Τι ακριβώς είναι η σωματοδυσμορφική διαταραχή;
Η Σωματοδυσμορφική Διαταραχή ή το «Σύνδρομο Του Καθρέφτη» είναι μία διαταραχή ελάχιστα γνωστή στο ευρύ κοινό, αν και οι έρευνες έχουν δείξει πως αφορά το 7% του πληθυσμού. Η εν λόγω διαταραχή είναι σχετικά συχνή και αφορά επίμονες, αγωνιώδεις ενασχολήσεις με φανταστικά ή ελάχιστα ελαττώματα της εξωτερικής εμφάνισης. Παραδείγματος χάρη, ένα άτομο μπορεί να έχει ένα μικρό σημάδι στο δέρμα, το οποίο δύσκολα θα παρατηρηθεί από τρίτους, αλλά το ίδιο το άτομο αναπτύσσει μια μόνιμη ανησυχία και ενασχόληση με αυτή την ατέλεια.
To βίωμα της σωματοδυσμορφικής διαταραχής
Θυμάμαι τον εαυτό μου, από την εφηβεία μέχρι και τα 25 μου, να έχω εμμονή με την ακμή. Που αντικειμενικά δεν ήταν και ανυπόφορη. Παρόλα αυτά, η ακμή, το προγούλι, το μικρό στήθος και η κοιλίτσα θυμάμαι πως μου δημιουργούσαν μόνιμα ανησυχία.
Περνούσα αρκετή ώρα μπροστά στον καθρέφτη πριν βγω στον έξω κόσμο – που, όπως καταλαβαίνεις, ο έξω κόσμος φαινόταν τρομακτικός για τις δικές μου εμμονές και έπρεπε κάπως να τις καμουφλάρω. Κάπως έτσι, προσπαθούσα να εντοπίσω και να αποτυπώσω με φυσικό τρόπο τις γωνίες εκείνες που με κολάκευαν, κρύβοντας το προγούλι και την κοιλίτσα. Τώρα μπορώ να πω με σιγουριά πως τότε υπερέβαλλα.
Το 40% των ασθενών που πάσχει από αυτή τη διαταραχή σκέφτεται ενεργά τις «ελαττωματικές» περιοχές από 3 έως και 8 ώρες καθημερινά και το 25% πάνω από 8 ώρες. Τρελό, ναι! Τρελό, αλλά όχι πολύ μακρινό. Αν σκεφτεί κανείς πως οι περιοχές που μπορούν να γίνουν εστία ανησυχίας είναι κυρίως το δέρμα, οι τρίχες, η μύτη κ.ά., τελικά πιστεύω πως αυτή η διαταραχή μας αφορά πολύ περισσότερο απ’ όσο φανταζόμαστε.
Οι έρευνες έχουν δείξει πως τα συμπτώματα της Σωματοδυσμορφικής Διαταραχής συνήθως ξεκινούν στην εφηβεία, γύρω στα 16-17 έτη, ενώ στην πραγματικότητα οι ηλικίες αυτές ενδέχεται να είναι ακόμα μικρότερες, καθώς τα Social Media (Instagram, ΤikΤok κ.α.) και ο φόβος για ενδεχόμενο κακόβουλο σχολιασμό αποτρέπουν πολλά άτομα από το να ανοιχτούν σε δικά τους άτομα ή/και σε ειδικούς.
Τα συμπτώματα της εν λόγω διαταραχής μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
–Υπερβολική ανησυχία με σωματικά ψεγάδια που είναι μικρής σημασίας ή δεν παρατηρούνται από τον περίγυρο.
-Η έντονη αίσθηση πως αυτά τα ψεγάδια κάνουν το άτομο άσχημο.
-Η ισχυρή πεποίθηση πως οι ατέλειες αυτές παρατηρούνται από τον περίγυρο και μάλιστα πυροδοτούν την ειρωνεία ή/και τον χλευασμό τους.
