Πάνω από 20 οργανώσεις ζητούν την αθώωση του Homayoun Sabetara, ενώ η δίκη σε β’ βαθμό πλησιάζει –θα διεξαχθεί στις 22 Απριλίου και η κόρη του Mahtab Sabetara δίνει αγώνα για την ελευθερία του πατέρα της.
Είναι 57 χρονών. Έχει δύο κόρες. Είναι από το Ιράν και οδήγησε ένα όχημα από τα τουρκοελληνικά σύνορα μέχρι την Θεσσαλονίκη, όπου συνελήφθη. Ήταν 25 Αυγούστου του 2021, όταν ο Homayoun Sabetara, ένας μετανάστης που διέφυγε από το Ιράν, συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές στη συμπρωτεύουσα.
Στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, ο Homayoun Sabetara καταδικάστηκε σε 18 χρόνια φυλάκισης για υποτιθέμενη λαθρεμπορία. Ο κ. Sabetara ωστόσο φέρεται να εξαναγκάστηκε να οδηγήσει το όχημα από το σημείο αναχώρησης κοντά στα τουρκοελληνικά σύνορα, στο οποίο επέβαιναν επτά επιπλέον άτομα.
Από τη σύλληψή του τον Αύγουστο του 2021 έως και σήμερα, δηλαδή εδώ και 2,5 χρόνια, κρατείται στις φυλακές Κορυδαλλού στην Ελλάδα.
«Δύο χρόνια χωρίς επαρκή ιατρική θεραπεία για έναν άνδρα με ιστορικό καρκίνου, χωρίς αξιοπρεπές φαγητό ή επαρκές πόσιμο νερό, αποτελούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κάθε περίπτωση», λέει η κόρη του Mahtab Sabetara, η οποία κινεί γη και ουρανό για να μαθευτεί όχι μόνο η υπόθεση του πατέρα της, αλλά και κάθε μετανάστη που υπόκειται απανθρωποποίηση και ποινικοποίηση, επειδή πέρασε τα χρυσά (και ματωμένα) σύνορα της Ευρώπης.
Η δίκη του Homayoun Sabetara πραγματοποιήθηκε σε γλώσσα άγνωστη και ακαταλαβίστικη σε εκείνον (στα ελληνικά), γεγονός παράλογο και παράνομο, εφόσον δεν του δίνεται το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Παρόμοια συνθήκη είχαμε δει και στην δίκη των Free Humanitarians στη Λέσβο, όπου δικάζονται δεκάδες αλληλέγγυοι που βοηθούσαν ανθρώπους στη θάλασσα να φτάσουν με ασφάλεια στη στεριά, στην ελληνική γλώσσα, χωρίς μεταφραστές. Σίγουρα δεν είναι καινούργιο το φαινόμενο.
Δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση
Η περίπτωση του Homayoun είναι κομμάτι μιας πολύ μεγαλύτερης εικόνας συστηματικής αδικίας και της μετα-αποικιακής βίας που συνεχίζει να παράγεται από την ΕΕ και τα κράτη-μέλη της. Στην υπόθεση της Μόριας, οι μετανάστες θεωρούνται υπεύθυνοι για την πυρκαγιά στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας το 2020 και έκτοτε βρίσκονται στη φυλακή. Στο ναυάγιο της Πύλου και τους 9 «εμπλεκόμενους», οι μετανάστες θεωρούνται υπεύθυνοι για το τραγικό ναυάγιο που κόστισε τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους τον Ιούνιο του 2023.
Σύμφωνα με έκθεση του Borderline Europe, έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023, ο αριθμός των ατόμων που κρατούνται στις ελληνικές φυλακές για παράνομη διακίνηση ανέρχεται σε 2.154 – πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα ανά κατηγορία εγκλήματος στις ελληνικές φυλακές. Μάλιστα, ένα συγκλονιστικό 88% αυτών -1.897 άτομα- είναι υπήκοοι τρίτων χωρών.
Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα έχει εφαρμόσει έναν από τους πιο σκληρούς νόμους κατά της παράνομης διακίνησης στην ΕΕ. Η νομοθεσία της για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης προβλέπει εξαιρετικά υψηλές ποινές και είναι πολύ ευρεία, επιτρέποντας σε όποιον διαδραματίζει έστω και έναν ελάχιστο ή ασήμαντο ρόλο στη διευκόλυνση της παράνομης εισόδου να υπόκειται σε αυστηρή τιμωρία.
