Συμπληρώνονται τα 41 χρόνια από την ημέρα που δολοφονήθηκε ο εκδότης της «Βραδυνής», Τζώρτζης Αθανασιάδης. Μέχρι σήμερα, κυκλοφορούν ποικίλες θεωρίες συνομωσίας, χωρίς όμως να βγει στο φως η αλήθεια.
Τέσσερις δεκαετίες και κάτι πέρασαν από τη μοιραία νύχτα στο γραφείο της οδού Πειραιώς κοντά στην Ομόνοια, όπου βίωσε τις τελευταίες του στιγμές ο εκδότης της «Βραδυνής» και της «Ναυτεμπορικής», Τζώρτζης Αθανασιάδης, προτού αφήσει την τελευταία του πνοή από πυρά αγνώστου, μέχρι και σήμερα, ατόμου. Αξίζει να αναφερθεί ότι υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ενώ παράλληλα διετέλεσε ως πρόεδρος του ΟΠΑΠ και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Εύλογα, λοιπόν, η δολοφονία του είχε ταράξει συθέμελα την κοινή γνώμη εκείνης της εποχής, εγείροντας μια σειρά από ερωτηματικά, τα οποία εξακολουθούν να μένουν ανοιχτά εν έτει 2024.
Τζώρτζης Αθανασιάδης: Το προφίλ ενός ισχυρού άντρα και οι δεσμοί φιλίας με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1912 για να μεταναστεύσει με την οικογένειά του στον Πειραιά, έπειτα από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αρχικά, η ενασχόλησή του, ως λογιστής, περιορίστηκε σε τιμολόγια και ισολογισμούς. Εντούτοις, το 1934, προχώρησε σε μία κίνηση «ματ», της οποίας τα αποτελέσματα είναι ορατά και στη σύγχρονη εποχή. Ειδικότερα, εξέδωσε το «Ναυτικόν και Εμπορικόν Δελτίον Πειραιώς», μια ονομασία που, εκ πρώτης όψεως, ίσως να μην ακούγεται οικεία, λόγω του ότι υπήρξε πρόδρομος της γνωστής εφημερίδας «Ναυτεμπορική», όπως μετονομάστηκε και μετεξελίχθηκε το 1936, μετά από μόλις δύο χρόνια.
Ήδη, από τη δεκαετία του 1940 είχε αναπτύξει φιλικές σχέσεις με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, πολύ πριν εκείνος αναλάβει την πολιτική ηγεσία της Ελλάδας. Το 1955, ο Καραμανλής εξελέγη Πρωθυπουργός της χώρας, ενώ τρία χρόνια μετέπειτα, το 1958, ο Τζώρτζης Αθανασιάδης, ως τότε πρόεδρος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Αθλητισμού, εισηγήθηκε τη δημιουργία της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (ΓΓΑ). Επίσης, το 1959 ίδρυσε τον Οργανισμό Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ), όπου προέδρευσε μέχρι το 1963 και την επικείμενη πτώση του Καραμανλή.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 και εξαιτίας των αισθημάτων φιλίας που έτρεφε για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τη δεξιά, υπήρξε ένα από τα ισχυρότερα πρόσωπα στα εγχώρια πράγματα. Λίγοι γνωρίζουν, μάλιστα, ότι κατά την περίοδο της «πολιτικής εξορίας» του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Παρίσι, καθώς επίσης και κατά την επάνοδό του στην πολιτική εξουσία μετά την πτώση της Χούντας, ο Αθανασιάδης στάθηκε στυλοβάτης στο πλευρό του, δίχως την παραμικρή αμφιβολία.
(Πηγή: Αρχείο «Ναυτεμπορικής»)
Η ανάληψη καθηκόντων στη «Βραδυνή»
Το 1963 ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Βραδυνή», την οποία, σε κάθε περίπτωση, χαρακτήριζε ως: «Το άτακτο παιδί του». Σε αυτό το πλαίσιο, ως σθεναρός υποστηρικτής του Καραμανλή, στις 23 Απριλίου του 1973, δημοσίευσε στο πρωτοσέλιδο της «Βραδυνής» δηλώσεις του τέως Πρωθυπουργού, ο οποίος παρέμενε στο Παρίσι εκείνο το χρονικό διάστημα. Η κίνησή του αυτή είχε ως απότοκο να κατασχεθεί το φύλλο από τη Χούντα, με συνοπτικές διαδικασίες. Λίγο αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου, δόθηκε εντολή ολικής απαγόρευσης της εν λόγω εφημερίδας, με αποτέλεσμα η δράση της να ανασταλεί μέχρι το 1974 και την πτώση της Στρατιωτικής Δικτατορίας.
Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ, το 1981, ώθησε τη «Βραδυνή» σε συνεχή και οξεία κριτική προς τον Ανδρέα Παπανδρέου, εξυψώνοντας πάντα τον Καραμανλή.
Τα γεγονότα πριν τη μυστηριώδη δολοφονία του
Σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει το οικογενειακό του περιβάλλον, ο Τζώρτζης Αθανασιάδης δεν έδειξε ποτέ ότι τον κυριεύει ο φόβος για τη ζωή του. Συγκεκριμένα, επέμενε να οδηγεί ο ίδιος το αυτοκίνητό του και δεν δεχόταν να προσλάβει σωματοφύλακες. Σήμερα, ενδεχομένως να γεννούν ερωτήματα αυτές οι θέσεις, αλλά χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας ότι όλα αυτά έλαβαν χώρα στις Ελλάδα του ‘60, του ‘70 και του ‘80, όταν προσωπικότητες τέτοιου βεληνεκούς είχαν την άνεση να μεταφέρονται με σοφέρ, συνοδεία προσωπικής φρουράς, απολαμβάνοντας αμέτρητες πολυτέλειες.
Η συμπεριφορά του Αθανασιάδη, παρ’ όλα αυτά, παρουσίασε διαφοροποιήσεις λίγες εβδομάδες πριν τον τραγικό θάνατό του: Βάσει των όσων ισχυρίστηκε η οικογένειά του, φαινόταν ανήσυχος, προσέλαβε οδηγό και του ζήτησε να επιστρέφουν από διαφορετικό δρόμο κάθε βράδυ, δεν καθόταν πια δίπλα στο παράθυρο για να απολαύσει τον καφέ του και περνούσε το χρόνο του, κυρίως, κλεισμένος στο γραφείο. Επιπροσθέτως, ένα παράξενο γεγονός ήρθε να ενισχύσει τους υφιστάμενους προβληματισμούς: Πέντε μέρες πριν, ο οδηγός του Αθανασιάδη περίμενε στο αυτοκίνητο έξω από το σπίτι. Παρατήρησε έναν άνδρα που πλησίασε το αυτοκίνητο και το περιεργάστηκε για μερικά λεπτά. Ήταν η τελευταία εβδομάδα της αποκριάς και ο άνδρας ήταν μασκαρεμένος. Φορούσε στολή ντόμινο και μάσκα. Στην αρχή, ο οδηγός ξέχασε το συμβάν και το ανέφερε στην οικογένεια μετά τη δολοφονία.
Η σκιαγράφηση της σκηνής του εγκλήματος
Τα Σαββατόβραδα, ο Αθανασιάδης έπαιζε τάβλι με τον φίλο του, Βαγγέλη Κουρλιμπίνη, μέχρι αργά στο γραφείο, ώσπου να μη μείνει ψυχή. Την ίδια ακριβώς ρουτίνα εφάρμοσαν και το Σαββατόβραδο της 19ης Μαρτίου του 1983. Λίγο πριν από τις 8 το απόγευμα, το κτίριο είχε σχεδόν αδειάσει. Τα μόνα άτομα που βρίσκονταν ακόμα εκεί ήταν ο τηλεφωνητής, Τάκης Αναγνωστόπουλος, ο Αθανασιάδης και ο Κουρλιμπίνης.
Τότε, ακούστηκε χτύπημα στην πόρτα. Ο Αναγνωστόπουλος έσπευσε να ανοίξει. Στο κατώφλι στεκόταν ένας χλωμός άντρας, με κοντό μαλλί, κανονικού αναστήματος γύρω στα 35 έτη. Σύμφωνα με τα όσα κατέθεσε ο Αναγνωστόπουλος, φορούσε μαύρο δερμάτινο σακάκι και ζήτησε να δει τον διευθυντή της εφημερίδας, υποστηρίζοντας πως έπρεπε να του παραδώσει ένα επείγον μήνυμα, χωρίς όμως να πει το όνομά του. Ο Αναγνωστόπουλος του ζήτησε να περιμένει, για να ενημερώσει πρώτα τον Αθανασιάδη. Εκείνος εξεπλάγην και αναρωτήθηκε τι το επείγον συμβαίνει Σαββατιάτικα, αλλά εν τέλει δέχτηκε να το δει, μη γνωρίζοντας την δραματική συνέχεια.
