Ευτυχώς που υπάρχει και η δική μας γενιά και πλέον μπορούμε να συζητάμε χωρίς ταμπού για την ψυχική μας υγεία.
Πλέον, οι φράσεις: «Έχω κατάθλιψη», «Αντιμετωπίζω κρίσεις πανικού» ή «Έχω αγοραφοβία» δεν αποτελούν ταμπού, αλλά κανονικότητα. Ανησυχίες, άγχος, αισθήματα κατάθλιψης και απογοήτευσης καθρεφτίζονται, καθημερινά, στα πρόσωπα της νέας γενιάς. Μιας γενιάς που, αν κρίνουμε από τα τελευταία τεκταινόμενα, βρίσκεται συνεχώς σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Μιας γενιάς, που καλείται να διαβεί ένα βουνό από προκλήσεις και καθημερινές εκπλήξεις, τόσο σε προσωπικό,όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Την ίδια στιγμή, όμως, έξαρση φαίνεται να παρουσιάζει και η ανάγκη για εξωστρέφεια αυτών των συναισθημάτων. Και, αν μη τι άλλο, τα social media, λειτουργούν ως ο πομπός των νέων για να επικοινωνήσουν, μεταξύ άλλων, και ζητήματα που άπτονται της ψυχικής τους υγείας.
Στο επίκεντρο η ψυχική υγεία – 1,23 δισεκατομμύρια επενδύει, φέτος, η ΕΕ στο τομέα αυτό
Αψηφώντας την κοινωνική κατακραυγή, οι νέοι κατάφεραν να αλλάξουν άρδην τα τινά που επικρατούν γύρω από την ψυχική υγεία, δημιουργώντας ένα πλαίσιο αυτοφροντίδας και αποδοχής. Κατάφεραν να πείσουν ότι οι προκαταλήψεις των παλαιότερων γενεών, απλώς διεύρυναν ή ενίσχυαν τα τρέχοντα ζητήματα. Επί της ουσίας, δεν συνέβαλαν στη στήριξη όσων αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Περισσότερο, συνέβαλαν στο να διαιωνίζεται το στίγμα.
Στις 7 Ιουνίου του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ψυχικής υγείας. Απώτερος στόχος της πρότασης είναι να υιοθετηθεί από όλα τα κράτη-μέλη η ταχεία δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της ψυχικής υγείας. Η εν λόγω κίνηση αφορά 20 εμβληματικές πρωτοβουλίες, τις οποίες χρηματοδοτεί η ΕΕ με το ποσό των 1,23 εκατομμυρίων ευρώ.
«Έχω κατάθλιψη»
Παλαιότερα, το να χρησιμοποιούσε κάποιος την έκφραση: «Έχω κατάθλιψη», αυτόματα θα ταυτιζόταν με τους ανθρώπους που νοσηλεύονται λόγω ψυχικών διαταραχών. Το στίγμα, ωστόσο, δεν θα περιοριζόταν εκεί αφού πολλές φορές τον χαρακτηρισμό του «τρελού» αποκτούσαν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Όλο αυτό το ντόμινο ξεσήκωσε τη νέα γενιά και την κατέστησε πρωτοστάτη σε ένα αγώνα για τα (αυτονόητα) δικαιώματα.
Συγκεκριμένα, ένας στους δύο νέους ευρωπαίους υποστηρίζει ότι δεν καλύπτονται οι ανάγκες περίθαλψης όσον αφορά την ψυχική υγεία. Ταυτόχρονα, το ποσοστό των νέων που αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης σε αρκετές χώρες της ΕΕ υπερδιπλασιάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η ευρωπαϊκή έκθεση του 2022 «Η υγεία με μια ματιά» έδειξε ότι υπάρχει τεράστιο κενό στην προστασία και τη φροντίδα της ψυχικής υγείας, η οποία επηρεάζει τουλάχιστον 84 εκατομμύρια πολίτες (!) στην Ευρώπη.
Αποστιγματισμός μέσω κοινών εμπειριών
Εκμεταλλευόμενοι τη δύναμη της τεχνολογίας, οι νέοι ξεκίνησαν να μοιράζονται τις δικές τους εμπειρίες, μέσα από ποικίλους και εναλλακτικούς τρόπους. Τα αρνητικά συναισθήματα που τους έπνιγαν και καταπατούσαν την αυτοπεποίθησή τους έγιναν όπλο απέναντι στην κοινωνική κατακραυγή. Η πανδημία, ο ρατσισμός, η οικονομική δυσχέρεια και ένα σωρό άλλες προβληματικές πτυχές της κοινωνίας έγιναν αντικείμενα συζήτησης από τον ένα χρήστη στον άλλο, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να αφορά όλους.
Μέσα από τα social media, πολλοί νέοι κατάφεραν να νιώσουν μέλη μιας μαζικής κοινωνικής «καταθλιπτικής» ομάδας και να μην αποτελούν, πλέον μονάδες στιγματισμού. Πέτυχαν, ακόμη, να διεκδικήσουν τις δομές και υποδομές για να μετατραπεί όλο αυτό το πρόβλημα-ταμπού σε κάτι το φυσιολογικό και το μη κατακριτέο. Η συζήτηση για το εν λόγω θέμα οδηγεί στην ορθότερη αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων και στην καλλιέργεια σημαντικών εφοδίων για την ψυχική υγεία.
Πέραν τούτου, όμως, το ζήτημα αυτό μπορεί να θίχτηκε από την νεολαία, ευνοεί, ωστόσο, ολόκληρη την κοινωνία. Πλέον, αναζητούμε λογαριασμούς στο Instagram και στοιχάκια στο Pinterest, που να συμβάλουν πραγματικά στην πνευματική και συναισθηματική ενσυναίσθηση. Ακούμε podcast και αναγνωρίζουμε ότι, μέσα από τη συζήτηση και την τριβή με τα συναισθήματά μας, διευρύνουμε τα περιθώρια που τοποθέτησαν οι προηγούμενες γενιές. Πλέον, τα social media ανοίγουν τον δρόμο, με προοπτική να μπορούμε, πλέον, επιτέλους να μιλάμε ανοιχτά για το πως νιώθουμε.