Αν κάποιος μας ρωτούσε σήμερα αν θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη ζωή μας – όχι απλώς πριν τα γνωστά και «αγαπημένα» μας Social Media – αλλά πριν ακόμη και από την εποχή που τα e-mails άρχισαν να κυριαρχούν στην καθημερινότητά μας, θα μπορούσαμε άραγε;
Για τις νεότερες γενιές δε, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην εποχή των smartphones – άρα και των πιο εξελιγμένων τρόπων ανταλλαγής μηνυμάτων (βλ. Telegram) – το e-mail μπορεί να φαντάζει – οριακά – αρχαίο.
Κάποιοι, όμως, έχουν ζήσει χρόνια πριν τα emails κάνουν την εμφάνισή τους, βιώνοντας στην κυριολεξία μια τελείως διαφορετική εποχή από αυτό που γνωρίζουμε εμείς σήμερα.
Πως, άραγε, να ήταν όμως μια τέτοια ζωή;
Επικοινωνία
Είναι δεδομένο πως όσο εύκολη και άμεση είναι η επικοινωνία μας σήμερα, τόσο αργή και δύσκολη ήταν πριν την εμφάνιση των e-mails.
Τα «δημοφιλή» μέσα επικοινωνίας ήταν τα εξής δύο: Ή έστελνες γράμμα ή έπαιρνες ή τηλέφωνο. Τι γινόταν, όμως, αν αυτός με τον οποίο ήθελες να επικοινωνήσεις βρισκόταν σε άλλη χώρα;
«Αν ήθελες να επικοινωνήσεις με κάποιον που ζούσε μακριά, έπρεπε να καθίσεις, να γράψεις γράμμα, να βρεις φάκελο, να αγοράσεις γραμματόσημο και μετά να το ρίξεις στο γραμματοκιβώτιο.
Και ύστερα από μέρες – ή μάλλον εβδομάδες – μάλλον θα έφτανε στον προορισμό του, αν δεν «χανόταν» στο δρόμο», λέει η Γεωργία – ας την πούμε baby boomer.
Το σίγουρο είναι ότι η έλλειψη αμεσότητας απαιτούσε σίγουρα πολλή υπομονή.
Ένας ακόμη boomer, o Μιχάλης, θυμάται να περιμένει με αγωνία ένα γράμμα από την κοπέλα του που σπούδαζε στο εξωτερικό:
«Κάθε μέρα, κατέβαινα με ανυπομονησία να ελέγξω το γραμματοκιβώτιο, ελπίζοντας να βρω ένα γράμμα από εκείνη. Θυμάμαι δε πως όταν δεν έβρισκα γράμμα, καθόμουν σίγουρα κάποια λεπτά στο ίδιο σημείο, μήπως ήμουν ακόμη τυχερός και ερχόταν τότε.
Και δεν το λέω με παράπονο. Ίσα-ίσα που ήταν για εμένα μια συναρπαστική και πολύ οικεία εμπειρία, η οποία είναι δύσκολο να αναπαραχθεί στη σημερινή κουλτούρα των direct».
Εργασία
Ακόμη μεγαλύτερη δραματική διαφορά before & after emails παρατηρούμε και στον χώρο εργασίας.
Ο κύριος Τάσος, ένας συνταξιούχος λογιστής, θυμάται:
«Στο γραφείο, μιλούσαμε ή face to face ή, πιο σπάνια, τηλεφωνικώς. Και λέω σπάνια γιατί δεν ήμασταν και καμία μεγάλη εταιρεία, 300 τετραγωνικά όλα κι όλα.
Κι όταν χρειαζόταν να διαμοιράσουμε ένα έγγραφο, κάναμε αντίγραφα και το μοιράζαμε χέρι με χέρι, κάτι που μπορεί να απαιτούσε περισσότερη προσπάθεια αλλά τουλάχιστον δεν ήταν τόσο απρόσωπο».
Οι επιχειρήσεις, φυσικά, βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στο φαξ, που την εποχή εκείνη θεωρούνταν και «υψηλή τεχνολογία».
Η Μαίρη, που εργαζόταν τότε σε δικηγορικό γραφείο, θυμάται:
«Το φαξ ήταν το χείρότερό μου! Εκτός από κουραστικό, το χειρότερο ήταν που περίμενες να πάει, ελπίζοντας ότι το έγγραφο θα είναι ευανάγνωστο. Βέβαια, τότε ήταν ο καλύτερος τρόπος να στείλει κανείς κάτι επείγον».
Προσωπική ζωή
Θα μου πεις τώρα ότι τα e-mails δεν αποτελούν και τον ιδανικότερο τρόπο να επικοινωνήσει κανείς με τους φίλους ή το ταίρι του. Και θα συμφωνήσω.
Ολόκληρος, όμως, ο τρόπος που οι άνθρωποι επικοινωνούσαν μεταξύ τους εκείνη την εποχή επηρέαζε και τη διαχείριση της προσωπικής τους ζωής.
Ο Κυριάκος ζούσε τότε στο Βόλο.
«Πες ότι ήθελες να οργανώσεις, ας μην πω πάρτι, ας το πω μάζωξη – γιατί είμαι και πιο παλιός. Ε, έπρεπε να πάρεις τηλέφωνο τον καθένα ξεχωριστά. Τώρα, στην καλύτερη, θα κάνεις μια ομαδική συνομιλία και καθάρισες – και στη χειρότερη θα φτιάξεις εκδήλωση στο Facebook και θα τους προσκαλέσεις».
Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις
Και ενώ εμείς τόση ώρα σχολιάζουμε το «πόσο ωραία ήταν εκείνα τα χρόνια χωρίς τα «κακά» e-mails», η boomer Νάντια προσθέτει:
«Τουλάχιστον, απ’ όσο θυμάμαι επέστρεφα σπίτι από τη δουλειά και δεν έπρεπε να ανησυχώ για το πόσα αναπάντητα e-mails έχω. Η δουλειά τελείωνε στο σχόλασμα. Με το που έφευγα από το γραφείο η «επαγγελματική πόρτα» έκλεινε και άνοιγε η προσωπική.
Ήταν απελευθερωτικό με τρόπο δύσκολα κατανοητό για τις νεότερες γενιές – που είναι πάντα μα πάντα με ένα κινητό στο χέρι».
Όσο περισσότερο ακούμε τις ιστορίες που μοιράζονται μαζί μας οι boomers, τόσο καταλαβαίνουμε πως η ζωή πριν από το e-mail ήταν πράγματι «ένας άλλος κόσμος»!
Ήταν μια εποχή που η επικοινωνία απαιτούσε υπομονή, προσπάθεια και προσωπική επαφή τη στιγμή που σήμερα η τεχνολογία έχει, αναμφίβολα, κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη και άμεση.
Φυσικά, η άφιξή της έφερε αδιαμφισβήτητα οφέλη και μία «επανάσταση», την οποία ακόμα και οι παλαιότεροι αγκάλιασαν εύκολα, αναγνωρίζοντας την αποτελεσματικότητα και τις δυνατότητές της.
Πόσο μάλλον όταν έχουν ήδη βιώσει τη γοητεία και την απλότητα της pre-technology εποχής.
Υπάρχει, όμως, κάτι νοσταλγικό και σίγουρα ουσιαστικό στον πιο αργό ρυθμό επικοινωνίας που χαρακτήρισε τη γενιά των boomers.
Κι αν και οι ιστορίες τους μας υπενθυμίζουν ότι η τεχνολογία έχει προχωρήσει γρήγορα, τονίζουν ακόμη πως η ουσία της ανθρώπινης σύνδεσης παραμένει διαχρονική!