Η ανισότητα και ο αποκλεισμός πίσω από μια μάσκα επιφανειακής ισότητας. Τι συμβαίνει με τους τρανς ανθρώπους στην πολιτική; Εκπροσωπούνται πραγματικά ή παρατηρείται ένα σοβαρό έλλειμμα δημοκρατίας;
Η συμμετοχή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην ελληνική πολιτική σε επίπεδο διοίκησης σταδιακά γίνεται μαζικότερη ή ίσως πιο ανοιχτή. Παρ’ όλα αυτά, τα τρανς άτομα, μέχρι σήμερα, συνεχίζουν να βιώνουν κοινωνική περιθωριοποίηση που αγγίζει και τη συμμετοχή τους στην πολιτική.
Η πολιτική αποτελεί τον καθρέφτη της κοινωνίας, αντανακλώντας τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τις προκλήσεις της. Η αφάνεια των διεμφυλικών ατόμων στα κοινά, αποτελεί την αντανάκλαση μιας συντηρητικής χώρας που θέτει στο πολιτικό περιθώριο ανθρώπους, δίχως να τους κρίνει για τις ιδέες τους, αλλά να τους αποκλείει γι’ αυτό που είναι. Υπάρχει, τελικά, χώρος για τα τρανς άτομα στην ελληνική πολιτική;
Τα δικαιώματα και τα προβλήματα της αναγνώρισης των τρανς στο ελληνικό κράτος
Η έλλειψη ουσιαστικής νομοθετικής προστασίας για τα τρανς άτομα στην Ελλάδα αποτελεί έναν ακόμη τοίχο στον λαβύρινθο του ελληνικού κράτους. Οι νομοθετικές δράσεις υπέρ της αναγνώρισης και ενσωμάτωσης, αποτελούνται από πολλά κενά ως προς την ταυτότητα, την αναγνώριση του φύλου και την πρόσβαση σε κρατικές υπηρεσίες, μέσα σε πλαίσια απέραντης και συνήθως ρατσιστικής γραφειοκρατίας.
Αξίζει να σημειωθεί η αδράνεια του ελληνικού κράτους στην εφαρμογή πολιτικών ένταξης των τρανς ατόμων στην αγορά εργασίας. Η κρατική αδράνεια σε συνδυασμό με τον έντονο κοινωνικό ρατσισμό, έχει αποφέρει τεράστια ποσοστά ανεργίας στα διεμφυλικά άτομα. Ευρύτερα, η εργασιακή απομόνωση των τρανς ατόμων έχει διαμορφώσει ένα πλαίσιο συνθηκών στασιμότητας ως προς την κοινωνική κινητικότητα τους, βυθίζοντας τα στην αφάνεια.
Επομένως, η ίδια η πολιτεία αποτελεί γρανάζι του εξοστρακισμού των τρανς προσώπων από την ελληνική πολιτική. Αντίστοιχα, η έλλειψη ενημέρωσης έως και ένδειξης αδιαφορίας από μεγάλο μέρος του πολιτικού προσωπικού της χώρας σχετικά με τα θέματα και τα προβλήματα των τρανς, είναι κάτι που δυσχεραίνει εξαρχής την υποστήριξη προς αυτά και ακόμη περισσότερο την έναρξη κοινωνικού και πολιτικού διαλόγου μαζί τους.
Η κοινωνική εξάρτηση και ο στιγματισμός
Μέχρι σήμερα, τα διεμφυλικά άτομα είναι αυτά που βρίσκονται κυρίως στο στόχαστρο του ρατσισμού απέναντι στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Χιλιάδες περιστατικά βίας, μέσα σε ένα καζάνι καθημερινής λεκτικής, σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης, αποτελούν την κυρίαρχη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας απέναντι σε ανθρώπους, οι οποίοι δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από το να είναι αυτό που γεννήθηκαν.
