Γιατί έχουμε την τάση να ορίζουμε την ατομική μας αξία μέσα από την εργασία και πόσο ανθυγιεινή μπορεί να είναι τελικά η κουλτούρα της «τοξικής παραγωγικότητας»;
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, η κουλτούρα του «hustling» έχει κερδίσει έδαφος μεταξύ πολλών celebrities, μεγαλοστελεχών και εν γένει επαγγελματιών. Φαίνεται, όμως, πως η «αποθέωση» της νοοτροπίας που είναι για πολλούς συνυφασμένη με τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας στο πλαίσιο ενός αδιάκοπου κυνηγιού της επιτυχίας έχει οδηγήσει πολλούς εργαζομένους να αισθάνονται τελικά εξαντλημένοι και απογοητευμένοι.
Μία μελέτη που διεξήχθη το 2022 από την Deloitte σε συνεργασία με την Workplace Intelligence και συμπεριέλαβε 2.100 υπαλλήλους και στελέχη, διαπίστωσε ότι:
- Το 70% των στελεχών σκέφτονταν σοβαρά να παραιτηθούν και να βρουν μία δουλειά, η οποία να υποστηρίζει καλύτερα την ευημερία τους.
- Τόσο οι εργαζόμενοι όσο και τα στελέχη δυσκολεύονταν να θέσουν ως προτεραιότητα την προσωπική τους ευημερία και θεωρούσαν ότι γι’ αυτό ευθύνεται η δουλειά.
- Περισσότεροι από το 40% των εργαζομένων αισθάνονταν εξουθενωμένοι, αγχωμένοι και καταβεβλημένοι.
- Περίπου 30% των εργαζομένων αισθάνονταν μοναξιά.
- Πάνω από το 50% των εργαζομένων και των στελεχών αντιμετώπιζαν προβλήματα κόπωσης και ψυχικής υγείας.
Η κουλτούρα του «hustling» επιβιώνει εξαιτίας της ανάγκης του ανθρώπου να πετύχει περισσότερα καθώς και της αντίληψης πως η εργασία από μόνη της θα δημιουργήσει μία αίσθηση σκοπού και θα προσφέρει αξία στην ύπαρξη.
Ωστόσο, το άτομο τείνει συχνά να παραμελεί το γεγονός πως η ίδια κουλτούρα είναι αυτή που, τελικά, του στερεί από τον προσωπικό/ελεύθερο χρόνο του.
Με την πανδημία να αλλάζει πολλές από τις εργασιακές νόρμες που θεωρούνταν έως τότε δεδομένες, πολλοί επιχειρηματίες αλλά και εργαζόμενοι αποφάσισαν να στρέψουν το βλέμμα τους στην «κουλτούρα εργασίας». Τα τελευταία χρόνια μεγάλες εταιρείες έχουν αναγνωρίσει την σημασία της διατήρησης ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής των εργαζομένων, προκειμένου να μην οδηγούνται σε παραίτηση, αλλά και ταυτόχρονα να ενισχύεται η παραγωγικότητά τους.
Την ίδια στιγμή και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, από την πλευρά τους, είναι πλέον λιγότερο πρόθυμοι να θυσιάσουν από τον προσωπικό τους χρόνο καθώς και την ψυχική τους υγεία για την δουλειά, ενώ συνειδητοποιούν πόσο σημαντικό είναι μες την ημέρα να παραμένουν για κάποιες ώρες αποσυνδεδεμένοι.
Τι είναι, όμως, τελικά το Hustle?
Πρόκειται για μία νοοτροπία, σύμφωνα με την οποία η εκτεταμένη εργασιακή απασχόληση, με ελάχιστα διαλείμματα και στιγμές αποσύνδεσης, αποτελεί τον καλύτερο δυνατό τρόπο επίτευξης των επαγγελματικών στόχων ενός ατόμου. Είναι, επίσης, γνωστή και ως κουλτούρα του «grind» αλλά και ως «τοξική παραγωγικότητα», με τις ώρες απασχόλησης να ξεπερνούν κατά πολύ το καθιερωμένο εβδομαδιαίο 40ωρο, και την προσωπική ζωή των εργαζομένων να επηρεάζεται σημαντικά.
Περνώντας στον 20αιώνα, η παραγωγικότητα αποτελούσε τον νούμερο ένα στόχο των εργαζομένων. Παρόλα αυτά, η ανάπτυξη των βιομηχανιών κατά το 1970, έφερε στο προσκήνιο την κουλτούρα του «grind» μαζί με τον όρο της «εργασιομανίας».
Κατά τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 τεχνολογικές startup της Silicon Valley προσελάμβαναν νέους ηλικιακά εργαζομένους, με σκοπό να δουλεύουν πολλές ώρες σε περιβάλλοντα με «γρήγορους ρυθμούς», υποσχόμενοι ευκαιρίες ανέλιξης και υψηλές ανταμοιβές.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «απογείωσαν» την εν λόγω κουλτούρα, με τους millenials να υιοθετούν σχεδόν καθολικά την αντίληψη πως ο ακατάπαυστος μόχθος είναι αυτός που θα τους οδηγήσει τελικά στην πραγματική επιτυχία.
Ο Elon Musk είναι ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της κουλτούρας του Hustle. Ο ίδιος είχε τουιτάρει το 2018 πως «Κανείς δεν άλλαξε ποτέ τον κόσμο με 40 ώρες δουλειάς την εβδομάδα» αναφερόμενος στις 100 ώρες την εβδομάδα που ξόδευαν οι εργαζόμενοι της Tesla τότε για την παραγωγή του «Model 3». Κατά τη διάρκεια διαλέξεών του για τα πρώτα του βήματα στον χώρο της τεχνολογίας είχε αποκαλύψει πως 7/7 κοιμόταν στο γραφείο του.
