Σε προηγουμενο άρθρο μιλήσαμε για το κίνημα HAES (Health at every size) και για το πώς αναδεικνύει έναν νέο τρόπο προσέγγισης της υγείας, που στρέφεται προς την αποδοχή και την ενίσχυση του κάθε ατόμου, ανεξάρτητα από το μέγεθος του σώματός του.
Σε αυτό το άρθρο θα εξερευνήσουμε πώς η κίνηση μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας όλων των ανθρώπων. Δεν θα αναφερθούμε στην άσκηση τη “γυμναστηριακή”, που παραπέμπει σε slogans όπως “no pain, no gain”, αλλά στην κίνηση του σώματος, με όποιον τρόπο είναι αυτή εφικτή αλλά και απολαυστική.
Η κίνηση ως ένα μέσο να φροντίσεις τον εαυτό σου
Οι συστάσεις αναφέρουν ότι αρκεί να συγκεντρώσεις 30 λεπτά μέτριας έντασης κίνησης (θέλεις την καρδιά σου να χτυπήσει λίγο πιο δυνατά), τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας. Δεν χρειάζεται να είναι 30 συνεχόμενα λεπτά κίνησης, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι ο χρόνος της κίνησης μπορεί να μοιραστεί σε 3 δεκάλεπτα ή 2 δεκαπεντάλεπτα sessions.
Μάλιστα, μελέτη έδειξε πως ακόμα και 2 λεπτά κίνησης κάθε μέρα έχουν τη δύναμη να ανακουφίσουν σωματικούς πόνους και να βελτιώσουν τη διάθεση. Η άσκηση προστατεύει το σώμα σου από τις επιπτώσεις του χρόνιου στρες, το οποίο οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης, που με τη σειρά της κάνει την ινσουλίνη λιγότερο αποτελεσματική (ινσουλινοαντίσταση) ενώ επίσης αυξάνει την όρεξη.
Με ποιους άλλους τρόπους μας φροντίζει η κίνηση;
– Βελτιώνει την ποιότητα ύπνου
– Μειώνει τον κίνδυνο για χρόνια νοσήματα όπως τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης, η υπέρταση, η οστεοπόρωση και κάποιες μορφές καρκίνου
– Αυξάνει τα επίπεδα της “καλής” HDL χοληστερόλης
– Βελτιώνει την υγεία της καρδιάς και των πνευμόνων
– Αυξάνει το εύρος κίνησης και την ευλυγισία
– Εξασφαλίζει τη διατήρηση της μυϊκής μάζας
– Βελτιώνει τα σημάδια κορεσμού και τη ρύθμιση της όρεξης
– Βελτιώνει τη διάθεση και μειώνει το άγχος και την κατάθλιψη
– Βελτιώνει τη μνήμη και την ικανότητα μάθησης
– Αποτρέπει ή καθυστερεί την έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας που σχετίζεται με την γήρανση.
Πρόσεξες ότι όλα τα παραπάνω οφέλη είναι ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος ενός ατόμου;
Αποσύνδεσε την κίνηση από την απώλεια βάρους
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η κίνηση είναι δώρο για την υγεία. Αν, όμως, την σκέφτεσαι ως ένα μέσο για να χάσεις βάρος, ετοιμάσου να απογοητευτείς! Η βιβλιογραφία υποστηρίζει την ιδέα πως είναι ώρα να αποσυνδέσουμε την άσκηση από την απώλεια βάρους, καθώς συνεχώς νέα δεδομένα επιβεβαιώνουν πως το βάρος που χάνεται με την άσκηση δεν είναι αξιοσημείωτο.
Ερευνητές διαπίστωσαν πως η σωματική δραστηριότητα μπορεί ελαφρώς να αυξήσει την ημερήσια ενεργειακή δαπάνη (τα άτομα με μέτρια επίπεδα δραστηριότητας δαπανούν περίπου 200 θερμίδες επιπλέον από τα πιο καθιστικά άτομα). Τα άτομα που κάνουν κάτι παραπάνω από μέτριας έντασης άσκηση (που γυμνάζονται έντονα και συστηματικά), δεν έχουν κάτι επιπλέον να επιδείξουν ως προς την αύξηση της ενέργειας που ξοδεύουν.