Για τους «νοικοκύρηδες» και τους «κυρ Παντελήδες» αυτής της χώρας, τα προβλήματα της Ελλάδας δεν βρίσκονται στη φτώχεια, τις ανισότητες και την διαφθορά, αλλά στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Η τρανς γιατρός, ο τρανς δάσκαλος και, στην τελική, ο/η τρανς πολιτικός είναι πρόβλημα για την ίδια την οντότητα τους προς ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που έχει βαθιά ριζωμένο μέσα του το μίσος προς καθετί διαφορετικό.
Όταν τα τρανς πρόσωπα ακόμη δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν στη καθημερινότητα ανοικτά σε καθημερινή βάση δίχως να δεχτούν ρατσιστική και τρανσφοβική ρητορική, τότε δυστυχώς ο δρόμος προς την πραγματική ισότητα και ενσωμάτωση φαίνεται μακρύς, πόσο μάλλον στην πολιτική.
Η αξία της εκπροσώπησης και η ανάγκη διεκδίκησης της ενσωμάτωσης κάθε ανθρώπου στα κοινά χωρίς καμία διάκριση
Η συμμετοχή των τρανς ατόμων στην πολιτική είναι μια «ανάσα» δημοκρατίας, ένα βήμα κρίσιμο για την πλούσια αντιπροσωπευτικότητα του πολιτεύματος. Η εκπροσώπηση της ποικιλότητας ενισχύει τον δημόσιο διάλογο και φέρνει στο προσκήνιο ζητήματα που ενδέχεται να παραμερίζονται από ορισμένα ρεύματα για μικροπολιτικά συμφέροντα.
Για πολλούς είναι ίσως δεδομένη η πολιτική ισότητα στην Ελλάδα. Εντούτοις, ο ιστός της κοινωνικοπολιτικής τρανσφοβίας αποδεικνύει στη πράξη το έλλειμμα πρακτικής πολιτικής ισότητας. Η ανισότητα στη συμμετοχή και την εκπροσώπηση είναι ένα φαινόμενο που, εφόσον βρει πρόσφορο έδαφος, μπορεί να αναπτυχθεί επικίνδυνα και ως προς άλλες κοινωνικές ομάδες.
Είναι, λοιπόν, κρίσιμη η αλληλεγγύη και η δράση για την ισότητα και τη συμπερίληψη των διεμφυλικών, για την ίδια τη δημοκρατία και την κοινωνία.
Προκειμένου να δημιουργηθεί πραγματική ισότητα, απαιτούνται συγκεκριμένες τομές και βήματα. Συγκεκριμένα, η ενίσχυση της νομικής προστασίας, η δημιουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων ενσωμάτωσης, καθώς και η έναρξη διαλόγου μαζί με την διαβούλευση σε ινστιτούτα και σωματεία της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας για τα συγκεκριμένα ζητήματα, έχει τη δυνατότητα να ανοίξει το δρόμο στην επίλυση ζητημάτων που αγγίζουν το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα.
Μια δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία δεν χτίζεται μόνη της
Οι σημερινές συνθήκες αποτελούν ένα πολύπλοκο παρόν με δυσοίωνο μέλλον. Η εκπροσώπηση των τρανς ατόμων συναντά αμέτρητα εμπόδια ανισότητας και αποκλεισμού. Ο χώρος της πολιτικής εκπροσώπησης για όλα τα άτομα μέσα σε μια δίκαιη κοινωνία χτίζεται από το προοδευτικό μέρος της, το κομμάτι εκείνο που αγωνίζεται για την ενίσχυση της δημοκρατίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης, χωρίς κανένα φίλτρο και στίγμα. Μια εικόνα που φαντάζει μακρινή, αλλά όχι αδύνατη.
Συνεπώς, οι συνθήκες για την ύπαρξη χώρου πραγματικής εκπροσώπησης των τρανς ατόμων στην πολιτική δεν είναι έτοιμες. Τον χώρο αυτό οφείλουμε ως ενεργοί πολίτες να τον χτίσουμε εμείς οι ίδιες/-οι, διότι η δημοκρατία δεν απομονώνει – αλλά ενώνει.