Τα τελευταία χρόνια, ο παγκόσμιος εργασιακός τομέας φαίνεται να βιώνει μία σημαντική «στροφή» προς την τηλεργασία, ωθούμενη τόσο από την διαρκώς εξελισσόμενη τεχνολογική πρόοδο όσο και από την πρόσφατη πανδημική κρίση.
Ακόμη, όμως, κι αν ο χώρος εργασίας αλλάζει, μερικά από τα «παλιά» του προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Συγκεκριμένα, κι ενώ η τηλεργασία προσφέρει πραγματικά πολλά οφέλη, όπως είναι η αυξημένη ευελιξία ή ο μηδενικός χρόνο μετακίνησης, δημιουργεί επίσης νέες προκλήσεις, όπως η σεξουαλική παρενόχληση.
Όχι, η σεξουαλική παρενόχληση δεν σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με τη σωματική επαφή, αλλά μπορεί να συμβεί με την ίδια ευκολία και στον εικονικό χώρο εργασίας, στο διαδίκτυο ή μέσω τηλεφώνου, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη αντιμετώπισής της τόσο από τα άτομα όσο και από τους εκάστοτε οργανισμούς-εταιρείες.
Τι είναι η «σεξουαλική παρενόχληση» στην εργασία;
Η σεξουαλική παρενόχληση περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ανεπιθύμητων συμπεριφορών, συμπεριλαμβανομένων των ανεπιθύμητων σεξουαλικών αιτημάτων για σεξουαλικές χάρες, των σεξουαλικών σχολίων ή αστείων. Ακόμη, ενδέχεται να συνδέεται με οποιαδήποτε άλλη λεκτική ή σωματική συμπεριφορά σεξουαλικής φύσεως, επηρεάζοντας άμεσα ή έμμεσα την εργασιακή απόδοση ενός ατόμου ή να δημιουργήσει ένα εκφοβιστικό, εχθρικό ή προσβλητικό εργασιακό περιβάλλον.
Η σεξουαλική παρενόχληση στην τηλεργασία
Στην ψηφιακή εποχή, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους ένας δράστης μπορεί να παρενοχλεί, να καταδιώκει, να εκφοβίζει ή και να απειλεί τα θύματά του στο πλαίσιο ενός εργασιακού περιβάλλοντος. Τα συνηθέστερα παραδείγματα περιλαμβάνουν:
Ακατάλληλά e-mails ή μηνύματα, αποστολή πορνογραφικού περιεχομένου, έκθεση γεννητικών οργάνων μέσω συνομιλίας ή βίντεο, σεξουαλικό εκφοβισμό, εξαναγκασμό, εκμετάλλευση ή διαδικτυακές απειλές.
Γιατί ο κίνδυνος είναι υψηλότερος σε απομακρυσμένα περιβάλλοντα;
Σύμφωνα, μάλιστα, με την Επιτροπή Ίσων Ευκαιριών Απασχόλησης των ΗΠΑ (EEOC), ο κίνδυνος σεξουαλικής παρενόχλησης ίσως να είναι και υψηλότερος σε απομακρυσμένα περιβάλλοντα, λόγω:
Κακής επικοινωνίας
Τα απομακρυσμένα περιβάλλοντα εργασίας συχνά «θολώνουν» τα όρια μεταξύ προσωπικών και επαγγελματικών χώρων, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση της αποδεκτής και της μη αποδεκτής συμπεριφοράς. Εκτός αυτού, η απουσία αλληλεπίδρασης «πρόσωπο με πρόσωπο», συχνά ενισχύσει τη δυναμική της εξουσίας, ενθαρρύνοντας τους παρενοχλητές να ενεργούν ατιμώρητα.
Περιορισμένης υποστήριξης
Οι υπάλληλοι που εργάζονται εξ αποστάσεως έχουν λιγότερη πρόσβαση σε ανθρώπους ή αρμόδιους της εταιρείας στους οποίους, υπό κανονικές συνθήκες, θα μπορούσαν να απευθυνθούν, και με τη σειρά τους να τους υποστηρίξουν σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης.
Κακής κρίσης
Λόγω του ότι δουλεύουν τις περισσότερες φορές από το σπίτι τους, οι εργαζόμενοι μπορούν πιο εύκολα να κάνουν χρήση αλκοόλ ή ουσιών, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην κακή κρίση και, κατά συνέπεια, στην ανάρμοστη και αντιεπαγγελματική συμπεριφορά.
