Μετά από εβδομάδες συζητήσεων, debates, podcasts και συνεντεύξεων – σε τηλεόραση και Youtube, η Κυριακή των εκλογών έφτασε και, για πρώτη φορά, δεν ξέρουμε πραγματικά… τι μας ξημερώνει!
Τα λόγια πολλά, μα οι ψιθύροι ακόμα περισσότεροι. Συγκυβερνήσεις, αυτοδυναμίες, πρώτες και δεύτερες εκλογές… Τι ισχύει, όμως, και τι όχι; Τι είναι πιθανόν – και εύλογο – να γίνει και τι όχι; Και τι θα συμβεί αν βγουν αληθινές οι προφητείες;
Είναι η πρώτη φορά, από το 1989, που η εκλογική διαδικασία θα πραγματοποιηθεί με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής. Είναι η πρώτη φορά δηλαδή, που, το πρώτο κόμμα δεν θα λάβει το μπόνους εδρών που λάμβανε, ενώ η κατανομή των εδρών θα γίνει βάσει του ποσοστού που έχουν λάβει τα κόμματα.
Αν το σενάριο σχηματισμού κυβέρνησης από τις εκλογές της 21ης Μαΐου δεν ισχύσει, τότε θα οδηγηθούμε σε επαναληπτική διαδικασία, όπου, όμως, δεν θα ισχύσει η απλή αναλογική, επιστρέφοντας άρα σ’ αυτό που ίσχυε από το 1989 μέχρι και το 2019.
Ο πολιτικός ανταγωνισμός που επικρατεί, μας επιβεβαιώνει πως τα πράγματα για τη χώρα είναι αρκετά δύσκολα – έως και μαύρα. Όλοι εναντίον όλων, λόγια που τσακίζουν κόκκαλα και υπολήψεις και συμπεριφορές που υποβαθμίζουν το πολιτικό επίπεδο και προσβάλλουν τον πολιτικό διάλογο.
Πώς γίνεται να συγκυβερνήσει ένα κόμμα με κάποιο άλλο, όταν κανένα από αυτά δεν φαίνεται να έχει εμπιστοσύνη στα στελέχη και στις πολιτικές του άλλου; Πώς γίνεται να συνεργαστούν άνθρωποι που οι διαμάχες μεταξύ τους πολλές φορές γίνονται και προσωπικές;
Δυστυχώς, στην Ελλάδα αντί η πολιτική να αφορά μεταρρυθμίσεις, ιδεολογίες και προγράμματα δίνεται περισσότερη σημασία σε πρόσωπα.
Με αυτό τον τρόπο, χάνεται η ουσία και η πολιτική μετατρέπεται σε προσωπικές διαμάχες με το εκλογικό σώμα να χάνει το ενδιαφέρον του απέναντι στα δρώμενα και να απαξιώνει τους θεσμούς. Παρά το έντονο κλίμα που έχει δημιουργηθεί – που όλοι επιτίθενται σε όλους, οι συνεργασίες μεταξύ κομμάτων δεν είναι απίθανες, αν λάβουμε υπόψη παραδείγματα του παρελθόντος.
Πιθανές και απίθανες συγκυβερνήσεις…
Μιλώντας ρεαλιστικά, το πιο λογικό σενάριο είναι η συγκυβέρνηση πρώτου και τρίτου κόμματος. Το κόμμα, λοιπόν, που φαίνεται να αποφασίζει για το αν θα σχηματιστεί κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή είναι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Για να καταφέρουν να “βγουν οι αριθμοί” πρέπει τα δύο κόμματα μαζί να πιάνουν το ποσοστό των 46.5%.
Συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ
Το ΠΑΣΟΚ έχει ένα σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα, το οποίο πάει ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Νέας Δημοκρατίας. Αν το ΠΑΣΟΚ συγκυβερνήσει με τη Νέα Δημοκρατία, πιθανόν να βγει “εκτός προγράμματος” και, ως ένα βαθμό, και εκτός ιδεολογίας – με αποτέλεσμα την στροφή προς τα δεξιά.
Συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία μετά την τετραετία που ακολούθησε σημαίνει πως δέχονται στην ουσία συνεργασία με τη παράταξη των υποκλοπών, της οποίας η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έπεσε θύμα, αλλά και όλων των πολιτικών που έβλαψαν το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ευημερία της ελληνικής κοινωνίας. Η συνέχεια, δύσκολη και αόριστη.
Συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ
Δύσκολο, όχι απίθανο. Αν απορρίψουμε τις δημοσκοπήσεις και δημιουργήσουμε ένα σενάριο τελείως διαφορετικό, η συγκυβέρνηση μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ δεν είναι απίθανη. Παρά τις έντονες διαφορές τους και τις επιθέσεις που κάνουν οι δύο παρατάξεις μεταξύ τους, τα προγράμματα των δύο κομμάτων συγκλίνουν σε κάποιο βαθμό. Το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ ειναι πλέον δύο αντίπαλοι υπαρξιακοί καθώς ανταγωνίζονται στον ίδιο πολιτικό χώρο, την κεντροαριστερά.
“Ούτε Τσίπρας, ούτε Μητσοτάκης”
Όλοι έχουμε ακούσει τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να δηλώνει πως δεν θα κάνει κανέναν πρόεδρο των δύο μεγάλων κομμάτων Πρωθυπουργό.
Αυτο σημαινει πως, σε περίπτωση συγκυβέρνησης, είτε κάποιος θα πρέπει αναγκαστικά να δεχτεί να υποχωρήσει και να έχουμε ένα καινούριο πολιτικό πρόσωπο ως Πρωθυπουργό κοινής αποδοχής των κυβερνώντων κομμάτων, είτε ο κύριος Ανδρουλάκης να εγκλωβιστεί στο “ούτε-ούτε” των δηλώσεων του και να αναγκαστεί να δεχτεί για Πρωθυπουργό τον έναν από τους δύο.
Το ενδεχόμενο της δεύτερης κάλπης
Αν το σενάριο “δεύτερη Κυριακή” βγει αληθινό, σημαίνει πως το πρώτο κόμμα είναι πολύ πιθανό να πάρει αυτοδυναμία και να κυβερνήσει την επόμενη τετραετία μόνο του. Με βάση τις δημοσκοπήσεις, το πιθανότερο σενάριο είναι δεύτερη τετραετία της Νέας Δημοκρατίας.
Η δεύτερη κάλπη, θα αναστατώσει το εκλογικό σώμα, πολλοί θα αλλάξουν την ψήφο τους στην προσπάθειά τους να διαμορφώσουν διαφορετικά τα ποσοστά που μας έφερε η πρώτη κάλπη. Εκτός αυτού, πολλοί μπορεί να μην πάνε να ξανα ψηφίσουν λόγω εποχής αλλά και αγανάκτησης, ενισχύοντας το φαινόμενο της αποχής που αποτελεί πληγή για τις δημοκρατικές διαδικασίες.
Οποιοδήποτε και αν είναι τελικά το σενάριο που θα βγει αληθινό, ένα είναι σίγουρο: Οι εκλογές της 21ης Μαΐου είναι πολύ σημαντικές και θα καθορίσουν το αν η Ελλάδα θα ανακάμψει επιτέλους απο τις αλλεπάλληλες κρίσεις τις οποίες βίωσε ή αν θα μπούμε ξανα σε δύσβατα μονοπάτια που θα δυσκολέψουν τη ζωή του Έλληνα πολίτη.
Αυτό που μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι το εξής: Σε αυτές τις εκλογές ψηφίζουμε.