Ο άγνωστος άντρας μπήκε στο γραφείο του Αθανασιάδη, την ίδια στιγμή που ο Κουρλιμπίνης βγήκε για να τους δώσει το περιθώριο να συζητήσουν κατ’ ιδίαν, πριν προλάβει να ακούσει το όνομα ή τη συζήτηση που ακολούθησε. Κάποια στιγμή, φαίνεται να άκουσε τον Αθανασιάδη να λέει με ένταση: «Δεν είναι δυνατόν. Δεν γίνονται αυτά». Λίγο αργότερα, ο άντρας βγήκε από το γραφείο και επέστρεψε με ένα μικρό τσαντάκι. Από τη μισόκλειστη πόρτα του γραφείου, ο Κουρλιμπίνης άκουσε πυροβολισμούς. Ο δολοφόνος τράβηξε τη σκανδάλη τρεις φορές.
Μετά τη δολοφονία, μια γυναίκα τηλεφώνησε στη «Βραδυνή» και είπε ότι την ευθύνη για την «εκτέλεση» του Αθανασιάδη αναλαμβάνει η οργάνωση «Αντιστρατιωτική Πάλη», υποδεικνύοντας συγχρόνως το σημείο, στη διασταύρωση των οδών Σταδίου και Αιόλου, όπου υπήρχε προκήρυξη της οργάνωσης, η οποία και βρέθηκε. Ωστόσο, η οργάνωση με τίτλο «Αντιστρατιωτική Πάλη» προϋπήρχε και δραστηριοποιούνταν εντελώς ειρηνικά στο κίνημα εναντίον της υποχρεωτικής στράτευσης, εκδίδοντας και σχετική εφημερίδα. Πολύ άμεσα, ήρθε και η οργισμένη διάψευση από τους πυλώνες της «Αντιστρατιωτικής Πάλης», απόλυτα δικαιολογημένα, αφού ουδέποτε βρέθηκαν ενοχοποιητικά στοιχεία εις βάρος της οργάνωσης.
Ο Ντάνος Κρυστάλλης και οι θεωρίες συνομωσίας
Μια δολοφονία που θα μπορούσε κάλλιστα να παρομοιαστεί με τα αστυνομικά μυθιστορήματα της Αγκάθα Κρίστι, εύλογα ιντριγκάρει τους πολίτες, ανεξάρτητα από το αν συμφωνούν ή όχι με τη δράση του Αθανασιάδη. Υπό αυτό το πρίσμα, κατά διαστήματα έχουν κυκλοφορήσει διάφορες θεωρίες συνομωσίας, οι οποίες παρατίθενται ακολούθως:
Ο Αθανασιάδης δολοφονήθηκε από τον υπόκοσμο ή από τις μυστικές υπηρεσίες
Είναι δύσκολο να βρεθεί το κίνητρο πίσω από τη δολοφονία του Αθανασιάδη: Ήταν πολιτικό, οικονομικό ή κάτι πιο περίπλοκο που δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε;
Μια θεωρία υποστηρίζει ότι ο Τζώρτζης Αθανασιάδης δολοφονήθηκε από τον υπόκοσμο, επειδή χρωστούσε λεφτά σε τοκογλύφους. Εναλλακτικά, υπάρχει και το σενάριο ότι μάλλον δολοφονήθηκε από ελληνική ή ξένη μυστική υπηρεσία, προκειμένου να προκληθεί αναταραχή στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Έτσι, δυόμισι χρόνια μετά την κινηματογραφική αυτή δολοφονία, τον Σεπτέμβριο του 1985, συνελήφθη ο Ντάνος Κρυστάλλης, πράκτορας της ΚΥΠ, στου οποίου την οικία εντοπίστηκαν αδημοσίευτες προκηρύξεις της «Αντιστρατιωτικής Πάλης». Από πλευράς του, ο Κρυστάλλης δήλωσε ότι ως «πράκτορας διείσδυσης», είχε έρθει με εντολή της ΚΥΠ σε επαφή με την τρομοκρατική οργάνωση και έτσι έπεσαν στα χέρια του οι προκηρύξεις. Τελικά, το δικαστήριο κατέληξε ότι δεν συμμετείχε στη δολοφονία του Αθανασιάδη.
Ένα πολιτικό έγκλημα (;)
Ο εισαγγελέας, Γιώργος Θεοφανόπουλος, καθώς και άλλες φωνές που γνώριζαν τη δράση και τις φιλικές σχέσεις που διατηρούσε ο Αθανασιάδης, υποστήριξαν ότι επρόκειτο για ένα έγκλημα με πολιτικά κίνητρα, όπως κι αν μεταφράζεται αυτό.
Άραγε, θα έρθει κάποτε η αλήθεια στην επιφάνεια ή η δολοφονία του Αθανασιάδη είναι απλώς άλλη μια υπόθεση που θα παραμείνει ες αεί στο αρχείο;