Οι άνθρωποι που αποφασίζουν να περάσουν τα σύνορα της Ελλάδας, λοιπόν, επωμίζονται τις συνέπειες μιας αποτυχημένης ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής που έχει τις ρίζες της στον συστημικό ρατσισμό και στην ασφαλειοποίηση των συνόρων. Άνθρωποι που καταφεύγουν σε επικίνδυνες διαδρομές ή/και πληρώνουν υπέρογκα χρηματικά ποσά για να φτάσουν στην Ευρώπη βρίσκονται κατηγορούμενοι για εγκλήματα που δεν διέπραξαν, το λαθρεμπόριο φερ’ ειπείν.
Είναι πιο εύκολη η καταδίκη ατόμων όπως του Homayoun από το να αλλάξουν μεταναστευτική πολιτική στην ΕΕ.
Όπως υπογραμμίζει η κοινή δήλωση που υπογράφουν 20 οργανώσεις: «Τα καταγεγραμμένα αρχεία επιβεβαιώνουν ότι άτομα όπως ο Homayoun αρνούνται συστηματικά μεταφραστικές υπηρεσίες, ενώ αγνοούνται αθωωτικά στοιχεία και δεν καλούνται μάρτυρες να καταθέσουν. Αντί για μια δίκαιη παρουσίαση των περιστάσεων, οι δίκες αυτές διαρκούν περίπου 387 λεπτά και καταλήγουν κατά μέσο όρο σε ποινή φυλάκισης 474 ετών. Αυτό αποτελεί παραβίαση όλων των εγγυήσεων για δίκαιη δίκη».
Στην κοινή τους δήλωση, οι οργανώσεις υπογραμμίζουν ότι: «Δεν αποτελεί έγκλημα η αναζήτηση προστασίας στην Ευρώπη. Το πραγματικό έγκλημα είναι η απομόνωση και η απάνθρωπη κράτηση σε κλειστά κέντρα ελεγχόμενης πρόσβασης ή η άδικη φυλάκιση ατόμων για χρόνια. Απειλητικές για τη ζωή είναι οι πρακτικές της ελληνικής ακτοφυλακής και της Frontex απέναντι στις βάρκες των ανθρώπων που ζητούν προστασία, όπως η μη παροχή βοήθειας και τα pushbacks ή ελιγμοί, όπως αυτός που προκάλεσε τη βύθιση του πλοίου στα ανοιχτά της Πύλου. Το πραγματικό έγκλημα είναι η ευρωπαϊκή πολιτική στην οποία οι ζωές των μεταναστών έχουν μικρή αξία, ενώ δισεκατομμύρια επενδύονται σε μέτρα απομόνωσης. Το πρόβλημα δεν είναι η μετανάστευση, αλλά ο ευρωπαϊκός απομονωτισμός».
Τα τελευταία χρόνια, πολλές χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις χώρες τους και το αποτέλεσμα είναι να στερούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα τους στην ελευθερία και μια αξιοπρεπή ζωή και φτάνουν στην Ελλάδα να ποινικοποιούνται με επίφαση την κατηγορία της «λαθρεμπορίας». Αυτοί οι αριθμοί αναδεικνύουν την οδυνηρή πραγματικότητα ότι αθώοι άνθρωποι στοχοποιούνται όλο και περισσότερο από πολιτικές ατζέντες και υποβάλλονται σε αυθαίρετες δικαστικές ενέργειες υπό το πρόσχημα του ελέγχου της μετανάστευσης.
Όταν απέδρασε από το Ιράν, ο Homayoun Sabetara δεν διέθετε νόμιμη και ασφαλή διέλευση για να ταξιδέψει στη Γερμανία, όπου διαμένουν σήμερα οι κόρες του. Η δίκη σε δεύτερο βαθμό θα διεξαχθεί στις 22 Απριλίου 2024 και αυτή θα κρίνει τη μελλοντική ελευθερία του Homayoun, η οποία τα τελευταία δυόμιση χρόνια του έχει στερηθεί στον απόλυτο βαθμό.
Η κοινωνία των πολιτών ζητά την αθώωση του Homayoun Sabetara, καθώς και όλων των μεταναστών που ποινικοποιούνται για «λαθρεμπόριο». Οι δικηγόροι του πιστεύουν ότι η δίκη είναι κυρίως πολιτική και ζητούν την ελευθερία του. Για την υποστήριξη του Homayoun, πλήθος κόσμου θα μεταβεί στη Θεσσαλονίκη, ενώ αναμένεται η παρακολούθηση της δίκης από το γερμανικό κοινοβούλιο, καθώς και ανεξάρτητη παρακολούθηση της δίκης από την ένωση Democratic Jurists Switzerland.
Όλα τα φώτα στρέφονται για άλλη μια φορά στην Ελλάδα, για όλους τους λάθος λόγους. Δίπλα στον Homayoun δεν στέκονται μόνο οι κόρες του, αλλά σύσσωμος ο κόσμος της αλληλεγγύης.