Την 25η Οκτωβρίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης για τον Καρκίνο του Μαστού.
Με αφορμή αυτή τη μέρα, ολόκληρος ο Οκτώβριος έχει αφιερωθεί, παγκοσμίως, στα μηνύματα υπέρ της πρόληψης και της αντιμετώπισης για τον καρκίνο του μαστού – και όχι αδίκως.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2020, μόνο στην Ελλάδα διαγνώστηκαν 7.772 νέα περιστατικά. Ήταν ο δεύτερος πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος στους Έλληνες ενήλικες (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα) και πρώτος μεταξύ των Ελληνίδων. Όπως και για κάθε θέμα υγείας, έτσι και γι’ αυτό, έχουν ειπωθεί τόσα και τόσα: Σωστά και λάθος. Πληροφόρηση και παραπληροφόρηση. Ενημέρωση και κινδυνολογία.
Σε αυτό το άρθρο, θα βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά και με βάση την τελευταία έκθεση του World Cancer Research Fund (2018) θα σε ξεναγήσω στο τι *πραγματικά* ισχύει σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου του μαστού μέσω της διατροφής και της άσκησης.
Και τώρα θα μου πεις: «Ναι, ναι, ξέρω. Για να μην πάθω καρκίνο του μαστού πρέπει να τρώω υγιεινά».
Εεμ… όχι ακριβώς. Βλέπεις, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη διατροφή ή τρόφιμο που να προλαμβάνει 100% τον καρκίνο. Αυτό, όμως, που μπορεί να κάνει μια ισορροπημένη διατροφή είναι να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισής του. Δεν το λέω εγώ, η American Cancer Society το λέει.
Άλλωστε, για να εκδηλωθεί ένας καρκίνος χρειάζεται να συνυπάρχουν διάφοροι παράγοντες. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι και – μιας και μιλάμε ειδικά για τον καρκίνο του μαστού – σύμφωνα με το World Cancer Research Fund, βασικά αίτια αυτού φαίνεται να αποτελούν η κληρονομικότητα, οι ορμόνες, η ακτινοβολία (από ιατρικές θεραπείες π.χ. ακτίνες Χ) και η ορμονοθεραπεία.
Ας δούμε τώρα τι μπορούν να κάνουν η διατροφή και η άσκηση μέσα σε όλα αυτά.
Όπως θα παρατηρήσεις παρακάτω, όταν μιλάμε για τον καρκίνο του μαστού, ξεχωρίζουμε το εάν αναφερόμαστε σε περιστατικά που διαγιγνώσκονται πριν ή μετά την εμμηνόπαυση, για λόγους που δεν είναι της παρούσης.
Για πάμε!
Για γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση
Οι πιθανότητες να εμφανιστεί καρκίνος του μαστού σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση πιθανώς μειώνονται από:
– Την έντονη σωματική δραστηριότητα
– Την αυξημένη λιπώδη μάζα σώματος στη νεαρή ενήλικη ζωή και μέχρι την εμμηνόπαυση (ναι, κι όμως!)
– Τον θηλασμό
… ενώ πιθανώς αυξάνονται από:
– Το αλκοόλ
– Το αυξημένος βάρος γέννησής τους (και τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό)
Δεν έχουμε καταλήξει ακόμα για την επίδραση που έχουν τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά, οι πηγές καροτενοειδών, μια δίαιτα πλούσια σε ασβέστιο ή η συνολική σωματική δραστηριότητα: Τα δεδομένα είναι περιορισμένα αλλά τείνουν προς μια προστατευτική δράση. Αναμένουμε περισσότερες μελέτες και ισχυρά δεδομένα για να βεβαιωθούμε.
Για γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση
Από την άλλη πλευρά, έχουμε ισχυρά δεδομένα για να πούμε ότι στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, οι πιθανότητες για καρκίνο του μαστού αυξάνονται από:
– Το αλκοόλ
– Την αυξημένη λιπώδη μάζα σώματος κατά την ενήλικη ζωή
– Τη μεγάλη πρόσληψη βάρους στην ενήλικη ζωή
Επίσης, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες πιθανώς προστατεύονται από τη συνολική σωματική δραστηριότητα (συμπεριλαμβανομένης και της έντονης), την αυξημένη λιπώδη μάζα σώματος όσο ήταν νεαρές (18-30 ετών), καθώς επίσης και τον θηλασμό. Όπως για πριν, έτσι και για μετά την εμμηνόπαυση, τα επιστημονικά δεδομένα είναι περιορισμένα σχετικά με την επίδραση της κατανάλωσης λαχανικών, πηγών καροτενοειδών και μιας δίαιτας πλούσιας σε ασβέστιο: Μάλλον είναι προστατευτική.
Αναμένουμε και εδώ περισσότερα και ισχυρότερα ερευνητικά αποτελέσματα – δεν βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα!
Πώς μπορώ να εμποδίσω τον καρκίνο μαστού;
Όπως είπαμε και στην αρχή, δεν μπορείς να αποτρέψεις την εμφάνισή του, αλλά να μειώσεις τις πιθανότητες να συμβεί αυτό.
Η American Cancer Society προτείνει τα εξής:
Για όλες τις γυναίκες:
– Διατήρηση ενός υγιούς βάρους
– Σωματική δραστηριότητα
– Αποφυγή ή περιορισμός του αλκοόλ
– Θηλασμός, εφόσον είναι εφικτός
– Επικοινωνία με τ@ ιατρό στην περίπτωση που λαμβάνεται ορμονοθεραπεία
Για τις γυναίκες σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού (π.χ. εκείνες που έχουν οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο μαστού), προτείνονται:
– Γενετικός έλεγχος (υπάρχουν συγκεκριμένα γονίδια που εξετάζονται)
– Επικοινωνία με τ@ ιατρό για μεθόδους περαιτέρω μείωσης του κινδύνου
– Τακτική παρακολούθηση
Σε κάθε περίπτωση, ακολούθησε μια ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφίμων, μάθε να αυτοεξετάζεσαι, μην παραλείπεις τις εξετάσεις σου και ενημερώσου από έμπιστες πηγές.
ΠΡΟΛΗΨΗ. ΠΡΟΛΗΨΗ. ΠΡΟΛΗΨΗ.
– –
Ιωάννα Νακάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος M.Sc. @a.nutritious.notebook
Μάθε τα πάντα για την *πραγματικά* ισορροπημένη διατροφή εδώ
Εγγράψου δωρεάν για καθημερινά tips διατροφής απευθείας στο inbox σου εδώ