Με άλλα λόγια, ένα έντονα δραστήριο σώμα έχει τρόπους να προσαρμόζεται ώστε να μην είναι ιδιαίτερα δαπανηρό σε ενέργεια. Μάλιστα, τα αποτελέσματα αυτά εξηγούν το γιατί άνθρωποι που ξεκινούν προγράμματα άσκησης με στόχο να χάσουν βάρος βλέπουν στην αρχή μια μείωση στο βάρος τους, αλλά μερικούς μήνες μετά παραμένουν στάσιμοι ή επαναπροσλαμβάνουν το βάρος.
Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, η άσκηση αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Ωστόσο, φαίνεται, πώς από μόνη της δεν έχει τη δύναμη να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στο βάρος, όσο μια καλά σχεδιασμένη και “ευγενική” διατροφική παρέμβαση.
Εστίασε στο πώς η κίνηση σε κάνει να νιώθεις
Τα άτομα που σιχαίνονται την άσκηση είναι τα ίδια που έχουν “κακοποιήσει” το σώμα τους με μη ρεαλιστικές ποσότητες άσκησης (συχνά οδηγώντας σε τραυματισμούς), είτε εκείνα που ξεκίνησαν την άσκηση μαζί με κάποια δίαιτα και, φυσικά, τη σταμάτησαν αμέσως μόλις “χάλασαν” τη δίαιτα.
Δεν ξέρω αν σου έχει τύχει, αλλά να προσπαθείς να ασκηθείς υπό έντονο θερμιδικό περιορισμό, μετατρέπει την άσκηση σε αγγαρεία. Για πολλά άτομα, το στίγμα βάρους και η χονδροφοβία καθιστά την παρουσία στο γυμναστήριο μια “ιστορία τρόμου”, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν υπάρξει θύματα προκατάληψης και χλευασμού.
Άλλα πάλι, με το να αποφεύγουν την άσκηση, επαναστατούν στον γιατρό τους, το σύντροφό τους ή τον γονιό τους που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τα ”υποχρεώνουν” να ασκηθούν.
Εντούτοις, πόσο διαφορετικά μπορεί να αντιληφθεί κανείς την κίνηση, αν αφήσει πίσω τις πεποιθήσεις που έχει διαμορφώσει γι’ αυτήν και εστιάσει πραγματικά στο πώς κάνει το σώμα του να αισθάνεται;
Κάποιες ερωτήσεις που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου για να διερευνήσεις την επίδραση που έχει η κίνηση στο δικο σου σώμα:
Πώς νιώθω την ενέργειά μου μέσα στην ημέρα; Πώς διαχειρίζομαι το στρες; Ποιο είναι το επίπεδο του πόνου μου; Νιώθω περισσότερη κούραση|ευεξία|αντοχή;
Πώς αισθάνομαι όταν το σώμα μου “καταφέρνει” πράγματα; Πώς επηρεάζεται η ποιότητα του ύπνου μου; Με τι επίπεδα ενέργειας ξυπνάω το πρωι;
Κάθε φορά που δίνεις σημασία στο πώς αισθάνεσαι εκπαιδεύεσαι στην αντίληψη της ενδοδεκτικότητας (interoceptive awareness) και συνολικά στον διαισθητικό τρόπο ζωής. Οταν η κίνηση απαντά στα σήματα και τις ανάγκες που δηλώνει το σώμα σου, αποτελεί μια ευκαιρία να συνδεθείς με αυτό και να ανακαλύψεις την απόλαυση της φυσικής δραστηριότητας.
Καταλήγοντας, το να βλέπει κανείς την άσκηση μέσα από το πρίσμα της απώλειας βάρους υποτιμά τα χιλιάδες σημαντικά οφέλη που προσφέρει. Την καθιστά ένα μέσο αυτοτιμωρίας και “διόρθωσης” του επιπλέον φαγητού. Η κίνηση είναι ωφέλιμη από μόνη της και αποτελεί ένα μέσο που προμοτάρει την υγεία όλων των σωμάτων, αυξάνει την ποιότητα ζωής, την κοινωνικότητα, την αυτοεκτίμηση και πολεμά τις χρόνιες νόσους.
Οταν, μάλιστα, είναι διασκεδαστική και συμβαδίζει με τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες του καθενός, γίνεται βιώσιμη και επίσης κάνει τη ζωή πιο πλούσια και απολαυστική.