Τι μπορούμε να κάνουμε εάν αντιμετωπίζουμε σεξουαλική παρενόχληση ενώ εργαζόμαστε εξ αποστάσεως;
Ίσως το πιο σημαντικό εδώ είναι να είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε και στη συνέχεια να αντιμετωπίσουμε τη σεξουαλική παρενόχληση σε απομακρυσμένα περιβάλλοντα εργασίας. Στοχεύοντας στη δημιουργία ενός ασφαλούς και χωρίς αποκλεισμούς εργασιακού χώρου που θα προάγει την παραγωγικότητα, την ευημερία και την ισότητα, τόσο τα άτομα όσο και οι οργανισμοί, θα πρέπει να λαμβάνουμε τα κατάλληλα μέτρα:
Επικοινωνία
Μερικές φορές, το μόνο – και σίγουρα το πρώτο – που χρειάζεται για να ξεκαθαρίσει ένα ζήτημα σεξουαλικής παρενόχλησης είναι η επικοινωνία. Ο δράστης μπορεί να μην έχει συνειδητοποιήσει πώς μας κάνουν να νιώθουμε τα σχόλιά του και, κατανοώντας τη στάση μας, να το σταματήσει χωρίς περαιτέρω προτροπή.
Αποδεικτικά στοιχεία
Εάν, πάλι, αυτό δε λειτουργήσει, μία καλή λύση θα ήταν να αποθηκεύσουμε όλα τα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι υποστήκαμε σεξουαλική παρενόχληση. Παραδείγματος χάρη, e-mails ή screenshots από μηνύματα ή κλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών και των ωρών τους, ώστε να μπορούμε να τεκμηριώσουμε τη θέση μας, σε περίπτωση που χρειαστεί.
Υποστήριξη
Οι συνάδελφοι, οι φίλοι, η οικογένειά μας είναι εκείνοι που μπορούν να μας παράσχουν την κατάλληλη συναισθηματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου. Η ανταλλαγή εμπειριών και η αναζήτηση της σωστής καθοδήγησης από τους ανθρώπους μας, μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη διαδικασία αντιμετώπισης της παρενόχλησης.
Αυτοφροντίδα
Μία σεξουαλική παρενόχληση είναι σίγουρα επιζήμια και εξαντλητική για τον καθέναν μας, τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά. Αν, όμως, δε φροντίσουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας, δε θα το κάνει κανείς. Κι αν, πάλι, ούτε αυτό μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ζητήσουμε επαγγελματική βοήθεια. Ανάλογη προτεραιότητα στην ευημερία των εργαζομένων τους χρειάζεται, φυσικά, να δώσουν και οι οργανισμοί-εταιρείες, μέσω της παροχής πόρων υποστήριξης ψυχικής υγείας.
Κατάλληλα μέτρα
Στην εσχάτη των περιπτώσεων, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι είτε να απευθυνθούμε στο εργατικό δυναμικό της εταιρείας μας, είτε σε όποιον θεωρούμε αρμόδιο. Κι αν ούτε εκείνοι είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το εν λόγω ζήτημα, μπορούμε να ζητήσουμε μία νομική συμβουλή ή ουσιαστική παρέμβαση.
Αν πάλι είμαστε μάρτυρες μίας σεξουαλικής παρενόχλησης, είναι εξαιρετικά σημαντικό να μιλήσουμε γι’ αυτό και να υποστηρίξουμε με κάθε τρόπο το εκάστοτε θύμα. Κι αυτό, γιατί η παρέμβαση των παρευρισκόμενων μπορεί να είναι καθοριστική στην πρόκληση ακατάλληλης συμπεριφοράς και, κατά συνέπεια, στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου εργασιακού περιβάλλοντος.
Δεν είσαι μόνος!
Όχι, η σεξουαλική παρενόχληση δεν είναι ούτε αδύνατη ούτε ασυνήθιστη στην εξ αποστάσεως εργασία και το σίγουρο είναι ότι έχει συμβεί σε πολλούς. Εκτός από όλα όσα προαναφέρθηκαν, υπάρχουν κι άλλες λύσεις που μπορούμε να επιλέξουμε, με την προϋπόθεση να γνωρίζουμε πάντοτε τα δικαιώματά μας, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Μόνο έτσι η τηλεργασία θα παραμείνει μια θετική και ενδυναμωτική εμπειρία για όλους!