Ομοφοβικές τοποθετήσεις, υποτιθέμενη γνώση των πάντων και, στο τέλος, χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Τι συμβαίνει με τον καταιγισμό τοποθετήσεων από δημόσια πρόσωπα στο ζήτημα της τεκνοθεσίας παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια και στο δικαίωμα της ισότητας για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα;
Τον τελευταίο καιρό, τα feed στα social media έχουν γεμίσει με δηλώσεις διάσημων προσώπων που τοποθετούνται ως ειδήμονες στο μεγάλο ζήτημα της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια. Με δηλώσεις που υποτιθέμενα βασίζονται σε επιστημονικές μελέτες (που ποτέ δεν μαθαίνουμε ποιες είναι), ο ομοφοβικός οχετός κοσμεί σ’ έναν μεγάλο βαθμό την ελληνική κοινωνία.
Και εδώ, γεννάται το εύλογο ερώτημα: Πού και ποιον βοηθούν, τελικά, αυτές οι δηλώσεις;
Πώς επηρεάζουν την κοινή γνώμη οι απόψεις διάσημων ατόμων;
Αρχικά, απαιτείται να ερευνήσουμε τις μεθόδους με τις οποίες διαμορφώνεται η επίδραση των celebrities στον δημόσιο λόγο. Κυριότερο εργαλείο κοινωνικού ερείσματος για έναν διάσημο σήμερα, είναι τα social media, χάρη στα οποία, μπορεί να κάνει δηλώσεις και τοποθετήσεις με την προοπτική απήχησης, ακόμη και σε δισεκατομμύρια άτομα.
Ανεξαρτήτως ιδεολογικής κατατόπισης, ένας celebrity με μόλις ένα post του μπορεί να επιφέρει σοβαρή κοινωνική ζύμωση επί ενός ζητήματος, με αποτέλεσμα να δεχθεί, σε αρκετές περιπτώσεις, κατακραυγή για τα λεγόμενά του. Αντιθέτως, η συνεχής προβολή μιας ανάλογης παρέμβασης – είτε με αρνητικό, είτε με θετικό πρόσημο – έχει την δυνατότητα να επηρεάσει σημαντικό ποσοστό της κοινωνίας.
Κομβικό ρόλο σε αυτή την κατάσταση κατέχουν τα ΜΜΕ, τα οποία μετουσιώνουν τις δηλώσεις αυτές και την κοινωνική αντίδραση στην καθημερινή ενημέρωση, αναδεικνύοντας μια πολύ συγκεκριμένη, οριακά μονόπλευρη οπτική του εκάστοτε θέματος.
Απο τα τρανότερα παραδείγματα οι συχνές αμφιλεγόμενες παρεμβάσεις του τραγουδιστή, Νίκου Οικονομόπουλου
Ο γνωστός τραγουδιστής, Νίκος Οικονομόπουλος, δεν απασχολεί την κοινή γνώμη μόνο για το μουσικό του ταλέντο, αλλά και για συχνές δηλώσεις ομοφοβικού και σεξιστικού περιεχομένου. Στο ακόλουθο βίντεο, ερωτώμενος για το ζήτημα της τεκνοθεσίας, ο ίδιος εμφανίστηκε αρνητικός.
Επίσης, παρέθεσε θρησκευτικές και οικογενειακές “αξίες”, οι οποίες κινδυνεύουν, κατά τα λεγόμενά του, να καταπατηθούν απο τα ομόφυλα ζευγάρια, χωρίς βέβαια να εξηγήσει πως είναι εφικτό κάτι τέτοιο, εκφράζοντας, επί της ουσίας, την μέση ρητορική αντίθεσης στην οικογενειακή ισότητα, η οποια τείνει να επηρεάζει μεγάλο μέρος της κοινωνίας, καθώς εντοπίζεται το αίσθημα ταύτισης στο πρόσωπο του καλλιτέχνη.
Παράλληλα, τα ειδησεογραφικά μέσα που μετέδωσαν αυτές τις δηλώσεις, είδαν τα νούμερά τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να εκτοξεύονται. Εν τέλει, λοιπόν, ο Νίκος Οικονομόπουλος, έχοντας ήδη ένα μεγάλο κοινό στο οποίο ασκεί επιρροή, ενίσχυσε τον συσχετισμό της άποψης κατά της τεκνοθεσίας, επηρεάζοντας αρνητικά κυρίως τα άτομα που αισθάνονται διχασμένα σε αυτό το κοινωνικό ζήτημα.
Εξίσου προβληματικό παράδειγμα η τοποθέτηση της Μαρίας Ιωαννίδου ως προς το ότι “ένα παιδί που θα υιοθετηθεί από ομόφυλο ζευγάρι, θα γίνει ομοφυλόφιλο”
Απο τις “αξίες” μεταφερόμαστε στους ειδήμονες των πάντων με τεκμήριο το τίποτα.