-Συνεχής σύγκριση με τους άλλους.
–Αποφυγή κοινωνικοποίησης εξαιτίας της «ελαττωματικής» εμφάνισης του ατόμου.
-Μόνιμη αναζήτηση επιβεβαίωσης που αφορά στην εμφάνισή του ατόμου.
Στη σημερινή εποχή, δίνεται εξαιρετικά μεγάλη έμφαση στην εξωτερική εμφάνιση και στη νεότητα. Έτσι, είναι πολύ εύκολο ένα άτομο να στρεσαριστεί από το περιβάλλον του. Ωστόσο, η Σωματοδυσμορφική Διαταραχή αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα και οι χαρακτηρισμοί «ματαιοδοξία» ή «σύμπλεγμα κατωτερότητας» δεν είναι αντιπροσωπευτικοί της μείζονος σημασίας της και δεν πρέπει να συγχέονται με αυτούς.
Σχετικά με τις αιτίες, στο 80% των ασθενών της διαταραχής αυτής φαίνεται πως αιτία αποτελεί η σωματική, συναισθηματική ή/και σεξουαλική κακοποίηση, η σωματική ή/και συναισθηματική παραμέληση, ο εμπαιγμός ή/και ο εκφοβισμός κατά την παιδική ηλικία.
Εάν κάποιο κοντινό σας πρόσωπο έχει συμπτώματα Σωματοδυσμορφικής Διαταραχής – όχι να θέλει να βελτιώσει κάτι στην εικόνα του αλλά να φτάνει σε σημείο να χάνει τη λειτουργικότητα της καθημερινότητάς του – τότε είναι σημαντικό να απευθυνθεί σε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο.
Κλείνοντας, θα μοιραστώ μαζί σου τι βοήθησε εμένα να ελέγξω σε ένα μεγάλο βαθμό τη διαταραχή αυτή, πριν καταφέρεινα κάνει δυσλειτουργική την καθημερινότητά μου. Αυτά ήταν:
–Ποιοτικές σχέσεις με ποιοτικούς ανθρώπους
-Διάβασμα/ενημέρωση
-Συνειδητοποίηση πως ό,τι δεν εξαρτάται από εμένα, δεν μπορώ να έχω επίδραση πάνω του
-Συνεδρίες με ψυχολόγο (τις έκανα σε μεγαλύτερη ηλικία και με βοήθησαν να καταλάβω κάποια «γιατί» του παρελθόντος, καθώς όλα συνδέονται μεταξύ τους)
Άφησα τη γυμναστική για το τέλος, γιατί θέλω να αποφύγω να προτείνω σε όλα την άσκηση ως λύση. Μη με πεις και γραφική! Δε μπορώ, όμως, να κρύψω το γεγονός πως από το πρώτο έτος που ξεκίνησα να ασχολούμαι με την άσκηση και την έκανα τρόπο ζωής, τότε ήταν που ξεκίνησαν όλες οι βελτιώσεις και οι σημαντικές αλλαγές που έχω καταφέρει στη ζωή μου.
Ο εγκέφαλος έχει «πλαστικότητα», μπορούμε δηλαδή να δημιουργήσουμε νέα μοτίβα/ νευρώσεις/ συνήθειες προς όφελός μας και να αφήσουμε μεγάλο μέρος του παρελθόντος εκεί όπου ανήκει. Στο παρελθόν. Για μένα, η γυμναστική είναι η λύση. Για μένα, η γυμναστική είναι και η πρόληψη. Και είναι όραμα ζωής για μένα να παρασύρω σε αυτό το ταξίδι όσους περισσότερους ανθρώπους μπορώ, καθώς όποια εμπειρία μοιράζομαι μαζί σου είναι καταρχήν προσωπικό βίωμα!
Υ.Γ. Δέχομαι συγχαρητήρια που έχω να αγγίξω σπυράκι εδώ και μία δεκαετία!!!