τρόπο. Πράγμα που λίγο-πολύ συμβαίνει με όλη την καριέρα του Hugh Grant.
Ένας χαρισματικός, έξυπνος αλλά και λίγο βαρετός βιβλιοπώλης γνωρίζεται και αναπτύσσει φλερτ με τη μεγαλύτερη star του Hollywood, την Anna Scottt (πες την αλλιώς Julia Roberts, η οποία ουσιαστικά είναι σαν παίζει απλά τον εαυτό της). Ερωτεύονται και, όταν συνάπτουν σχέση, ξεκινάνε τα προβλήματα.
Αυτή η πολύ απλή αρχική ιδέα, με κάποιον μαγικό τρόπο, δίνει μπόλικο πετρέλαιο για καλό χιούμορ αλλά και την απαιτούμενη εμπλοκή με τους χαρακτήρες. Τη βλέπεις και θες μέσα από την ψυχή σου να δουλέψει το ειδύλλιο.
Νομίζω ότι είναι ταυτόχρονα η πιο καθαρή και ταυτόχρονα η πιο έξυπνη εκδοχή του (όχι άδικα) παρεξηγημένου είδους που λέγεται ρομαντική κομεντί. Κάθε προσπάθεια μίμησής του είναι συνήθως αποτυχημένη.
Εκτός ίσως από τον ρόλο του Λάζαρου από το Είσαι Το Ταίρι Μου.
Call Me By Your Name
Bάζω ακριβώς κάτω από το “Notting Hill” αυτή την ταινία για να δηλώσω την ενόχλησή μου από το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία ανάλογη «σαχλή» ρομαντική κομεντί που να ασχολείται με την ιστορία ενός ομόφυλου ζευγαριού.
Επιστρέφω στο θέμα και σε αυτή την εκπληκτική ταινία του Luca Guadagnino.
Κάπου σε μία εξοχή της Βόρειας Ιταλίας, το 1983, ένας έφηβος στα πρόθυρα της ενηλικίωσης, στη μέση των ανέμελων διακοπών του, γνωρίζει και ερωτεύεται έναν μεγαλύτερο του Αμερικανό που φιλοξενείται σε ένα γειτονικό σπίτι. Οι δύο τους αναπτύσσουν σταδιακά μία ερωτική σχέση που στα μάτια του 17χρονου Έλιο μοιάζει ήδη ανεπανάληπτη.
To “Call Me By Your Name” αποτυπώνει με εκπληκτικό τρόπο τα καλοκαίρια με τους πρώτους έρωτες. Από το σκηνικό, τους φωτισμούς μέχρι το εξαιρετικό γράψιμο των διαλόγων. Ένας πολύ καλός τρόπος να μιλήσεις για τον έρωτα, όταν τον πρωτογνωρίζεις.
Lost in Translation
Δεν είναι καθόλου εύκολο να προσδιορίσεις τη συγκεκριμένη ταινία ως ερωτική, ακριβώς γιατί η συνθήκη που αφηγείται δεν γνωρίζουμε καν αν είναι ερωτική. Είναι όμως πανεύκολο να την προσδιορίσεις με τον άχαρο όρο «ρομαντική», ακριβώς λόγω της ασάφειας των καταστάσεων και των συναισθημάτων που περιγράφει.
Μία νεαρή σύζυγος ακολουθεί τον καριερίστα και εργασιομανή σύζυγό της στο Τόκιο. Στην προσπάθειά της να καταπολεμήσει τη μοναξιά και τη μελαγχολία που νιώθει, γνωρίζει έναν μίζερο μεσήλικα, έκπτωτο σταρ της βιομηχανίας του Χόλιγουντ και μαζί αναπτύσσουν μία πολύ παράξενη σχέση.
Ο προβληματικός, αν τον δεις με όρους 2024, τρόπος που απεικονίζεται το Τόκιο και οι Ιάπωνες λειτουργεί στο φιλμ ως το απόκοσμο πλαίσιο, μέσα στο οποίο το μόνο οικείο πράγμα είναι ο ένας για τον άλλο.
Η εξήγηση του τέλους της ταινίας, το τι ειπώθηκε και δεν ειπώθηκε, δεν με απασχόλησε ποτέ. Κάποια πράγματα είναι καλύτερο να μην τα μαθαίνουμε ποτέ.