Μόνο έτσι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι μεσαιωνικού τύπου δηλώσεις της ηθοποιού, η οποία χαρακτήρισε τα bisexual άτομα “λάθος της φύσης”. Συγχρόνως, αντιτέθηκε έντονα στο δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στο γάμο και στην τεκνοθεσία, αναφέροντας πως: “Ένα παιδί που θα υιοθετηθεί από ομόφυλο ζευγάρι, θα γίνει ομοφυλόφιλο”.
Εάν η ομοφοβία είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα, τότε η έκφραση απόψεων στερεοτυπικού στιγματισμού σε μικρά παιδιά, είναι κοινωνικά επικίνδυνο. Η διατύπωση τέτοιων αντιλήψεων απο celebrities δίχως έστω ένα τεκμήριο στο δημόσιο διάλογο, ενισχύουν αναμφίβολα τέτοια βαραθρώδη αφηγήματα.
Προβάλλονται όλες οι απόψεις το ίδιο στα ΜΜΕ;
Ωστόσο, απαιτείται να μην πέφτουμε στην παγίδα της μονόπλευρης οπτικής, καθώς υπάρχουν δηλώσεις διάσημων ατόμων που στέκονται υπέρ στο δικαίωμα της δημιουργίας οικογένειας για τα ομόφυλα ζευγάρια. Προβάλλονται, όμως, με αντίστοιχη δυναμική στα MME και στα social media;
Ένα θετικό παράδειγμα αποτελεί η τοποθέτηση του ηθοποιού Γιώργου Γιαννόπουλου, ο οποίος τοποθετήθηκε υπέρ της τεκνοθεσίας και παράλληλα σχολίασε τις δηλώσεις Οικονομόπουλου, θέτοντας ένα καίριο ερώτημα, εκφράζοντας μεγάλη μερίδα των πολιτών:
Ως τίνος εκπρόσωπος μιλάει ο Νίκος Οικονομόπουλος και ο κάθε διάσημος που τοποθετείται επί τέτοιων ζητημάτων; Άραγε, πόσοι διάβασαν αυτή τη δήλωση; Συγκριτικά με την απήχηση που έλαβαν τα λεγόμενα του γνωστού τραγουδιστή, σίγουρα λίγοι.
Δεν παρουσιάζονται όλες οι απόψεις αναγνωρίσιμων προσώπων ισότιμα. Με μια μικρή αναζήτηση, καθίσταται σαφές ότι κυριαρχούν οι ομοφοβικές και εναντιωτικές παρεμβάσεις, περιθωριοποιώντας τις απόψεις που στηρίζουν την εφαρμογή της τομής αυτής. Ακριβώς επειδή το ρεύμα αυτό “πουλάει”, όσο και αν συντηρητικοί πολιτικοί και influencers επιμένουν ότι οι προοδευτικές ιδέες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στα mainstream ΜΜΕ, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Επομένως, πρόκειται για ένα παιχνίδι χειραγώγησης της κοινής γνώμης, η οποία καταλήγει έμμεσα να δημαγωγείται αναλογικά με τα συμφέροντα των ΜΜΕ.
Πόσο μεγάλο είναι το έρεισμα των παρεμβάσεων αυτών;
Χρειάζεται να προβληματιστούμε ως προς τον λόγο για τον οποίο ο κόσμος έχει ανάγκη να ακούσει παρεμβάσεις επώνυμων ατόμων. Το αίσθημα της ανάγκης για ταύτιση είναι ίσως ένα μεγάλο μέρος της απάντησης. Η ανάγκη του μέσου Έλληνα να ακούσει ότι την άποψή του συμμερίζεται ένα διάσημο πρόσωπο, θέτοντάς τον έτσι σε μία θέση “ισχύος”, υποστηρίζοντας ότι “εφόσον συντάσσεται μαζί μου ένα δημόσιο πρόσωπο, έχω δίκιο”.
Πού και ποιον τελικά εξυπηρετούν οι δηλώσεις αυτές;
Συνεπώς, αναλύοντας το ζήτημα από τις ρίζες του, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι ρατσιστικού, ομοφοβικού και μισαλλόδοξου περιεχομένου δηλώσεις από διασήμους, είναι στην πλειοψηφία τους μια μάσκα, πίσω από την οποία, ορισμένα μέσα επιθυμούν να προσελκύσουν εκτεταμένες ομάδες ακροατηρίων, μέσω της χειραγώγησης. Αναμφίβολα, στη χώρα μας υπάρχει δημοκρατία και το αναφαίρετο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Δικαιώματα που οριοθετούνται στον σεβασμό των δικαιωμάτων της ανθρώπινης ζωής, της αγάπης και της οικογένειας.
Κανένας διάσημος, κανένας “κυρ Παντελής”, κανένας “ειδήμονας των πάντων”, δεν δικαιούται να στερεί τα παραπάνω. Ήδη, άλλωστε, αυτή η κοινωνική νοοτροπία είναι που στερεί το δικαίωμα στην ισότητα, μια έννοια που δεν είναι δεδομένη για όλ@. Και πόσο μάλλον, τελικώς, κανένα μέσο ενημέρωσης δεν λογίζεται σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα να λογοκρίνει και να προωθεί στοχευμένες τοποθετήσεις, στο βωμό του κέρδους και της δημαγωγίας.