«Να δουλεύεις σκληρά κάθε ώρα που είσαι ξύπνιος. Αν κάποιος άλλος δουλεύει 50 ώρες και εσύ 100, θα πετύχεις τα διπλάσια» έχει υποστηρίξει.
Η κουλτούρα του Hustle προμοτάρει την σκληρή δουλειά και την επίτευξη στόχων, πράγματα που δεν αποτελούν απαραίτητα αρνητικές επιδιώξεις. Ωστόσο, υπάρχουν σημεία στα οποία η νοοτροπία «μπάζει» και πρόσφατες μελέτες για το άγχος των εργαζομένων και το σύνδρομο του burnout το αποδεικνύουν.
Ενδεχόμενα οφέλη της κουλτούρας του Hustle
- Προαγωγή και αναγνώριση: Το hustling μπορεί να οδηγήσει στην αναγνώριση των κόπων σου από πλευράς διοίκησης, καθώς και σε προαγωγές και αυξήσεις.
- Αυξημένο εισόδημα: Οι υπερωρίες, καθώς και οι επιπλέον εργασίες μπορούν να αυξήσουν το ετήσιο εισόδημα, σύμφωνα με έρευνα της Zippia.
- Αυξημένη παραγωγικότητα: Η υπερπροσπάθεια στη δουλειά μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, σύμφωνα με έρευνα του του Stanford, η οποία επισημαίνει πως οι εργαζόμενοι που δουλεύουν μέχρι 50 ώρες την εβδομάδα μπορούν να παρατηρήσουν σημαντική αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Ωστόσο, αυτή φαίνεται να μειώνεται κατακόρυφα, όταν οι εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης ξεπεράσουν τις 55.
Ενδεχόμενα μειονεκτήματα της κουλτούρας του Hustle
- Ψυχική εξάντληση και burnout: Η κόπωση κανονικοποιείται στην κουλτούρα του Hustle, αλλά αυτός ο τρόπος σκέψης έχει αποδειχτεί ότι είναι εντελώς μη βιώσιμος και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως για παράδειγμα σε mental breakdowns και εξάντληση.
- Λιγότερος προσωπικός χρόνος: Η κουλτούρα του Hustle συνεπάγεται λιγότερο ελεύθερο χρόνο. Ωστόσο, η έντονη ανάγκη για περισσότερο προσωπικό χρόνο είναι ένας από τους λόγους που το «quiet quitting» κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος μεταξύ των εργαζομένων τα τελευταία χρόνια.
- Κακή υγεία: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισημαίνει πως τα εκτεταμένα ωράρια εργασίας οδήγησαν σε 745.000 θανάτους από εγκεφαλικό και ισχαιμικό καρδιακό επεισόδιο το 2016, αριθμός κατά 29% αυξημένος σε σχέση με το 2.000. Οι θάνατοι που οφείλονταν στην κακή λειτουργία του καρδιαγκειακού συστήματος, προήλθαν από τουλάχιστον 55 ώρες εργασίας εβδομαδιαία.
Επιπλέον, μετέπειτα μελέτη που διεξήχθη το 2019 αναφέρει πως τα εκτεταμένα ωράρια εργασίας αυξάνουν τον κίνδυνο: καρδιαγγειακής νόσου, στρες, κατάθλιψης, άγχους, κακής ποιότητας ύπνου, χρήσης αλκοόλ και καπνίσματος, συνολικής θνησιμότητας.
Πώς θα καταλάβεις ότι υποφέρεις από burnout:
Αν όλα τα παραπάνω σου ακούγονται οικεία, τότε είναι πολύ πιθανό να υποφέρεις από burnout ή αλλιώς Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης. Πρόκειται για μία μορφή σωματικής και ψυχικής εξάντλησης, που προκύπτει από την εργασία και μοιάζει αρκετά με την υπερκόπωση. Κατά το burnout μπορεί να βιώνεις: εξάντληση, αρνητικά αισθήματα σχετικά με τη δουλειά, μειωμένη παραγωγικότητα καθώς και έλλειψη ενέργειας και διάθεσης.
H σκληρή δουλειά για την επίτευξη των προσωπικών μας στόχων μπορεί να αποτελεί μία ιδιαίτερα απολαυστική διαδικασία και ταυτόχρονα να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην επαγγελματική μας ανέλιξη, ωστόσο είναι σημαντικό το άτομο να εργάζεται συνειδητά, ουσιαστικά και με προσήλωση στο ατομικό του όραμα.
Πώς μπορεί κανείς, όμως, να δουλεύει σκληρά, να διατηρεί την παραγωγικότητά του αλλά και ταυτόχρονα να απολαμβάνει τη ζωή;
Εάν θέλουμε να πετύχουμε μία λειτουργική ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, είναι σημαντικό να διατηρούμε μία ρουτίνα κατά την οποία ο χρόνος μεταξύ των δύο θα είναι μοιρασμένος ισότιμα.
Αυτό για παράδειγμα, μπορεί να επιτευχθεί, εάν καθημερινά είμαστε διατεθειμένοι να αφιερώνουμε 2-3 ώρες, κατά τις οποίες θα εστιάζουμε αποκλειστικά στην εργασία μας, χωρίς περισπασμούς, αλλά ταυτόχρονα θα είμαστε σε θέση να ορίζουμε και μία ξεκάθαρη ώρα κατά την οποία θα αποσυνδεόμαστε εντελώς.
Στόχος είναι να καταφέρουμε να στραφούμε από την ψυχαναγκαστική τελειομανία σε μία νοοτροπία, η οποία να εστιάζει περισσότερο στην προσωπική μας ανάπτυξη και εξέλιξη.